Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

Sési kámpini: kualidadi ma enga uandakuecha ka úkuecha jingoni xarhatanhajka

Sési kámpini: kualidadi ma enga uandakuecha ka úkuecha jingoni xarhatanhajka

IÁMINDUCHI agradeserisïnga engaksï máteruecha uandanhiajka juchantsïni jimbo ka kurhanguchintsïni. Jiájkani, ¿ambechi uá úni parachi juchajtu niárani ísï kaani máteruechani?

Biblia úrasïndi uandakuani sési kámpini para arhikuekani eska nema jánguarhintasïnga paraksï máteruecha sési jarhani, enga ambarhati uandakuecha ka úkuecha jingoni xarhatajka. Sési kámpini no solu jindesti sési jámani máteruechani japarini ka respetu jingoni kámpini. Sánderu ambe arhikuekasïndi, jimboka para xarhatani ini kualidadi uétarhisïnga kurhanguntspini ka uékpini. I jindesti kualidadi ma enga Tata Diosïri espiritu santu úrpijka, ka engachi kristianuecha jatsi para xarhatani (Gal. 5:22, 23). Ísï jimbo, ju je exeni na enga Jeoba ka Jesusi xarhataka ini kualidadini ka nénachi uá májkueni úni.

JEOBA IÁMINDUECHANI KURHANGUKUASÏNDI

Sési kámpini sáno májkuenisti eska ambakitini. * Jeoba iámindu kʼuiripuechani xarhatakuasïndi ini kualidadichani, asta imechani “engaksï no sáni diosmeiamukua arhijka ka maluenksï” (Luk. 6: 35). Por ejemplu, Jeoba úsïndi eska “tsándiaka para ambarhaticha ka maluecha, ka janirani para sési úricha ka ístu para no sési úricha” (Mat. 5:45). Ísï jimbo, asta imecha engaksï no jakajkujka eska Jeoba kuerauaska, úrasïndiksï imani ambe enga xáni ima kueraaka para úni eska jauaka tsípikua ka agustuksï irekani.

Ju je exeni ambakiti ejemplu ma engajtsïni Jeoba xarhatachika na enga sési kámapka Adanini ka Ebani. Ísï tátsekua engaksï pekaripkia, imechaksï jigusïri chkurhichani sïrikuaspti paraksï órhekuarhini. Peru Tata Diosï mítispti eskaksï uétarhinchapiringa ambakiti xukuparhakua, jimbokaksï nóteru jardini de Edenirhu irekapiringia, ka echerirhu kánikua úkua jukapirindi, jimboka puru chekamikua ambejku japiringa. Jeoba exespti ambe engaksï uétarhinchapiringa ka úkuaspti xukuparhakua sïkuiriri (Gén. 3:7, 17, 18, 21).

Nájkiruka Jeoba sési kaajka “sési úrichani ka no sési úrichani”, uékasïndi sánderu sési kaani imeri ambakiti marhuarichani. Por ejemplu, profeta Sakariasiri jurhiatikuechani jimbo, enga ánjili ma uandanhiani japka jimboka anhaxustanhaspka Jerusaleni anapu templu enga ménderu únhantani japka. Tata Diosï exespti ánjilini ka ambakiti ambe arhispti, uandakuechani engaksï sési pʼikuastantapka (Zac. 1:12, 13). Sáno májkueni ambe úspti profeta Elíasi jingoni. Ma xanhari, ima xáni no sési pʼikuarheraxapti enga arhipka Jeobani eska jurajkupiringa uarhini. Tata Diosï no ísku exespti na enga pʼikuarherani japka, jimbosï axakupti ánjilini ma paraka uinhaperantapiringa. Ístu arhispti eska no jandiajku jarhaspka. Ini uandakuecha jingoni engaksï xáni sési pʼikuastantapka ka engaksï jarhuatapka, Elíasi seguirispti úni imeri ánchikuarhitani (1 Rey. 19:1-18). Ka ¿náki Tata Diosïri marhuari jindeski enga sánderu sési terokukuntapka Jeobani para sési kámpini?

JESUSI XARHATASPTI NÉNA SÉSI KÁMPINI

Enga Echerirhu jámani japka aianhpini, Jesusi ísï mítinhaspti komu nema enga sési kámpienga ka kurhangutspini. No méni uinhamarhikuaspti kʼuiripuechani ni no sési kaani. Jimboka pʼikuarherasïrenga na engaksï pʼikuarherenga kʼuiripuecha, uandaspti: “Ju jejtsïni andarhierani cha engajtsï xáni kuatarajka ka mískuarhintsï, ka jíksïni mintsikuastaaka”. Ka ístu uandaspti: “Jimboka juchiti uananchatarakua no kʼirhindikpisïnga” (Mat. 11:28-30). Ísï jimbo, kʼuiripuechaksï iápurisï chúxapasïrendi. Pʼamojperakua, úspti eska tʼirerapiringa, tsinaani pʼamenchatichani ka uánikua ambe jorhendaani imeri Tátemberi ambe (Mar. 6:34; Mat. 14:14; 15:32-38).

