Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

SEMANA 12

Uékperakuajtsïni jarhuatasïndi parachi tekaantani engachi no sési kánhani jarhajka

Uékperakuajtsïni jarhuatasïndi parachi tekaantani engachi no sési kánhani jarhajka

“Ini ambeksïni juramuchisïnga eskajtsï uékperaaka máteru ka máteruni jingoni. Engaksïni parhakpini anapuecha no xénchaaka, miánta je eska jintsïnisï uénaka no xénchani” (JUANU 15:17, 18).

PIREKUA 129 Juchachi no méni kuatantaaka

AMBE ENGACHI EXEAKA *

1. Eska na arhijka Mateu 24:9, ¿andijtsïnisï no ísku pakatajki engajtsïni parhakpini anapuecha kurhunhijka?

JEOBAJTSÏNI kueraasti parachi xénchpeni ka parachi xénchanhani, ísï jimbochisï no sési p’ikuarherajka ka astajtsïni chérani engachi kurhunhinhajka. Por ejemplu, Europa anapu pirenchi ma enga Georgina arhinhajka uandasïndi: “Juchiti nándirini kurhunhesïrendi jimbokani Jeobani marhuakusïrenga ka engani 14 jatiripkia ísï pʼikuarherasïrenga enajkirini no xéncheni ka uénaspka kurhamarhikuarhini sini ji no ambakiti kʼuiripu máespi”. * Erachi ma enga Danilo arhinhajka karaspti: “Engajtsïni soldaduecha atapka ka no sésijtsïni arhini ka arhintsïni eskajtsïni no sési úchipiringa jimbokani Testiguespka, kánikua chéspka ka ísï pʼikuarheraspka enajkini no ma ambe jukaparhapi”. Nájkirukajtsïni i ambe kánikua no sési pʼikuastajka nójtsïni ísku pakatasïndi engachi kurhunhinhajka, jimboka Jesusi uandaspka eska i ambe úkuarhipiringa (arhinta je Mateu 24:9).

2, 3. ¿Andijtsïnisï kurhunhijki parhakpini anapuecha?

2 Parhakpini anapuechajtsïni kurhunhisïndi jimbokachi májkueni eska Jesusi nóteruchi parhakpini anapueskia (Juanu 15:17-19). Ísï jimbo, nájkirukachi janhanharhiajka juramutichani nóchi k’éri ambe arhiasïnga imechani, ni imecheri símboluechani, Jeobantkuchisï k’éri ambe arhijka. Juchachi apoiarisïnga eska Tata Diosïjkusï jatsika sésikua para juramukuni kʼuiripuni. Joperu Satanasi ka imeri chúxapatichaksï no jiókuarhisïndi imeri juramukuani (Gén. 3:1-5, 15). Aianhpisïngachi eska Tata Diosïri Juramukujkusï uáka sési peentani ambe ma ixú parhakpinirhu ka eska nóteru ióndania kʼamajkuauaka imeri ikiatspitichani (Dan 2:44; Jaŋ. 19:19-21). Íksï ambakiti aianhperakuesti para ima kʼuiripuecha engaksï kaxumbitiika, joperu para no sési úricha nómbe (Sal. 37:10, 11).

3 Parhakpini anapuechajtsïni kurhunhisïndi jimbokachi kurhajchasïnga Tata Diosïri juramukuechani ka íksï juramukuecha no sáni terukuntasïndi parhakpini anapu juramukuecha jingoni. Por ejemplu, ini jurhiatikuecha jimbo kʼuiripuechaksï no no sési exesïndi ísku jándikua ambe enga imani iretecha jimbo úkuarhienga engaksï Sodoma ka Gomorra arhinhenga ka enga jimbo Tata Diosï kʼamajkuapka (Jud. 7). Uánikua kʼuiripuechajtsïni teresmarhusïndi ka uandasïndiksï eskachi no sési exesïnga iámindu ambe jimbokachi úsïnga ambe enga Biblia uandajka íri ambe (1 Ped. 4:3, 4).

4. ¿Náki kualidadichajtsïni jarhuataa parachi úni tekaantani engajtsïni kʼuiripuecha kurhunhiaka?

