Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

EKSPERIENSIA

Jeoba jurhimberaasti juchiti xanharuechani

Jeoba jurhimberaasti juchiti xanharuechani

MA XANHARI, erachi sapichu marini kurhamarhispti náki Bibliaeri karakatani sánderu tsitisïreni. Ka jirejiresï arhispka: “Proverbios 3:5, 6 enga arhijka: ‘Mintsika Jeobani iámindu chíti mintsitani jingoni, ka asï mintsika chíti eratsekuani. Iámindu ambe engari uáka, u imani eratseparini, ka ima jurhimberauati chíti xanharhuechani’”. Ka ísï úkuarhisti: Jeoba jurhimberasti juchiti xanharuechani. ¿Néna?

JUCHITI TÁTICHAJTSÏNI JORHENDASPTI IMANI XANHARU JIMBO NIRANI ENGA JURHIMBITIIKA

Juchiti tátichaksï 1920 uénaspti jorhenguarhini Bibliaeri ambe engaksï nótki tembuperenga. Ji Inglaterra andajpenuska 1939 inchamanisku. Sapichkuni uénaspka nirani imecha jingoni tánguarhikuecharhu ka tsitisïrenga partini Eskuela engajtsïni Jorhendajka Eianhpini. Ísï exesïnga enajki apenasi iásï engani uénaka parti ma nitamatarani. Jimbokani apenasi seisi jatirispka, parani úni atrilirhu erajtsïtani. Kánikua chéspka engani exepka eska Salonirhu uánikua kʼuiripu kʼératicha jarhaspka.

Engachi xanharu jimbo aianhpini jaka juchiti táticha jingoni.

Juchiti tátirini tarjeta ma karachispti parani aianhpikuarhu úrani. Primeru xanhari engani jandiajku nípka aianhpini kʼumanchikuarhu ma ocho jatirispka, acheetirini ma mitachispti, arhintaspti tarjetani ka jirejiresï jiókuarhispti libruni “Sea Dios veraz”. Xáni tsipispka engani uiriapapka papani aianguni. Aianhpini nirani ka tánguarhikuecha úsïrendiksï eskani kánikua sési pʼikuarherapiringa ka jarhuatasptijtsïni parani uékani tiempu kompletueri marhuakuni Jeobani.

Sánderurini mintsitarhu niárachispti ambe enga Biblia jorhentpijka engarini papa kararkuarhipka parani rebista Aianhpiri intsïnhantani. Ísï jimbo, engaksï na niárengia sóntkuni arhiantasïrenga. Ka engani na niárapka sánderuni mintsikani Jeobani, aiakukuarhespka imani.

Uéxurhini 1950 jimbo, niraspkachi Nueva York kʼéri tánguarhikuarhu ma enga arhinhenga “Aumento de la Teocracia”. Juebisï anapu programa 3 de agostuni arhinhasïrendi “Día del misionero”. Itsï atakuarhikueri arhijtsïkperatani, erachi Carey Barber nitamataraspti enga tátsekua marhuapka Grupurhu enga Orhejtsïkuajka iámindu kúnguarhikuechani. Enga na kʼamarani japkia arhijtsïkperatani, tsimani kurhamarhikuechantsïni úchiaspti para jucha engachi itsï atakuarhipiringa, jí anhandespka ka uinhachani: “¡Jo!”. 11 jatirispka, joperuni kuenta intskukuarhispka eska i ambe kánikua jukaparhakuespka. Joperuni chésïrenga inchamini itsïrhu, jimbokani nótkini jorhenasïrenga nadarini. Juchiti tiurini páspti asta jima enga alberka japka ka arhisptirini eska iámindu ambe sési uérapiringa. Ka xáni sóntku nitamaspti engani no jamberi pimaapka jantsirichani. Erachichajtsïni mójkutperaspti; márini itsïrhu inchamaspti ka máteruni pʼímantaspti alberkarhu. Jiáni uératini, Jeoba seguirixati jurhimberaani juchiti xanharuechani.

