Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

SEMANA 48

Ju je kʼamarani ambe engachi uénakia úni

Ju je kʼamarani ambe engachi uénakia úni

Kʼamara je “ísï eskajtsï na xáni kokani eratsipka ini ambe úni” (2 KOR. 8:11).

PIREKUA 35 Ju je úni ambe enga sánderu jukaparhakueka

AMBE ENGACHI EXEAKA *

1. ¿Ambejtsïni jurajkusïni úni Jeoba?

JEOBAJTSÏNI jurajkusïndi erakuni ambechi uá juchari irekuarhu. Jorhendasïndijtsïni erakuni imani ambe enga sési jaka ka jarhuatasïndijtsïni parajtsïni sési nicheni engachi ima ambe erakuska úni enga ima jaiapanhintajka (Sal. 119:173). Úni ambe enga Tata Diosïri karakata uandajka, jarhuatasïndijtsïni imani ambe erakuni úni enga sánderu sési jaka (Ebr. 5:14).

2. Engachi na erakujkia úni ambe ma, ¿ambechi úpirini úkua jukanchani?

2 Peru nájkirukachi ambakiti ambe erakujka úni, jamberichi útasï kánikua jánguarhintajka para kʼamarani ambe engachi uénakia úni. Ju je exeani máru ejempluechani. Tumbi ma uandasti eska arhintaaka iámindu Bibliani. Ísï úsïndi máru semanecha jimbo, peru tátsekua jurajkusïndi. Pirenchi ma uandasti eska uénakia prekursoreni peru someni pʼakasïndi fechani. Ma kúnguarhikuarhu anapu orhejtsïkutichaksï uandasti paraksï sánderu pʼorhembiani erachichani paraksï jarhuataani, peru uánikua kutsïchaksï nitamastia ka nótkiksï nemani uénaxati pʼorhembini. Íksï ejempluecha no májkuenisti peruksï terukuntasïndi ambe ma jimbo: uandasptiksï eskaksï úpiringa ambe ma peruksï no ústi ísï úni. Primeru sigluni, Korintu anapu erachichaksï sáno májkueni ambe nitamakuarhispti. Ju je exeni ambechi uá jorhenguarhini imecheri ambe.

3. ¿Ambeksï eratsispi úni Korintu anapuecha peru ambe úkuarhispi?

3 Uéxurhini 55 ísï, Korintu anapuechaksï eratsispti úni ambe ma enga jukaparhakuepka. Niárasptiksï míteni eskaksï Jerusaleni ka Judea anapu erachicha kánikua kómu nitamakuarhixapka tumina jimbo, ka eskaksï máteru kúnguarhikuecha tumina tánaxapka paraksï jarhuataani erachichani. Korintu anapuechaksï uékasïrendi ambakiti ambe úni erachichani jimbo ka intsïmbiani ambe ma, jimboksïsï eratsipti jarhuajpini ka kurhamarhisptiksï apostuli Pabluni ambeksï úpirini úni. Pablu arhiaspti ambe engaksï úpiringa ka arhispti Tituni eska jarhuataapiringa tumina tánani (1 Kor. 16:1; 2 Kor. 8:6). Peru ísï máru kutsïcha jimbo tátsekua, Pablu mítespti eskaksï imecha no ma ambe úxapka. Ísï jimbo, jamberi ima tumina engaksï imecha tánapiringa para Jerusaleni anapuecha, nótki listu japirindi paraksï májku kʼéri pákuantani máteru kúnguarhikuecheri jingoni (2 Kor. 9:4, 5).

4. Eska na arhijka 2 Korintu 8:7, 10, 11, ¿ambe arhiaspi Pablu Korintu anapuechani eskaksï úpiringa?

4 Korintu anapuechaksï ambakiti ambe eratsispti úni ka apostuli Pablu ambakiti ambe arhiaspti imecheri jakajkukua jimbo ka engaksï mintsita jingoni uékani japka jarhuajpini. Peru ístu arhiaspti eskaksï kʼamarapiringa ambe engaksï uénapkia úni (arhinta je 2 Korintu 8:7, 10, 11). Ambe engaksï Korintu anapuecha nitamakuarhipka, jorhendasïndijtsïni eska asta ambakiti kristianuechaksï jatsiaka para jánguarhintani úni ambe engaksï eratsikia úni.

5. ¿Náki kurhamarhikuechanchi mókuantaua?

