1. ¿Chá néna eranhaskasïni Tata Diosï Jeobani?

 ¿CHÁ ménisï jánguarhintaski eranhaskani Tata Diosï Jeobani? ¿Nénajtsï eranhaskasïni jiáni engajtsï kómarhini jarhajka? Ka nájkirukachi no újka exeni, Biblia mámaru uandasïndi imeeri ambe. Pori ejemplu uandasïndi eska “jurhiateska” ka eska kuájchakpisïnga ka eska “ísïiska komueska chpiri enga méntku iámu ambe kʼamajkujka” (Sal. 84:11; Ebr. 12:29). Jánhaskua ma jimbo profeta Esekieli uandaspti na enga xarhareenga Tata Diosï Jeoba, uandaspti eska ísï eraakuarhispka komueska safiru, tiámu ma enga kánikua tʼíntskajka ka eska arkoirisi ma enga kánikua meremerexejka (Ezeq. 1:​26-28). Ísï eranhaskani Tata Diosïni, jamberijtsïni ísku pakatajti o astachi chéni pʼikuarherani.

2. ¿Andiksïsï máru kʼuiripuecha úkua jukanchajki andarhierani Tata Diosï Jeobani?

² Jamberichi no újka jakajkuni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga jimbokachi no úsïnga exeni. O jamberi imani ambe jimbo engachi ióntki nitamakuarhika, pori ejemplu jimbokajtsïni juchaari taati no méni xénchaska. Joperujtsïni Tata Diosï kurhanguchisïndi na engachi pʼikuarherajka ka na engajtsïni no sési úchika ióntki anapu ambe. Ka parajtsïni jarhuatani kurhanguni na engajtsïni xáni xénchajka imeeri Karakata jimbojtsïni aiangusïndi na enga jásïika o na enga kámpijka.

3. ¿Andichisï sánderu jorhenguarhini jaua Tata Diosï Jeobaeri ambe ka na enga xáni xénchpejka?

³ Uandakua xénchperakua, sési xarhatasïndi na enga jásïika Tata Diosï Jeoba (1 Juanu 4:8). Iámindu ambe enga ima újka, uékperakua jimbo úsïndi, ka no solu xarhatakuasïndi uékperakua imeechani engaksï xénchajka Tata Diosïni, sino ístu imeechani engaksï no uékajka Tata Diosïni (Mat. 5:​44, 45). Ini jorhenguarhikua jimbo sánderu ambechi exeni jauaka Tata Diosï Jeobaeri ambe ka na enga xáni xénchpejka. Engachi sánderu míteni jauaka imani, sánderuchi xénchaaka.

TATA DIOSÏ JEOBAJTSÏNI KÁNIKUA XÉNCHASÏNDI

4. ¿Nénajtsï pʼikuarherasïni engajtsï eratsentajka eska Tata Diosï Jeoba xénchpesïnga? (Ístu exe je imajenini).

⁴ ‘Tata Diosï Jeoba kánikua xénchpesïndi’ (Sant. 5:11). Bibliarhu,  ima mismu uandasïndi eska ísïika eska naandi ma enga sési kámpijka (Is. 66:​12, 13). Ju je eranhaskani naandini ma enga kánikua sési kuidarijka imeeri sapini, uékperakua jingoni kamanharhisïndi ka iatsitakuarhu uandajpasïndi ka pʼarhipʼarhitasïndi. Enga charhaku uerani jarhajka o nani pʼamerani jarhani, naandi uiriipasïndi exeni ambe úsïni. Ka májkueni úsïndi Tata Diosï Jeoba jiáni engachi kómu pʼikuarherani jarhajka, ima juchantsïni jingoni jarhasïndi. Jimbosï salmista karapti: “Engani uánikua uandanhiateechani jatsiapka, uinhaperantaspkarini ka sésirini pʼikuastantani” (Sal. 94:19).

