Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

JUCHARI ARCHIBUECHARHU ANAPU

Néna uénakuarhispi eianhpinhani jurhimbikua Reinueri ambe jini Portugal

Néna uénakuarhispi eianhpinhani jurhimbikua Reinueri ambe jini Portugal

OLECHAKSÏ Atlantiku anapu mariri, uátatakuarhesïndi barkurhu enga Europa nirani jaka. Nema enga jima nirani jaka jindesti George Young enga tsípekua jingoni miántani jaka ambe enga xáni úka úni ánchikuarhita Reinueri jimbo jini Brasil. * Peru eska na sánhani arini jaka nirani barku, uénasïndi eratsini jimbanhi asignasionini: España ka Portugal, enga nótki xáni aianhpinhani jaka ambakiti eianhperakua. Enga niáraakia, uékasïndi organisariuani diskursuechani enga erachi Joseph F. Rutherford nitamatarauaka ka íntspiani 300,000 trataduechani.

George Young parhimespti marichani enga uánikua biajichani uápka para eianhpini.

Erachi Young niáraspti Lisboa (Portugal) 1925 jimbo. Jiájkani, kánikua no sési jánhaskuarhexapti paisirhu. Uarhiperakua republikana enga 1910 úkuarhipka, úspti eskaksï nóteru japiringia reicha ka ístu kénditaspti iámu ambe enga Iglesia Katolika sésikua jatsipka para úni. Ireta sánderu libresptia, joperu paisirhu kʼuiripuechaksï útasï no úsïrendi sési pájperani.

Enga George Young iámindu ambe listu jatsipkia paraka erachi Rutherford íntspepiringa arhijtsïkperakua ma, gobiernu lei ma uaxastaspti jimbokaksï uékaspka juramukua euakuarhini. Sekretariu Sosiedad Bíblica Britanicaeri ka Extranjera arhispti erachi Youngini eska jamberi kánikua no sési kánhapiringa. Nájkiruka ísï arhinhapka, ima sésikua kurhajkuarhispti para úrani jimnasiuni eskuela sekundaria Camões anapuerini, ka kuánetanhaspti.

Niáraspti jurhiatikua 13 de maiu, enga arhijtsïkperata nitamakuarhipiringa, ka uánikua kʼuiripu jarhaspti. Pankartecha engaksï edifisiuecharhu japka ka ambe engaksï periodikuecha aianhpini japka, mítitarpixaptiksï diskursuni enga arhinhenga “Cómo vivir en la Tierra para siempre”. Relijioniri enemiguechaksï jirejiresï petaspti artikulu ma periodikurhu para aianguani imechani engaksï arhintapiringa eskaksï niáraspka máru “no jurhimbiti profetecha”. Ístuksï jimnasiurhu jamokutini, uánikua foietuechani íntspiaspti engaksï chkuanderakua ambe uandenga ima amberi enga erachi Rutherford jorhentpepiringa.

Nájkiruka i ambe úkuarhipka, ma dosmili kʼuiripuechaksï niraspti ka máteru sáno xáni uánikua, nóksï úspti inchani. Máruksï xáni uékaxapti kurhaani engaksï karharapka eskalerecharhu sïndariri engaksï jimnasiurhu jájtakurhini japka ka máruksï aparatuecharhu uaxakaspti engaksï jindeka para ejersisiu úni.

Joperu úkuarhispti máru ambe. Enemiguechaksï no sési uandaspti ka siiechanksï kʼependurhiaspti. Joperu erachi Rutherford no ikiaspti ka mesarhu ma karharaspti paraka kʼuiripu kurhaapiringa. Enga kʼamarapkia, sáno terujkani chúrikua ísï, jukari mili dosientusi kʼuiripuechaksï íntspespti imecheri nombri ka direksioni paraksï axaminhani Bibliaeri publikasionichani. Ísï pauandikua, periodiku O Século artikulu ma petaspti imani arhijtsïkperateri ambe.

Septiembrini 1925, jini Portugal uénaspti únhani portuguesi jimbo La Torre del Vigía, enga iásï ísï mítikateka komu Aianhpiri (jiájkanisï únhasïrendia i rebista jini Brasil, portuguesi jimbo). Imani tiempu jimbo, Bibliaeri Jorhenguarhiti ma enga Brasil irekapka enga Virgílio Ferguson arhinhenga, uénaspti eratsini para Portugal nirani ka jarhuajpeni Reinueri ánchikuarhitani jimbo. Ima ka George Young márkuksï ánchikuarhispti sukursali sapichurhu engaksï Bibliaeri Jorhenguarhiticha jatsipka jini Brasil. Virgílio ka imeri témba, Lizzie, nóksï ióndaspti barkuni jatani paraksï Portugal nirani ka ménderuksï exejperantani George jingoni. Ka sési jarhaspti engaksï nípka, jimboka ísï no ióni jimbo, erachi Young nipiringa aianhpeni máteru nanisï, komu Unión Soviética.

