Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

SEMANA 1

Asï uandanhia, jimbokani ji chíti Tata Diosïska

Asï uandanhia, jimbokani ji chíti Tata Diosïska

“Asï ché, jimbokani ji tʼunguini jingoni jarhaska. Asï uápurisï eraa [o uandanhiani], jimbokani ji chíti Tata Diosïska. Jíkini uinhaperantaaka. Jo, jíkini jarhuataaka” (IS. 41:10).

PIREKUA 7 Jeobarini kuájchakusïndi ka uinhapikua íntskuni

AMBE ENGACHI EXEAKA *

1, 2. a) ¿Nénaksï jarhuataspi Yoshikoni uandakuecha engaksï Isaías 41:10 jimbo jaka? b) ¿Néchani úa ístu jarhuataani ambe enga Jeoba uandapka?

YOSHIKO, pirenchi ma enga sési marhuakuni japka Jeobani, no sési jásï ambe eiangunhaspti. Doktora arhispti eska nóteru ióni irekapiringia. ¿Ambe úspi i pirenchi? Jirejiresï miántaspti imani tekstuni enga sánderu tsitienga: Isaías 41:10 (arhinta je). No sáni uandanhiaparini arhispti doktorani eska no chéxapka jimboka Jeoba jupijtatixapka. * I bersikulu, sési pʼikuastantaspti pirenchini ka jarhuataspti para mintsikani Jeobani iámu mintsita jingoni. Ka juchantsïntu májkueni jarhuataati engachi kʼérati uandanhiatechani jatsiauaka. Parachi úni sánderu sési kurhanguni nénajtsïni jarhuatasïni i tekstu, ju je orheta exeni andisï Jeoba Isaiasini íntskupi ini mensaji.

2 Ióntki, Jeoba ini ambe arhispti Isaiasini para ima sési pʼikuastantaani judiuechani engaksï Babilonia pánhapiringa. Peru ístu, úspti eska karakata pakarapiringa para jarhuataani iámindu imeri marhuarichani engaksï desde jiáni uératini irekani jaka (Is. 40:8; Rom. 15:4). Ini tiempu jimbo engachi irekani jaka, kánikua úkua jukasti jimboka jarhaska “peligru”, jimbochisï xáni uétarhinchajka uinhaperantskua engajtsïni libru de Isaías íntskujka (2 Tim. 3:1).

3. a) ¿Náki eiatsperakuechaksï jarhaski teksturhu enga jindeka para uéxurhini 2019? b) ¿Andichisï uétarhinchaajki ini eiatsperakuechani?

3 Ini artikulu jimbochi exeauaka tanimu Jeobaeri eiatsperakuechani engaksï uinhaperantaaka juchari jakajkukuani, engaksï Isaías 41:10 jimbo jaka, tekstu para uéxurhini 2019. Primeru, jindesti eska Jeoba juchantsïni jingoni jauaka. Segundu, eska ima jindeska juchari Tata Diosï. Ka terseru, eskajtsïni ima jarhuataaka. ¿Andichisï uétarhinchaajki ini eiatsperakuechani? * Jimboka ísï eska Yoshiko, jatsiasïngachi problemechani. Niárasïngachi no sési ambe nitamanchani ini parhakpini jimbo. Jamberichi máru kómu nitamakuarhini jaka, jimbokajtsïni no sési kámasïnga gobiernuecha engaksï kánikua juramukua jatsika.

TʼUNGUINI JINGONI JARHASKA

4. a) ¿Nákiski orheta aiatsperakua engachi exeaka? (Exe je nota). b) ¿Néna xarhatasïni Jeoba ambe enga pʼikuarherajka juchantsïni jimbo? c) ¿Nénaksïni pʼikuastasïni ambe enga Jeoba uandajka?

4 Uénani jámani, Jeobajtsïni sési pʼikuastantasïndi arhiparini: Asï ché, jimbokani tʼunguini jingoni jarhaska. * Parajtsïni xarhatacheni eska juchantsïni jingoni jarhaska, uékperakua jingontsïni kámasïndi ka pendienti jarhasïndi juchantsïni jimbo. Ju je exeni na engajtsïni xarhatachijka imeri uékperakua, uandasïndi: “Juchiti éskuechaksïni niárasti sési jásï exeni, niáraskakini kʼéri ambe exeni, ka jíkini xénchaska” (Is. 43:4). No ma ambe jarhasti enga úaka úni eska Jeoba nóteru xénchauakia imeri marhuarichani. Imajtsïni méntkisï xénchaati (Is. 54:10). Kánikuajtsïni balori íntskusïndi mítini eska ima juchari amigueska ka eskajtsïni uékasïnga. Imajtsïni kuájchakuati ísï eska ióntki na kuájchakupka imeri amigu Abranini (Abraani). Jeoba arhispti: “Asï ché, Abrani. Jíkini kuájchakuni jarhasïnga” (Gén. 15:1).