5. ¿Ambe arhikuekasïni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba méntkisï xénchaaka?

⁵ Tata Diosï Jeoba no jurajpisïndi (Sal. 103:8). Nájkirukachi ménisï no sési ambe újka, imajtsïni seguiriini jarhasïndi xénchani. Pori ejemplu, israeliteechaksï someni no sési pʼikuastaspti Tata Diosï Jeobani, joperu engaksï móanteenga ima xarhatakuasïreendi eska seguiriini jarhasïreenga xénchaani. Ma xanhari arhispti imeeri iretani eska ísï exesïreenga eska kánikua jukaparhakuespka, eska niáraspka kʼéri ambe exeni ka xénchani (Is. 43:​4, 5). Ka Tata Diosï Jeoba seguiriixati májkueni eratseni, uaakachi seguru jarhani eskajtsïni májkueni xénchasïnga eska israeliteechani. Ka nájkirukachi kʼéri pekadu ma uaaka, imajtsïni no jurajkusïndi. Engachi móantaska ka andarhientani, imajtsïni seguiriini jauati májkueni xénchani eska antesi. Imajtsïni aiachisïndi eskajtsïni mintsita jingoni puáchentaaka (Is. 55:7). Biblia uandasïndi eskachi sési pʼikuarherantaaka engajtsïni Tata Diosï Jeoba puáchentaaka (Úku. 3:19).

6. ¿Ambejtsïni jorhendasïni Tata Diosï Jeobaeri ambe Zacarías 2:8?

⁶ (Arhinta je Zacarías 2:8). Tata Diosï Jeoba uandasïndi eskachi jucha ísïiska komueska éskuarhu anapu pupila. Éskua kánikua delikaduesti ka kuerpu kánikua uétarhinchasïndi. Ini ejemplu jingoni, ísïisti enajki Tata Diosï Jeoba uandani japirini: “Engaksïni nema no sési úchijka, no sési úkuni jarhasïndi imani ambe enga kánikua jukaparhakueka para ji”. Jimbokajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga, kurhanguchisïndijtsïni engachi no sési nitamakuarhini jarhajka ka uékasïndijtsïni jarhuatani. Ísï jimbo, uaakachi arhini: “Kuájchakureni ísï eskari na kuájchakujka nanaka sapichuni [o pupilani] enga chiiti éskuarhu jaka” (Sal. 17:8).

7. ¿Andichisï jatsi para seguru jarhani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga?

⁷ Tata Diosï Jeoba uékasïndi eska chá seguru jauaka eskaksïni ima xénchasïnga. Ima kurhangusïndi engajtsï úpiringa eratseni eskaksïni ima no xénchasïnga jimbokajtsï no sési nitamakuarhixaka iáiasï o ióntki anapu ambe jimbo. Ísï jimbo, ¿andisï xáni jukaparhakue seguru jarhani eskaksïni  Tata Diosï Jeoba xénchasïnga? Ju je jorhenguarhini na enga xáni xénchajka Jesúsini, erakukateechani ka juchantsïni, míteni ini ambe, jarhuataatijtsïni seguru jarhani eska ísïiska.

TATA DIOSÏ JEOBA XARHATASÏNDI NA ENGA XÁNI XÉNCHPEJKA

8. ¿Andisï Jesúsi xáni seguru japi eska Taati jémba xénchasïreenga?

⁸ Tata Diosï Jeoba ka imeeri Uájpa, ueenastiksï kánikua sési pájperani desde iónisïa, jimboksïsï májku kʼéri jati ka kánikuaksï xénchperani. Mateu 17:5 jimbo, Tata Diosï Jeoba uánikuechani japarini uandaspti eska xénchasïreenga Jesúsini. Ka no solu uandaspti eska jaiapanhentasïreenga, sino ístu uandaspti: “I jindeesti juchiiti Sapi engani xáni xénchajka” jimboka uékasïreenga eskachi jucha mítepiringa na enga xáni xénchajka Jesúsini ka sési pʼikuarherani imani jimbo (Éfes. 1:7). Ka Jesúsi sési mítetixapti ambe enga Tata Diosï Jeoba pʼikuarherajka imani jimbo. Jesúsi xáni seguru jarhaspti eska Taati jémba xénchasïreenga jimbosï someni uandapti eska ísïispka (Juanu 3:35; 10:17; 17:24).

