Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

Felisistiksï imecha engaksï Tata Diosï felisini marhuakujka

Felisistiksï imecha engaksï Tata Diosï felisini marhuakujka

“¡Felisisti ireta enga imeri Tata Diosï jindeka Jeoba!” (SAL. 144:15).

PIREKUECHA: 44, 125

1. ¿Andiksïsï Jeobaeri testiguecha ireta máe enga felisika? (Exe je fotuni enga uénakuarhu jaka).

ÍSÏSTI, Jeobaeri testiguechaksï ireta máesti enga felisika. Engaksï tánguarhintajka para Tata Diosïni kómarhini o paraksï márku tsípikuarhini, úsïndi eskaksï sési nitamakuarhiaka ka ambakiti uandontskuarhita maksï jatsini. ¿Andiksïsï xáni felisi? Jindesti jimbokaksï mítiska Jeobani, marhuakusïndiksï ka jánguarhintasïndiksï ísïni eska Tata Diosï enga tsípikua jingoni irekajka (1 Tim. 1:11TNM; Sal. 16:11). Ima úsïndi eska jauaka felisidadi, ka jimbosï uékajti eskachi jucha felisiuaka ka íntsasïndijtsïni rasonichani parachi felisini (Deut. 12:7; Ecl. 3:12, 13).

2, 3. a) ¿Ambe arhikuekasïni felisini? b) ¿Ambe úpirini úni eskachi no uáka felisini?

2 ¿Ka ambechi uá uandani mándani arhini jucha? ¿Felisiskichi? ¿Ambechi uá úni parachi sánderu felisini? Felisini, arhikuekasïndi sési pʼikuarherani, konformi jarhani imani ambe jingoni enga jatsikuarhika o asta kánikua tsípini jarhani. Bibliajtsïni arhisïndi eska parachi meru felisini, jatsiskachi para Jeobaeri amigueni. Peru ini parhakpini jimbo, jamberi uáti no xáni fásilini para felisini. ¿Andi?

3 Jarhasti mámaru ambe enga újka eskachi no uáka felisini, komu tsïtani ánchikuarhita, diborsiu ambe, enga nema ekspulsarinhajka o engachi uarhiranchajka nemani. Problemecha familiarhu, engajtsïni kompanieruecha ánchikuarhitarhu o eskuelarhu anapuecha teresmarhujka, engajtsïni no sési kámajka relijioni jimbo o engachi ónhanhajka, i ambejtu uáti ójkutakua máeni parachi nóteru felisinia. Ka ístu enga juchari kuerpu sánhani arhini jauaka chkeni o engachi kʼéri pʼamenchakua ma kánguarhiaka o depresioni. Peru ju je miáni eska Jesusi tsitisïrenga sési pʼikuastantaani kʼuiripuechani ka úni eskaksï felisipiringa (Mat. 11: 28-30). Sermoni del Monterhu, Jesusi uánikua ambe uandaspti enga újka eskachi felisiuaka, nájkirukachi Satanasiri parhakpini jimbo uánikua ambe nitamakuarhiaka engajtsïni no sési pʼikuastaaka.

PARACHI ÚNI FELISINI, JUKAPARHAKUESTI ESKACHI JEOBAERI AMBAKITI AMIGUEUAKA

4, 5. ¿Ambechi jatsiski para úni parachi felisini ka seguirinchi jarhani ísï irekani?

4 Ambe enga Jesusi orheta uandapka, kánikua jukaparhakuesti. Ima uandaspti: “Tsípisïndiksï ima engaksï mítika eskaksï uétarhinchasïnga jorhenguarhini Tata Diosïri ambe, jimboka imecheriuaka auandarhu anapu reinu” (Mat 5:3TNM). ¿Nénachi xarhatasïni eskachi uétarhinchasïnga mítini Tata Diosïni ka úni ambe engajtsïni arhijka? Bibliani estudiariparini, kumpliripariani Tata Diosïri juramukuechani ka orheta péraparini para Jeobani marhuakuni. Engachi ísï úska, sánderuchi felisiuaka, ka juchari jakajkukua sánderu kʼéati Jeobaeri eiatsperakuechani jimbo engaksï nóteru ióndani kumplirikuarhiakia. Ka ístu, “eiatsperakua enga jindeka kʼéri tsípikuarhita” ma enga Bibliarhu jaka jarhuataatijtsïni parachi aguantariuani problemechani (Titu 2:13).

