Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

EXPERIENSIA

Eratsitixaka no chketakuarhini

Eratsitixaka no chketakuarhini

“PAPA”, “PAPI”, “TÍU”. Ísïjtsïni arhisïndi Beteli uánikua tumbiicha. Ka tsitisïnga jimbokani 89 jatiriskia. Para ji, inde sési járhati uandakuechaksï jindesti ma forma engarini Jeoba kóndintajka jimbokani marhuakuska 72 uéxurhini tiempu kompletueri. Ka juchiti experiensia jimbo engani marhuakukia Tata Diosïni, mintsita jingoni uáka asegurarikuani indeni tumbiichani eska engaksï no kuatantaska, kóntperataksï ma intsïnhaati imecheri ánchikuarhita jimbo (2 Crón. 15:7).

JUCHIITI TÁTICHA KA ERMANUECHA

Tátichaksï mótsispti de Ucrania a Canadá. Niárasptiksï Rossburn, ireta ma enga Manitoba jaka. Mama 8 tatakechani kánguarhiaspti ka 8 nanakechani ka nóksï jarhaspti kuaticha. Ji jindespka númeru 14. Táti tsitisïrendi Bibliaeri ambe ka domingu tsípechanijtsïni arhichintasïrendi, peru táti exesïrendi eskaksï relijionirhu anapu orhejtsïkuticha sánderu interesi pásïrenga tumina euani kʼuiripuni ka eska jarhuatani. Uánikua uelta chʼanachaʼnamiparini kurhanguarhisïrendi: “¿Né meiamuspi Jesusini para aianhpini ka jorhentpini?”.

Kuatru juchiti ermanuecha ka kuatru pirenchichaksï jiókuarhispti jurhimbikuani. Juchiti pirenchi Rose prekursorespti astaka uarhipka. Imeri últimu jurhiatikuecha jimbo, animariuaspti iáminduechani paraksï exeni ambe enga Biblia uandajka. Uandasïrendi: “Uékasïngakini exeni jimbanhi parhakpinirhu”. Ted, juchiti ermanu enga sánderu kʼéripka, orheta jindespti eianhpiri ma enga infiernueri ambe uandenga. Mándani domingu tsípechani radiurhu aianhpini jarhasïrendi ka someni ísï arhiasïrendi imechani engaksï kurhaani jarhaenga eskaksï pekadoricha para méntkisï infiernurhu kurhini japiringa. Peru sánderu tátsekua, niáraspti jindeeni ambakiti Jeobaeri marhuari ma ka enga tsípikua jingoni úpka.

UÉNASÏNGA MARHUANI TIEMPU KOMPLETUERI

Juniu de 1944, ma jurhiatikua engani eskuelarhu uératini junguapka, exentaspka mesarhu foietu ma enga arhinhenga La regeneración venidera del mundo. * Arhintaspka primeru pájinani ka ménderu máteru ka nóteruni jurajkuspkia arhintani. Engani kʼamarapkia, mítispkia ambe engani úpiringa: uékasïrenga marhuakuni Jeobani ísï eska Jesusi na úpka.

¿Néna niáraspi ima foietu juchari mesarhu? Juchiti ermanu Steverini aianguspti eskaksï niáraspka kʼumanchikuarhu tsimani kʼuiripuecha engaksï “íntspikuarhienga” libruechani ka foietuechani. Uandaspti: “Piáska ini, jimboka sinku sentabujkusï jukaparhapka”. Ima kʼuiripuechaksï kʼuanhatsintaspti domingu jimbo. Arhisptijtsïni eskaksï Jeobaeri testiguespka ka eskaksï úrasïrenga Bibliani para mókuantani kʼuiripuecheri kurhamarhikuechani. Tsitispkachi imani ambe jimbokajtsïni juchari táticha jorhendaspka respetarini Tata Diosïri Karakatani. Ístu, ima tsimani achatichajtsïni arhispti eskaksï no ióndani Testiguecha kʼéri tánguarhikua ma jatsipiringa iretarhu Winnipeg, jima enga juchiti pirenchi Elsie irekapka. Ísï jimbo, eratsispka nirani kʼéri tánguarhikuarhu.

Juchiti bisikleta jingoni, xanharaspka 320 kilometru ísï (200 millas) asta Winnipeg. Engani nirani japkia, anhaxurhispka ireta Kelwood jimbo nani engaksï irekapka ima tsimani Testiguecha engajtsïni pʼorhembipka. Engani imecha jingoni japka, niraspka tánguarhikuarhu ma ka niáraspka mítini ambeski ma kúnguarhikua. Ístuni jorhenguarhispka eskaksï achaticha, uarhiiticha ka sapirhaticha, jatsiska para jorhentpini kʼumanchikuecharhu, májkueni eska Jesusi.