JEOBANI MINTSIKASPKA

Engani na kʼamarapkia eskuela, uékasïrenga prekursorini. Joperu juchiti jorhentpirichajtsïni méntku arhini jarhasïrendi parani unibersidadirhu nirani engani jamberi niárapka kasu úkuani. Joperu no ióndaspka kuenta íntskukuarheni eskani no úpiringa sési marhuakuni Jeobani ka ístuni jánguarhintani jarhani eskuela. Ísï jimbo, nóteruni niraspkia eskuela. Kómarhispka Jeobani ka karta ma karakuaspka juchiti jorhentpirichani nani engani janhanharhikua jingoni aianguapka andisïni nóteru nipirinia unibersidadirhu engani na kʼamarapiringia ma uéxurhini. Jeobani mintsikaparini, jirejiresï prekursori úkuarhispka.

Juliuni 1957 jimbo, uénaspka marhuani tiempu kompletueri, jini Wellingborough. Arhiaspka erachichani engaksï Londres anapu Betelirhu marhuani japka, eskajtsïni arhipiringa náki prekursori jingoni úpirini nirani marhuani. Erachi Bert Vaisey, uánikuarini ambe jorhendaspti, ima tsípikua jingoni aianhpisïrendi ka jorhendasptirini ambakiti orariu ma úni parani uérani aianhpini. Kúnguarhikuarhu, seisi pirenchichaksï jarhaspti engaksï jatiripkia, erachi Vaisey ka ji. Ka engani prepararikuarhienga ka partisiparini tánguarhikuecharhu, jarhuatasptirini parani sánderu mintsikani Jeobani ka parani xarhatani eskani meru mintsikasïrenga Tata Diosïni.

Engani na ma tiempu ónhakata japka jimbokani no uékaspka sondadu úkuarhini, mítespka Barbarani enga prekursora espesialipka. Tembuperaspkachi 1959 jimbo, ka uandaspkachi eskachi marhuapiringa nani engajtsïni axapiringa. Orhetajtsïni Lancashire axaspti enga noroeste de Inglaterra jaka. Ka eneruni 1961 jimbo, pʼímarhisptijtsïni parachi Londres anapu Betelirhu nirani ma mesi Eskuelarhu para Reinueri Ánchikuarhita. Ískuni pakaraspka engajtsïni sirkuitueri orhejtsïkuti úpka enga na kʼamarapkia eskuela. Tsimani semana jarhaska jini Birmingham sirkuitueri orhejtsïkuti ma jingoni parareni jorhendani néna úni ini ánchikuarhitani ka jurajkusptiksï Barbarani parareni pámbetani. Jima uératini niraspkachia jima engachi axanhapka Lancashire ka Cheshire.

MÉNTKISÏ SÉSI JARHASÏNDI JEOBANI MINTSIKANI

Agostuni 1962 jimbo, engachi bakasioni japka Betelijtsïni karta ma axachespti. Ka ¿ambe jataspi sobrerhu? ¡Solisitudi ma parachi Galaadiri Jorhentperakuarhu nirani! Barbara ka ji kómarhispkachi Jeobani, uininharhitantaspkachi solisitudini ka jirejiresïchi axantaspka Beteli. Sinko mesi tátsekua, niraxapkachia Brooklyn (Nueva York) parachi klaserhu jarhani númeru 38 Galaadiri, nani enga ma sánderu jorhenguarhijka Bibliaeri ambe enga 10 mesi durarijka.

Galaadi, nóchi solu Tata Diosïri Karakateri ambe jorhenguarhispka ka imeri kúnguarhikueri ambe, sino ístu erachicheri ka pirenchicheri ambe. Nótkichi jatirisïrenga ni 25, ísï jimbo, uánikua ambechi jorhenguarhispka máteruecheri. Para ji, kʼéri kóntperata máespti pauani pauani ánchikuarhini erachi Fred Rusk jingoni enga eskuelarhu anapu jorhentpiri máepka. Jukaparhakua ambe jorhenguarhiska imeri ambe, eskaksï méntkisï Bibliarhu jupindaskuarhiaka konsejuecha engani íntspiauaka. Máru erachicha engaksï arhijtsïkperatechani nitamataraapka jorhentperakuarhu, jindeesptiksï Nathan Knorr, Frederick Franz ka Karl Klein. Ka kánikuachi jorhenguarhispka kaxumbikueri ambe erachi Alexander Macmillaniri ejemplu jingoni. Erachi arhijtsïkperata ma nitamataraspti engajtsïni jarhuatapka kurhanguni na enga Jeoba jarhuatapka imeri iretani jiáni enga kánikua úkua japka uéxurhini 1914 asta 1919 inchamanisï.

