•  I yini lexi pfunaka Timboni ta Yehovha ku vona swaku ti fanele ti tlangela kumbe ti nga tlangeli maferiyadu man’wani?

•  Indjhe Timboni ta Yehovha ta ma rhandza maxaka ya tona loko ti nga tlangeli maferiyadu man’wani?

•  Ku nga va swaku Timboni ta Yehovha ti sindzisa vanhu swaku na vona va nga ha tlangeli maferiyadu man’wani?

 Timboni ta Yehovha ti rhanga hi ku kambela leswi Bibele li swi vulaka na ti nga se tlangela feriyadu. Loko ti vona swaku a fexta lelo kumbe feriyadu lolelo, li lwisana ni leswi Bibele li swi djondzisaka Timboni ta Yehovha a ti swi tlangeli. Kambe ka maferiyadu man’wani, Mukreste mun’wani ni mun’wani a tiyendlela xiboho, na a tikarhatela swaku a “zama ku va ni lipfalu leli nga basa ka Xikwembu ni le ka vanhu.” — Mintirho 24:16.

 Na ti nge se yendla xiboho xa ku tlangela feriyadu kumbe fexta, Timboni ta Yehovha ti kambisisa swivutiso leswi landzelaka: a

•   Indjhe feriyadu la kona li ta hi ka djondzo leyi kalaka yi nga li kona ka Bibele?

   Leswi Bibele li swi vulaka: “‘Humani xikarhi ka vona, mi tihambanisa na vona,’ ku vula Yehovha, ‘naswona tshikani ku khumba nchumu lowu kalaka wu nga basanga.’” — 2 Vakorinto 6:15-17.

   Leswaku Timboni ta Yehovha ti fambela kule ni tidjondzo leti kalaka ti nga fambisani ni leswi Bibele li swi djondzisaka, a ti tlangeli maferiyadu lawa ma nga ni minchumu leyi landzelaka.

   Maferiyadu lama fambisanaka ni ku gandzela swikwembu. Yesu a te: “U fanele u gandzela Yehovha Xikwembu xa wena, naswona u fanele u tirhela yena ntsena.” (Matewu 4:10) Hi ku landzela nawu lowu, Timboni ta Yehovha a ti tlangeli Khisimusi, Paxkwa, kumbe 1 ka Maio. Hikusa masungulu ya maferiyadu lawa, ma huma hi ka wugandzeli la swikwembu swa mavunhwa. Ku tlula leswo tona a ti tlangeli maferiyadu lama landzelaka:

  •  Kwanzaa. Hi ku ya hi Enciclopédia de Estudos Negros (hi Xinghiza) a vito leli nge Kwanzaa “li ta hi ka marito ya Xisuahili lawa ma nge matunda ya kwanza lawa ma vulaka ‘mihandzu ya ku sungula’ leswi vulaka swaku i feriyadu la ku sungula la ku tlangela mihandzu ya matimu ya Afrika.” Hambileswi van’wani va vonaka feriyadu leli ku nga li la wukhongeli, a Enciclopédia de Religião Africana (hi Xinghiza) li fanisa a feriyadu leli ni fexta leli li yendliwaka hi vanhu va Afrika lani mihandzu ya ku sungula “yi nyikeliwaka ka swikwembu kumbe ka vavhovho va vona leswaku va khensa,” li tlhela li ku: “Kwanzaa na lona i feriyadu la valandi lava va tshamaka Amerika lava va tlangelaka vavhovho va vona, hileswi va nga va katekisa ni ku va nyika wutomi.”

  •  Festival da Lua kumbe Festival do Meio do Outono. Hi ku ya hi Dicionário de Feriados, Festas Religiosas e Celebrações do Mundo, (hi Xinghiza) leli “i fexta leli li dzunisaka xikwembu xa xisati xa n’weti.” Ka lona a ku yendliwa mihivahivani lani “vavasati va khizamaka phambheni ka xikwembu lexi, leswi hi Xichina swi vitaniwaka kowtow.” — Religiões do Mundo. — Enciclopédia Abrangente de Crenças e Práticas (hi Xinghiza).