Jini Winnipeg, exejperantaspkachi Jack jingoni, máteru juchiti ermanu enga sánderu kʼéripka, imajtu niraspti kʼéri tánguarhikuarhu desde norte de Ontario uératini. Primeru jurhiatikua kʼéri tánguarhikueri, erachi ma anunsiarhispti eska japiringa bautismu. Jack ka ji uandaspkachi eskachi itsï atakuarhipiringa imani kʼéri tánguarhikuarhu. Eratsispkachi sóntku uénani marhuani komueska prekursoricha engachi na itsï atakuarhipiringia. Jack prekursori úkuarhispti enga na nitamapkia kʼéri tánguarhikua. Ji 16 jatirispka ka jatsispka parani eskuelarhu kʼuanhatsintani, peruni máteru uéxurhini jimbo úspkia prekursori regulari úkuarhini.

AMBE ENGANI JORHENGUARHIKA ENGANI PREKURSORI ÚKUARHIPKA

Erachi Stan Nicolson jingoni, uénaspka juchiti prekursoradu jini Souris ireta ma enga ístu Manitoba japka. Sóntkuni jorhenguarhispka eska no méntkisï fásilisïnga prekursorini. Nochi ma tumina jingoni pakaraspka, peruchi seguirixapka aianhpini. Ma xanhari, níntaxapkachia kʼumanchikuarhu engachi na aianhpipkia ma jurhiatikua. Kánikuachi kʼarhimaxapka, peruchi no ma tumina kámasïrenga. Peru juchari puertarhu sorpresa ma jarhaspti: nemajtsïni jurajkuchispti kʼéri bolsa ma t’irekua jingoni. Nochi méni mítispka né úspi imani ambe. Ima chúrikuachi ísï tʼirespka komu reicha. ¡Xáni kʼéri kóntperata ma engachi no chketakuarhipka! Enga mesi na kʼamarapkia, sánderuni kʼuetsapispkia.

Máru mesicha tátsekua, axanhaspkachi iretarhu Gilbert Plains, enga 240 kilometru ísï jaka (150 millas), Souris nortirhisï. Imani jurhiatikuechani ísï, mándani kúnguarhikua jatsisïrendi plataformarhu kuadru ma enga xarhatenga na engaksï xáni eianhpienga mándani mesi ima kúnguarhikuarhu anapuecha. Enga ma mesi no káni aianhpinhapka, íntspispka diskursu ma kúnguarhikuarhu parani arhiani eskaksï jatsispka para sánderu jánguarhintani. Enga kʼamakurhipkia tánguarhikua, prekursora ma enga jatiripkia ka enga imeri uámba no jakajkutipka, arhisptirini uenhejchaparini: “Jánguarhintaska, peruni no úska sánderu úni”. Jíjtuni uénaspka uerani ka arhispka eskarini puáchintapiringa.

Kristianuecha engaksï tumbiika ka uinhapinksï, uátiksï no eratsiparini uandani ka tátsekuaksï imajkumindu no sési pʼikuarherani jarhani. Inde ambemindusïni úkuarhinchapka ji. Peruni exespka eska enbesi de chketakuarhini, sánderu sésiska jorhenguarhini imeri ambe engachi no sési újka ka seguirini orhepani uérani. Engari seguiriska marhuakuni Jeobani ka nori méni jurajkuni, uánikuari kóntperatechani jatsiauaka.

ENGACHI NO SÉSI KÁNHENGA JINI QUEBEC

Engani 21 jatiripkia, kʼéri kóntperata ma intsïnhaspka parani nirani Eskuela de Galaadiri klase 14 ka graduasioni febreru de 1950 úkuarhispti. Sáno kuarta parti engachi graduarikuarhipka, axanhaspkachi Quebec jini Canadá, nani enga fransesi uandanhajka. Jima, no sésiksï kaaxapti Jeobaeri testiguechani relijioni jimbo. Jíndentsïni Val-d’Or axaspti, ireta ma nani engaksï minecha orueri japka. Ma jurhiatikua, grupu ma erachicheri niraspkachi aianhpini máteru iretarhu jini Val-Senneville. Jima anapu saserdotijtsïni arhispti eskajtsïni atapiringa engachi no sóntku níntapiringa. Ji demandarispka saserdotini imani ambe jimbo engajtsïni arhipka ka ima multa ma meiampispti. *