9. ¿Na xáni xénchaasïni Tata Diosï Jeoba erakukateechani? (Roma 5:5).

⁹ Tata Diosï Jeoba ístu xarhatakuasïndi erakukateechani eska xénchaasïnga (arhinta je Roma 5:5). Uandakua griegu enga ini tekstu jimbo úrakuarhika, arhikuekaxapti eska inde uékperakua enga Tata Diosï Jeoba pʼikuarherajka erakukateechani jimbo ísïiska eska iurhekua ma. Ísï jimbo, erakukateechaksï mítesti eska Tata Diosï Jeoba kánikua xénchaasïnga (Judasï 1). Iáminduechaksï májkueni pʼikuarherasïndi eska apostoli Juanu na karapka: “¡Exe je na engajtsïni xáni xénchajka Taati jimbokajtsïni arhisïnga eskachi imeeri uájpeeska!” (1 Juanu 3:1). ¿Joperu Tata Diosï Jeoba erakukateechankusï xénchaajki? Nómbe, ju je exeni eska ima iámindu imeeri marhuariichani xénchaasïnga.

10. ¿Ambe úski Tata Diosï Jeoba parajtsïni xarhatacheni eskajtsïni meru xénchasïnga?

¹⁰ ¿Ambe úski Tata Diosï Jeoba parajtsïni xarhatacheni na engajtsïni xáni xénchajka? Imajtsïni euajpintasti, ka ísï ústi jimboka no nema jarhaska engajtsïni sánderu xénchajka eska ima (Juanu 3:16; Rom. 5:8). Tata Diosï Jeoba íntspisti imeeri Uájpeeri tsípikuani ka jurajkuspti eska uarhipiringa juchantsïni jimbo parajtsïni úni puácheantani juchaari pekaduechani ka únchi imeeri amigueni (1 Juanu 4:10). Engachi sánderu eratsentaaka na engaksï xáni maiampika Tata Diosï Jeoba ka Jesúsi, sánderuchi kurhanguaka na engajtsïni xáni xénchajka iáminduechani (Gal. 2:20). Tata Diosï Jeoba no maiampisti nomasi para kumpliriini leini ka ísïjtsïni euajpintania, sánderu sési, ísï ústi jimbokajtsïni meru xénchasïnga. Jimbosï íntspipti imeeri Uájpeeri tsípikuani enga xáni jukaparhareenga, ka jurajkuspti eska kómu nitamakuarhipiringa ka uarhini juchantsïni jimbo.

11. ¿Ambechi jorhenguarhisïni Jeremías 31:3 jimbo?

¹¹ Eskachi na exekia, Tata Diosï Jeobajtsïni no solu arhisïndi eskajtsïni xénchasïnga, sino ístujtsïni xarhatachesïndi (arhinta je Jeremías 31:3). Jimbokajtsïni xénchasïnga, ústi eskachi andarhierapiringa (terukutanta je Deuteronomio 7:​7, 8 jingoni). No ma ambe uaati úni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba nóteru xénchaakia (Rom. 8:​38, 39). Jiájkani, ¿nénajtsï pʼikuarherasïni chá míteparini ini ambe? Iásï, ju je arhintani Salmo 23 ka engachi arhintani jauaka, ju je exeni na enga pʼikuastapka Dabidini Tata Diosï Jeobaeri uékperakua ka na engaksïni pʼikuastaaka chánksïni.