  •  Nauruz (Nowruz). “Masungulu ya khale ya fexta leli, ma ta hi ka wukhongeli la Zoroastrismo, naswona leli i siku la ku kwetsima la siku la Zoroastriano. . . . Hi ntolovelo, a Moya Wa Xikarhi Ka Siku lowu wu tiviwaka tanihi Rapithwin lowu wu nga tekiwa hi nkanu wu ya hansi ka misava hi Moya Wa Xirhami hi tiwheti ta wuxika, loko wu tlhela wu yamukeliwa hi fexta la xikarhi ka siku hi siku la Nowruz hi ku ya hi mukhuva wa Zoroastriano.” — UNESCO.

  •  Festival de Yalda (Shab-e Yalda). Hi ku ya hi buku la Sufismo na História Secreta da Pérsia (hi Xinghiza) a fexta leli la solstício de inverno li “fambisana hi ku helela ni wugandzeli la Mitra,” ku nga xikwembu xa ku vonakala. Naswona ku kholwiwa swaku a feriyadu leli li fambisana ni ku gandzela swikwembu swa dlambu swa Varoma ni Vagriki. b

  •  Dia de Ação de Graças. Ku fana ni Kwanzaa, a feriyadu leli li sukela ka mafexta ya khale ya mihandzu lani a ku gandzeliwa swikwembu swa swinyingi. Hi ku famba ka nkama, “minkhuva leyi ya khale yi nghenisiwile ka wukhongeli la Wukreste.” — Uma Grande e Divina Aventura — Os Peregrinos e a Lenda do Primeiro Dia de Ação de Graças (hi Xinghiza).

   Maferiyadu lama fambisanaka ni swiyilayila kumbe ndjombo. Bibele li vula swaku “lava va lunghiselelaka meza, va lunghiselela xikwembu xa Nkateko” va xikarhi ka “lava nga tshika Yehovha.” (Esaya 65:11) Hi mhaka leyo, Timboni ta Yehovha a ti tlangeli maferiyadu lawa ma landzelaka:

  •  Ivan Kupala. “Hi ku ya hi buku la O A a Z de Belarus, (hi Xinghiza) hi masiku ya Ivan Kupala vanhu va vula swaku ntumbuluku wu humesa matimba yamakulu ya masalamusi. Se loko munhu a va ni xivindzi a tlhela a va ni ndjombo wa ma kumanyana matimba wolawo.” A ku sunguleni, feriyadu leli a li tlangeliwa hi vanhu lava kalaka va nga khongeli. A Enciclopédia da Cultura Russa Contemporânea (hi Xinghiza), li vula swaku a feriyadu leli “li nghenisiwe ka feriyadu la igreja ku nga “dia do santo” João Batista nkama lava va kalaka va nga khongeli va nga pfumela ku va Vakreste.”

  •  Ano Novo Lunar (Ano Novo Chinês Ou Ano Novo Coreano). Hi ku ya hi buku la Bolos da Lua e Espíritos Famintos: Festividades da China (hi Xinghiza), “a xikongomelo xa masiku lawa ya lembe i ku va ndjangu, vanghanu ni maxaka va tikarhatela ku kuma tindjombo hi ku gandzela swikwembu, mimoya ni ku navela swaku lembe li taka li tisa tindjombo.” Hi ku fanana a Ano Novo Coreano, “li patsa ku gandzela vavhovho, minkhuva, ku hlongola mimoya ya ku biha ni ku tiyiseka swaku ku ta va ni tindjombo ka lembe leli li taka ni ku vhumbata leswi swi nga ta yendleka ka lembe leli li taka.” — Enciclopédia das Comemorações de Ano Novo ao Redor do Mundo, (hi Xinghiza).