5 Májkueni eska Korintu anapuecha, juchajtuchi úpiringa úkua jukanchani úni ambe engachi uandapkia jimbokachi no perfektueska ka pʼakasïngachi ambe ma. Ístu, enga úkuarhijka ambe ma engachi no erokuarhini jarhajka, úpirindijtsïni ójkutani parachi no úni ambe engachi eratsitini jakaia (Ecl. 9:11; Rom. 7:18). Ini artikulu jimbochi mókuantauaka arini kurhamarhikuechani: ¿ambechi uá úni parachi imani ambe erakuni úni enga sési jauaka?, ¿ambechi uá úni engachi exeaka eskachi jatsiska para mójtakuni ambe engachi eratsini japka úni? ka ¿ambejtsïni jarhuataa kʼamarani ambe engachi uénakia úni?

ANTE DECHI ERAKUNI ÚNI AMBE MA

6. ¿Andichisï úpirini mójtakuni ambe engachi eratsitini japkia úni?

6 Máru ambe engachi erakukia úni, nóchi méni uáka mójtakuni. Por ejemplu, méntkisïchi uékasïnga marhuakuni Jeobani ka nóchi méni uékasïnga enganiarini juchari uarhiitini o acheetini (Mat. 16:24; 19:6). Peru jimbokachi no méntkisï májkueni nitamakuarhisïnga, jamberichi jatsiaka para mójtakuni ambe engachi eratsitini japkia úni. ¿Ambejtsïni jarhuataa ambakiti ambe erakuni úni?

7. ¿Ambechi jatsiski para kurhakuni Jeobani ka andi?

7 Kurhakuni Jeobani jánhaskakua. Jeoba úspti eska Santiagu karapiringa: “Enga nema kueratajka jánhaskani ambe, kómarhie Diosïni eska jánhastaaka [...], jimboka ima tsípekua jingoni jánhastaasïnga iáminduechani” (Sant. 1:5). Jimbokachi ménisï no jánhaskasïnga ambe úni, ju je kurhakuni Jeobani eskajtsïni jarhuataaka jiáni engachi erakuni jámaaka ambe ma ka ístu engachi exeaka sinchi mójtakua ambe engachi eratsitini japkia úni. Engachi ísï úska, Jeobajtsïni jarhuataati ambakiti ambe erakuni.

8. ¿Ambechi jatsiski para úni ante dechi erakuni úni ambe ma?

8 Sési inbestigarini. Ju je exeni ambe enga arhijka Tata Diosïri Karakata, arhiantani Jeobaeri kúnguarhikueri publikasionichani ka uandontskuarheni nema jingoni engajtsïni uáka ambakiti konsejuechani íntsaani (Prov. 20:18). Kánikua jukaparhakuesti ini ambe úni engachi eratsini jauaka máteru ánchikuarhita jirinhani, máteru nani ísï nirani irekani o ambechi estudiariua parachi úni mantenerikuarhini ka seguirini jarhani marhuakuni Jeobani.

9. ¿Andichisï jatsi para jurhimbitku jámani iámindu ambe jimbo?

9 Eratsini andichisï uéjki úni ambe ma. Para Jeoba kánikua jukaparhakuesti andichisï erakujki úni ambe ma (Prov. 16:2). Ima erokuarhisïndi eskachi iámindu ambe jimbo jurhimbitku jámaaka. Ísï jimbo, engachi erakuni jámaaka ambe ma úni, nóchi jatsiska para enganiarikuarhini ni máteruechani enganiariuani. Engachi no jurhimbitku jámaska iámindu ambe jimbo, jamberichi uáka úkua jukanchani kʼamarani ambe engachi uénakia. Ju je eranhaskani eska tumbi ma prekursori úkuarhiska peru nitamasïndi tiempu ka no úsïndi andangutaani orechani ni tsípikua jingoni jámani aianhpikuarhu. Jamberi eratsipti prekursori úkuarhini jimboka uékasïrenga sési pʼikuastani Jeobani. Peru úpirindi ísï úni jarhani solu para táti jembechani sési pʼikuastaani o máteru nemani.

10. ¿Ambejtsïni jarhuataa parachi nóteru únia ambe enga no sési jaka?