Jeobaeri jarhuajperata jimbo, úakachi orhepani uérakuani problemechani engaksï ísïka komu iorhekua o komu chpiri. (Exe je párrafu 5 ka 6). *

5, 6. a) ¿Nénachi mítiski eskajtsïni Jeoba uékasïnga jarhuatani juchari uandanhiatecha jingoni? b) ¿Ambechi jorhenguarhisïni Yoshikueri ejemplu jingoni?

5 Mítiskachi eskajtsïni Jeoba uékasïnga jarhuatani juchari uandanhiatecha jingoni jimbokajtsïni ini ambe eiachisïnga: “Nájkirukari itsïrhisï parhimeni jauaka, ji meru tʼunguini jingoni jauaka; ka iorhekuechaksïni no ójchakuraati. Ka engari chpirirhu ísï jámani jauaka, nori kurhiaka, nikini sánisï kurhira chpiri” (Is. 43:2). ¿Ambeksï arhikuekasïni i uandakuecha?

6 Jeobajtsïni no aiachesïndi eskajtsïni kénditachiauaka uandanhiatechani engaksï ísïka komu iorhekua ma engajtsïni aogarijka o komu chpiri engajtsïni kurhirajka ka únksï eskachi no agustu irekaaka, peru kʼóru no jurajkuati eskajtsïni no sési úchiaka para méntkisï. Imajtsïni aiachesïndi eska juchantsïni jingoni jauaka parajtsïni jarhuatani orhepani uérani. Ka jarhuataatijtsïni parachi no xáni uandanhiani ka no méni jurajkuni imani nájkirukachi jatsiaka para uarhini (Is. 41:13). Jeoba ísï jarhuataspti pirenchi Yoshikoni engachi uénakuarhu uandaka ini artikulurhu. Yoshikoeri uájpa nanaka uandasïndi: “Ískujtsïni pakataspti enga juchiti nándi no uandanhiani japka. Xarharasïrendi eska Jeoba jarhuataxapka para no xáni no sési pʼikuarherani. Ístu, ima jurhiatikua ante de uarhini, útasï aianguaxapti enfermerechani ka máteru pʼamenchatichani Jeobaeri ambe ka imeri eiatsperakuecheri”. ¿Ambejtsïni jorhendasïni Yoshikueri ejemplu? Eska engachi mintsikaska ísï eskajtsïni Jeoba na eiachijka, eska juchantsïni jingoni jauaka, juchajtuchi úaka uinhapikua ka balori jingoni tekantaani problemechani.

JI CHÍTI TATA DIOSÏSKA

7, 8. a) ¿Nákiski segundu aiatsperakua engachi exeni jauaka ka ambe arhikuekasïni? b) ¿Jeoba andisï arhiapi judiuechani engaksï jupikakata japka eskaksï no uandanhiapiringa? c) ¿Ambe uandaspi Jeoba Isaías 46:3, 4 jimbo para sési pʼikuastantani imeri iretani?

7 Ju je exeni segundu aiatsperakuani enga Isaiasi karaka: Asï uandanhia, jimbokani ji chíti Tata Diosïska. Enga arhijka uandanhiani, idioma orijinali jimbo arhikuekasïndi “ma ladu ísï eraani jimboka chésïnga eska nema o ambe ma no sési úkuaka” o “iápurisï eraani kánikua chéparini”.

