Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

SEMANA 6

¿Mintsikasïnchi na enga Tata Diosï Jeoba újka ambe ma?

¿Mintsikasïnchi na enga Tata Diosï Jeoba újka ambe ma?

“Tata Diosï kʼerenda máesti, kánikua ambakitistiksï imeeri úkuecha, jimboka iámindu imeeri xanharuecha jurhimbitiskaksï. Tata Diosï ma enga no méni jurajpejka, enga no no sési ambe újka; ka enga jurhimbikueka” (DEUT. 32:4).

PIREKUA 3 Jeoba, tʼuri jíndeni jingoni jarhaska

AMBE ENGACHI EXEAKA *

1, 2. a) ¿Andiksïsï uánikuecha úkua jukanchajki mintsikani imeechani engaksï juramukua jatsika? b) ¿Ambechi exeni jaua ini jorhenguarhikua jimbo?

 IÁSÏ, uánikuechaksï úkua jukanchasïndi mintsikaani imeechani engaksï juramukua jatsika, jimbokaksï exesïnga eska juramukuecha ka gobiernuecha, sánderuksï jarhuataasïnga rikuechani ka pobrichani nómbe. Jimbosï Biblia uandajti: “Kʼuiripu juramukusïndi máteru kʼuiripuni solu para no sési ambe úkuni” (Ecl. 8:9). Ístu, máru relijionirhu orhejtsïkuticha nóksï sési ambe úsïndi ka indeni ambe jimbo, uánikua kʼuiripuechaksï nóteru mintsikasïndia Tata Diosïni. Ísï jimbo, jatsiskachi para jarhuataani imeechani engachi jorhendaajka Biblieri ambe paraksï mintsikani Tata Diosïni ka imeechani enga ima erakuaka parajtsïni orhejtsïkuni ixú Echerirhu.

2 Joperu no solu jorhenguarhirichaksï jatsisti para mintsikani Tata Diosï Jeobani ka imeeri kúnguarhikuani. Engachi ióni páni jakaia Tata Diosïri kúnguarhikuarhu, jatsiskachi para seguirini mintsikani eska na enga Tata Diosï Jeoba újka ambe ma, méntkisï sési jarhasïnga. Ini jorhenguarhikua jimbo, exeni jauakachi tanimu ambe enga úpiringa úni eskachi nóteru mintsikaakia Tata Diosïni. Primeru, engachi arhintajka máru ambe Bibliarhu engachi no újka sési kurhanguni. Segundu, engajtsïni Tata Diosï Jeobaeri kúnguarhikua arhijka néna úni ambe ma. Ka terseru, ambe engachi nitamakuarhiaka sánderu orhepani.

JU JE MINTSIKANI TATA DIOSÏ JEOBANI ENGACHI BIBLIANI ARHINTAAKA

3. ¿Andichisï úpirini no xáni mintsikani Tata Diosï Jeobani jiáni engachi arhintani jauaka Bibliani?

 3 Engachi arhintajka Bibliani, jamberichi kurhamarhikuarhijka andisï Tata Diosï Jeoba ménderueni kaapi máru kʼuiripuechani ka máteruechani ménderueni ka ístu andisï ménderueni úpi máru ambe. Libru de Números jimbochi exesïnga eska Tata Diosï Jeoba uándikutarkuarhispka israelitani ma enga sábadu jimbo nípka chkari tántani. Peru Segundu libru de Samuel jimbo exesïngachi eska Tata Diosï Jeoba puákuntaspka rei Dabidini enga ima ísku jándikua ambe niátapka ka enga uándikpipka (Núm. 15:32, 35; 2 Sam. 12:9, 13). Jamberichi kurhamarhikuarhijka: “¿Andisï Tata Diosï Jeoba puákuntapi Dabidini enga xáni no sési jásï ambe niátapka, joperu uándikutarkuarhini imani acheetini enga no xáni no sési ambe niátapka?”. Ju je exeni tanimu ambe engachi jatsika para miántani jiáni engachi arhintani jauaka Bibliani.

4. ¿Nénajtsïni jarhuatasïni Génesis 18:20, 21 ka Deuteronomio 10:17 parachi mintsikani eska Tata Diosï Jeoba no méni no sési ambe úsïnga?