10 Ju je exeni máteru ejemplu, kʼuiripu ma enga Bibliaeri ambe jorhenguarhini jaka, uandasïndi eska nóteru uékasïnguia itsutani, uénani jámani kánikua jánguarhintasïndi ka ma o tsimani semanecha jimbo nóteru ísï úsïndia, peru ménderu uéntasïndi itsutani. Joperu tátsekua úsïndi méntku jurajkuni. Ka ústi ísï úni jimboka niáraska kánikua xénchani Jeobani ka uékani sési pʼikuastani (Kol. 1:10; 3:23).

11. ¿Andichisï jatsi para sési míteni ambechisï uá?

11 Sési míteni ambechisï uá. I ambejtsïni jarhuataati kʼamarani ambe engachi uénakia úni. Por ejemplu, engachi eratsikia uénani pauani pauani arhintani Bibliani, peruchi nótki úni jarhani programa ma, jamberichi no uáka ísï úni. * O máteru ejemplu, ma kúnguarhikuarhu anapu orhejtsïkutichaksï uandasti paraksï sánderu pʼorhembiani erachichani peru nitamasti tiempu ka nóksï úsïndi ísï úni. Ambe ma enga úpiringa jarhuataani paraksï úni ambe engaksï eratsitini japkia, jindesti arini ambe kurhamarhikuarhini: “¿Exeskichia náki erachichani o pirenchichani sánderu jarhuataapirini parachi nirani pʼorhembiani? ¿Uandaskichia na jatinchi niua pʼorhembiani?”.

12. ¿Jamberichi ambe jatsia para úni ka andi?

12 Miántani eskachi no úsïnga iámindu ambe úni. No nema jatsisti tiempu, tumina ni uinhapikua para iámindu ambe úni eska ma na uékapiringa. Jimbochisï jatsika para miántani ka jiókuarhini eskachi no úsïnga iámindu ambe úni. Jamberichi mójtakuaka ambe ma engachi exeaka eskachi no uáka úni (Ecl. 3:6). Engachi máteru ambe eratsikia úni ka exeni eskachi uáka kumplirini, ¿ambejtsïni jarhuataa úni ambe engachi eratsitini jakaia? Ju je exeni iúmu ambe.

AMBE ENGACHI UÁKA ÚNI PARACHI KʼAMARANI AMBE ENGACHI ERATSIKIA

13. ¿Nénachi uá jatsini uinhapikua parachi úni ambe engachi eratsikia?

13 Kurhakuni Tata Diosïni eskajtsïni íntskuaka uinhapikua para ísï úni. Jeobajtsïni uáti íntskuni uinhapikua parachi úni ambe engachi eratsikia (Filip. 2:13). Ísï jimbo, ju je kurhakuni eskajtsïni íntskuaka espiritu santu parachi uinhapikua jatsini engachi uétarhinchajka. Ju je seguirini kómarhini nájkiruka ísï xarharaaka enajkijtsïni ióndani jaki mókuchentani. Jesusi uandaspti: “Kurhajkuarhi je ka intsïnhaakajtsï [espiritu santu]” (Luk. 11:9, 13).

14. ¿Nénajtsïni jarhuatasïni konseju enga Proverbios 21:5 jimbo jaka parachi úni ambe engachi eratsikia?

14 Sési eratsini ambe engachi xáni uáka (arhinta je Proverbios 21:5). Engachi uéjka ambe ma úni, orhetachi sési eratsisïnga ambechi xáni uá ka tátsekuachi jánguarhintasïnga ísïmindu úni. Májkuenisti, engachi eratsini jauaka ambe ma úni, ju je exeni ambe ka ambechi uá. Ka engachi sánhani arhiska úni ambe ma enga úkua jukaka, nóchi ióndaaka exeni imani ambe engajtsïni sési uérachini jaka. Apostuli Pablu arhiaspti Korintu anapuechani eskaksï arhutapiringa tumina primeru jurhiatikua mándani semaneri paraksï no meru jiáni jámani tántani enga ima niárapiringuia (1 Kor. 16:2). Ístujtsïni jarhuataati no ísï pʼikuarherani enajkichi no ma ambe úni jaki engachi sánhani arhiska úni imani ambe enga úkua jukaaka.