5 Ambe ma enga kánikua jukaparhakueka parachi seguirini jarhani felisini, jindesti ambakiti pájperakua ma jatsini Jeoba jingoni. Apostuli Pablu karaspti: “Méntkisï tsípi je juchari Tata jimbo [o Jeoba jimbo]. Ka ménderuksïni arhisïnga: tsípi je” (Filip. 4:4). Para i jásï ambakiti pájperakua jatsini, uétarhisïndi Jeobaeri mímixekua jatsini. Biblia arhisïndi: “Felisisti ima achamasï enga mímixetika, ka ima achamasï enga jánhaskakua jatsika”. Ka ístu uandasïndi eska ísïska komu “anhatapu tsípikueri para imecha engaksï jánhaskakua jingoni jámajka ka imecha engaksï no jurajkujka jánhaskakuani, arhinhaatiksï eskaksï felisiska” (Prov. 3:13, 18).

6. ¿Ambechi uétarhisïni úni parachi seguirini jarhani felisini?

6 Peru parachi seguirini jarhani felisini, kánikua jukaparhakuesti eskachi seguiriuaka úni ambe engachi jorhenguarhiaka Bibliarhu. Jesusi uandaspti eska i ambe kánikua jukaparhakueska enga uandapka: “Engajtsï cha jánhaskajka ini ambe, ka úntsï eskaksïni ji na arhijka, tsípintsï jauaka” (Juanu 13:17; arhinta je Santiagu 1:25). Í ambesï uétarhijti úni para mítini Tata Diosïri ambe ka méntkisïchi felisini. Peru ¿nénachi uá felisini enga xáni uánikua ambe jaka enga újka eskachi no uáka felisini? Ju je seguirini exeni ambe enga uandapka Jesusi Sermoni del Monterhu.

AMBE ENGAJTSÏNI JARHUATAJKA FELISINI

7. ¿Andiksïsï felisi imecha engaksï kómu atsïkuarhijka?

7 “Tsípisïndiksï imecha engaksï kómu atsïkuarhijka, jimbokaksï imecha niáraaka sési pʼikuastanhantani” (Mat. 5:4TNM). Jamberiksï máru kurhamarhikuarhijti: “¿Nénaksï uá tsípini pʼikuarherani imecha engaksï kómu atsïkuarhijka?”. Buenu, Jesusi no imani kʼuiripunisï arhikuekani japti enga ambe uéjki jimbo kejarikuarhejka. Asta kʼuiripu no sési úri kómu pʼikuarherasïndi problemecha jimbo engaksï xáni xarharajka ini jurhiatikuechani jimbo enga xáni peligru jaka (2 Tim. 3:1). Peru imecheri kómu pʼikuarherakua, no jarhuataasïndi paraksï Jeobani andarherani, jimboksïsï no felisiti. Jesusi imani kʼuiripuechanisï arhikuekani japti engaksï mítika eskaksï jatsiska para Tata Diosïri ambe jorhenguarhini ka eskaksï jimbosï xáni no sési pʼikuarherajka engaksï exejka eskaksï kʼuiripuecha kánikua jarharitixaka Tata Diosïni. Kuentaksï íntskukuarhisïndi eskaksï ima mismu no perfektueska ka eska pekadueri kulpa jimbo, kánikua no sési jásï ambeksï nitamakuarhisïnga parhakpinirhu. Jeoba exeasïndi imani kʼuiripuechani engaksï ambakiti mintsita jukaka, uinhaperataasïndi Biblia jingoni, jarhutaasïndi paraksï felisini ka erokuarhikua ma íntsaasïndi paraksï irekani para méntkisï (arhinta je Ezequiel 5:11; 9:4).

8. Enga nema sési pʼikuastpijka, ¿andisï újki eska nema tsípikua jingoni irekaaka? Eksplikari je.

8 “Tsípisïndiksï imecha engaksï sési pʼikuastpijka, jimboka i parhakpini imecheriuaka” (Mat. 5:5TNM). Enga nema sési pʼikuastpijka, ¿andisï újki eska nema tsípikua jingoni irekaaka? Máru kʼuiripuechaksï ióntki no pʼamojpitispti, tsitinksï problema ambe jirinhani ka nóksï sési kámpini. Peruksï niárasti ambakiti jorhentperakua ma jatsini jurhimbikueri ka niárastiksïa jatsini ‘jimbanhi mintsita’ ma. Iásïksï uékpisïndia, pʼamojpini, sési kámpini, sési pʼikuastpini ka tekantstini (Kol. 3:9-12). Ini ambe jimbo, sésiksï pájperasïndi máteruechani jingoni ka felisinksï. Peru sánderu ambakiti ambe, Tata Diosïri Karakata aiantspisïndi eska echeri i kʼuiripuecheriuaka (Sal. 37:8-10, 29).