MÁTERU ÁNCHIKUARHITACHI ÍNTSÏNHASPKA

Enga jorhentperakua kʼamarani japkia, erachi Knorr, arhisptijtsïni Barbarani ka jíndeni eskajtsïni Burundi axapiringa enga África jaka. Sóntkuchi niraspka bibliotekarhu enga Beteli jaka parachi jirinhantani Anuariurhu namuni aianhpiricha jarhaspi Burundi jiánisï. Peruchi no ma ambe exentaspka ima paisiri ambe. Imani lugarirhu marhuapiringachi enga no méni aianhpinhani japka, enga imani kontinenti jimbo japka engachi kasi no ma ambe mítepka. Nóchi nani máru pʼikuarheraxapka, joperujtsïni kómarhikua jarhuataspti no xáni uandanhiani.

Jima engachi marhuani japkia, iámindu ambe ménderuenispti: na enga janhaskuarhienga, pʼindekuecha... asta idioma enga uandanhenga. Jatsispkachi para fransesi jorhenguarhini uandani. Ka ístuchi jatsiska para jirinhani nani irekani. Tsimani jurhiatikua tátsekua engachi na niárapkia, pʼorhembisptijtsïni erachi Harry Arnott engachi jingoni májku japka Galaadiri jorhentperakuarhu, erachi niraxaptia Zambia jima enga axanhapka. Ka i erachijtsïni jarhuataspti exentani lugari ma nani irekani. I jindeespti juchari orheta kʼumanchikua para misioneruecha. Joperu ísï no ióni jimbo, jima anapu juramuticha engaksï no ma ambe mítepka Jeobaeri testiguecheri ambe, uénasptijtsïni no sési exeni. Meru jiáni engachi uénani japkia tsípikua jingoni marhuani ini asignasioni jimbo, arhinhaspkachi eskachi no úpiringa jima pakarani engachi no intsïnhapiringa permisu ma ánchikuarhiteri. Ísï jimbo Ugandachi niraspka.

Sánchi chéxapka Uganda niárani jimbokachi no kámasïrenga bisa, peruchi mintsikasïrenga Jeobani. Canadá anapu erachi ma enga jima marhuani japka úspti aianguni polisiechani ambe engachi úni nirani jámenga. Ísï jimbo, uánikua mesi sésikuachi intsïnhaspka parachi jima pakarani astakachi intsïnhapiringa permisu parachi úni imani paisi jimbo pakarani. I ambe jimbo exespkachi na engajtsïni jarhuatapka Jeoba.

Ini paisi jimbo kánikua ménderuenispti, jimboka aianhpinhaxapkia nájkirukaksï solu 28 aianhpiricha japka iámu imani paisi jimbo. Jimesïsï engachi aianhpienga, uánikuechaksï inglesi uandasïrendi. Joperuchi kuenta íntskukuarhispka eska engachi uékenga paraksï kʼuiripuecha niárapiringa Jeobani marhuakuni, jatsispkachi para maisï imecheri idiomani jorhenguarhini enga imani paisi jimbo uandanhenga. Jánguarhintaspkachi solu idioma luganda jorhenguarhini, enga uápurisï uandanhenga jimesïsï engachi uénapka aianhpini, Kampala. Ióndaspkachi sési jorhenguarhini uandani, joperu ini idiomani jorhenguarhini kánikuajtsïni jarhuataspti parachi sánderu sési aianhpini, jimbokachi úspkia kurhangukuani juchari jorhenguarhiricha ambe engaksï uétarhinchani japka ka imechajtutsïni úsptia aiangukuarheni na engaksï pʼikuarherenga imani ambe jimbo engaksï jorhenguarhini japka.

