Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

SEMANA 33

Pʼímutantskataksï uéraati “imecha engaksïni kurhajchaaka”

Pʼímutantskataksï uéraati “imecha engaksïni kurhajchaaka”

“Jatsi kuidadu para tʼujkumindu ka ístu para inde ambe engari jorhentpijka, ka méntku jauena indeni ambe úni, jimboka engari ísï úska, tʼu mismu pʼímutantskateaka, ka ístu imecha engaksïni kurhajchaaka” (1 TIM. 4:16).

PIREKUA 67 “Eianhpiaka Diosïri uandakuani”

AMBE ENGACHI EXEAKA *

1. ¿Ambechi tsitipirini eskaksï úpiringa juchari familia?

PIRENCHI ma enga Paulina arhinhajka *, uandantasïndi: “Desde engani jorhenguarhika Bibliaeri ambe, uékasïrenga eska iámindu juchiti familia jíndeni jingoni japiringa Paraisurhu. Ka sánderia eska juchiti acheeti Marcos ka juchari sapi marhuakupiringa Jeobani jíndeni jingoni”. Jamberichi juchajtu ísï pʼikuarherajka eska i pirenchi engaksï máru juchari kʼumanchikuarhu anapuecha nótki míteni jaka ni xénchani Jeobani.

2. ¿Náki kurhamarhikuechanchi mókuantaua?

2 Nóchi jatsiska para afuersa uékani eskaksï juchari kʼumanchikuarhu anapuecha uékaaka jorhenguarhini Bibliaeri ambe. Peruchi uáka jarhuataani paraksï sánderu uékani kurhaani ambe enga Biblia arhijka (2 Tim. 3:14, 15). ¿Andichisï jatsi para aianguani Bibliaeri ambe juchari parientichani? ¿Andichisï jatsi para kurhangukuani? ¿Ambechi uá úni paraksï imecha xénchani Jeobani ísï eska jucha? ¿Ka nénajtsïni uá jarhuatani kúnguarhikuarhu anapu erachicha?

ANDICHISÏ JATSI PARA AIANGUANI BIBLIAERI AMBE JUCHARI PARIENTICHANI

3. Ísï eska na arhijka 2 Pedru 3:9, ¿andichisï jatsi para aianguani Tata Diosïri ambe juchari parientichani?

3 No ióni jimbo, Jeoba kʼamajkuati Noambakitiri parhakpinini. Imechajkuksïsï tsípiti pakaraati engaksï uéjka irekani para méntkisï (Uku. 13:48). Kánikuachi tiempu ka uinhapikua úrasïnga parachi iretarhu anapuechani nirani predikarikuani, ísï jimbo, ístuchi uékasïnga eskaksï juchari parienticha marhuakuaka Jeobani. Juchari Táti uékpiti enga auandarhu jaka no uékasïndi “eska nema tsïnchiaka sino eska iáminduecha andajkurhiaka moantani” (arhinta je 2 Pedru 3:9).

4. ¿Ambechi no jatsiski para úni engachi juchari kʼumanchikuarhu anapuni ma preikarikuaka?

4 Ju je miáni eskachi úsïnga iátsitakuaru aianhpini Bibliaeri ambe, peru ístu mátirku arhijpini ambe sésiski ka ambe nómbe. Por ejemplu, jamberichi iatsitakuarhu predikarikuaka nemani engachi no míteka peruchi juchari kʼumanchikuarhu anapuni ma matirku arhini ambe sési jarhaski ka ambe nómbe.

5. ¿Ambechi jatsiski para miáni jiáni engachi predikarikuani uékaaka juchari kʼumanchikuarhu anapuechani?