9. a) ¿Ambe arhikuekasïni eska echeri ima kʼuiripuecheriuaka engaksï sési pʼikuastpijka? b) ¿Andiksïsï uá felisini “imecha engaksï kʼarhimajka ka kʼarhichanksï xáni uékanksï jurhimbitku jámani”?

9 ¿Ambe arhikuekasïni eska echeri ima kʼuiripuecheriuaka engaksï sési pʼikuastpijka? Para Jesusiri chúxapaticha engaksï erakukateka, i echeri imecheriuati engaksï saserdotiuaka ka engaksï gobernariuaka komu reicha (Jaŋ. 20:6). Ka ima uáni kʼuiripuecha engaksï no niuaka auandarhu, imecheriuati Echeri engaksï irekaaka para méntkisï no ma pekadu jingoni, pínandikua ka tsípikua jingoni. Ini tsimani grupuechani jimbo Jesusi ístu uandaspti: “Tsípisïndiksï imecha engaksï imecheri mintsitecha kʼarhimajka ka kʼarhichanksï xáni uékanksï jurhimbitku jámani” (Mat. 5:6). Jimbanhi parhakpinirhuksï jatsiatia iámindu ambe enga imecheri mintsita tsitijka (2 Ped. 3:13). Enga Tata Diosï kʼamajkuakia iámu no sési jásï ambe, ambakiti kʼuiripuechaksï kʼamakʼamasï felisiuatia ka nóteru ménksï kómu atsïkuarhiatia no sési jásï ambe jimbo ni enga no jurhimbitku ambe únhajka (Sal. 37:17).

10. ¿Ambe arhikuekasïni pʼamojpini?

10 “Tsípiiksï pʼamojpiticha, jimbokaksï pʼamojkunhantaaka” (Mat. 5:7, Táta Diósïri Uandakua Tata Jesukristueri Aiatsperakua). Uandakua ebreu jimbo enga terokuntajka uandakua pʼamojperakua jingoni arhikuekasïndi “pʼikuarherani o xarhatani eska mintsita jingoni uékpisïnga” ka ístu, “lastima úni”. Májkueni, uandakua griegu jimbo, arhikuekasïndi lastima uáni máteruechani. Peru Bibliarhu, pʼamojpini no solu arhikuekasïndi lastima pʼikuarherani kʼuiripuni ma jimbo. Arhikuekasïndi úni ambe ma para jarhuatani.

11. ¿Ambechi jorhenguarhisïni ilustrasioni ambakiti samaritanueri?

11 (Arhinta je Lukasʌ 10:30-37). Ilustrasioni ambakiti samaritanueri sési xarhatasïndi ambe enga arhikuekajka pʼamojpitini. Enga samaritanu exepka imani achatini engaksï atapka, pʼamojkuspti ka jarhuataspti. Enga na uandantapkia ilustrasionini, Jesusi uandaspti eskachi jatsiska para nirani ka májkueni úni. Ísï jimbo, ju je kurhamarhikuarhini: “¿Májkueni úsïni ji eska samaritanu? ¿Májkueni pʼamojpitiski? Engani exejka eskaksï máteruecha no sési nitamakuarhixaka, ¿xarhatakuasïni eskani pʼamojkuasïnga? ¿Ambe uá úni parani sánderu jarhuataani? Por ejemplu, ¿jarhuataasïni úparini ambe ma enga marhuakuauaka erachichani ka pirenchichani engaksï jatirikia, biudechani ka uátsï o tumbichani engaksï imecheri táticha no marhuakujka Jeobani? ¿Uá jí uénani exeni néna uinhaperantaua imechani engaksï kómu pʼikuarherani jaka?” (1 Tes. 5:14; Sant. 1:27).

Engachi jucha uénaaka xarhatani pʼamojperakua, iáminduechachi sánderu felisiuaka. (Exe je párrafu 12).

12. ¿Andichisï tsípikua jingoni irekajki engachi pʼamojpitijka?

12 ¿Andichisï tsípikua jingoni irekajki engachi pʼamojpitijka? Engachi jarhuatajka máteruechani, exesïngachi eska “sánderu sésis[ka] intsïmpini, ka eska intsïmbinhani”. Ka ístu, mítiskachi eska ísï úparini, sésichi pʼikuastasïnga Jeobani (Uku. 20:35; arhinta je Ebreu 13:16). Rei Dabidi ari ambe uandaspti imeri enga pʼamojpitika: “Jeoba mismu kuájchakuati ka uáti eska seguiriuaka irekani. Niáraati arhinhani parhakpinirhu eska felisiska” (Sal. 41:1, 2). Engachi xarhatakuaska pʼamojperakua máteruechani, Jeobajtsïni pʼamojperakua xarhatachiati juchantsïni ka i ambe uáti eskachi méntkisï felisiuaka (Sant. 2:13).