   Maferiyadu lama sukelaka ka djondzo ya leswaku munhu a nga fi. Bibele li swi kombisa kahle swaku munhu wa fa naswona a ku na nchumu lexi tamaka xi hanya loko a file. (Ezekiyele 18:4) Hi mhaka leyo, Timboni ta Yehovha a ti tlangeli maferiyadu lawa ma landzelaka lawa ma kombisaka swaku moya wa munhu a wu fi:

  •  Dia de Finados (Dia dos Mortos ou Dia de Todas as Almas). Hi ku ya hi Nova Enciclopédia Católica siku leli “i siku la ku khumbuka hinkwavu lava va nga fa,” li tlhela li ku “ka nkama wa khale a yi tolovelekile djondzo ya leswaku lava va nga fa a va ta humelela tanihi swipoko, makhutla ni swin’wani, leswaku va hlupha lava va nga va khoma hi ndlela ya ku biha nkama na va ha hanya.”

  •  Festival Qingming (Ching Ming) e Festival dos Fantasmas Famintos. Mafexta lawa mambirhi ma yendliwa swaku ku dzunisiwa vavhovho. Hi ku ya hi buku la Celebramos Costumes da Vida ao Redor do Mundo — de Chás de Bebés e Funerais, hi masiku ya Qingming “swakudla, byala ni male ya mapapela a swi hisiwa leswaku lava va nga fa va nga twi ndlala, va nga twi torha kumbe ku pfumala male.” A buku li tlhela li vula swaku “hi masiku ya Wheti ya Fantasmas Famintos, kambe ngopfungopfu ka wusiku leli n’weti yi humaka na yi helelile, vanhu a va kholwa swaku a ku ni ku twanana kakukulu ka lava va hanyaka ni lava va nga fa ku tlula wusiku lin’wani ni lin’wani. Hi mhaka leyo a swi li swa lisima ku phahla lava va nga fa ni ku hlonipha vavhovho.”

  •  Chuseok. Buku la Tradição Coreana de Religião, Sociedade e Ética, li vula swaku fexta leli li patsa “ku nyikeliwa ka swakudla ni vhinyu ka vanhu lava va nga fa.” A xikongomelo a ku li ku kombisa swaku “va kholwa swaku loko munhu a fa moya wa yena wa ha tama wu hanya.”

   Maferiyadu lawa ma fambisanaka ni wuloyi. Bibele li vula swaku munhu lweyi: “A yendlaka masalamusi, lweyi a vhumbaka, muloyi, lweyi a loyaka van’wani, lweyi a vutisaka mungoma kumbe lweyi a vhumbaka kumbe lweyi a vutisaka lava va nga fa . . . wa nyenyentsa ka Yehovha.” (Deteronoma 18:10-12) Se leswaku ti fambela kule ni minchumu leyi fambisanaka ni woloyi, leyi patsaka ku tirhisiwa ka tinyeleti ku nga ndlela yin’wani ya ku vhumba, Timboni ta Yehovha a ti tlangeli Halloween kumbe maferiyadu man’wani lama landzelaka:

  •  Ano Novo Tâmil e Cingalês. Hi ku ya hi Enciclopédia do Sri Lanka “a minkhuva leyi fambisanaka ni feriyadu leli  . . yi patsa mintirho leyi yendliwaka hi lava va vhumbaka hi ku tirhisa tinyeleti swaku va tisa tindjombo.”

  •  Songkran (Ano Novo Tailandês). A vito la fexta leli la Aziya “li sukela ka rito leli nge Sanskrit leli vulaka ‘ku famba famba’ kumbe ‘ku txintxa,’ naswona li kombisa ku txintxa ka dlambu loko li hundza hi ka ntlawa wa tinyeleti lowu vitaniwaka zodiacal de Áries.” — Comida, Banquetes e Fé — Enciclópedia de Cultura Gastronómica nas Religiões do Mundo.