4 ¿Náki kualidadichajtsïni jarhuataa parachi úni tekaantani engachi kurhunhinhaka ka engachi no sési arhinhaaka? Jatsiskachi para mintsikani eskajtsïni Tata Jeoba jarhuataaka. Jakajkukua ísïsti komu eska kuájpitarakua ma engachi jimbo újka párhutani “Noambakitiri lansechani engaksï chpiririka” (Efes. 6:16). Joperu ístuchi uétarhinchasïnga xénchperakuani. ¿Andi? Jimboka uékperakua no sóntku no sési exesïndi ambe ma ka tekaantasïndi iámindu ambe engajtsïni no sési pʼikuastajka (1 Kor. 13:4-7, 13). Ju je exeni néna enga xénchperakua Tata Jeobani jimbo, juchari erachicha jimbo ka asta juchari ikiatspiticha jimbo jarhuataakajtsïni tekaantani engachi kurhunhinhaaka.

XÉNCHPERAKUA JEOBANI JIMBO JARHUATAATIJTSÏNI TEKAANTANI KURHUNHPERAKUANI

5. ¿Ambe úspi úni Jesusi jimboka xénchasïrenga imeri Táti jémbani?

5 Ima chúri antedeksï Jesusiri ikiatspiticha uándikuni, Jesusi i ambe arhiaspti imeri chúxapatichani engaksï no jurajkuenga: “Peru para eska parhakpini anapuecha míteaka eskani ji uékasïnga Tátini, ji ísï uáka eskarini Táti na juramuchika” (Juanu 14:31). Inde xénchperakua enga Jesusi pʼikuarherenga Jeobani jimbo, uinhaperantaspti paraka úpiringa orhepani uérakuani tsʼéjkukuechani enga jatsiapiringa. Uékperakua engachi pʼikuarherajka Jeobani jimbo, ístujtsïni uáti májkueni jarhuatani.

6. Eska na arhijka Roma 5:3-5, ¿nénachi pʼikuarherasïni Jeobaeri marhuaricha engajtsïni parhakpini anapuecha kurhunhijka?

6 Xénchani Tata Diosïni, méntkisï jarhuatasti Jeobaeri marhuarichani paraksï tekaantani engaksï no sési kánhajka. Por ejemplu, engaksï Judá anapu juesicha juramukuapka apostulichani eskaksï nóteru aianhpipiringia, inde uékperakua engaksï Tata Diosïni jimbo pʼikuarherenga jarhuataaspti paraksï sánderu janhanharhini Tata Diosïni ka eska kʼuiripuechani (Uku. 5:29; 1 Juanu 5:3). Inde mismu uékperakua engaksï juchari erachicha pʼikuarherajka Tata Jeobani jimbo, jarhuataxati paraksï no jurajkuni nájkirukaksï no sési kaani jaka juramuticha engaksï kánikua uinhapikua jatsika. Engajtsïni parhakpini anapuecha kurhunhijka nóchi chkétakuarhitini pʼikuarherasïnga, sinochi tsípisïnga (Uku. 5:41; arhinta je Roma 5:3-5).

7. ¿Ambechi uá úni engajtsïni juchari familiarhu anapuecha no sési kámaaka?

7 Ambe enga sánderu úkua jukaka para úni tekaantani, jindeesti engajtsïni juchari familiarhu anapuecha no sési kámajka. Engaksï mítejka eskachi uékasïnga sánderu míteni Jeobaeri ambe, máru parientichaksï úpirindi ísï exeni eskachi támisï jánhastanhaxaka o eskachi loku úkuarhixakaia (terukutanta je Markusʌ 3:21 jingoni). Úpirindijtsïni asta atani uékani, joperu ju je no jurajkuni eskajtsïni inde ambe ísku pakataaka, jimboka Jesusi uandaspka eska “kʼuiripuecheri ikiatspiticha jindeatiksï mismu imeri kʼumanchikuarhu anapuecha” (Mat. 10:36). Ísïsti, nájkirukajtsïni juchari familia no xénchaaka, juchachi no májkueni uáka. Sánderu sési: engachi sánderu xénchaska Jeobani sánderuchi xénchauaka máteruechani (Mat. 22:37-39). Joperuchi no méni jámaaka no kurhajchani Tata Diosïri juramukuechani nomasi parachi kʼuiripuni jingoni sési pakarani.