Jesusi kurhangutspisïrendi ka jingontku kaani máteruechani. Méntkisï sési eroasïrendi imechani engaksï nirenga jirinhantani, nájkiruka nóteru jandorepiringia para atenderiuani (Luk. 9:10, 11). Ma xanhari, uarhiiti ma enga dose uéxurhini pʼamenchapkia emorrajia, andarhieraspti ka pʼárhikuspti xukuparhakuani mintsikaparini eska tsinakuarhipiringa. Ima uarhiiti no úpirindi indeni ambe úni, jimboka Lei uandasïrenga eska no pímbinhasï jarhaspka (Lev. 15:25-28). Peru Jesusi no xukaspti. Sánderu sési, pʼamojperakua jingoni arhispti imani uarhiitini: “Ija, jimbokarini sési jimbo mintsikaska, ísï jimbosïri ambakintaka. Ka iásï niia níntani ka asteru jáma mískuarhini jimbokari ambakintaskia” (Mar. 5:25-34). ¡Xáni enga kurhangutspienga Jesusi!

KUALIDADI MA ENGACHI ÚKUECHA JINGONI JATSIKA PARA XARHATANI

Ejempluecha engachi exeakia xarhatasïndiksï eska sési kámpini kualidadi máeska enga úkuecha jingoni xarharajka. Para xarhatani na enga xáni jukaparhakueka ísï úni, Jesusi ambakiti samaritanueri ilustrasioni uandantaspti. Nájkirukaksï samaritanuecha ka judiuecha no sési pájperenga, samaritanu ini ilustrasionirhu anapu, pʼamojkuspti judiuni ma engaksï xanharu jimbo sïpakupka, atapka ka sánoksï uándikuni. Atenderispti, kʼumanchikua ma jimbo péraspti ka meiamuni jima anapu achatini paraka kuidaripiringa, asta uandaspti eska meiampipiringa na enga xáni uétarhipiringa (Luk. 10:29-37).

Ísïsti eska para sési kámpini úkuecha jingoni xarharasïnga, peru ístu uandakuecha jingoni engaksï uinhaperpentajka ka sési pʼikuastpini. Ka nájkiruka, “uandanhiata kʼuiripueri mintsitarhu ma, kánikua no sési pʼikuastpi[jka]”, Biblia arhisïndi eskaksï ‘ambakiti uandakuecha sési pʼikuastantasïnga’ (Prov. 12:25). Sési kámpini ka ambakiti kʼuiripu máeni, uáti eskachi uinhaperantauaka máteruechani ambarhati uandakuecha jingoni engaksï sési pʼikuastauaka ka xarhatani eskachi uandanhiasïnga imecha jimbo. I ambe jarhuatauati eskaksï orhepani uérakuauaka problemechani (Prov. 16:24).

JU JE SÉSI KAANI MÁTERUECHANI

Iáminduechachi úsïnga xarhatani ini kualidadini, jimbokajtsïni Tata Diosï ísï kueraaska eska ima (Gén. 1:27). Ju je exeani máru Bibliaeri ejempluechani. Enga apostuli Pablu Roma nirani japka, jima anapu ofisiali ma kuidaripaspti enga Juliu arhinhenga. Ima ofisiali sési kámaspti Pabluni ka ‘íntskuspti sésikua para nirani uandajpaani amigu jembechani, parakaksï imecha intsïmbipiringa ambe enga ima uétarhinchenga’, jini ireta Sidoni (Uku. 27:3). Ísï tátsekua, isla Malta anapuechaksï sési kámaspti Pabluni ka máteruechani engaksï ístu no sési kánhapka. Kurhikasptiksï paraksï imecha jorhepintani ka úsptiksï ambe engaksï xáni úpka para jarhuataani (Uku. 28:1, 2). Ambe engaksï úpka, kánikua sési jarhaspti. Peru para sési kámpini, sánderu ambe arhikuekasïndi eska iauani ménisï ambakiti ambe úni máteruecha jimbo.

Engachi meru uéjka sési pʼikuastani Jeobani, jatsiskachi para eska i Tata Diosïri kualidadi jindeuaka ambe ma engachi méntkisï xarhataaka juchari irekuarhu. Ísïsti eska ménisï úkua jukasïnga ambakiti ambe úni máteruecha jimbo. ¿Andi? Jamberi jimbokaksï máteruecha no uékasïnga eskachi eianhpiaka, jimbokachi timidueska ka chéni, o jimbokachi jánguarhintaxaka para no juchari ambe jimbojku pendienti páni. Peru uákachi orhepani uérani engachi jurajkuska eskajtsïni espiritu santu jarhuataaka ka engachi májkueni úska eska Jeoba (1 Kor. 2:12).