4 Biblia no méntkisï uandasïndi iámindu ambe enga xáni úkuarhipka. Pori ejemplu, míteskachi eska Dabidi móantaspka iámindu ambeeri enga xáni úpka (Sal. 51: 2-4). Joperu, ¿na jásï kʼuiripu máepi ima enga no úpka ambe enga uandeenga sábadueri lei? ¿Mintsita jingoni móantaspi ima ambeeri enga úpka? ¿Uánikua xanhari no kurhajchapkia Tata Diosï Jeobani? ¿Arhinhapkia eska no úpiringa máru ambe, joperu ima no kasu úni ni jiókuarhini? Biblia no uandasïndi. Joperuchi uaaka seguru jarhani eska Tata Diosï Jeoba no méni ‘no sési ambe úsïnga’ (Deut. 32:4). Sáno méntkisï, kʼuiripuechachi imani ambe jimbo jusgariuasïnga kʼuiripuechani engaksï máteruecha uandajka imeecheri ambe o seguni na engachi jucha exeajka. Joperu Tata Diosï Jeoba no ísï úsïndi. Ima iámindu ambe exesïndi enga úkuarhijka (arhinta je Génesis 18:20, 21; Deuteronomio 10:17). Engachi sánderu sési míteska Tata Diosï Jeobani ka imeeri juramukuechani, sánderuchi mintsikaaka imani ambe enga ima újka. Ísï jimbo, engachi arhintaska Bibliani ka nóchi iámindu ambe kurhanguni, ambe engachi mítekia Tata Diosï Jeobaeri ambe jarhuataatijtsïni parachi mintsikani eska ima, jurhimbikua jingoni úsïnga iámindu ambe (Sal. 145:17).

5. ¿Nénajtsïni ójkutasïni imperfeksioni engachi uéjka jusgarpini? (Exe je rekuadruni “ Imperfeksioni úsïndi eskachi no sési jusgarpiaka”).

5 Nóchi méni úsïnga sési jusgarpini jimbokachi imperfektueska. Tata Diosïjtsïni ísï kueraasti eska ima na jásïika, ísï jimbo uékasïngachi eska iáminduecha jurhimbikua jingoni kánhaaka (Gén. 1:26). Joperu, jimbokachi imperfektueska, nóchi úsïnga sési jusgarpini nájkirukachi eratseaka eskachi iámindu ambe míteska. Pori ejemplu, ju je miántani ambe enga úkuarhinchapka Jonási. Ima kánikua ikiaspti enga Tata Diosï Jeoba pʼamojkuapka Nínibe anapuechani (Jon. 3:10–4:1). Joperu ambe enga Tata Diosï Jeoba erakupka úni, úspti eska 120,000 ninibitecha no uarhipiringa. Ísï jimbo, Jonasisï no sési jusgariuapti Nínibe anapuechani ka no Tata Diosï Jeoba.

6. ¿Andisï Tata Diosï Jeoba no jatsi parajtsïni aianguni andisï ísï újki ambe ma?

6 Tata Diosï Jeoba no jatsisti parajtsïni aianguni andisï ísï újki ambe ma. Ióntki, Tata Diosï Jeoba jurajkuspti eska máru imeeri marhuaricha uandapiringa ambe engaksï eratsenga ima ambeeri enga ima úpiringa (Gén. 18:25; Jon. 4:2, 3). Ka ménichani Tata Diosï aianguaspti andisï ísï úpi ambe ma (Jon. 4:10, 11). Peru ima no jatsisti parajtsïni aianguni andisï ísï újki ambe ma. Ima juchaari Kueraajpiristi ka no uétarhinchasïndi eskachi arhiaka sini sési jarhaski ambe enga erakujka úni (Is. 40:13, 14; 55:9).

JU JE MINTSIKANI TATA DIOSÏ JEOBANI ENGACHI ARHINHAAKA AMBE ENGACHI JATSIKA PARA ÚNI

7. ¿Neechanchi úpirini no xáni mintsikaani, ka andi?