Nájkirukachi ménisï no sési kánhaaka Jeobajtsïni no méni jurajkuati, méntkisïjtsïni sési pʼikuastantaati ka uinhaperantani. (Exe je párrafu 8 a 10).

8, 9. ¿Ambe jarhuataspi pirenchini ma para no jurajkuni Jeobani nájkiruka no sési kánhapka?

8 Georgina, engachi párrafu 1 jimbo uandaka úspti orhepani uérani nájkiruka amamba xáni no sési kámaenga. Ima uandantasïndi: “Tsimarhanchi uénaska jorhenguarhini Bibliaeri ambe Testiguecha jingoni, joperu seisi kutsï tátsekua engani uékapkia nirani tánguarhikuecharhu, ima mátirku mójtakurhispti, kuenta ínstkukuarhispka eska apostatecha jingoni uandontskuarhexapka ka imecheri chkuanderakuechani úrasïrendi enga jíndeni jingoni uandontskuarhenga. Ísturini no sési arhisïrendi, antsïjtsïkusïrendireni, jupijchakusïrendireni ka kʼuánikuchiasïrendireni publikasionichani basurarhu. Engani 15 jatiripkia itsï atakuarhispka. Para úni eskani nóteru marhuakupiringia Jeobani, mamarini jima incharaspti nani engaksï máteru tumbiicha jarhajka paraksï jurhimberanhantani, máru tumbiichaksï droga ambe úrasïrendi oksï no sési ambe úni. Sánderu úkua jukasïndi tekaantani engakeni ima kʼuiripu no sési kámani jarhajka engakini jatsika para xénchani ka kuidarini”.

9 ¿Ambe jarhuataspi Georginani tekaantani? Ima uandantasïndi: “Engareni juchiti nándi uénapka no sési kámani, imani jurhiatikua jimbo kʼamaraska arhintani iámu Bibliani. Segura jarhaspkia eskani exentaspka jurhimbikuani ka ísï pʼikuarherasïrenga enajkini sánderu andarhierapi Jeobani, someni kómarhisïrenga ka imarini kurhajchasïrendi. Engani imani kʼumanchikua jimbo irekani japka, pirenchirini ma pʼímarhispti imeri kʼumanchikuarhu ka májku kʼérichi jorhenguarhisïrenga Bibliaeri ambe. Iámu indeni tiempuni erachichajtsïni uinhaperantaspti, ísï pʼikuarherasïrenga enajkini ji imecheri familiarhu anapuepi. Úska exeni eska Jeoba sánderu uinhapitiska eska náki uéjki ma juchari ikiatspiti”.

10. ¿Amberichi uá seguru jarhani?

10 Apostuli Pablu karaspti eska no ma ambe “uáka úni eskajtsïni Diosï nóteru uékaka juchari tata Jesukristuni jimbo” (Rom. 8:38, 39). Nájkirukachi ménisï no sési nitamakuarhiaka Jeobajtsïni no méni jurajkuati, méntkisïjtsïni sési pʼikuastantaati ka uinhaperantani ka eskachi na exekia Georginani jingoni, ístu úrauati juchari erachichani parajtsïni jarhuatani.

UÉKPERAKUA ERACHICHA JIMBO JARHUATAATIJTSÏNI TEKAANTANI KURHUNHPERAKUANI

11. ¿Néna jarhuataapirini Jesusiri chúxapatichani inde uékperakua enga Jesusi uandapka ixú Juanu 15:12, 13? Uanda je ejemplu ma.