¿Ambejtsïni jarhuataa exeni eskachi uáka sánderu ambe úni máteruecha jimbo? Ju je kurhamarhikuarhini: “Engajtsïni máteruecha eiangukuarhini jarhajka ambe ma, ¿úsïni kurhangukuani na engaksï pʼikuarherani jarhajka? ¿Jingontkuni jarhasïni ambe engaksï máteruecha uétarhinchani jarhajka? ¿Káni últimu úski ambakiti ambe nema jimbo enga no juchiti familiarika o amigueni?”. Uákachi arini ambe úni, komu sánderu sési mítiani máteruechani, ka sánderia kúnguarhikuarhu anapu erachichani. Ísïchi sánderu pendienti jauaka ambe engaksï nitamanchani jauaka ka uétarhinchani. Tátsekua, ju je imani ambe úni engachi uékapiringa eskaksï máteruecha úpiringa juchantsïni jimbo (Mat. 7:12). Últimu, ju je kómarhini Jeobani eskajtsïni jarhuataaka, ka imajtsïni újchakuraati engachi jánguarhintaska (Luk. 11:13).

KUALIDADI MA ENGA ÚJKA ESKAKSÏ MÁTERUECHA UÉKAAKA JORHENGUARHINI BIBLIAERI AMBE

Apostuli Pablu sési xarhataspti eska jindespka kʼuiripu ma enga ambakiti ambe uénga máteruecha jimbo. Biblia arhisïndi eska sési eroasïrenga “iáminduechani engaksï nirenga exeni” (Uku. 28:30, 31). Pendienti jarhasïrendi máteruechani jimbo ka xarhatasïrendi ukuecha ka uandakuecha jingoni. Jimbosï kʼuiripu uékendi imani jingoni jarhani. Májkueni, na engachi jámaaka jucha, uáti eskaksï máteruecha uékaaka mítini jurhimbikuani. Engachi iáminduechani sési kaaska, asta imechani engaksï no jiókuarhijka ambe engachi jakajkujka, uákachi eskaksï mójtakuaka imecheri eratsikuani ka jánguani (Rom. 12:20). Sánderu orhepani, jamberi niáraati úkuarhini eskaksï imecha uékaaka mítini Bibliaeri ambe.

Enga niárakia jarhani Paraisu, uánikua engaksï tsíntaaka sésiksï pʼikuarheraati engaksï sési kánhaaka, jamberiksï jiáni uénaati ísï kánhani. Ka imechajtuksï uékaati májkueni kaani máteruechani, jimbokaksï agradesidu jauaka. Jeoba íntsauati tsípikua para méntkisï imechani engaksï uékperakua xarhataaka ka kurhangukuani máteruechani. Peru no íntsauati imechani engaksï no uékaaka ísï úni (Sal. 37:9-11). Ísïsti, enga Tata Diosïri Reinu juramuni jauakia, pínandikua jauati ka nóteru nema chéatia. Peru ante de inde ambe úkuarhini, ¿nénajtsïni marhuachisïni sési kámpini?

NA ENGA MARHUAJKA SÉSI KÁMPINI

Biblia arhisïndi eska ima kʼuiripuecha engaksï sési kámpijka ka kurhangutspini, ima mismuksï marhuanchasïnga (Prov. 11:17). Máteru kʼuiripuechaksï sési pʼikuarherasïndi imechani jingoni ka uékasïndiksï májkueni úni. Jesusi uandaspti: “Jimboka imani mismu medidani jimbo engajtsï jimbo tsʼéritatspiaka, imani jimbojtsï tsʼéritaminhantaaka” (Luk. 6:38). Sáno méntkisï, i járhati kʼuiripuechaksï sóntku uásïndi amiguechani.

Apostuli Pablu arini konseju íntsaaspti Efesu anapuechani: “Sési kámbera je máteru ka máteruni jingoni ka pʼamojperantsï, ka ístu puátsperanta je máteru ka máteruni jingoni” (Efes. 4:32). Kúnguarhikuecharhu, kánikua marhuasïndi engaksï erachicha kurhangutsperajka ka jánguarhintanksï iáminduecha jarhuajperani. Nóksï méni teresmarpisïndi, úrasïndi uandakuechani engaksï no sési pʼikuastpijka oksï arhinchpeni. Enbesdeksï uandatspini jámani jarhani, jánguarhintasïndiksï imani ambe uandani enga uinhaperantauaka máteruechani (Prov. 12:18). Ini ambe jimbo, kúnguarhikuarhu anapuechaksï sánderu sési marhuakusïndi Tata Diosïni.

Ísïsti, sési kámpini kualidadi máesti enga uandakuecha ka úkuecha jingoni xarhatanhajka. Engachi ambakiti ambe újka máteruecha jimbo, xarhatasïngachi eska Jeoba xénchpisïnga ka intsïmpitini (Efes. 5:1). Ístuchi úsïnga eska kúnguarhikua sési jauaka ka eskaksï máteru kʼuiripuecha uékaaka jorhenguarhini jurhimbikuani. Ísï jimbo, ju je jánguarhintani ambakiti ejemplu máeni xarhataparini ini xáni sési jásï kualidadini.

^ párr. 5 I kualidadi enga jindeka ambakitiini, exenhani jauati sánderu orhepani artikulurhu ma ini serieri enga uandajka ambe enga espiritu santu úrpijka.