Permisu engaksï intsïnhaka Lizzie ka Virgílio Ferguson paraksï úni jima irekani (1928)

Enga ejersitu niárapka juramukua jatsini, sánderu no sési jánhaskuarhesptia. Joperu erachi Ferguson méntkisï uinhapikuarhintaspti. Uánikua ambe úspti para kuájchakuni imani grupu sapichuni Bibliaeri Jorhenguarhiticheri ka sánderuksï uinhamu ánchikuarhikuni Tata Diosïni, ka ístu sésikua kurhajkuarhispti para tánguarhikuechani uáni imeri kʼumanchikuarhu. Ka oktubrini de 1927, juramutichaksï sésikua íntskuspti.

Primeru uéxurhini ejersitueri juramukuarhu, ma kuatrosientusi sinkuentisï kʼuiripuechaksï karakuarhispti paraksï axaminhani La Torre del Vigía. Ístu, tratadu ka foietuecha jimbo, jurhimbikua iauani ísï jamberi niáraspti enga xáni Portugal juramukua jatsipka: Angola, Azores, Cabo Verde, Goa (India), Madeira, Mozambique ka Timor Oriental.

Ante de kʼamarani 1929, niáraspti Lisboa jardineru portugués ma enga Manuel da Silva Jordão arhinhenga. Mientrasi enga Brasil irekani japka, kurhandispti arhijtsïkperata ma enga erachi Young nitamatarapka. Jirejiresï kurhanguspti eska ima jindespka jurhimbikua, ka tsípikua jingoni uékaspti jarhuatani erachi Fergusoni para pákuani eianhperakua Reinueri ambe sánderu kʼuiripuechani. Ísï jimbo, Manuel kolportori úkuarhispti, eskaksï na mítikatepka jiájkani prekursoricha. Jimboka sési organisadu jarhaspka na enga imprimirinhenga ka etsakunhani Bibliaeri publikasionicha, jimbanhi kúnguarhikua Lisboa anapu niáraspti kʼéni.

Erachi ka pirenchi Ferguson, jatsisptiksï para kʼuanhatsintani Brasil 1934 jimbo. Joperu tʼuini jorhenguarhinhasptia jurhimbikua ambe jini Portugal. Nájkiruka kánikua no sési jánhaskuarheni japka jini Europa, España anapu guerra jimbo ka Segunda Guerra Mundiali jimbo, grupu erachicheri engaksï no méni jurajkupka Jeobani, úsptiksï uinhapiti jarhani Jeobaeri ambe jimbo. Ma tiempu, i grupu niáraspti ísïni eska sánititu turhiri enga pátakuarhini jarhajkia. Peruksï uéxurhini 1947, niáraspti ménderu tixarani komueska chpiri, enga niárapka orheta misioneru Jonh Cooke enga graduarikuarhika Galaadi. Jiáni uératini, uénasptiksï sánderu uánini aianhpiricha. Ka seguirixapti kʼéni nájkiruka 1962 jimbo, gobiernu juramupka parachi nóteru únia juchari ánchikuarhitani. Disiembrini de 1974, engaksï juramuticha legalmenti jiókuarhipkia Jeobaeri testiguecheri ánchikuarhitani, sánderu de trese mili aianhpirichaksï jarhasptia paisirhu.

Iásï, sánderu de sinkuenta mili aianhpirichaksï aianhpisïndi Tata Diosïri Reinueri ambe jini Portugal ka ístu uánikua islecharhu enga portuguesi uandanhajka, komu Azores ka Madeira. Máru ima aianhpirichaksï imecheri desendientichesti engaksï nípka kurhaani erachiri Rutherford diskursuni 1925 jimbo.

Grasiasichi íntskusïnga Jeobani ka imani ambakiti erachichani engaksï imani uéxurhinicha jimbo uénapka jorhentpini Reinueri ambe no sáni chéparini ka ísïnksï komueska Jesukristueri jántspiricha para jorhendaani nasionirhu anapu kʼuiripuechani ísï eska na uandapka Pablu (Rom. 15:15, 16). (Juchari archibuecharhu anapu de Portugal).

^ párr. 3 Exe je artikuluni “Queda mucho por cosechar”, rebisteri La Atalaya 15 de maiu de 2014, pájina 31 ka 32.