11 Ima chúrikua antede Jesusi uarhini, miátantaaspti imeri chúxapatichani eskaksï uékperapiringa máteru ka máteruni jingoni (arhinta je Juanu 15:12, 13). Ima mítespti eska inde ambe jarhuataapiringa paraksï májku k’éri úkurhintatini jarhani ka únksï tekaantani engaksï parhakpini anapuecha kurhunhiapiringa. Por ejemplu, Tesalonika anapu kúnguarhikua enga desde jiáni uénapka no sési kámani, enga uénani japka kúnguarhikua úkuarhini, imaksï kristianuecha niáraspti ambakiti ejemplu máeni uékperakueri ka tekaantskueri. Pablu arhiaspti eskaksï seguiripiringa sánderu ka sánderu uékperani (1 Tes. 4:9, 10). Inde uékperakua jarhuataapirindi paraksï sési pʼikuastantaani imechani engaksï kómu pʼikuarherani japiringa ka jarhuatani imechani engaksï no xáni uinhapiti japiringa (1 Tes. 5:14). Ka imaksï kasu úkuspti, jimbosï Pablu ísï ma uéxurhini tátsekua karakuaspti ka arhiaspti eskaksï sánderu ka sánderu uékperaxapkia (2 Tes. 1:3-5). Imecheri uékperakua jarhuataspti parakaksï úpiringa tekaantani imecheri uandanhiatechani ka engaksï no sési kánhani japka.

Erachicheri uékperakuajtsïni uáti jarhuatani tekaantani kurhunhperakuani. (Exe je párrafu 12). *

12. ¿Nénaksï xarhatatsperaspi uékperakua erachicha paisi ma jimbo enga guerra japka?

12 Ju je exeni ambe engaksï nitamanchapka Danilo ka imeri témba engachi primeru párrafu jimbo uandaka. Enga imeri paisi jimbo guerra japka ka imeri ireta jimbo, imaksï seguirispti tánguarhikuecharhu nirani ka aianhpini eskaksï xáni uénga ka intsïmperanksï t’irekua máteru erachicha jingoni. Ma jurhiatikua sondaduechaksï máru niáraspti imeri kʼumanchikua jimbo armecha jingoni. Ima uandantasïndi: “Arhisptijtsïni eskani jurajkupiringa juchiti jakajkukuani joperu no uékaspka ísï úni, ísï jimbojtsïnisï atapti, ísïksï úspti enajkijtsïni pistola jimbo éjpurhu atapirini, joperuksï karhakua kʼuaniraspti. Antedeksï níntani arhisptijtsïni eskaksï kʼuanhatsentapiringa paraksï biolarini juchiti uarhiitini, joperu juchari erachichajtsïni jirejiresï máteru ireta jimbo páspti treni jimbo. No méni mirikurhiaka indeni xénchperakuani engajtsïni xarhatachipka. Engachi niárapkia jini, erachichajtsïni t’ireraspti ka jarhuatasptijtsïni ánchikuarhita ma jirinhani ka kʼumanchikua ma. Indeni jimbo, ísï tátsekuachi úspka juchari kʼumanchikuarhu pakataani máteru erachichani engaksï guerrarhu sïpakuarhini japka”. I ambejtsïni xarhatachesïndi eska erachicheri uékperakua úsïngajtsïni jarhuataani parachi tekaantani engachi no sési kánhani jarhajka.

UÉKPERAKUA JUCHARI IKIATSPITICHANI JIMBO JARHUATAATIJTSÏNI PARACHI ÚNI TEKAANTANI KURHUNHPERAKUANI

13. ¿Nénajtsïni uá jarhuatani espiritu santu parachi seguirini marhuakuni Jeobani engajtsïni kʼuiripuecha kurhunhiaka?

13 Jesusijtsïni arhispti eskachi jatsiska para xénchaani juchari ikiatspitichani (Mat. 5:44, 45). Úkua jukasti para ísï úni, joperu Tata Diosïri espiritu santuni jingoni uáti ma ísï úni. Peru ambe enga espiritu santu újka, jindeesti para uékpini ka ióni tekaantani ka sési kámpini ka kaxumbitiini ka pʼíngukuarhini, i ambejtsïni jarhuataati parachi úni tekaantani engachi no sési kánhani jarhajka (Gal. 5:22, 23). Uánikuecha engajtsïni no sési kámenga niárastiksï mójtakukuarhini, jimboka imeri uámba o imeri témba o imeri uájpa o besinu jémba ini kualidadichani xarhataaspka ka uánikuaksï niáraspti Testigu úkuarhini. Ísï jimbo, engachi úkua jukanchani jaka xénchani imechani engajtsïni kurhunhijka juchari jakajkukuecha jimbo, ju je kurhakuni Jeobani eskajtsïni íntskuaka imeri espiritu santuni (Luk. 11:13). Uákajtsï seguru jarhani eska méntkisï sánderu sésiska ísï úni eska Tata Diosï na uandajka (Prov. 3:5-7).