¿NÉNAJTSÏ PʼIKUARHERASÏNI ENGAJTSÏ ERATSEJKA NA ENGAKSÏNI XÁNI XÉNCHAJKA TATA DIOSÏ JEOBA?

12. ¿Ambe xáni uandasïni Salmo 23?

¹² (Arhinta je Salmo 23:​1-6). Salmo 23 jimbo, Dabidi uandaspti eska seguru jarhaspka eska Tata Diosï Jeoba xénchasïreenga ka eska uékperakua jingoni kuidarisïreenga. Uandaspti eska Tata Diosï Jeoba ísïispka para ima komueska Karichi eranguti ma, ka ístu uandaspti na engaksï xáni sési pájpereenga tsimarhani. Dabidi no chésïreendi jimboka Tata Diosï Jeoba jarhuatasïreenga ka iámindu ambe jimbo mintsikasïreendi. Ístu Dabidi mítespti eska Tata Diosï Jeoba méntkisï xénchapiringa  astaka uarhipiringa. Iásï ju je exeni andisï Dabidi xáni seguru japi eska Tata Diosï Jeoba xénchasïreenga.

13. ¿Néna mítespi Dabidi eska Tata Diosï Jeoba kuidarisïreenga?

¹³ “No ma ambe kueratanchaaka”. Dabidi exesïreendi eska Tata Diosï Jeoba sési kuidarisïreenga jimboka méntkisï íntskusïreenga ambe enga uétarhincheenga. Ístu mítespti eskaksï sési pájperasïreenga ka eska Tata Diosï Jeoba jaiapanhentasïreenga. Ísï jimbo, ambe uéjki enga Dabidi nitamakuarhipiringa, seguru jarhaspti eska Tata Diosï íntskupiringa ambe enga uétarhinchapiringa. Mítespti eskaksï ísku ambe máespka ima uandanhiateecha enga jatsiapka enga eratsenteenga na enga xáni xéncheenga Tata Diosï Jeoba, ka jimbosï sési pʼikuarhereendi ka tsípikua jingoni jámani (Sal. 16:11).

14. ¿Néna xarhatasïni Tata Diosï Jeoba eskajtsïni sési kámasïnga?

¹⁴ Tata Diosï Jeobajtsïni uékperakua jingoni kuidarisïndi ka sánderia jiáni engachi no sési ambe nitamakuarhini jarhajka. Ju je exeni ambe enga úkuarhinchapka Clara, a enga jukari 20 uéxurhini páni jakaia Beteli. Ima uandantasïndi eska no jánhaskasïreenga néna jarhuatani imeeri familiani jiáni engaksï mámaru ambe nitamakuarhini japka. Taati jémba infartu ma pʼiraspti éjpurhu, jingonikua jémba nóteru Jeobaeri testiguesptia, familieri negosiu kʼamakurhispti ka nóteruksï jatsisptia kʼumanchikua. ¿Néna kuidariuaspi Tata Diosï Jeoba? Clara uandantasïndi: “Tata Diosï Jeoba pauani pauani íntskusïreendi juchiiti familiani ambe engaksï xáni uétarhinchapiringa, someni jukari jamberi íntskuaspti engani no méni eranhaskapka. No méni mirikurhiaka na engareni Tata Diosï Jeoba xarhatachekia imeeri uékperakua ka someni miásïnga indeni ambe. Ka inde amberini jarhuatasïni orhepani uérani jiáni engani no sési nitamakuarhini jarhajka”.

15. ¿Dabidi néna niáraspi ménderu uinhapikuarhintani? (Ístu exe je imajenini).