Ima ambe enga úkuarhipka ka máteru májkueni jásï ambe, partisptiksï enga Quebec anapuechajtsïni ísï no sési kámenga. Jukari tresientusi uéxurhini jimbo, Iglesia Katolika juramuspti jini Quebec, jimbosïksï saserdoticha ka ístu politikuecha uénapti no sési kaani Jeobaeri testiguechani. No fásilispti ima tiempu. Nájkirukachi namunitkuepka, nochi chketakuarhispka. Quebec anapu kʼuiripuecha engaksï ambakiti mintsita jatapka, sésiksï kurhasïrendi Bibliaeri ambe ka ji jatsispka kóntperata parani jorhendaani uánikua kʼuiripuechani engaksï jiókuarhipka jurhimbikuani. Por ejemplu, jorhendaspka ma familiani engaksï diesipka ka iáminduksï uénasptiksï Jeobani marhuakuni. Imecheri ambakiti ejemplu jarhuataaspti máteruechani paraksï jurajkuni Iglesia Katolikani. Seguirixapkachi aianhpini ka tátsekuachi andaaspka imechani engajtsïni no sési kámenga.

JORHENDAASÏNDIKSÏ ERACHICHANI IMECHERI IDIOMA JIMBO

Haití axanhaspka 1956. Sáno iámindu misioneruecha engaksï jima marhuani japka, úkua jukanchasïrendiksï fransesi uandani. Peruksï kʼuiripuecha kurhaasïrendi. Misioneru Stanley Boggus uandaspti: “Ískuchi pakarasïrenga engachi exenga na engajtsïni kʼuiripuecha xáni jarhuatenga parachi jucha úni uandontskuarhikuani”. Uénani jámani, ji no xáni úkua jukanchaspka jimbokani jorhenguarhispkia fransesi jini Quebec. Peruchi sóntku kuenta íntskukuarhispka eskaksï sáno iámindu erachicha ima paisiri, soluksï krioiu haitianu uandasïrenga. Ísï jimbo, engachi uékenga eskajtsïni sési nichepiringa, jatsispkachi para jorhenguarhini jima anapu idioma. Ísïchi úspka ka indeni ambe jimbo niáraspkachi ambakiti ambe jatsini.

Para sánderu jarhuataani erachichani, Grupu enga Orhejtsïkuajka iámindu kúnguarhikuechani aprobarispti eskachi tradusiripiringa rebistani Aianhpiri ka máteru publikasionichani krioiu haitianu jimbo. Indeni ambe jimbo, iámu paisirhu sánderu ninhasïrendia tánguarhikuecharhu. Uéxurhini 1950 jimbo, 99 aianhpirichaksï jarhaspti Haití. Peru 1960 jimbo, jukari 800 jarhasptiksïa. Jiájkani, pʼímarhinhaspka para Beteli nirani. Uéxurhini 1961, jatsispka pribilejiu parani jindeni jorhentpiri Eskuelarhu para Reinueri Ánchikuarhita. Úspkachi 40 orhejtsïkutichani ka prekursori espesialichani jorhendaani. Kʼéri tánguarhikuarhu enga úkuarhipka eneruni de 1962, pʼímarhiaspkachi imani paisirhu anapu erachichani engaksï kumpliriuauenga rekisituechani paraksï sánderu aianhpini ka máruksï niáraspti nombrarinhani prekursori espesiali. I ambe meru jiáni úkuarhispti enga uétarhini japka, jimboka niáraxapka ma tiempu engachi no sési kánhapiringa.

Jurhiatikua 23 de eneruni de 1962, enga na nitamapkia kʼéri tánguarhikua, polisia sukursalirhu jurhaspti. Misioneru Andrew D’Amico ka ji, jupinhaspkachi ka euasptijtsïni iámu rebistechani ¡Despertad! del 8 de eneru de 1962 (engaksï fransesi jimbo japka). Artikulu ma i rebisteri, uandaasïrendi komentariuechani máru periodikuecha engaksï fransesi jimboepka, eska Haití sïkuamikua ambe (vudú) úranhasïrenga. Máruksï no tsitispti indeni ambe ka uandasptiksï eskachi jucha sukursalirhu karaspka imani artikuluni. Máru semanecha tátsekua, misioneruechachi petanhantaspka paisirhu. * Peru Haití anapu erachichaksï seguirispti úni imani ambakiti ánchikuarhitani, imani kapasitasioni jimbo engaksï intsïnhapka. Kánikua tsípisïnga engani miájka na engaksï xáni tekantskua xarhatapka ka na engaksï progresaripka espiritualmenti. Iásïksï asta jatsikuarhistia Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras idioma haitianu jimbo, ambe ma engachi jiájkanisï ísï exenga komueska tsánharhikua ma.