ANDIKSÏSÏ FELISI IMECHA ENGAKSÏ MINTSITA PÍMBINHASÏ JUKAKA

13, 14. ¿Andiksïsï felisi imecha engaksï pímbinhasï mintsita jukaka?

13 Jesusi uandaspti: “Tsípisïndiksï imecha engaksï pímbinhasï mintsita jukaka, jimboka imechasï exeaka Diosïni” (Mat. 5:8). Paraka juchari mintsita pímbinhasïuaka, juchari eratsikuecha ka ambe engachi tsitijka, ístuksï jatsisti para pímbinhasïni. I ambe jukaparhakuesti paraka Jeoba jiókuarhiaka juchari kómarhikua (arhinta je 2 Korintu 4:2; 1 Tim. 1:5).

14 Kʼuiripuecha engaksï pímbinhasï mintsita jukaka, felisistiksï jimboka Jeoba jeiapanhiantasïnga enga uandapka: “Tsípiatiksï imecha engaksï jupakuarhiaka imecheri xukuparhakuechani” (Jaŋ. 22:14). ¿Ambe arhikuekasïni eskaksï jupakuarhiaska imecheri xukuparhakuechani? Para erakukatecha arhikuekasïndi eska Jeoba ísï exeasïnga komu kʼuiripu pímbinharhaticha ka íntsauati auandarhu tsípikua ma engaksï no méni uarhiaka ka paraksï felisini. Ka para imani uáni kʼuiripuecha engaksï Echerirhu pakaraaka irekani, arhikuekasïndi eska Tata Diosï kóntiantasïnga paraksï jatsini ambakiti pájperakua ma imani jingoni jimboka ísï exeasïnga eskaksï kʼuiripuecheska engaksï jurhimbitku jámajka. Biblia arhisïndi eskaksï “Karichi sapichueri iurhiri jimbo jupaanta[ska] imecheri xukuparhakuechani ka sésiksï uraperaantani” (Jaŋ. 7:9, 13, 14).

15, 16. ¿Nénaksï úsïni exeni Tata Diosïni imecha engaksï mintsita pímbinhasï jukaka?

15 Biblia arhisïndi eska no ma kʼuiripu úsïnga exeni Tata Diosïni ka útasï irekani jarhani (Éx. 33:20). Jimajkani, ¿andisï Jesusi uandapi eska imecha engaksï mintsita pímbinhasï jukaka exeaka Tata Diosïni? Uandakua griegu jimbo enga tradusirikuarhijka “exeni” uáti arhikuekani eranhaskani, kurhanguni ka mítini. Imecha engaksï mintsita jingoni újka exeni Tata Diosïni, imaksï jindesti engaksï niáraka sési mítini ka jukaparharanksï imeri kualidadichani (Efes. 1:18). Jesusi májkueni jámaspti eska Tata Diosï. Jimbosï uandapti: “Ima engarini exeka jíndini, exesti Diosï Tátini” (Juanu 14:7-9).

16 Aparti de mítiani Jeobaeri kualidadichani, ¿nénateruchi uá exeni Tata Diosïni? Exeparini ambe enga xáni újka parajtsïni jarhuani (Job 42:5). Ístuchi úsïnga exeni Jeobani engachi no mirikurhiauaka imani ambakiti kóntperatechani enga jatsiaka para imecha engaksï jánguarhintajka pímbinhasï jarhani ka engaksï no jurajkujka. Ka ísïsti, erakukatechaksï meru exesïndi na engamindu jáxeka Jeoba engaksï tsíntajkia auandarhu (1 Juanu 3:2).

FELISINI NÁJKIRUKACHI PROBLEMECHANI JATSIAUAKA

17. ¿Andiksïsï felisi imecha engaksï újka eskaksï kʼuiripuecha sési pájperaaka?