7 Seguruchi jarhaska eska Tata Diosï Jeoba méntkisï sési úsïnga ambe ma, peruchi úpiringa no xáni mintsikani imeechani enga ima erakuaka parajtsïni orhejtsïkuni ixú Echerirhu. Jamberichi eratsejka sinchi úxaki ambe ma eska Tata Diosï Jeoba na uéjka o ísï eska imeecha na uékajka. Jamberiksï ísï eratsepti máru ióntki anapu kʼuiripuecha. Ju je eratseantani ejempluechani engachi  párrafu 3 jimbo uandaaka. Jamberi familiari ma ima kʼuiripueri enga no kurhajchapka sábadueri lei eratsepti sini Moisési kurhamarhipti Tata Diosï Jeobani ambe enga úkuarhipiringa imani acheeti jingoni. Sáno májkueni ambe úpti eratseni Uríasiri amigu jémba ma. Dabidi ísku jándikua ambe niátaspti Uríasiri témba jingoni ka jamberi Uríasiri amigu eratsepti eska jimboka Dabidi juramukua jatsispka, úpiringa úni ambe ma paraka no uándikunhapiringa. Jimajkani: nóchi uaaka uandani eskachi mintsikasïnga Tata Diosï Jeobani engachi no mintsikaaska imeechani enga ima úraajka parajtsïni orhejtsïkuni.

8. Ambe enga uandajka Ukuecha 16:4, 5, ¿néna terukuntasïni imani ambe jingoni enga iásï úkuarhijka kúnguarhikuecharhu?

8 Iásï, Tata Diosï Jeoba úrasïndi jántspirini “enga mintsinharhikueka” ka jánhastiini para orhejtsïkuni imeeri kúnguarhikua ixú Echerirhu (Mat. 24:45). Májkueni eska primeru siglurhu anapu grupu enga orhejtsïkuenga iámindu kúnguarhikuechani, i jántspiri orhejtsïkuxati aianhperakuani ka arhiasïndi kúnguarhikuarhu anapu orhejtsïkutichani ambe engaksï jatsika para úni (arhinta je Ukuecha 16: 4, 5). Ka orhejtsïkutichaksï jánguarhintasïndi parakaksï kúnguarhikuecha ísï uaaka eskaksï na arhinhaka. Engachi ísï uaaka eskajtsïni Tata Diosïri kúnguarhikua na arhijka ka ístu orhejtsïkuticha, xarhatani jauakachi eskachi mintsikasïnga eska na enga Tata Diosï Jeoba újka ambe ma, sési jarhasïnga.

9. ¿Kánchi úkua jukanchapirini úni ambe engaksï orhejtsïkuticha erakuaka úni, ka andi?

9 Jamberichi ménichani úkua jukanchajka úni ambe engaksï orhejtsïkuticha uandajka. Pori ejemplu, arini últimu uéxurhini engaksï nitamakia, uánikua kúnguarhikuechani ka sirkuituechanksï ménderueni organisariuasti. Ménichani ísï úkuarhisïndi parakaksï Kʼumanchikua Reinuericha sési úranhaaka, ísï jimbo, orhejtsïkutichaksï arhiasïndi máru erachichani eskaksï máteru kúnguarhikuarhu mótsiaka. Enga jucha arhinhapiringa eskachi mótsipiringa, jamberichi úkua jukanchapiringa jurajkuani juchaari familiarichani ka amiguechani. ¿Tata Diosï Jeoba arhiasïni orhejtsïkutichani nani jatsiski para mótsini mándani erachi? Nómbe. Ka jamberi ini ambe jimbochi úkua jukanchajka úni ambe engajtsïni imeecha arhijka. Joperu Tata Diosï Jeoba mintsikasïndi ambe engaksï imeecha erakujka úni ka juchajtuchi jatsiska para májkueni úni. *

10. Ísï eska na arhijka Ebreu 13:17, ¿andichisï jatsipirini para ísï úni eskaksï orhejtsïkuticha na erakuaka úni ambe ma?