JARHUAJPISÏNGA KONSTRUKSIONIRHU JINI REPÚBLICA CENTROAFRICANA

Tátsekua engani na Haití marhuapkia, axanhaspka komu misioneru jini República Centroafricana. Ka ísï tátsekua, marhuaspka komu sirkuitueri orhejtsïkuti ka tátsekua komu sukursaliri orhejtsïkuti ma.

Imani tiempuni, uánikuaksï Kʼumanchikuecha Reinueri kánikua arisku jarhaspti. Jorhenguarhispka paja tántani ka ójtsïtaani indeni úraparini. Iáminduecha engaksï jimesï nitamani jarhenga ískujtsïni pakarasïrendi exeni engani imani ambe úni jarhenga. Ístu, i ambe jarhuataaspti erachichani paraksï sánderu jarhuajpini konstruksionirhu ka para kuidariuani Kʼumanchikuechani Reinueri. Relijioniri orhejtsïkutichajtsïni teresmarhusïrendi jimbokaksï imecheri iglesiecha sésiksï ójtsïkata jarhaspka lámina tiámueri jingoni ka juchari salonicha nómbe. Peruchi no desanimarikuarhispka ka seguirispkachi imani arisku járhati Kʼumanchikuecha Reinueri jingoni engaksï paja jingontku ójtsïkatepka. Nóterujtsïni teresmarhusptia desde jiáni enga kʼéri janipka jini Bangui, jima enga kapitalika. Tarhiata pʼikujtsïtantaspti techu lámineri iglesiauerini ma ka xanharu kʼéri jimbo pakaraspti i lámina. Peru juchari Kʼumanchikuecha Reinueri engaksï paja jingoni ójtsïkata japka, nóksï ambe ma úkuarhinchaspti. Para sánderu sési exeni jarhani ánchikuarhitani Reinueri, úspkachi sukursali ma ka kʼumanchikua ma para misioneruecha, meru sinku kutsï jimbojku. *

EXENTASÏNGA AMBAKITI KOMPANIERANI MA

Ima jurhiatikua engachi tembuchapka

Uéxurhini 1976, nóteruchi jurajkunhaspkia úni ánchikuarhitani jini República Centroafricana ka jimbosïni Yamena axanhapka enga kapitalika Chad. Xáni sési engani Happyni mítipka, ambakiti prekursora espesiali ma, Camerún anapu. Tembuchaspkachi 1 de abrili de 1978. Peru xáni no sési enga imani mismu mesini, uénapka guerra ma jarhani ka májkueni eska uánikua kʼuiripu, sïpakuarhispkachi paisiri surirhisï. Enga guerra kʼamakurhipkia, kʼuanhatsintaspkachi ka exespkachi eska grupu ma enga armadu japka, úraxapkia juchari kʼumanchikuani. Ka nóksï solu publikasionicha nóteru jarhasptia, sino ístu Happyri bestidu nobieri ka regaluecha engachi intsïkuarhinhapka jiáni engachi tembuchapka. Peruchi no chkerakuarhispka. Juchachi tsimarhani jarhaspka ka kánikuachi uékaxapka seguirini Jeobani marhuakuni.

Tsimani uéxurhinisï tátsekua, ménderu sésikua jarhasptia para predikarinhani jini República Centroafricana. Kʼuanhatsispkachi jima ka marhuaspkachi komu sirkuitueri orhejtsïkuticha. Irekaspkachi trokeni jásï ma jimbo enga kama ma jukapka engachi uénga tsikakuni ka tambu ma enga uénga jatani 200 litru (53 galones) itsï, refrijeradori sapichu ma enga újka gasi propanu jingoni tixarenga ka estufa ma gasiri. No fásilispti biajarini. Ma uelta, nitamaspkachi jimesïsï engaksï 117 bijilansiauecha japka polisiaecha jimbo.

Uánikua uelta, niárasïrendi aparhekuarhini asta 50°C (122oF). Ménisï no fásilisïrendi exentani kánikua itsï para imecha engaksï itsï atakuarhipiringa kʼéri tánguarhikuecharhu. Ísï jimbo, erachichaksï jarhakusïrendi ríurhu enga itsï iámu k’arhirini jarhiengia ka sánhani arhisïrendiksï pʼitani paraka japiringa itsï para itsï atakuarhinhani enga sáno méntkisï tambu ma úranhenga para itsï atakuarhini.