14, 15. ¿Néna jarhuataspti Roma 12:17-21 pirenchini ma para uékperakua xarhatakuni imeri uámbani enga kánikua no sési kámenga?

14 Ju je exeni Yasmíniri ejempluni enga Oriente Medio irekaka, enga Jeobaeri testigu úkuarhipka imeri uámba eratsespti eskaksï támisï jánhajtaspka, ísï jimbosï jánguarhintaspti paraka nóteru marhuakupiringia Tata Diosïni, no sési arhispti ka kurhakuaspti imeri parientichani ka relijioniri anapu orhejtsïkutini ma ka sïkuamini ma eskaksï chérapiringa ka eskaksï arhipiringa eska familiani arhukuxapka, asta niáraspti nirani tánguarhikuarhu ma ka no sési jásï ambe arhiani erachichani. Yasmín uerasïrendi jimboka uámba kánikua no sési kámasïrenga.

15 Tánguarhikuecharhu erachichaksï sési pʼikuantantaspti ka uinhaperantasptiksï, orhejtsïkutichaksï arhispti eska ísï úpiringa eska na arhijka Roma 12:17-21 (arhinta je). Yasmín uandantasïndi: “Úkua jukaspti ísï úni eska Biblia na uandajka, joperuni kurhakuspka Jeobani eskarini jarhuatapiringa ka jíjtuni jánguarhintaspka xáni eskani xáni úpka. Ísï jimbo enga juchiti acheeti uékani jántskenga kosinarhu, ji kútsuntskantasïrenga, engareni no sési arhienga, ji no ma ambe arhisïrenga ka enga pʼamenchani jarhenga, ji kuidarisïrenga”.

Engachi xarhatakuaska eskachi xénchasïnga imechani engajtsïni no sési kámajka, uákachi úni eskaksï ménderueni eratseakia. (Exe je párrafu 16 ka 17). *

16, 17. ¿Ambejtsïni jorhendasïni Yasmíniri ejemplu?

16 Yasmín uandantasïndi eska inde uékperakua enga uámbani xarhatakupka marhuaspka. Uandantasïndi: “Juchiti acheetirini uénaspti sánderu mintsikania jimboka mítespka eskani ji no méni chkuanderasïrenga, uénasptirini janhanharhikua jingoni kurhajchani engachi relijioniri ambe uandontskuarhenga ka arhisptirini eskachi nóteru arhijperapiringia. Iásïrini arhisïndi eska niuaka tánguarhikuecharhu. Sánderuchi sési pájperasïngia ka pínandikuachi jatsiska. Erokuarhisïnga eska ma jurhiani jiókuarhiaka jurhimbikuani ka únchi májku k’éri marhuakuni Jeobani”.

17 Yasmíniri ejemplu xarhatasïndi eska uékperakua iámindu ambe “tekaantasïnga, [...], méntkisï ambakiti ambe erokasïndi ka iámindu ambe jimbo uinhapikuarhisïndi” (1 Kor. 13:4, 7). Kurhunhperakua kánikua uinhapikua jatsisti, joperu uékperakua sánderu. Kurhunhperakua úsïndi kánikua no sési útspini peru uékperakua úsïndi eskachi sánderu xénchanhaaka. Engachi xarhatajka uékperakua Tata Diosï tsípini pʼikuarherasïndi, ísï jimbo, nájkirukajtsïni ikiatspiticha seguiriuaka kurhunhini juchachi uáka tsípikua jingoni irekani. Ju je exeni néna.

TSÍPISÏNGACHI NÁJKIRUKACHI KURHUNHINHAJKA

18. ¿Andichisï uá tsípikua jingoni irekani nájkirukachi kurhunhinhaaka?