10 ¿Andichisï jatsipirini para ísï úni eskaksï orhejtsïkuticha na erakuaka nájkirukachi no tsitiaka? Jimboka engachi ísï újka, úsïngachi eska Tata Diosïri ireta májku kʼéri jauaka (Efes. 4:2, 3). Ístu, engachi iáminduecha kaxumbikua jingoni jámajka ka engachi ísï újka eskaksï orhejtsïkuticha na erakujka úni ambe ma, kánikua jarhuatasïndi kúnguarhikuani (arhinta je Ebreu 13:17). Ka sánderu jukaparhakua ambe, ísïchi xarhatakuni jarhasïnga Tata Diosï Jeobani eskachi mintsikasïnga imani, jimboka ima peeuaska orhejtsïkutichani parajtsïni kuidarini (Uku. 20:28).

11. ¿Ambejtsïni jarhuataa parachi sánderu mintsikani ambe engaksï orhejtsïkuticha erakuaka úni?

11 Engachi miántaska eskaksï orhejtsïkuticha espiritu santu kurhakusïnga Tata Diosï Jeobani engaksï exeni jarhajka néna úni ambe ma kúnguarhikuarhu, jarhuataatijtsïni parachi sánderu mintsikaani imeechani. Ístuksï exesïndi ambe enga Biblia uandajka ka ístu ambe enga Tata Diosïri kúnguarhikua uandajka. Mintsita jingonksï uékasïndi úni ambe enga Tata Diosï Jeoba uéjka. Orhejtsïkutichaksï mítesti eska Tata Diosï kuenta kurhakuantauaka na engaksï újka imeecheri ánchikuarhitani (1 Ped. 5:2, 3). Ju je eratsentani ini ambe: kʼuiripuechaksï no májku kʼéri jarhasti jimbokaksï no xénchaasïnga imeechani engaksï máteru jásï raseka, jimbokaksï máteru jásï relijioni jatsiska ka politika jimbo, joperuchi Jeobaeri testiguecha úsïnga májku kʼéri kómarhini Tata Diosï jurhimbitini. I ambe xarhatasïndi eska Tata Diosï Jeoba újchakuraxaka imeeri kúnguarhikuani.

12. ¿Ambeksï jatsiski para exeni orhejtsïkuticha paraksï míteni sini nema meru móantaski?

12 Tata Diosï Jeoba kʼéri ánchikuarhita ma íntsaasti orhejtsïkutichani paraka kúnguarhikua pímbinhasï jauaka. Ísï jimbo, enga kristianu ma kʼéri pekadu ma újka, Tata Diosï Jeoba erokuarhisïndi eskaksï orhejtsïkuticha exeaka sini ima kʼuiripu uaa seguirini kúnguarhikuarhu jarhani. Jatsistiksï para exeni sini ima kʼuiripu mintsita jingoni móantaskia. Ístuksï jatsisti para arini ambe exeni: nájkiruka kʼuiripu uandaaka eska meru móantaskia, ¿meru kurhunhisïni ima ambe enga úka? ¿Jánguarhintaxaki para nóteru únia imani ambe enga no sési niátapka? Engaksï imeeri no ambarhati amiguecha úpka eska ima no sési ambe niátapiringa, ¿uékasïni nóteru kurhiania? Orhejtsïkutichaksï kómarhisïndi Tata Diosï Jeobani, exesïndiksï ambe enga úkuarhipka ka ístu ambe enga Biblia uandajka, ístuksï exesïndi ambe enga eratsejka ima kʼuiripu ima ambeeri enga úka. Jimajkani, exesïndiksï sini ima enga no sési ambe niátaka uaa útasï kúnguarhikuarhu jarhani o nómbe. Ménichani, ima enga no sési ambe niátajka, jatsisïndi para petanhantani kúnguarhikuarhu (1 Kor. 5:11-13).

13. ¿Ambejtsïni úpirini uandanhiatani enga petanhantaska familiari ma o juchaari amigu ma?

13 Enga petanhantajka nema enga no juchaari amigueka o juchaari parientini, jamberichi no ma ambe uandajka ima ambeeri engaksï orhejtsïkuticha újka. Joperu enga petanhantapiringa nema engachi jingoni sési pájperajka, jamberichi no xáni mintsikapiringa ambe engaksï orhejtsïkuticha úka. Ístu, jamberichi eratsepiringa eskaksï no iámindu ambe mítespka o eskaksï no ísï jusgarispka eska Tata Diosï Jeoba na uéjka. ¿Ambejtsïni jarhuata parachi jiókuarhini ambe engaksï orhejtsïkuticha erakuaka úni?