MARHUASÏNGACHI MÁTERU PAISICHARHU ENGAKSÏ ÁFRICA JAKA

Nigeria axanhaspkachi 1980, nani engachi tsimani uéxurhini ka terujkani jarhuajpipka para jimbanhi sukursali ma únhani. Erachichaksï kʼumanchikua ma piáspti tsimani pisueri engachi jatsipka para xerentani ka tátsekuachi ménderu úntani juchari echerirhu. Tsípku ma jimbo, karharaspka sánderu iótakuarhu edifisiueri para jarhuajpini. Teruxutinisï, uénaspka kétsintani jimesïsï engani karharapka. Peru komu imani partisïksï uénapkia xerentani, jima atastaspka enga nóteru ambe ma japkia ka uekorhispka. Ísï xarharasïrendi enajkini kánikua atakuarhipi, peru tátsekua engani na úkuarhiapkia radiografiechani ka exameni mediku ma, doktori arhispti Happyni: “Asï uandanhia je. Soluksï máru nerbiuechajkusï katsikurhiti ka masi o menusi ma semana jimbo sési jauatia”.

Engachi marhuani japka komu sirkuitueri orhejtsïkuticha, trokeni jásï ma jimbochi irekaspka.

Niraspkachi Costa de Marfil 1986, nani engani marhuapka komu sirkuitueri orhejtsïkuti. Ima sirkuituni jimboksï jarhaspti máru kúnguarhikuecha engaksï Burkina Faso no iauanisï japka. No méni eratsispka eska máru uéxurhini tátsekua, ma tiempuchi jima irekapiringa.

Engachi nirani japka kʼéri tánguarhikuarhu ma, “autobusi jimbo”

Uéxurhini 2003 jimbo, enga na nitamapkia kuarentaisiete uéxurhini, kʼuanhatsintaspkachi Canadá Happy jingoni para Beteli marhuani. Juchari sïrandechaksï arhisïrendi eskachi Canadá anapueska, peru juchari mintsitajtsïni ísï pʼikuastasïndi eskachi África anapuespka.

Bibliaeri ambe jorhentpixapka jini Burkina Faso.

Jiájkani, 2007 jimbo engani 79 jatiripkia, kʼuanhatsintaspkachi África. Axanhaspkachi Burkina Faso, nani engani Komite de Paisirhu marhuapka. Sánderu tátsekua, ima ofisina niáraspti jindeni ofisina de traduksioni enga sukursali de Benín atenderijka. Ka agostuni de 2013, axanhaspkachi para Beteli de Benín marhuani.

Happy jingoni engachi sukursali de Benín marhuani japka.

Nájkirukani uánikua ambe nóteruni újkia úni, útasïni agustu pʼikuarherasïnga eianhpini. Arini últimu tanimu uéxurhini, orhejtsïkuticheri ka juchiti uarhiitiri jarhuajperata jingoni, tsípiska exeni na engaksï itsï atakuarhika tsimani juchiti estudianticha, Gédéon ka Frégis. Iásïksï tsípikua jingoni marhuakuxatia Jeobani.

Últimu, Happy ka ji axanhaspkachi para marhuani sukursalirhu de Sudáfrica, nani engajtsïni Beteli anapuecha kánikua uékperakua jingoni kuidarijka. Sudáfrica jindesti paisi númeru siete engani marhuakia. Oktubrini 2017, intsïnhaspkachi kʼéri kóntperata ma. Pʼímarhisptijtsïni parachi nirani enga dedikarinhapiringa sede mundiali, jini Warwick (Nueva York). Kʼéri jurhiatikua máespti engachi no méni mirikurhiaka.

Anuario 1994 anapu, pájina 255 arhisïndi: “Iáminduechani engaksï xáni ióni aguantarikia ini ánchikuarhitani úni, arhisïngaksïni: ‘Uinhapikuarhintsï je ka asï jáma je chketakuarhi, ka jimbokajtsï kóntperata ma intsïnhaaka chári ánchikuarhita jimbo’” (2 Crón. 15:7). Happy ka ji, eratsitixakachia ísï úni ka pʼímarhiani máteruechani paraksï májkueni úni.

^ párr. 9 Jeobaeri testiguechaksï úspti 1944 jimbo. Nóteru imprimirinhasïndia.

^ párr. 18 Exe je artikuluni “Sacerdote de Quebec hallado culpable por ataque contra testigos de Jehová”, rebisteri ¡Despertad! del 8 de eneru de 1954, pájinecha 3 ka 4.

^ párr. 23 Uákajtsï arhintani sánderu íri ambe, librurhu Anuario de los testigos de Jehová 1994 anapu, pájinecharhu 148 a 150.

^ párr. 26 Exe je artikuluni “Edificando sobre cimientos sólidos”, rebisteri ¡Despertad! del 8 de agostu de 1966, pájina 27.