8 ¿Andisï Jeoba arhiapi judiuechani engaksï Babilonia jupikakata japiringa eskaksï no uandanhiapiringa? Jimboka mítispka eska jima anapu kʼuiripu chéni japiringa, jimboka medopersia anapu kʼéri ejersitu uarhiperapiringa Babilonia jingoni jiáni engaksï judiuecha sáno setenta uéxurhini andangutani japiringia jupikakata. Jeoba ini ejersituni úrapirindi para pʼímutantani imeri iretani (Is. 41:2-4). Engaksï babiloniuecha ka máteru nasioni anapu kʼuiripuecha kuenta íntskukuarhipka eska enemigu janoxapkia, jánguarhintasptiksï para no xáni chéni, arhijperaparinksï eskaksï uinhapikuarhintapiringa. Ístuksï sánderu diosïchani úaspti, eratsiparini eskaksï kuájchakuapiringa (Is. 41:5-7). Peru ambe enga Jeoba uandapka, sési pʼikuastantaspti imeri iretani: “Peru tʼu, oh Israeli [enga ménderuenipka máteru iretecha jingoni], jindeskari juchiti marhuatspiri, tʼu, oh Jakobu, tʼunguini erakuska, tʼu engari juchiti amigu Abraaniri desendientiika”. Ka paraka no uandanhiapiringa, ístu arhispti: “Chíti Tata Diosïska” (Is. 41:8-10). Enga uandapka “chíti Tata Diosïska”, Jeoba asegurarikuaxapti ambakiti judiuechani eska no mirikurhiaspka ka eskaksï seguirixapka imeri ireteni. Ístu, arhiaspti eska ima paapiringa ka eska jarhuataapiringa paraksï sïpakuarhini. Seguru eskaksï Jeobaeri uandakuecha uinhaperantaapka judiuechani engaksï jupikakata japka (arhinta je Isaías 46:3, 4).

9, 10. ¿Andichisï no jatsi para uandanhiani? Jatsiku je ejemplu ma.

9 Ini tiempu jimbo, kʼuiripu sánderu uandanhiaxati jimboka parhakpinirhu sánderu no sési jánhaskuarhexaka. Ísïsti, i ambejtsïni juchantsïntu no sési úchesïndi. Peruchi no jatsiska para uandanhiani, jimbokajtsïni Jeoba arhisïnga: “Chíti Tata Diosïska”. I uandakuechajtsïni kánikua sési pʼikuastantasïndi. ¿Andi?

10 Ju je exeni ejemplu ma. Eranhaska je eskaksï Juanu ka Brunu májku kʼéri niraxaka abionirhu. Ka ma repentku, abioni uénasïndi no sési manakuarhini. Jiájkani, kurhakuarhisïndi enga nema bosina jimbo uandajka: “Pilotueska, uékasïngaksïni arhini iáminduechani engajtsï ixú nirani jaka eskachi jimesï nitamaxaka enga uinhamu tarhiani jaka. Jimboetakua, jukarini ja je chári sinturoni. Asï uandanhia je, iámindu ambe sési jauati”. Juanu kánikua chéxati. Peru exesïndi eska Brunu no sáni chéxaka. Ísï jimbo, kurhamarhisïndi: “¿Nénari úsïni no chéni jarhani?”. Brunu tsípisïndi ka arhisïndi: “Sési mítiska pilotuni. Juchiti tátisti. Aianguakakini imeri ambe ka na enga xáni ambakiti pilotu máeka ka exeakari eskari nóteru chéakia”.

11. ¿Ambejtsïni jorhendasïni tsimani pasajeruecheri ejemplu?

11 ¿Ambechi jorhenguarhisïni ini ejemplu jingoni? Ísï eska Brunu, nochi uandanhiasïnga jimbokachi sési mítiska juchari Táti auandarhu anapuni, Jeoba. Mítiskachi eskajtsïni ima jarhuataaka engachi no sési ambe nitamakuarhini jauaka ini últimu jurhiatikuecha jimbo (Is. 35:4). Nájkirukaksï iámindu kʼuiripuecha xáni chéni jaka, juchachi no chésïnga jimbokachi mintsikasïnga Jeobani (Is. 30:15). Ka, ísï eska Brunu na úpka, aianguasïngachi kʼuiripuechani andichisï xáni mintsikajki Jeobani. Ísï úparini, imajtuksï uáti seguru jarhani eska Jeoba jarhuatauaka, náki uéjki problemechanksï jatsiani.

JÍKINI ÍNTSKUAKA UINHAPIKUA. JO, JÍKINI JARHUATAAKA

12. a) ¿Nákiski terseru aiatsperakua engachi exeaka? b) ¿Ambejtsïni miátantasïni uandakua Jeobaeri “jájki”?