14. ¿Ambechi jatsiski para miántani engaksï orhejtsïkuticha petantaska familiarini ma o amiguni ma kúnguarhikuarhu?

14 Jatsiskachi para miántani eska enga nema petanhantajka, jindeeska jimboka Tata Diosï Jeoba uékasïnga eska kúnguarhikua sési jauaka ka ístu ima enga no sési niátaka. Enga no petanhantapiringa ima enga no sési ambe úka, úpirindi úni eskaksï ístu máteruecha no sési ambe niátapiringa (Gal. 5:9). Ístu, no úpirindi exeni eska ima ambe enga úka, no sési jarhaska ka eska jatsiska para mójtakurhini para úni ménderu sési pájperantani Tata Diosï Jeoba jingoni (Ecl. 8:11). Uaakachi seguru jarhani eskaksï orhejtsïkuticha kánikua jánguarhintasïnga paraksï úni uandani sini nema jatsiski para petanhantani kúnguarhikuarhu o nómbe. Májkueni eska ióntki anapu Israeliri juesicha, orhejtsïkutichaksï mítesti eskaksï “no jusgarpisïnga para kʼuiripu ma, sino para Tata Diosï Jeoba” (2 Crón. 19:6, 7).

MINTSIKANI TATA DIOSÏ JEOBANI IÁSÏ, JARHUATAATIJTSÏNI PARA SÁNDERU ORHEPANI

¿Ambejtsïni jarhuataa mintsikani ka kurhajchani ambe engachi arhinhaaka jiáni enga kʼéri mískuarhita úkuarhiaka? (Exe je párrafu 15).

15. ¿Andichisï jatsi para sánderu mintsikani iásï ambe engajtsïni arhijka Tata Diosï Jeoba?

15 No ióni jimbo, kʼamakurhiatia iámindu ambe enga úkuarhini jaka parhakpinirhu. Ísï jimbo, jatsiskachi para mintsikani na enga újka Tata Diosï Jeoba ambe ma. Jimboka kʼéri mískuarhita jimbo, jamberichi arhinhaaka eskachi uaaka ambe ma engachi jucha ísï exeaka enajkichi no uaa ísï úni o eska no marhuauaka ísï úni. Ísïisti, nójtsïni meru Tata Diosï Jeoba arhiati ambe engachi jatsika para úni. Jamberi úrauati imeechani enga ima erakuaka parajtsïni orhejtsïkuni. Imani tiempuni jimbo, nóchi jatsiska para uandani sini ima ambe engachi arhinhani jaka Tata Diosï Jeobani jimboeski o siengaksï ima erachicha engajtsïni orhejtsïkujka úxakaksï ambe ma eskaksï imeecha na uéjka. ¿Mintsikaachi Tata Diosï Jeobani ka imeeri kúnguarhikuani imani tiempu jimbo enga kánikua jukaparhakueka? Engachi iásï mintsikaska ambe engajtsïni arhijka Tata Diosïri kúnguarhikua ka ísïchi úni, jamberichi májkueni uaaka jiáni enga k’éri mískuarhita úkuarhiaka (Luk. 16:10).

16. ¿Nénachi xarhataa no ióni jimbo eskachi mintsikasïnga ambe enga Tata Diosï Jeoba erakujka úni?

16 Ístuchi jatsiska para eratsentani nénachi exea na enga Tata Diosï Jeoba jusgariuauaka k’uiripuechani Armajedonirhu. Erokuarhixakachi eskaksï uánikua kʼuiripuecha ka asta juchaari parienticha niáraaka marhuakuni Tata Diosïni ante de ima kʼamajkuni iámindu no sési jásï ambe. Joperu Armajedonirhu, Tata Diosï Jeoba úraati tata Jesukristuni para exeni ambe enga úkuarhiaka imani kʼuiripuecha jingoni (Mat. 25:31-33; 2 Tes. 1:7-9). Nóchi uaaka arhini Tata Diosï Jeobani néni jatsiski para pʼamojkuni ka néni nómbe (Mat. 25:34, 41, 46). ¿Mintsikaachi Tata Diosï Jeobani ochi jurajkua jimbokachi no sési exeska ambe enga erakuka úni? Jatsiskachi para sánderu mintsikani Tata Diosï Jeobani iásï parakachi ístu uaaka iámindu mintsita jingoni mintsikani sánderu orhepatini.