15. Engachi na exeakia ambe engachi xáni uáka, ¿ambeteruchi uá úni?

15 Karani ambe engachi xáni eratsikia úni, jarhuataatijtsïni kumplirini (1 Kor. 14:40). Por ejemplu, kúnguarhikuarhu anapu orhejtsïkutichaksï arhinhasïndi paraksï orhejtsïkutini ma erakuni para karani ambe engaksï uékani jaka úni, né enga uáka ka káni enga jatsika para úni. Orhejtsïkuticha engaksï ísï újka, nóksï xáni úkua jukanchasïndi kumplirini ambe engaksï karapka (1 Kor. 9:26). Juchajtuchi uáka májkueni jásï ambe úni. Por ejemplu, uákachi pauani pauani karani ambe engachi xáni jatsika para úni ka orheta pérani ambe engachi orheta uéjka úni. I ambejtsïni no solu jarhuataati kʼamarani ambe engachi uénakia úni, sino parachi sánderu uánikua ambe úni ka no xáni tiempu úrani.

16. Eska na arhijka Roma 12:11, ¿ambe uétarhisïni eskachi uáka parachi ísï úni eskachi na eratsikia?

16 Jánguarhintani. Uétarhisïndi eskachi kánikua jánguarhintaaka parachi ísïmindu úni eskachi na eratsikia ka kʼamarani ambe engachi uénakia úni (arhinta je Roma 12:11). Pablu arhispti Timoteuni eska seguiripiringa jánguarhintani para sánderu sési jorhentpini ka eska no kuatantapiringa. I konsejujtsïni jarhuataati náki uéjki ánchikuarhita jimbo engachi uáka para Jeobani marhuakuni (1 Tim. 4:13, 16).

17. ¿Nénajtsïni jarhutasïni Efesu 5:15, 16, parachi úni ambe engachi eratsitini jakaia?

17 Sési úrani tiempuni (arhinta je Efesu 5:15, 16). Ju je sési exeni na jatinchi uá ambe ma ka ju je meru jiáni ísï úni. Nóchi erokuarhiaka astakachi tiempu jatsiaka jimbokachi jamberi no méni jatsiaka (Ecl. 11:4). Ju je no jurajkuni eskajtsïni ima ambe enga no xáni jukaparhakueka, tiempu euaka ka uinhapikua enga jindeka para imani ambe úni enga sánderu jukaparhakueka (Filip. 1:10TNM). Engachi uáka ísï úni, ju je arhutani tiempu jiáni engajtsïni máteruecha no xáni ójkutaaka ka uákachi arhiani eskachi uékaxaka jukaparhakua ambe eratsintani. Ístuchi úpiringa pátani telefununi ka tátsekua exeania mensajichani o máteru ambe. *

18, 19. Engachi na eratsiakia úni ambe ma, ¿ambejtsïni jarhuataa no kuatantani nájkirukachi jatsiauaka ójkutakuechani?

18 Exeni ambakiti ambe engachi úni jaka. Ima ambe engachi sési úkia, ísïsti komu lugari ma jimbo niárani nani engachi uékani japka nirani. Engachi uéjka niárani nani ka karretera orhutakata jarhani, jatsiakachi para jánguarhintani niárani nájkirukachi máteru xanharu jimbo niuaka. Májkuenisti, engachi exeaka eskajtsïni sési nichexaka imani ambe jimbo engachi erakupka úni, nóchi sóntku kuatantaaka nájkirukajtsïni ambe ma ójkutaaka (Gal. 6:9).

19 No fásilisti ambakiti ambe erakuni úni ka niárani ísï úni. Peru Jeobaeri jarhuajperata jingonchi uáka jánhaskani ka jatsini uinhapikua parachi kʼamarani ambe engachi uénakia úni.

PIREKUA 65 Jánguarhinta sési jarhani Jeobani jingoni

^ párr. 5 ¿Ménisïchi pʼamondakuarhiski imani ambe jimbo engachi erakupka úni? ¿Úkuachi jukanchasïni ambakiti ambe erakuni úni ka niáranchi kumplirini? I artikulujtsïni jarhuataati parachi no ini ambe nitamakuarhini ka parachi kʼamarani ambe engachi uénakia úni.

^ párr. 11Programa de lectura de la Biblia” enga pájinarhu jw.org® jaka, jarhuataatijtsïni exeni na jatinchi arhintaa Bibliani.

^ párr. 17 Artikulurhu “Veinte consejos para que el tiempo le rinda”, rebistarhu ¡Despertad! abriliri de 2010, jarhastiksï máteru konsejuecha engaksïni jarhuataaka sési úrani tiempuni.