BIAJICHA

Juchari biajicha jini Uganda.

Na engachi xáni tsípienga exeantani kʼuiripu kaxumbitichani engaksï uékenga Bibliaeri ambe jorhenguarhini, ístuchi máteru kóntperata ma intsïnhaspka engachi no erokuarhienga: iámu paisirhu jámani kúnguarhikuechani pʼorhembiani. Kenia anapu Beteliri jarhuajperata jingoni, uénaspkachi biajarini para exeni nani enga sánderu sési japiringa para prekursori espesialichani axaani. Someni, ima kʼuiripuecha engaksï no méni uandontskuarheni japka Jeobaeri testigu ma jingoni, kánikuajtsïni sési kámaspti. Úsptiksï eskachi ísï pʼikuarherapiringa enajkichi juchiniu japi ka astajtsïni tʼirekua úmachintaspti.

Tátsekua máteru jásï biaji ma úspka. Tsimani jurhiatikua biajarispka treni jimbo Kambala uératini asta Mombasa jini Kenia ka tátsekua barku jimbo seguirispka asta islas Seychelles niárani, enga océano Índico jaka. Ka ísï tátsekua, uéxurhini 1965 ka 1972, Barbara ka ji, somenchi pʼorhembiaspka indeni islechani, nani engaksï solu tsimani aianhpiricha japka. Imani tiempu jimbo grupu ma úkuarhispti ka tátsekua niáraspti kúnguarhikua máenia. Ístuni uáspka máteru biajichani parani Eritrea, Etiopía ka Sudán anapu erachichani pʼorhembiani.

Jini Uganda, mátirku mójtakurhispti politikeri ambe, jiáni engaksï sondaduecha uénapka juramuni, enga ióni no sési jánhaskuarhipka. Inde ambe jimbo, úspka exeni eska jukaparhakueska ísï úni eska na arhijka ari juramukua “íntskunta je Sésarini ambe enga Sésaririika” (Mar. 12:17). Uandanhaspti eskaksï iámindu imecha engaksï no jima anapuepka, jatsispkaksï para nirani karakuarheni ima ofisinecha jimbo engaksï polisiecha japka, enga no iauani pakarapiringa jima engaksï irekapka. Jirejiresïchi ísï úspka. Ísï no ióni jimbo, engani karru jingoni nirani japka Kampala ísï máteru misioneru jingoni, polisiajtsïni anhaxustaspti. Kánikuachi chéxapka. Ka arhisptijtsïni eskachi jucha exeni ambe jámaxapka ka jusgadurhujtsïni páspti. Jimachi aianguaspka eskachi misioneruespka ka eskachi karakuarhispkia. Perujtsïni no kasu úchispti. Jimajtsïni páspti máru polisiecha nani engaksï máteru polisiecha japka jima no iauani enga kʼumanchikua misioneruecheri japka. Jima jarhaspti polisia ma enga mítepka eskachi karakuarhispkia mítentasptijtsïni ka arhiaspti eskajtsïni jurajkupiringa. ¡Sésichi pʼikuarherantaspka!

Engachi kopia petaani jaka Juchari Ánchikuarhita Reinueri, jini Abiyán, Costa de Marfil anapu Betelirhu.

Imani jurhiatikuecha jimbo, sondaduechaksï someni karreterarhu jarhasïrendi, jimbochisï chétku nitamenga jimesïsï ka sánderia engaksï kánikua kauirini jarhenga. Joperuchi méntkisï kómarhisïrenga Jeobani ka engajtsïni jiárhitenga parachi sési nitamani sésichi pʼikuarherasïrenga. Ka xáni no sési enga 1973 jimbo, uandanhapka eskaksï iámindu misioneruecha engaksï no jima anapuepka uéakuntapiringa Uganda.