5 Engachi miájka na engachi aianguapka uénani jámani juchari kʼumanchikuarhu anapuechani, jamberichi uánikua jucha no sési pʼikuarherajka ka eratsinchi eskachi úpiringa ménderueni úni. Apostuli Pablu arini konseju íntsaaspti kristianuechani: “Eska chári uandakuecha méntkisï sési eratsikateuaka komueska ma tʼirekua enga sési asperakata jarhajka itukua jimbo, parakajtsï mítiaka na enga terukuntajka eskajtsï mókukuaka nakinterku nemani” (Kol. 4:5, 6). Kánikua sési jauati engachi miáska ambe enga i karakata arhijka jiáni engachi predikarikuauaka juchari kʼumanchikuarhu anapuechani. Engachi no ísï úska, uákachi sánderu no sési pʼikuastaani enbesi de úni eskajtsïni kurhajchaaka.

AMBECHI UÁ ÚNI PARA JARHUATAANI JUCHARI PARIENTICHANI

Engachi kurhangutspijka ka ambakiti jángua ma jatsini, ambakiti ambechi xarhatakuasïnga máteruechani. (Exe je párrafu 6 a 8). *

6, 7. Jatsiku je ejemplu ma enga xarhatajka eska jukaparhakueska eska acheeti kurhangukuaka témbani enga no Testigueka o uarhiiti uámbani.

6 Ju je kurhangukuani. Paulina engachi antesi uandaka, uandasïndi: “Uénani jámani, solu Bibliaeri ambe uékasïrenga uandontskuarheni juchiti acheeti jingoni. Nóchi uandontskuarhisïrenga ‘máteru amberi’”. Peru Marcos kasi no ma ambe mítespti Bibliaeri ka no kurhangusïrendi ambe enga Paulina aianguenga. Ísï exesïrendi enajki Paulina imeri relijioni jimbojku pendienti jarheni. Chésïrendi eska témba grupu relijioniri ma jingoni nipiringa enga no sési jaka ka eskaksï chkuanderakuni japiringa.

7 Paulina jiókuarhisïndi eska sánderu tiempu pasïrenga xatinichani ka ístu sábadu ka dominguechani para erachicha jingoni jarhani, tánguarhikuecharhu, aianhpikuarhu ka ístu para tsípikuarini erachi ka pirenchicha jingoni. Uandantasïndi: “Ménisï enga Marcos niántenguia kʼumanchikuarhu, pínandisïrendi ka kómu pʼikuarherasïrendi”. Ísïsti, jirinhantasïrendi témbani ka imeri uájpani. No mítiaspti imani kʼuiripuechani engaksï jingoni jarhenga imeri uájpa ka témba ka niáraspti eratsini eska Paulina sánderu jukaparharaasïrenguia imeri amiguechani ka eska imani. Ísï jimbo, arhispti eska diborsiarikuarhipiringa imani jingoni. ¿A no eska Paulina úpiringa sánderu kurhangukuni uámbani?

8. Eska na arhijka 1 Pedru 3:1, 2, ¿jamberiksï ambe exea juchari parienticha?

8 Ambakiti jángua ma xarhatani. Uánikua xanhari, juchari parientichaksï sánderu imani ambe exesïndi ambe engachi újka ka eska ambe engachi uandajka (arhinta je 1 Pedru 3:1, 2). Tiempu jingoni, Paulina kuenta íntskukuarhispti inderi ambe. Uandasïndi: “Mítispka eskajtsïni Marcos xénchasïrenga ka eska sési jimbo no uékasïrenga diborsiarikuarhini. Peru ambe engarini arhipka, úspti eskani kuenta íntskukuarhipiringa eskani jatsispka para uénani ísï úni eska Jeoba na juramujka. Enbesi de solu uandani, jatsispka parani ambakiti jángua ma xarhatani”. Ísï jimbo, nóteru uandontskuarhisptia uámba jingoni Bibliaeri ambe ka uénasptia máteru amberi uandontskuarheni. Marcos exespti eska imeri uarhiiti sánderu kaxumbispkia ka eska imeri uájpa sánderu kurhandirasïrenguia (Prov. 31:18, 27, 28). Enga exepka eska Biblia jarhuataxapka imeri familiani, uékaspti kurhaani ambe enga Biblia arhijka (1 Kor. 7:12-14, 16).