17 Jesusi ístu uandaspti: “Tsípisïndiksï imecha engaksï újka eska kʼuiripuecha sési pájperakua jatsiaka” (Mat. 5:9). Ka jatsistiksï ambakiti rasonichani paraksï felisiini, jimboka disipulu Santiagu karaspka: “Ima enga újka eska kʼuiripuecha sési pájperaaka, pínandikua jingoni úsïndiksï ambe enga sési uérajka para jurhimbitku jámani” (Sant. 3:18). Engachi problema ma jatsika kúnguarhikuarhu anapu ma jingoni, o familiari ma jingoni, ju je kómarhini Jeobani parachi úni sési péntani problemani. Jeobajtsïni íntskuati imeri espiritu santu parachi xarhataani kualidadichani ka parachi sánderu felisini. Jesusi someni uandaspti na enga xáni jukaparhakueka eskachi jucha uénaaka úni eska pínandikua jauaka enga uandapka: “Engari peeraka ma kéjtsïtakua altarirhu, ka jimari miántani eska chíti ermanuti ikiaxaka tʼungini jingoni, jurajku jima chíti kéjtsïtakuani altarirhu orhepani, ka ní orheta puátantani chíti ermanutini. Ka tátsekua kʼuanhatsinta ka íntspi chíti kéjtsïtakuani” (Mat. 5:23, 24).

18, 19. ¿Andiksïsï kristianuecha tsípini pʼikuarherajki nájkirukaksï no sési kánhajka?

18 “Tsípisïngajtsï cha engaksïni kʼuiripuecha xukajchajka ka nóksïni sési kámani, ka jíndini jimbo uandatsinksïni mámaru jásï chkuanderakua ambe”. ¿Andisï Jesusi ini ambe uandapi? Ima mismu mókuntaspti: “Tsípi je ka kánikua sési korhokani [o sési pʼikuarherani], jimbokajtsï kʼéri ma premiu intsïnhaaka auandarhu, jimbokaksï májku jásï no sési kásïrenga ióntki anapu uandajtsïkpitichani” (Mat. 5:11, 12). Engaksï apostulichani ataapka ka juramukuanksï eskaksï nóteru predikaripiringia, apostulichaksï “uéntaspti jusgadurhu kánikua tsípiparini”. Ísïsti, imaksï no sési pʼikuarheraspti engaksï kʼuikirhinhapka, peruksï tsípispti “jimboka Diosï íntsaaspka sésikua no sési arhinhanksï Kristueri nombri jimbo” (Uku. 5:41).

19 Ini jurhiatikuecha jimbo, jucha engachi Jeobani marhuakuni jaka, ístuchi tsípikua jingoni tekantasïnga engachi no sési kánhajka Jesusiri nombri jimbo o engachi kʼérati problemechani jatsiajka (arhinta je Santiagu 1:2-4). Ísïsti, juchajtuchi no tsitisïnga no sési nitamakuarhini. Peru engachi no jurajkuska Jeobani engachi tsʼéjkukua ambe jatsiaka, imajtsïni jarhuataati balori jingoni aguantarini. Ju je exeni ejemplu ma. Agostuni de 1944, juramutichaksï axaspti kampu de konsentrasionirhu ma, Henryk Dornikini ka imeri ermanuni. Enemiguechaksï uandaspti: “No ma ambe jarhasti enga uáka úni eskajtsïni kurhajchaaka. Ísïksï xarharasïndi enajkiksï tsitijki paraksï no sési kánhani”. Peru erachi Dornik uandaspti: “Ji no tsitisïrenga eskajtsïni no sési kámapiringa, peruni tsípixapka mítiparini eskani orhepani uéraxapka balori ka tekantskua jingoni, jimbokani no uékasïrenga jurajkuni Jeobani”. Ka ístu uandaspti: “Ambe engarini jarhuatapka, jindespti mintsita jingoni kómarhini, jimbokarini ísï pʼikuastasïrenga eska Jeoba jíndeni jingoni jarhaspka. ¡Jeoba jindespti jarhuajperata engani xáni uétarhinchani japka!”.

20. ¿Andichisï felisijki engachi marhuakujka Tata Diosï felisini?

20 Engajtsïni Tata Diosï felisi, jeiapanhintajka, felisisïngachi nájkirukachi no sési kánhaaka relijioni jimbo, familiarhu anapuechajtsïni uékaaka desanimarini, pʼamenchanchi jarhani ochi jatirinia (1 Tim. 1:11TNM). Ístuchi felisiska jimbokachi mintsikasïnga eska Tata Diosï, “enga no újka chkuanderani”, kumpliriuaka ambe enga eiatspika (Titu 1:2). Enga Jeoba kumpliriuakia ambe enga eiatspika, kóntperatechaksï xáni ambakitiuati engaksï iásï anapu problemecha ísïuaka eska no ma ambe. Nochi úsïnga ni sikiera eranhaskani iámindu ambe engajtsïni Jeoba íntskuaka Paraisurhu. Seguruchi jarhaska eskachi kánikua pínandikua jatsiaka ka felisiuakachi ísï eska no méni (Sal. 37:11).