Ménderuchi máteru ánchikuarhita intsïnhaspka; iásïjtsïni Costa de Marfil axasptia enga África occidental jaka. Ísï jimbo, jatsispkachi para uánikua ambe mójtakuni, máteru járhati pʼindekuechani, ménderu pauani pauani franses uandani ka pʼindeni misioneruecha jingoni irekani engaksï uánikua paisicharhu anapuepka. Joperuchi seguirixapka exeni Jeobaeri jarhuajperata jimbokaksï jarhaspka kʼuiripuecha engaksï kaxumbitiipka ka engaksï mintsita jingoni uékenga Bibliaeri ambe jorhenguarhini. Mintsikasïrengachi Jeobani ka ima seguirispti jurhimberaani juchari xanharuechani.

MÓJTAKURHISÏNDI AMBE MA

Ma repentkujtsïni aianguspti eska Barbara kanseri pʼiraspka. Uánikua xanharichi niraspka Europa para Barbara tratamientu intsïnhani. Joperu 1983 sánderu uinhamu jarhasptia ka exespkachi eskachi nóteru úpiringia África marhuani. Kánikuachi no sési pʼikuarheraspka.

Ann jingoni jimbanhi Betelirhu jini Gran Bretaña.

Engachi Londres anapu Betelirhu japkia, Barbara sánderu uinhamu jarhasptia ka tátsekua uarhispti. Kánikuarini marhuachispti na engajtsïni jarhuatapka erachicha engaksï imani Betelirhu japka. Ka sánderurini jarhuataspti temungurhiri ma parani úni orhepani uérani ka seguirini jarhani mintsikani Jeobani. Ísï tátsekua, pirenchini ma mítespka enga Ann arhinhajka enga máru jurhiatikuecha jimbo nirenga Beteli marhuani ka enga ióntki prekursora espesialipka ka xarharasïrendi eska kánikua xénchasïrenga Jeobani. Ísï jimbo, 1989 tembuperaspkachi ka jiáni uératinchi Londres anapu Betelirhu marhuaxaka.

Uéxurhini 1995 uératini asta 2018 jamberi, kʼéri kóntperata ma jatsispka engarini Estados Unidos anapu Beteli axapka para 60 paisichani pʼorhembini. I amberini jarhuataspti exeni na enga Jeoba íntsaajka kóntperatechani imeri marhuarichani ambe uéjkiksï nitamakuarhini jarhani.

Uéxurhini 2017, niraspka ménderu África engani paisichani pʼorhembiani japka. Kánikua sési pʼikuarheraspka engani primeru xanhari Ann jingoni nípka Burundi ka ístu exeni na enga sánderu aianhpinhani jakaia imani paisi jimbo. Imani xanharu jimbo engani kʼumanchikuecharhu aianhpienga 1964 jimbo, iásï sési jásï Beteli ma jarhastia enga jukari 15,500 aianhpiricha jaka imani paisi jimbo.

Engani intsïnhapkia programa 2018 anapu parani nirani paisichani pʼorhembiani, kánikua tsípispka jimboka imani lista jimbo jarhaspka Costa de Marfil. Engachi na niárapkia Abiyán, siudadi enga sánderu kʼéka paisirhu, ísï pʼikuarheraspka enajkini juchini japia. Engani na niárapka Beteli exeaxapka erachicheri númeru telefonueri, ka ísï exespka enajkini ménisï kurhaapi imani erachiri nombrini enga juchari besinuepka: Sossou. Eratsespka eska ima erachispka enga kúnguarhikuechani pʼorhembiauenga kʼéri iretarhu jiánisï engani ji Abiyán marhuani japka. Peru no ísïspti, sánderu sési, imeri uájpespti.

Jeoba ísï úsïndi eska na uandajka. Imani ambe jimbo engachi xáni nitamakuarhika, jorhenguarhiska eska engachi mintsikajka Jeobani, ima jurhimberaasïnga juchari xanharuechani. Mintsita jingonchi uékasïnga seguirini ini ambakiti xanharu jimbo nirani parachi niárani jatsini tsípikua para méntkisï jimbanhi parhakpinirhu (Prov. 4:18).