9. ¿Andichisï no jatsi para kuatantani?

9 No kuatantani. Jeoba jindesti juchari ejemplu. Méntku úndasïndi jarhuatani kʼuiripuni para jiókuarhini ambakiti ambe ka para jatsini tsípikua (Jer. 44:4). Ka apostuli Pablu arhispti Timoteuni eska seguiripiringa jarhuataani máteruechani jimboka ísï úpiringa ima mismu pʼímutantskata uérani ka ístu imecha engaksï kurhajchapiringa (1 Tim. 4:16). Jimbokachi xénchaasïnga juchari parientichani, uékasïngachi eskaksï jorhenguarhiaka Bibliaeri ambe. Ambe enga Paulina nitamakuarhipka, imeri uandakuecha ka úkuecha niáraspti marhuakuni imeri familiani. Iásï tsípikua jingoni irekaxatia jimboka uámba jingoni marhuakuxaka Jeobani, tsimarhanksï prekursoristi ka Marcos orhejtsïkutisti.

10. ¿Andichisï jatsi para tekaantstini?

10 Tekaantstini. Engachi uénajka imani ambe úni enga Jeoba juramujka, jamberiksï juchari parienticha úkua jukanchajti jiókuarhini ambe engachi iásï jakajkujkia ka na engachi irekani jaka. Ambe engaksï orheta exejka, jindesti eskachi nóteru jámasïnguia imecha jingoni relijioniri kʼuinchikuecharhu ni politikarisï. Uénani jámani, jamberijtsïni máru ikiachiati (Mat. 10:35, 36). Peruchi no jatsiska para kuatantani. Engachi nóteru jánguarhintaskia jarhuataani kurhanguni ambe engachi jakajkujka, ísïsti enajkichi eratsijki eskaksï no jukanchaska jatsini tsípikua para méntkisï. Peru Jeoba, Jesusini jurajkukusti para jusgarpini ka no juchantsïni (Juanu 5:22). Engachi tekaantstiska, jamberiksï sánderu orhepani uékaati kurhaani Bibliaeri ambe (exe je rekuadruni “ Ju je úrani juchari pájina Internetiri”).

11-13. ¿Ambechi jorhenguarhisïni ambe enga úpka Alicia imeri táti jembecha jingoni?

11 Sési kámpini peru ístuchi seguru jarhani ambe engachi jakajkujka (Prov. 15:2). Ju je exeni Aliciaeri ambe. Jiáni mítespti Bibliaeri ambe enga no táti jembecha jingoni irekani japka engaksï no jakajkuenga Tata Diosïni ka engaksï kánikua politikarisï jámenga. Exespti eska jatsispka para sóntku aianguani táti jembechani imani ambakiti ambe enga jorhenguarhini japka. Ima uandasïndi: “Chíti familia sánderu ikiauati engari ióndaska aianguani ambe engari iásï jakajkujkia”. Ísï jimbo, kartechani karakuasïrendi, nani enga kurhamarhiauenga nénaksï exesïreni ambe enga Biblia uandajka ka imani ambe engaksï imecha tsitipiringa, komu uékperakueri ambe (1 Kor. 13:1-13). Diosmaiamukua arhiasïrendi engaksï tʼarhexerapka ka kuidarini ka axakuasïrendi ambe ma. Enga nirenga pʼorhembiani, jánguarhintasïrendi jarhuatani amambani kʼumanchikuarhu úkua ambe jingoni. Peru uénani jámani, táti jembechaksï ikiaspti enga ima aianguapka ambe enga jorhenguarhini japka.