 ¹⁵ “Úsïndi eskani ménderu uinhapikua jatsiaka”.  Dabidi uánikua ambe nitamakuarhixapti jimbosï ménisï kánikua uandanhiauendi (Sal. 18:​4-6). Joperu ménderu niáraspti uinhapikuarhintani enga exepka na enga Tata Diosï Jeoba xáni sési kámeenga ka xénchani. Ísï pʼikuarherasïreendi enajki imeeri amigu jémba, Tata Diosï Jeoba, jimeesïsï peeni enga kánikua uitsakua jukapka ka ‘enga kánikua itsï japka para ima mintsikuarhini’. I ambe jarhuataspti paraka ima ménderu uinhapikua jatsipiringa ka seguiriini marhuakuni tsípikua jingoni (Sal. 18:​28-32).

16. ¿Chá niáraskia exeni na engaksïni uinhaperantakia Tata Diosï Jeoba?

¹⁶ Jiáni engachi uandanhiata ma jatsijka juchajtuchi uaaka uandani: “Jindeesti Tata Diosï Jeobaeri ambakiti uékperakua jimbo engachi nótki kʼamajkunhani jaka” (Lam. 3:22; Kol. 1:11). Ju je exeni ambe enga nitamakuarhipka Raquel. Jiáni enga pandemia COVID-19 japka, ima kánikua no sési pʼikuarheraxapti jimboka uámba jurajkuspti ka nóteru uékasptia marhuakuni Tata Diosï Jeobani. ¿Joperu ambe úspi Tata Diosï Jeoba para jarhuatani? Raquel uandantasïndi: “Tata Diosï Jeoba úspti eskani pʼikuarherapiringa na engajtsïni xáni xénchajka máteruecha, uánikuarini amiguechani íntskuaspti engaksï jíndeni jingoni jarheenga, páchesïreendijtsïni tʼirekua ambe, sési jásï ambejtsïni karachisïreendi ka imani tekstuechani engajtsïni uinhaperanteenga ka inde ambe úsïreendi eskani tsípipiringa ka eskani miántapiringa eskarini Tata Diosï Jeobasï kuidariini japka. Someni diosmaiamukua arhisïnga Tata Diosï Jeobani jimbokarini kʼéri familia ma íntskuska ka enga kánikua xénchpejka”.

17. ¿Andisï Dabidi uandapi eska no ma ambe jimbo chésïreenga?

¹⁷ “No ma ambe jimbo chésïnga, jimbokari t’u jíndeni jingoni jarhaska”. Dabidi kʼérati enemiguechani jatsiaspti ka uánikua uelta sáno uarhispti. Joperu exesïreendi na enga Tata Diosï Jeoba kuájchakuenga jimboka xénchasïreenga. Ísï pʼikuarherasïreendi enajki Tata Diosï Jeoba méntkisï imani jingoni jarheeni, jimbosï ma xanhari pirepti: “Imarini kuájchakuspti engani xáni chéni japka” (Sal. 34:4). Ka nájkiruka Dabidi ménisï chéni pʼikuarhereenga úsïreendi orhepani uérakuni indeni ambe, jimboka mítetixapka eska Tata Diosï Jeoba xénchasïreenga.

18. Míteni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga, ¿nénajtsïni jarhuatasïni orhepani uérani jiáni engachi no sési nitamakuarhini jauaka ka chéni pʼikuarherani?

