•   ¿Engaksï máteruecha úraajka no sési járhati uandakuechani no sésiri exeasïni?

  •  Nómbe, ni jamberini kuenta íntskukuarhejki pʼindeskia ísï kurhajchani.

  •  Sánisï, joperu no ma ambe úsïnga úni.

  •  Jo, kánikua ni sikiera újki kurhauani.

•   ¿Ménisïri úrasïni no sési járhati uandakuechani?

  •  No méni.

  •  Ménichani jo.

  •  Jo, méntkisï.

•   ¿Meru xáni no sési jarhaski?

  •  Nómbe, jarhasti sánderu no sési jásï ambe.

  •  Jo, jukaparhakuesti no ísï úni

 ¿Exesïndi eska no sési jarhaska no sési járhati uandakuechani úraani? “Nómbe jamberiri —ísï eratsejka—. Jarhasti sánderu no sési jásï ambe. Iáminduechaksï ísï uandasïndi”. Joperu ¿inde ambe ísïiski?

 Nájkirukari no jakajkuaka, máruksï jánguarhintasïndi paraksï no úraani no sési járhati uandakuechani. Exesïndiksï imani ambe engaksï máteruecha no exejka. Pori ejemplu:

•  Engari no sési járhati uandakuechani úrajka xarhatasïndi na engari jásï kʼuiripueka. Na engari uandajka xarhatasïndi ambe enga jaka chiiti mintsitarhu. No sési járhati uandakuechani úraani xarhatasïndi eskari no uandanhiasïnga máteruecha jimbo. Eratsenta: ¿xásïiskiri meru?

   Biblia arhisïndi: “Joperu ambe enga kʼuiripu ma uandajka mintsitarhu uérasïndi” (Mateo 15:18 TNM).

•  No sési járhati uandakuechani úraani no sésikeni pakatasïndi. Libro Cuss Control uandasïni: Na engari uandajka xarhatasïndi né engaksï jindeuaka chiiti amiguecha, na xánksïni respetariua chiiti familiaricha, chiiti ánchikuarhitarhu anapu kompanieruecha, na engari pájperaaka máteruecha jingoni, nénari jarhuataua máteruechani, sini uaari jatsini ánchikuarhita ma o sánderu ambakiti ánchikuarhita ma ka náksïni exeaka ima kʼuiripuecha engaksï no míteka”. Ístu i libru uandasïndi: “Kurhamarhikuarhi, siniri sánderu ambakiti amiguechani jatsiapirini engari nóteru úrapiringa no sési járhati uandakuechani”.

   Biblia arhisïndi: “Asï jáma je uinhachatspini ka asï jáma je no sési pʼikuastpeni” (Efesios 4:31 TNM).

•  Nóri xáni sési xarharasïnga, nijtukini sési pakatajki ísï eskari na eratsejka. Imeeri librurhu ¡Qué maleducado!, doktori Alex Packer uandasïndi eskaksï kʼuiripuecha kuatantasïnga xáni ísï kurhauani jarhani máteruechani engaksï no sési járhati uandakuechani úrajka ka eska no sési járhati uandakuechani úraani úsïnga eskari no uaaka “eratsekua jingoni uandani ni pʼamojperakua jingoni”. Ka ístu arhisïndi: “Engari xépiparini uandaaka o ísku ambe ma uandani no eratseparini, uaati úni eska chiiti menti nóteru xáni sési ánchikuarhiaka”.

   Biblia arhisïndi: “Asï jáma je no sési jásï ambe” (Efesios 4:29 TNM).

•  Jatsikukuarhi meta ma. Jánguarhinta no no sési járhati uandakuechani úraani ma mesi jimbo. Kara na engakeni nicheni jaka kalendariurhu ma ka libretarhu. Ka parari úni ísï úni jatsiskari para máteru ambejtu úni. Pori ejemplu:

•  Asï imani ambe jingoni tsípikuarhi o imeecha jingoni engaksï no sési járhati uandakuechani úrajka. Biblia jurhimbitku uandasïndi: “Engajtsï chá no ambarhati kʼuiripuechani kúrhiaska, chájtsï nóteru uaakia ambe engajtsï iásï jamberi sési úni jaka” (1 Corintios 15:33 TNM). Ini bersikulurhu uandakua kʼuiripuecha no solu arhikuekaxati kʼuiripuechani sino ístu pelikulechani, bideojueguechani ka pirekuechani engari erakuauaka. Kenneth enga 17 jatiriika, uandantasïndi: “Ménichandi pireni jarhasïnga pirekua ma engari kánikua tsitijka ka nóri kuenta íntskukuarhesïnga eska no sési járhati uandakuechani úraasïnga. Solu pirendi jarhasïnga jimbokari tsitisïnga kústakuani”.

•  Xarhata eskari eratsekua jukariskia. Máruksï úrasïndi no sési járhati uandakuechani paraksï ísï pʼikuarherani eska kʼératiicha. Joperu imeecha engaksï jatiriikia “úsïndiksï jánhaskani ambesï sési jaki ka ambesï no sési jaki” (Hebreos 5:14, TNM). Nóksï uanhajchakuasïndi Tata Diosïiri juramukuechani paraksï ísku pakatani máteruechani.

 No sési járhati uandakuechani úraani úsïndi eska chiiti menti no sési jáxeaka ka ístu máteruecheri no sési járhati eratsekuecha jingoni. Iápuru ísï jarhasti no sési járhati eratsekuecha: “Asï májkueni ú eska iáminduecha ísï uandasïndi libru Cuss Control. Jánguarhinta nóteru úrania no sési járhati uandakuechani. Engari ísï úska sési pʼikuarheraaka ka ístu máteruecha sésiksï pʼikuarheraati tʼungini jingoni”.