12 Jiáni enga táti jembechani pʼorhembiauenga, pauani pauani arhintasïrendi Bibliani. Alicia uandasïndi eska inde ambe jarhuataspka amambani exeni na enga xáni jukaparharenga ima Tata Diosïri Karakatani. Ístu imeri táti jemba uénaspti jorhenguarhini máru ambe Bibliaeri para úni kurhanguni ambe enga iásï jakajkujkia uájpa ka para úni no sési ambe uandani Bibliaeri. Alicia uandasïndi: “Biblia ma íntskuspka ka karakuspka ambe ma”. ¿Ambe úkuarhispi? Eska táti jemba no ma ambe exentaspka enga no sési japiringa Bibliarhu; sánderu sési, ísku pakaraspti imani ambe jimbo enga arhintapka.

13 Jatsiskachi para sési kámpini peru ístuchi seguru jarhani ambe engachi jakajkujka nájkirukachi jatsiauaka tsʼéjkukuechani (1 Kor. 4:12b). Por ejemplu, Alicia jatsispti para tekaantani enga amamba no sési kámapka imeri jakajkukuecha jimbo. Ima uandantasïndi: “Engani itsï atakuarhipka, mamarini arhispti eskani no kurhajchaasïrenga”. ¿Ambe úspi Alicia? Ima mismu uandasïndi: “Enbesi de no uandontskuarheni inderi ambe, janhanharhikua jingoni arhispka eskani eratsispka Jeobaeri testigueni ka eskani seguru jarhaspka ambe engani úni japka. Úspka eska segura japiringa eskani kánikua xénchasïrenga. Tsimarhanchi ueraspka ka tʼirekua úkuntaspka enga kánikua aspepka. Jiáni uératini mama exespti eskarini Biblia jarhuataspka sánderu ambakiti kʼuiripu máeni”.

14. ¿Andichisï no méni jatsi para imani ambe úni engaksï juchari parienticha afuersa uékaaka eskachi uáka?

14 Jamberiksï juchari parienticha ióndaati kurhanguni eskachi kánikua jukaparharasïnga marhuakuni Jeobani. Por ejemplu, enga Alicia uénapka prekursoreni enbesi de estudiarini imani karrerani engaksï táti jembecha erakukupka, imeri amamba ménderu kánikua no sési pʼikuarheraspti. Peru Alicia segura jarhaspti ambe enga iásï jakajkujkia. Uandasïndi: “Engari úska ma ambe enga chíti familia uéjka, ístuksïni afuersa uékaati úrani máteru ambe. Peru engari no chéparini ka uékperakua jingoni aianguaska ambe engari jakajkujka, jamberiksï máru uékaati kurhaani”. Indeni ambesï nitamakuarhipti Alicia. Iásïksï táti jembecha prekursoristia ka ístu táti jemba orhejtsïkutisti.

NÉNAJTSÏNI UÁ JARHUATANI KÚNGUARHIKUARHU ANAPU ERACHICHA

¿Nénaksï uá jarhuataani kúnguarhikuarhu anapu erachicha juchari parientichani engaksï no Testigueka? (Exe je párrafu 15 ka 16). *

15. Eska na arhijka Mateu 5:14-16 ka 1 Pedru 2:12, ¿néna uá jarhuataani juchari parientichani erachicheri ambakiti jángua?

15 Jeoba imeri marhuaricheri ambakiti “jánguani” úrasïndi para úni eskaksï kʼuiripuecha andarhieraaka (arhinta je Mateu 5:14-16; 1 Pedru 2:12). Enga chári acheeti o uarhiiti no Jeobaeri testigueka, ¿mítiaski kúnguarhikuarhu anapuechani? Paulina engachi uénakuarhu uandaka, imeo pʼímarhiasïrendi erachichani paraka Marcos mítiapiringa. Marcos miásïndi na enga jarhuatapka erachi ma para nóteru no sési eratsinia erachicheri ambe. Uandantasïndi: “Bakasioni kurhajkuarhispti imeri ánchikuarhitarhu para jíndeni jingoni exeni chʼanakua ma telerhu. Ísï jimbo, kuenta íntskukuarhispka eskaksï ístu úsïnga máteru ambe ka no solu imecheri relijioniri ambe”.