   Maferiyadu lawa ma fambisanaka ni Nawu wa Moxe, lawa ma nga helisiwa hi gandzelo la Yesu. Bibele li li: “Kreste i magamu ya Nawu.” (Varoma 10:4) A Nawu wa Moxe lowu wu nga nyikiwa Vayisrayele wa ha va pfuna Vakreste namuntlha. Kambe a va ma tlangeli mafexta lama kombisiwaka ka Nawu lowu ngopfungopfu lawa ma vulavulaka hi ku ta ka Mesiya hikusa va kholwa swaku Yesu se a tile. Bibele li li: “Swilo leswo i ndzhuti wa swilo leswi nga ta ta, kambe leswi swi nga swa ntiyiso swi lumba Kreste.” (Vakolosa 2:17) Hi mhaka leyo, ni hi mhaka ya leswi mafexta lawa ma patsaka minchumu leyi kalaka yi nga fambisani ni Bibele, Timboni ta Yehovha a ti tlangeli mafexta lawa ma landzelaka:

  •  Hanuká. Ka fexta leli ku tlangeliwa ku khanguliwa ka tempele ya wumbirhi ya Vayuda aYerusalema. Kambe Bibele li vula swaku Yesu a yendliwe Muprista Wamukulu wa “tabernakela ya lisima swinene leyi nga hetiseka, ya ku kala yi nga yendliwanga hi mavoko ya munhu naswona a yi kona lani misaveni.” (Vaheberu 9:11) Ka Vakreste tempele leyo ya ku fanekisela, yi pfalete tempele leyi a yi li kona aYerusalema.

  •  Rosh Hashaná (Ano Novo Judáico). I siku la ku sungula ka lembe la Xiyuda. Ka minkama ya khale, a fexta leli a li patsa magandzelo ya lisima lawa a ma nyikeliwa ka Xikwembu. (Tinhlayo 29:1-6) Hi mhaka leyo, Yesu Kreste, tanihi Mesiya, a “a ta helisa magandzelo,” se magandzelo lawa a ma ha yamukeleki ka Xikwembu. — Daniyele 9:26, 27.

•   Feriyadu leli hangalasaka swaku wukhongeli li fanele li tlhangana?

   Leswi Bibele li swi djondzisaka: “Mupfumeli ni lweyi a kalaka a nga li mupfumeli va kumana kwini ke? Tempele ya Xikwembu yi twanana kwini ni swikwembu swa mavunhwa?” — 2 Vakorinto 6:15-17.

   Timboni ta Yehovha ti yendla hinkwaswu swaku ti hanyisana hi ku rhula ni vavhizinyu ti tlhela ti hlonipha mfanelo ya vona ya ku tilangela leswi va swi kholwaka, kambe tona a ti tlangeli maferiyadu lawa ma hangalasaka swaku wukhongeli li fanele li tlhangana ku fana ni maferiyadu ya swikombiso leswi landzelaka:

   Mafexta lawa ma dzunisaka munhu wa wukhongeli kumbe lawa ma yendlaka vanhu va wukhongeli la ku hambanahambana va gandzela xikan’we. Khale nkama lowu Xikwembu xi nga nghenisa vanhu va xona ka tiko leli a li ni wukhongeli lin’wani, xi va byele leswi: “Mi nga tshuki mi yendla ntwananu na vona, kumbe swikwembu swa vona. . . . Loko mo tshuka mi tirhela swikwembu swa vona, swi ta va ntlhamu ka n’wina.” (Eksoda 23:32, 33) Hi mhaka leyo, Timboni ta Yehovha a ti tlangeli maferiyadu lawa ma landzelaka:

  •  Loi Krathong. Hi ku ya hi Enciclopédia do Budismo, hi masiku ya mafexta lawa ya Tailandiya “vanhu va hamba matijela hi matluka ya minsinya va gama va veketela mavhela ni insensu se va gama va matxukumetela ka mati ya lwandle. A va kholwa swaku matijela wolawo a ma ta yendla swaku mabadi ma fambela kule na vona. Ku vula ntiyiso ka fexta leli a va tlangela minkondzo ya ku kwetsima leyi yi nga siyiwa hi Budha.”