12 Ju je exeni últimu Jeobaeri aiatsperakuani: Jíkini íntskuaka uinhapikua. Jo, jíkini jarhuataaka. Isaiasi uandasptia na enga Jeoba uinhaperantapiringa imeri iretani. Uandaspti eska Jeoba mísmu jupiringa komu nema enga kánikua uinhapika, ka eska imeri jájki juramukupiringa imeri iretani (Is. 40:10). Biblia someni úrasïndi uandakuani jájki para uinhapikuani arhikuekani. Ísï jimbo, Isaiasiri uandakuechajtsïni miátantasïndi eska Jeoba Rei máeska enga uinhapitiika. Ióntki, Tata Diosï úraspti imeri uinhapikuani para jarhuataani ka kuájpiani imeri marhuarichani. Iásï, seguirixati uinhaperantaani ka kuájchakuani imechani engaksï imani mintsikajka (Deut. 1:30, 31; Is. 43:10).

No ma arma sánderu uinhapitisti ka eska Jeobaeri jájki engajtsïni kuájchakujka. (Exe je párrafu 12 a 16). *

13. a) Jeobajtsïni méntkisï íntskusïndi uinhapikua, peru ¿na jatini sánderu ísï úsïni? b) ¿Náki eiatsperakuajtsïni uinhaperantasïni ka úni eskachi seguru pʼikuarheraaka?

13 Jeobajtsïni méntkisï íntskusïndi uinhapikua, peru sánderu jiáni engajtsïni juchari enemiguecha no sési kámajka. Máru lugaricharisï, kʼuiripuechaksï jánguarhintaxati parachi nóteru aianhpinia o para juchari organisasioni nóteru jatsinia sésikua para ánchikuarhini. Peru engajtsïni ísï no sési kámajka, nójtsïni jukari uandanhiatasïndi. Jeobajtsïni aiachesïndi ambe ma engajtsïni uinhaperantajka ka engajtsïni jarhuatajka parachi seguru pʼikuarherani. Uandasïndi: “No ma arma enga únhaaka parakini no sési úcheni úati ísï úni” (Is. 54:17). I eiatsperakuajtsïni tanimu ambe miátantasïndi.

14. ¿Andijtsïnisï no ísku pakatajki engajtsïni no sési kámajka Tata Diosïri enemiguecha?

14 Orheta, mítitixakachi eskajtsïni parhakpini anapuecha ikiachiaka (Mat. 10:22). Jesusi uandasptia eskaksï imeri disipuluecha kánikua no sési kánhapiringa últimu jurhiatikuecha jimbo (Mat. 24:9; Juanu 15:20). Tsimani úni jámani, Isaiasiri profesiajtsïni no solu aiangusïndi eskajtsïni juchari enemiguecha ikiachiaka, sino eskaksï mámaru ambe úraaka parajtsïni no sési úcheni. Por ejemplu, uékaatijtsïni sïpatekuarku enganiarini, chkuanderakua ambeksï uandani juchari ambe ka kánikuajtsïni no sési kámani (Mat. 5:11). Jeoba jurajkuati eskaksï juchari enemiguecha ini ambe úaka (Efes. 6:12; Jaŋ. 12:17). Peru nochi jatsiska para chéni. ¿Andi nómbe?

15, 16. a) ¿Ambechi máteru ambe jatsiski para miántani? b) ¿Ambe uandasïni Jeoba eskaksï úkuarhinchaaka imecha engajtsïni no sési kámajka?

15 Ka para tanimu úni jámani, jatsiskachi para miántani eskajtsïni Jeoba arhisïnga eska no ma arma engaksï úraaka parajtsïni no sési úcheni ‘úaka ísï úni’. Májkueni eskajtsïni kʼéri barda ma na kuájchakujka enga kʼéri janikua jimbo no sési tarhiajka, Jeobajtsïni ísï kuájchakusïndi engajtsïni no ambarhati kʼuiripuecha no sési kámajka (arhinta je Isaías 25:4, 5). Ambe engajtsïni juchari enemiguecha niáraaka no sési úcheni, no jindeuati para méntkisï (Is. 65:17).

16 Parachi úni sánderu mintsikani Jeobani, ima uandasïndi ambe engaksï úkuarhinchaaka imecha engajtsïni ikiachijka (arhinta je Isaías 41:11, 12). No arhiparini na engaksï xáni jánguarhintaaka parajtsïni no sési úcheni o na engajtsïni sánderu no sési kámaaka, iámindu engaksï Tata Diosïri ireteri enemigueka, niáraatiksï ísïni komu no ma ambe ma ka uarhiatiksï.