16. ¿Andichisï jatsi para pʼímarhiani tánguarhikuecharhu juchari kʼumanchikuarhua anapuechani?

16 Kánikua sési jarhasïndi engachi pʼímarhiajka tánguarhikuecharhu juchari parientichani parachi jarhuataani (1 Kor. 14:24, 25). Marcos jiáni uénaspti nirani tánguarhikuarhu engachi tata Jesukristueri uarhikuani miántajka, jimboka no ióndasïnga kʼamakurhini ka ima jandoreni enga ima nóteru ánchikuarhini jarhenguia. Ima uandantasïndi: “No kurhanguspka iámindu ambe enga uandanhapka, peruni miásïnga na engajtsïni kámapka. Andarhierasptijsïni ka sésijtsïni uandajpaspti. Exespka eskaksï ambakiti kʼuiripuechespka”. Temungurhiri ma, Armando ka Rosa, kánikuaksï jarhuataspti Paulinani imeri tataka sapichu jingoni tánguarhikuecharhu ka ístu aianhpikuarhu. Ísï jimbo, enga Marcos uékapkia sánderu sési míteni ambe enga iásï jakajkujka Paulina, arhispti Armandoni eska jorhendapiringa Bibliaeri ambe.

17. ¿Amberichi no jatsiski para no sési pʼikuarherani, peru andichisï jatsi para seguirini jarhuataani juchari kʼumanchikuarhu anapuechani?

17 Erokuarhisïngachi eska ma jurhiani iámindu juchari kʼumanchikuarhu anapuecha marhuakuaka Jeobani. Peru ístu, ísïsti eskaksï jamberi no méni niáraka marhuakuni Jeobani nájkirukachi kánikua jánguarhintaaka jarhuataani. Enga inde ambe úkuarhiska, ju je no no sési pʼikuarherani ambe engaksï imecha erakuaka úni. Jimbokachi no nemani uáka obligarini para jiókuarhini ambe engachi jakajkujka. Peru jarhuatauati juchari kʼumanchikuarhu anapuechani engaksï exeaka na engachi xáni tsípikua jingoni marhuakujka Jeobani. Ju je kómarhijpikuani, janhanharhikua jingoni aianguani Bibliaeri ambe ka seguirini jarhuataani (Uku. 20:20). Ju je mintsikani eskajtsïni Jeoba újchakuraaka engachi jánguarhintani jaka. Ka engajtsïni juchari kʼumanchikuarhu anapuecha uékaska kurhaani, pʼímutantskataksï uéraati.

PIREKUA 57 Iáminduechanchi predikarikuasïnga

^ párr. 5 Kánikuachi tsitipiringa eska juchari familia niárapiringa Jeobani míteni, peru imechaksïsï jatsiti para erakuni sinksï marhuakua Jeobani o nómbe. Ini artikulu jimbochi exeaka ambechi uá úni paraksï uékani kurhaani Bibliaeri ambe.

^ párr. 1 Mójtakukuarhistiksï nombricha.

^ párr. 53 AMBE ENGA XARHATAJKA IMAJENI. Erachi ma enga sapichku jaka, jarhuataxati táti jembani enga no Testigueka karruni jatsintani. Enga exejka eska uáka ísï úni, exerasïndi bideu ma enga jw.org® jaka.

^ párr. 55 AMBE ENGAKSÏ XARHATAJKA IMAJENICHA. Pirenchi ma jingontku kurhaaxati enga uámba aianguni jaka ambe enga xáni úka ima jurhiatikua. Tátsekua, tsípikuarhixati imeri familia jingoni.

^ párr. 57 AMBE ENGAKSÏ XARHATAJKA IMAJENICHA. Pirenchi imeo pʼímarhiasïndi kúnguarhikuarhu anapu erachichani. Imechaksï uékasïndi sánderu sési pájperani pirenchiri uámba jingoni. Ísï tátsekua, pirenchiri uámba nirasïndi Konmemorasionirhu.