  •  Dia Nacional do Arrependimento. Hi ku ya hi mun’we wa ntlawa wa mfumu lweyi ku nga vulavuliwa hi yena ka jornali la Papua Nova Guiné vanhu lava va tlangelaka feriyadu leli “va pfumelelana ni tidjondzo ta Wukreste,” yena a tlhela a vula swaku ku tlangela Dia Nacional do Arrependimento swi pfuna ka ku hangalasa “a minawu ya Wukreste atikweni.”

  •  Vesak. Hi ku ya hi Dicionário de Feriados Festivais e Celebrações do Mundo, “leli i siku la ku kwetsima ku tlula masiku hinkwawu ya Mabudha, ku tlangeliwa siku la ku psaliwa ka Budha, ku voningeliwa ni ku fa ka yena kumbe minchumu leyi a nga yi fikelela ya Nirvana.”

   Mafexta ya wukhongeli lama kalaka ma nga li kona ka Bibele. Yesu a vule leswi ka varhangeli va wukhongeli: “Mi yendle rito la Xikwembu li nga pfuni nchumu hi mhaka ya swihena swa n’wina.” A tlhele a vula swaku a wugandzeli la vona a li nga pfuni nchumu hikusa a va djondzisa “minawu ya vanhu ntsena.” (Matewu 15:6, 9) Leswi Timboni ta Yehovha ti xi tekaka na xi li xa lisima xitsundzuxu lexi a ti katseki ka mafexta ya manyingi lawa ma landzelaka:

  •  Epifania (Timkat, Dia de Reis ou Dia dos Três Reis Magos). Ka fexta leli vanhu va tlangela liyendzo la tintivi ta swa tinyeleti lava nga ya pfuxela Yesu kumbe va tlangela ntsakamiso wa yena. A fexta leli “li txintxe a mafexta ya lava a va nga khongeli ma va mafexta ya Wukreste lawa a ku hloniphiwa swikwembu swa minambu.” (Enciclopédia do Natal) A fexta leli li vitaniwaka Timkat li yenalaka ni fexta leli, “li sungule ka swihena swa vanhu.” — Enciclopédia da Sociedade e da Cultura do Mundo Antigo.

  •  Festa da Assunção de Nossa Senhora. Ka fexta leli ku tlangeliwa mhaka ya leswaku mamani wa Yesu a tlhantukele a ya tilweni na a ni miri wa yena wa nyama. Hi ku ya hi buku leli nge: Religião e Sociedade — Enciclopédia do Fundamentalismo “a djondzo leyi a yi nga tiviwi hi Vakreste va ku sungula naswona a ku vulavuliwi hi yona ka Matsalwa.”

  •  Festa da Imaculada Conceição. “A mhaka ya Imaculada Conceição de Maria a yi djondzisiwi ka Bibele kambe lexi i xihena xa wukhongeli.” — Nova Enciclopédia Católica.

  •  Quaresma. Hi ku ya hi Nova Enciclopédia Católica, a fexta leli la ku tisola ni ku titsona swakudla, li vekiwe kolomuyani ka lembe la “301 ku ya ka 400 E.C.,” ku tlula 200 wa malembe na Bibele se li tsaliwile. Loko swi ta ka mhaka ya fexta leli la Quaresma a enciclopédia yi vule leswi: “Hi Quarta-Feira Wa Nkuma, vaprista a va dezenyara swihambanu ka swimombo swa vanhu lava a va ghena kerekeni hi ku tirhisa nkuma. Leswo a swi va tsundzuxa leswaku va fanele va tisola. A nawu lowo wu vekiwe hi 1091 hi kereke ya katolika.”