18 Jesusi uandaspti: “Tsípiakajtsï chá engaksïni kʼuiripuecha no xénchaaka” (Luk. 6:22). Ísïsti, nóchi uékasïnga eskachi no xénchanhaaka o eskachi no sési kánhaaka juchari jakajkukua jimbo. Jiájkani, ¿nénachi úpirini tsípikua jingoni irekani nájkirukachi kurhunhinhaaka? Ju je exeni tanimu ambe. Orheta, jimboka engachi tekaantajka Tata Diosïjtsïni jaiapanhentasïnga (1 Ped. 4:13, 14). Tsimani úni jámani, jimbokachi sánderu mintsikasïnga Tata Diosïni (1 Ped. 1:7). Ka últimu, jimbokachi k’éri kóntperata ma pʼiuaka enga jindeeka tsípikua para méntkisï (Rom. 2:6, 7).

19. ¿Andiksïsï apostulicha tsípini japi nájkirukaksï atanhapka?

19 Ísï tátsekua, enga Jesusi na tsíntapkia, apostulichaksï kánikua tsípispti ísï eska ima na arhiapka, nájkirukaksï atanhapka ka juramuminhanksï eskaksï nóteru aianhpipiringia, imaksï tsípixapti “jimboka Diosï íntsaaspka sésikua no sési arhinhanksï Kristueri nombri jimbo” (Uku. 5:40-42). Sánderuksï xénchasïrendi imecheri Jorhentpirini ka eska chérhiani imecheri ikiatspitichani ka xarhatasptiksï indeni uékperakuani engaksï no jurajkupka aianhpini ambakiti aianhperakuani. Ini jurhiatikuechani jimbo, juchari erachichajtuksï seguirisïndi marhuakuni Tata Diosïni nájkirukaksï no sési kánhaaka, mítestiksï eska Jeoba no méni mirikurhiaka imecheri ánchikuarhitani ni indeni uékperakuani engaksï xarhataka imeri nombri jimbo (Ebr. 6:10).

20. ¿Ambechi exea máteru jorhenguarhikua jimbo?

20 Enga jamberi i parhakpiniuaka jatsiakachi para seguirini tekaantani engachi no sési kánhani jauaka (Juanu 15:19). Peruchi no jatsiska para chéni, eskachi na exeaka máteru jorhenguarhikua jimbo, Jeoba uinhaperantauati ka kuájchakuati imeri marhuarichani (2 Tes. 3:3). Ísï jimbo, ju je seguirini xénchani Jeobani, juchari erachichani, asta juchari ikiatspitichani. Engachi ísï úska, májku kʼérichi úkuarhintatini jauaka, uinhapikuarhintatinchi jauaka, k’éri ambechi arhini jauaka Jeobani ka xarhataakachi eska uékperakua sánderu uinhapitiska eska kurhunhperakua.

PIREKUA 106 Ju je kánikua uékpini

^ párr. 5 Ini jorhenguarhikua jimbochi exeni jauaka néna engajtsïni uékperakua Jeobani jimbo, juchari erachicha jimbo ka asta juchari ikiatspiticha jimbo jarhuatajka parachi úni tekaantani engajtsïni parhakpini anapuecha kurhunhijka. Ístuchi exeaka andisï tata Jesukristu uandapi eskachi uáka tsípini pʼikuarherani nájkirukachi no xénchanhaaka.

^ párr. 1 Nombrichaksï mójtakukuarhisti.

^ párr. 58 AMBE ENGAKSÏ XARHATAJKA IMAJENICHA: Engaksï soldaduecha arhipka Daniloni eskaksï no sési ambe úkupiringa, erachichaksï móskuasïndi máteru ireta jimbo imani ka imeri témbani. Jima anapu erachichaksï sési erokasïndi ka jarhuataasïndiksï.

^ párr. 60 AMBE ENGAKSÏ XARHATAJKA IMAJENICHA: Yasmíniri uámba kánikua no sési kámasïndi. Orhejtsïkutichaksï ambakiti konsejuechani íntsaasïndi. Ima jánguarhintasïndi para ambakiti uarhiiti máeni ka enga uámba pʼamenchani jarhajka ima kuidarisïndi.