17. ¿Nénajtsïni marhuachea ambe enga Tata Diosï Jeoba erakuaka úni jiáni enga kʼamakurhiaka iámindu no sési jásï ambe?

17 Eranhaska je na engachi xáni sési pʼikuarheraaka jimbanhi parhakpinirhu engachi exeaka eska ambe enga erakupka úni Tata Diosï Jeoba sési jarhaspka. Nóteru jauatia relijioni no jurhimbiti nijtu kʼérati empresecha o gobiernuecha engaksï no sési kaajka kʼuiripuechani. Pʼamenchakuecha, engaksï kʼuiripuecha tʼarhepijka ka uarhikua nóteruksï jauatia. Satanasi ka imeeri demoniuechaksï ónhanhaati mili uéxurhini jimbo. Iámindu ambe engaksï úpka, nóteru jauatia (Jaŋ. 20:2, 3). ¡Kánikuachi sési pʼikuarheraaka jimbokachi mintsikaspka na enga Tata Diosï Jeoba újka ambe ma!

18. ¿Ambechi jorhenguarhisïni israelitecheri ejemplu jingoni enga Números 11:4-6 ka 21:5 jimbo uandajka?

18 ¿Jimbanhi parhakpinirhu jaua ambe ma enga uaaka úni eskachi no mintsikaaka na enga újka ambe ma Tata Diosï Jeoba? Ju je eratsentani ambe enga úkuarhipka sánisï tátsekua enga Tata Diosï Jeoba petaantapka israelitechani Ejiptu uératini. Máruksï ueenaspti no sési uandani jimbokaksï jirinhantasïreenga Ejiptu anapu tʼirekuani ka nóksï uékasïreendi arhani maná (arhinta je Números 11:4-6; 21:5). ¿Úpirinchi májkueni jámani enga na nitamaakia kʼéri mískuarhita? Nóchi míteska na xánchi tiempu úraa parachi sési jájkuntani Echerini astaka paraisu máeuaka. Jamberichi jatsiaka para kánikua ánchikuarhini ka ueenani jámani jamberi no xáni fásiliuati. ¿No sésichi uandaa imani ambe jingoni engajtsïni Tata Diosï Jeoba íntskuaka? Engachi iásï sési pʼikuarheraska imani ambe jingoni engajtsïni Tata Diosï Jeoba íntskujka, jamberichi májkueni uaaka sánderu orhepani.

19. ¿Ambechi jorhenguarhiski ini jorhenguarhikua jimbo?

19 Na enga újka Tata Diosï Jeoba ambe ma, méntkisï sési jarhasïndi. Ka juchachi jatsiska para seguru jarhani eska inde ambe ísïiska. Ístuchi jatsiska para mintsikaani imeechani enga ima erakuaka paraka úkuarhiaka ambe enga ima uéjka. Ju je méntkisï miáni ambe enga Tata Diosï Jeoba uandapka profeta Isaíasini úraparini: “Chájtsï uinhapiti jauaka engajtsï no sáni chéska ka engajtsï mintsinharhikua xarhataska” (Is. 30:15).

PIREKUA 98 Tata Diosïni jimboesti ambe enga Karakata jaka

^ párr. 5 I jorhenguarhikuajtsïni jarhuataati parachi sánderu mintsikani Tata Diosï Jeobani ka imeechani enga ima erakuaka parajtsïni orhejtsïkuni ixú Echerirhu. Ístuchi exeaka nénajtsïni marhuachesïni iásï ísï úni ka nénajtsïni jarhuataa para sánderu orhepani.

^ párr. 9 Ménichani jarhasïndi ambe ma, enga jimbo familia ma o erachi ma no uaaka mótsini máteru kúnguarhikuarhu. Exe je “Sección de preguntas” enga uéraka Nuestro Ministerio del Reino jimbo nobiembriri de 2002.