  •  Meskel. Hi ku ya hi Enciclopédia da Sociedade e da Cultura no Mundo Medieval loko li vulavula hi fexta leli li yendliwaka hi va Etiyopiya li li: “Vanhu a va tlhavika ndzilu va rhendzeleka ka wona hi leswi ku nga tsumbuliwa xihambanu xa ntiyiso (xihambanu lexi Yesu a nga gongondzeliwa ka xona).” Kambe Timboni ta Yehovha a ti tirhisi swihambanu ka wugandzeli la tona.

•   Indjhe maferiyadu ma dzunisa munhu, ntlawa kumbe tiko?

   Leswi Bibele li swi vulaka: “Yehovha a li: ‘A rhukiwe munhu lweyi a tshembaka munhu mun’wani, lweyi a tshembaka matimba ya munhu mun’wani, lweyi mbilu ya yena yi tshikaka Yehovha.’” — Yeremiya 17:5.

   Hambileswi Timboni ta Yehovha ti va rhandzaka vanhu ti tlhela ti va khongelela, a ti katseki ka mafexta lawa ma landzelaka:

   Maferiyadu lawa ma dzunisaka hosi kumbe munhu mun’wani wa lisima. Bibele li li: “Tshikani ku tshemba munhu, lweyi a fanaka ni moya lowu a wu hefemulaka. Hi mhaka muni mi fanele mi mu nyika lisima?” (Esaya 2:22) Hi mhaka leyo Timboni ta Yehovha a ti ma tlangeli maferiyadu, hi xikombiso mafexta ya ku psaliwa ka hosi kumbe ka hosi ya xisati.

   Mafexta lama fambisanaka ni siku la bandera. Timboni ta Yehovha a ti tlangeli siku la bandera. Hi mhaka muni? Hikusa Bibele li li: “Fambelani kule ni ku gandzela swifaniso.” (1 Yohani 5:21) Namuntlha vanhu van’wani a va voni bandera na li li xifaniso kumbe nchumu lexi nga gandzeliwaka. Kambe n’wamatimu mun’wani lweyi a vuliwaka Carlton J. H. Hayes loko a vulavula hi ku rhandza tiko a te: “A bandera i nchumu xa lisima hintamu lexi kombisaka ku rhandza ni ku gandzela tiko.”

   Maferiyadu kumbe mafexta lama dzunisaka mukwetsimi. Ku yendleke yini nkama wanuna mun’wani lweyi a a chava Xikwembu a nga khizamela Pedru? Bibele li li: “Pedru a mu sekelekisa a ku: ‘“Sekeleka u nyima; na mina no va munhu ntsena.’” (Mintirho 10:25, 26) Ku fana ni leswi Pedru ni vapostolo van’wani va kalaka va nga pfumelanga ku tekiwa na va li va lisima kumbe ku dzunisiwa, Timboni ta Yehovha na tona a ti katseki ka mafexta lawa ku dzunisiwaka vanhu lava va vuliwaka vakwetsimi ku fana ni lawa ma landzelaka:

  •  Dia de Todos os Santos. “Ka fexta leli ku dzunisiwa vakwetsimi hinkwavu. . . Swaku li sukela kwini a swi tiviwi.” — Nova Enciclopédia Católica.

  •  Festa da Nossa Senhora de Guadalupe. Ka fexta leli la wukhongeli, vanhu va dzunisa “mukwetsimi lweyi a a li mufundhisi wa xisati wa Mexico” lweyi vanhu van’wani va kholwaka swaku i Mariya, mamani wa Yesu. Ku vuliwa swaku a tshame a humelela hi ndlela ya singita ka murimi mun’wani hi 1531. — Enciclopédia Greenwood da Literatura Latina.