¹⁸ Míteni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga, ¿nénajtsïni jarhuatasïni orhepani uérani jiáni engachi no sési nitamakuarhini jauaka ka chéni pʼikuarherani? Ju je exeni ambe enga uandajka prekursora  ma enga Susi arhinhajka. Ima uandantasïndi na engaksï xáni no sési pʼikuarherapka ima ka uámba enga imeecheeri uájpa tataka uándikukuarhipka: “Engari i jásï ambe nitamakuarhijka kánikuakeni no sési pʼikuastasïndi. Ísïri pʼikuarherasïnga enajkiri méntku no ma ambe uaa úni ka enajkiri jandiajku jaki. Joperu jimbokajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga, úsïngachi exeni eskajtsïni ima kuidarisïnga ka kuájchakuni”. Ka Raquel engachi párrafu 16 jimbo uandaka, uandantasïndi: “Ma xanhari enga chúripkia, ji kánikua kómu pʼikuarheraxapka ka chéxapka, ísï pʼikuarheraxapka enajkini nóteruni úpirinia orhepani uérani. Joperuni ueparini kómarhispka Tata Diosï Jeobani jimbokani kánikua no sési pʼikuarheraxapka, ka sóntkuni ísï pʼikuarheraspka enajkirini Tata Diosï Jeoba kamanharhipi ka sésirini arhini parani nóteruni chénia, ísï eska naandi ma na újka imeeri charhaku jingoni ka tátsekuani úspkia kʼuíni. No méni mirikurhiaka na engani pʼikuarherapka jiáni”. Ka orhejtsïkuti ma enga Tasos arhinhajka, 4 uéxurhini jarhaspti onhakata jimboka no uékaspka ejersituni kurhini, ima uandantasïndi na enga Tata Diosï Jeoba uékperakua jingoni kuidariipka: “Tata Diosïreni sánderu ambe íntskuspti ka eska ima ambe engani uétarhinchani japka ka inde ambe úspti eskani ji sánderuni mintsikapiringa. Ístureni íntskuspti imeeri espiritu santu parani ji tsípini pʼikuarherani nájkirukani imani lugari jimbo japka enga xáni no sési jándepka. I amberini exeraspti eska engani ji sánderuni mintsikapiringa imani, sánderuni exepiringa na engareni xáni xénchajka. Ísï jimbo, nájkirukani onhakata japka prekursori regulari úkuarhispka”.

JU JE ANDARHIERANI TATA DIOSÏNI ENGA KÁNIKUA XÉNCHPEJKA

19. a) Engachi mítejka na engajtsïni xáni xénchajka Tata Diosï Jeoba, ¿ambechi kómarhia? b) Ima tekstuecha engaksï Tata Diosï Jeobaeri uékperakueri ambe uandajka, ¿nákiksïni sánderu mintsitarhu niárachesïni? (Exe je rekuadruni “ Bersikuluecha engajtsïni jarhuatajka exeni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba xénchasïnga”).

¹⁹ Eksperiensiecha engachi exeakia, xarhatasïndiksï eska Jeoba Tata Diosï máeska enga kánikua xénchpejka (2 Kor. 13:11). Ima kánikua uandanhiasïndi mándani arhini juchantsïni jimbo, ísï jimbo, uaakachi seguru jarhani eskajtsïni ima kuájchakusïnga jimbokajtsïni xénchasïnga (Sal. 32:10). Engachi sánderu eratsentaaka na engajtsïni xarhatachekia Tata Diosï Jeoba eskajtsïni xénchasïnga, niáraakachi jakajkuni eska ima meru jarhaska ka sánderuchi andarhieraaka. Ísï jimbo, uaakachi kómarhini ka mintsita jingoni kurhakuni eskachi uékasïnga eskajtsïni ima xarhatacheaka imeeri xénchperakua. Ístuchi uaaka aiangukuarhini ambe engajtsïni xáni uandanhiatajka ka mintsikani eskajtsïni ima kurhanguchisïnga ka ístu eskajtsïni uékasïnga jarhuatani (Sal. 145:​18, 19).

20. Na engajtsïni xáni xénchajka Tata Diosï Jeoba, ¿andisï újki eskachi andarhieraaka imani?

²⁰ Tata Diosï Jeobaeri xénchperakuajtsïni ísï sési pʼikuastasïndi komueska chpiri enga érhuni jarhajka jiáni enga kánikua tsʼirakuarhijka. Ka úsïndi eskachi uinhapikuarhintaaka ka sésichi pʼikuarherantani. Ísï jimbo, kánikuachi sési pʼikuarherasïnga jimbokajtsïni Tata Diosï Jeoba kánikua xénchasïnga. Ísïiti, iáminduechachi uékasïnga uandani: “Xénchasïnga Jeobani” (Sal. 116:1).