NÉNACHI ÚA SÁNDERU MINTSIKANI JEOBANI

Sánderuchi mintsikaaka Jeobani engachi pauani pauani arhintaaka Bibliani parachi sánderu sési mítini imani. (Exe je párrafu 17 ka 18). *

17, 18. a) Engachi Bibliani arhintajka, ¿nénajtsïni jarhuatasïni parachi sánderu mintsikani Tata Diosïni? Jatsiku je ejemplu ma. b) ¿Andichisï jatsi para eratsintani ini tekstuni enga jindeka para uéxurhini 2019?

17 Engachi sánderu sési mítijka Jeobani, niárasïngachi sánderu mintsikani. Ka parachi úni sési mítini, jatsiskachi para Bibliani arhintani ka arhutani tiempu para eratsintani ambe engachi arhintajka. Bibliarhuksï jarhasti istoriecha engaksï meru ísï úkuarhipka ka engaksï xarhatajka na enga ióntki Jeoba kuájchakupka imeri iretani ka engachi jimbo újka mintsikani eskajtsïni kuájchakuaka iásï.

18 Ju je eratsini imani ejempluni enga Isaiasi úrapka parajtsïni jarhuatani kurhanguni na engajtsïni Jeoba kuájchakujka. Karichi eranguti ma jingoni terokutantaspti enga kuidariuajka imeri karichi sapirhatichani. Uandasïndi: “Imeri jájki jimbo tánantaauati karichi sapirhatichani; ka kamanharhitini páuati” (Is. 40:11). Engachi ísï pʼikuarherajka enajkijtsïni Jeoba kamanharhijki, niárasïngachi agustu pʼikuarherani ka kuájchakukata. Parajtsïni jarhuatani no xáni uandanhiani jarhani, nájkirukachi problemechani jatsiauaka, jántspiri enga mintsinharhikueka ka jánhastiini, arini karakatani erakusti para jindeni tekstu uéxurhiniri 2019 enga Isaías 41:10 jimbo jaka: Asï uandanhia, jimbokani ji chíti Tata Diosïska. Ju je eratsiantani ini uandakuechani engaksï sési pʼikuastpintajka. Ísï úparini, uinhapikuachi jatsiaka ka úakachi orhepani uérakuani problemechani engachi no ióni jimbo jatsiauaka.

PIREKUA 38 Jeobakini xénchasïndi

^ párr. 5 Tekstu para uéxurhini 2019, íntskusïndijtsïni tanimu rasonichani parachi no jukari uandanhiani jarhani enga no sési jásï ambe úkuarhiaka parhakpinirhu o juchari irekuarhu. I artikulu jimbochi exeauaka indeni tanimu rasonichani ka jarhuataatijtsïni parachi no uandanhiani ka parachi sánderu mintsikani Jeobani. Ju je eratsintani i uéxurhini anapu tekstuni ka ju je jánguarhintani memoria jimbo jorhenguarhini engachi úaka. I ambe úati eskachi uinhapikua jatsiaka parachi orhepani uérakuani problemechani engachi no ióni jimbo jatsiauaka.

^ párr. 3 JUKAPARHAKUA AMBE: Aiatsperakua ma, uandakua máesti engajtsïni asegurarichijka eska ambe ma niáraaka úkuarhini. Jeobaeri eiatsperakuechajtsïni jarhuataati parachi no jukari uandanhiani problemecha jimbo engachi a lo mejori niáraaka jatsiani.

^ párr. 4 Uandakua “asï ché”, tanimu xanhari karakata jarhasti Isaías 41:10, 13 ka 14 jimbo. I bersikuluechaksï uánikua xanhari úrasïndi uandakuani ji para Tata Diosïni arhikuekani. ¿Andisï ú Jeoba eska Isaiasi someni úrapiringa ini uandakuani? Para jukaparhakua ambe xarhatani: engachi Jeobani mintsikaska, niáraakachi nóteru xáni uandanhiani jarhania.

^ párr. 52 AMBE ENGA XARHATAJKA IMAJENI. Familia ma no sési ambe nitamakuarhisïndi ánchikuarhitarhu, pʼamenchakua jimbo, aianhpikuarhu ka eskuelarhu.

^ párr. 54 AMBE ENGA XARHATAJKA IMAJENI. Polisia inchaakusïndi kʼumanchikuarhu ma nani engaksï erachicha tánguarhitini jaka, peruksï erachicha no xáni chéxati.

^ párr. 56 AMBE ENGA XARHATAJKA IMAJENI. Méntkisï kʼéri ambe arhini Jeobani familia jingoni, jarhuatasïndijtsïni parachi aguantarini.