  •  Dia do Nome (Dia Onomástico). Hi ku ya hi buku leli nge: Tradições de Celebração da Vida ao Redor do Mundo — de Chás de Bebê a Funerais “a dia do Nome i siku leli ku tlangeliwaka mukwetsimi loko a ha tsakamisiwa tanihi xin’wanani kumbe loko a krixmariwa.” Ku tlhela ku tlhamuseliwa swaku “ku ni ku twanana kakukulu ka wukhongeli ni siku leli.”

   Celebrações de movimentos políticos ou sociais. Bibele li li: “Swa yampsa ku tumbela ka Yehovha ku tlula ku tshemba ka vanhu.” (Tipisalema 118:8, 9) Timboni ta Yehovha a ti hlanganyeli ka mafexta ya ku fana ni Dia Internacional da Mulher kumbe Dia Internacional da Juventude, lama seketelaka politika kumbe vanhu. Vona va tshemba swaku Xikwembu hi xona xi nga ta swi kota ku helisa swikarhatu swa vanhu, ku nga li vanhu. Hi mhaka leyo Timboni ta Yehovha a ti katseki ka mafexta ya ku fana ni Dia da Abolição da Escravatura, kumbe mafexta man’wani ya ku fana ni wolawo. Kambe va tshemba swaku i Mfumu wa Xikwembu ntsena lowu wu nga ta helisa swikarhatu swa vanhu swa ku fana ni xikheto ni ku nga khomiwi hi ndlela ya ku fana. — Varoma 2:11; 8:21.

•   Indjhe feriyadu lolelo li yendla swaku tiko kumbe lixaka lin’wani li yampsa ku tlula lin’wani?

   Leswi Bibele li swi vulaka: “Xikwembu a xi na xikheto, kambe ka tiko lin’wani ni lin’wani, munhu lweyi a xi chavaka a tlhela a yendla swaswinene, wa yamukeleka ka xona.” — Mintirho 10:34, 35.

   Timboni ta Yehovha ta li rhandza tiko la tona, kambe a ti katseki ka mafexta lawa ma tekaka tiko kumbe lixaka lo karhi li yampsa ku tlula lelin’wani, ya ku fana ni lawa ma landzelaka:

   Mafexta lama hloniphaka masonchwa. Yesu a nga hlohlotelanga vanhu swaku va ya nyimpini kambe a byele vadjondzisiwa va yena leswaku: “Tamani mi rhandza valala va n’wina ni ku khongelela lava mi hluphaka.” (Matewu 5:44) Hi mhaka leyo Timboni ta Yehovha a ti hlanganyeli ka mafexta lama hloniphaka masonchwa ku patsa ni maferiyadu lama landzelaka:

  •  Dia de Anzac. Hi Xinghiza rito leli nge “Anzac li kombetela ka masonchwa ya Austrália ni ya Nova Zelândia,” se hi ku famba ka nkama, “A Dia de Anzac li txintxiwe li va siku la ku tsundzukiwa ka lava va nga fa anyimpini.” — Dicionário Histórico da Austrália.

  •  Dia dos Veteranos de Guerra (Aniversário do Armistício ou Dia do Combatente). Ka mafexta lawa ku dzunisiwa “lava va nga tshama va ya nyimpini ni lava va nga fa ka nyimpi ya tiko.” — Enciclopédia Britânica.

   Mafexta ya ku khumbuka matimu ya tiko kumbe chunseko. Yesu a vule leswi hi vadjondzisiwa va yena: “A hi va misava, ku fana na mina ni kalaka ni nga li wa misava.” (Yohani 17:16) Hambileswi Timboni ta Yehovha ti swi rhandzaka ku djondza hi matimu ya tiko, tona a ti katseki ka mafexta lawa ma landzelaka:

  •  Dia da Austrália. Hi ku ya hi Enciclopédia Worldmark de Culturas e do Quotidiano, ka feriyadu leli ku tlangeliwa “siku la lembe la 1788 lani masonchwa ya Vanghiza ma nga tlakusa bandera va vula swaku Austrália a ku li tiko leli a li li hansi ka matimba ya vona.”

  •  Dia de Guy Fawkes. Ku tlangeliwa “siku leli Guy Fawkes ni vanhu van’wani va katolika va nga zama ku dlaya hosi James I ni vanhu van’wani va mfumu wa Vanghiza hi 1605.” — Dicionário do Folclore Inglês.

  •  Dia da Independência. Ka tindhawu ta tinyingi, leli i siku leli tiko li tlangelaka siku leli li nga kuma chunseko wa ku tifuma.

•   Indjhe maferiyadu ma hlohlotela mahanyelo ya ku kala ma nga li manene?

   Leswi Bibele li swi vulaka: “Hikusa wa xega nkama lowu a mi hanyela ku yendla ku rhandza ka matiko, ku nga mahanyelo ya tingana, ku navela ku yendla swa ku biha, ku dakwa, mafexta ya mpfilumpfilu, ku phikizana hi ku phuza byala ni ku gandzela swifaniso.” — 1 Pedru 4:3.

   Hi ku landza ndzimana leyi, Timboni ta Yehovha a ti hlanganyeli ka mafexta ya ku kala ma nga lawuleki ni lani ku phuziwaka ngopfu byala. Kambe va swi rhandza ku tlhangana ni vanghanu, naswona loko va tlhanganile va boha swaku va ta phuza kumbe ihim na va ringanisela. Timboni ta Yehovha ti yendla hinkwaswu leswi ti nga swi kotaka swaku ti landzela nawu lowu, lowu kumekaka Bibeleni lowu nge: “Hambi mi dla kumbe mi phuza kumbe mi yendla yini na yini, yendlani hinkwaswu swaku mi dzunisa Xikwembu.” — 1 Vakorinto 10:31.

   Hi mhaka leyo Timboni ta Yehovha a ti katseki ka mafexta ya ku fana ni makarnavhali kumbe mafexta lama fanaka ni wolawo lawa ma yendlaka swaku vanhu va yendla swilo swa ku biha leswi soliwaka hi Bibele. Leswi swi patsa ni fexta la Vayuda leli vitaniwaka Purim. A khale a Purim a ku tlangeliwa chunseko wa Vayuda kolomuyani ka lembe la 401 ku ya ka 500 A.E.C. Hi ku ya hi buku leli nge O Essencial do Judaísmo li vula swaku namuntlha a Purim li txintxiwile li va “fexta la judaica do Mardi Gras ou Carnaval.” Ka fexta leli “vavanuna a va yambala mpahla ya vavasati, vanhu va tikhoma hi ndlela ya ku biha, a ku phuziwa ngopfu ku tlhela ku va ni guwa lalikulu.”

 Ina. Bibele li vula swaku vanhu va fanele va rhandza ni ku hlonipha hinkwavu va ndjangu ku nga na mhaka swaku va hambanile hi wukhongeli. (1 Pedru 3:1, 2, 7) Minkama ya yinyingi loko Mboni ya Yehovha yi tshika ku hlanganyela ka mafexta ya ku karhi, van’wani va ndjangu swi nga ha va twisa ku vava, va kwata kumbe va titwa na va tsukuliwile. Hi ku tiva leswo, Timboni ta Yehovha ti teka xiboho xa ku tiyisa lirhandzu leli ti nga na lona ni maxaka ya tona, ni ku va tlhamusela hi lirhandzu swaku hi mhaka muni ti nga hlanganyeli ka maferiyadu ni ku tlhela ti tinyika nkama wa ku va pfuxela.

 Ihim. Tona ti kholwa swaku mun’wani ni mun’wani a fanele a tiyendlela xiboho. (Yoxuwa 24:15) Timboni ta Yehovha ti “hlonipha vanhu hinkwavu,” ku nga na mhaka swaku i va wukhongeli lini. — 1 Pedru 2:17.