Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

SEMANA 42

¿Ambe uá Jeoba parachi úni imani ambe enga ima uéjka?

¿Ambe uá Jeoba parachi úni imani ambe enga ima uéjka?

Tata Diosï jindesti “enga ánchikuarhini jaka, parakajtsï uékaaka úni ambe [...], ka parakajtsï uáka ísï úni” (FILIP. 2:13).

PIREKUA 104 Tata Diosïri uinhapikua intsïmperata máesti

AMBE ENGACHI EXEAKA *

1. ¿Ambe úsïni Jeoba paraka niáraaka kumplirikuarhini ambe enga ima uéjka?

JEOBA niárasïndi jindeni ambe enga xáni uétarhini jauaka para úkuarhini ambe enga ima uéjka. Niárasti jindeni jorhentpiri, Táti enga sési pʼikuastpintajka ka ístu ambakiti ambe aianhpisïndi (Is. 48:17; 2 Kor. 7:6; Gal. 3:8). Nájkiruka újka indeni ambe úni, ístu úraasïndi kʼuiripuechani para imani ambe úni enga ima uéjka (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Kor. 1:3, 4). Jeoba úsïndi eska ne uéjki jucha jánhaskatiuaka ka jatsini uinhapikua parachi niárani úni ambe enga uétarhini jauaka para úkuarhini ambe enga ima uéjka. Ísï eskaksï na uandajka máru jorhenaticha, í ma ambesti ambe enga xáni arhikuekajka Jeobaeri nombri.

2. a) ¿Andichisï ménisï no seguru jarhajki eskajtsïni Jeoba úraxaka? b) ¿Ambechi exea ini artikulu jimbo?

2 Iáminduechachi uékasïnga eskajtsïni Jeoba úraaka, peru jamberiksï máru no seguru jati eska Jeoba úraaxaka. ¿Andiksïsï ísï eratsijki? Ísïksï exesïndi eskaksï nóteru xáni uákia úni ambe engaksï uékapiringa jimbokaksï jatiriskia, imani ambe jimbo engaksï nitamakuarhijka o eskaksï no uáka ísï úni. Máteruechaksï jamberi konformi jarhajtia ambe engaksï újka ka nóksï exeni eska uétarhisïnga sánderu marhuakuni Jeobani. Ini artikulu jimbochi exeaka na engajtsïni jorhendajka Jeoba para kumplirini ambe enga ima uéjka. Ístuchi exeauaka máru ióntki anapu ejempluechani acheeticheri ka uarhiiticheri enga Jeoba úpka eskaksï tsitipiringa ka jatsini uinhapikua paraksï úni ambe ma. Ka últimuchi exeaka ambechi uá úni parajtsïni Jeoba úrani.

NÉNAJTSÏNI JORHENDASÏNI JEOBA

3. Eskajtsïni Jeoba na aiachijka ixú Filipusʌ 2:13 jimbo, ¿ambejtsïni uá íntskuni?

3 (Arhinta je Filipusʌ 2:13). * Jeoba úsïndi eskachi uékaaka úni ambe ma. ¿Néna úsïni indeni ambe? Jamberichi niárajka míteni eska uétarhixaka ambe ma juchari kúnguarhikuarhu o engaksï orhejtsïkuticha karta ma arhintajka enga Beteli uératini axanhajka enga uandajka eska uétarhixaka para máteru nani marhuani. Ka jamberichi kurhamarhikuarhijka ambechi uá úni para jarhuajpini. Ochi kʼéri ánchikuarhita ma intsïnhani ka kurhamarhikuarhinchi sinchi uá ísï úni. O engachi na arhintakia Bibliaeri karakata ma, jamberichi eratsijka nénachi uá úrani indeni ambe para máteruechani jarhuataani. Jeobajtsïni no afuersa úrasïndi ambe ma. Peru enga exejka eskachi uékaxaka sánderu marhuakuni, úsïndi eskachi ísï uáka.

4. ¿Nénajtsïni uá Jeoba íntskuni uinhapikua parachi úni ambe ma?

4 Ístu, Jeobajtsïni íntskusïndi uinhapikua parachi úni ambe ma (Is. 40:29). Imeri espiritu santuni úraparini, úsïndi eskachi sánderu sési uáka imani ambe engachi jorhenakia (Éx. 35:30-35). Ka imeri organisasioni jimbojtsïni jorhendasïndi na engachi jatsika para úni ambe ma. Ka engachi no míteka néna úni ma ambe, ju je nemani kurhakuni parajtsïni jarhuatani. Ístu, ju je no chéni andarhierani juchari Táti auandarhu anapuni enga intsïmbitiika ka ju je kurhakuni “uinhapikua enga xáni kʼéri ambeka” (2 Kor. 4:7; Luk. 11:13). Bibliarhu, arhintasïngachi eska Jeoba jarhuataaspka uánikua acheetichani ka uarhiitichani paraksï uékani úni ambe ma ka jatsinksï uinhapikua para ísï úni. Ju je exeani máru ejempluechani ka eratsinchi nénajtsïni úpirini májkueni úrani.

AMBEKSÏ NIÁRASPI ÚNI MÁRU ACHEETICHA

5. ¿Ambechi jorhenguarhisïni na enga Jeoba úrapka Moisesini ka káni enga úrapka para pʼímutantani imeri iretani?

5 Jeoba úspti eska Moisesi pʼímutantapiringa ireta Israelini. ¿Peru káni niáraspi Jeoba úrani Moisesini? ¿Jiáni úraspi enga Moisesi exepka eska listu jarhaspkia jimboka sési jorhendanhaspka “iámindu Ejiptu anapu jorhenguani”? (Uku. 7:22-25). Nómbe, Jeoba jiáni úraspti Moisesini enga na jorhendapkia kaxumbitiini (Uku. 7:30, 34-36). Ka úspti eska Moisesi no chépiringa para nirani Ejiptu anapu sánderu kʼéri juramuti jingoni (Ex. 9:13-19). ¿Ambechi jorhenguarhisïni na enga Jeoba úrapka Moisesini ka káni enga úrapka? Eska Jeoba imechani úraasïnga engaksï jánguarhintajka xarhatani na enga jásïka ima ka engaksï Jeobaeri uinhapikua jimbo újka ambe ma (Filip. 4:13TNM).

6. ¿Ambechi jorhenguarhisïni na enga Jeoba úrapka Barsiláini para rei Dabidini jarhuatani?

6 Ísï ióni jimbo, Jeoba, Barsiláini úraspti para rei Dabidini jarhuatani. Enga rei ka acheeticha engaksï imani jingonipka Dabidiri uájpani ma sïpakuarhikuni japka, Absalonini, kuatarasptiksïa, kʼarhimani ka kʼarhichani. Nájkiruka Barsilái kánikua jatiripkia, niraspti máteruecha jingoni pákuani ambe nájkirukaksï úpiringa no sési úkuarhinchani. Barsilái no eratsispti eska nóteru úpiringuia marhuakuni Jeobani jimboka jatirispkia, sánderu sési, niáraspti intsïmbini ka úrani ambe enga jatsipka para jarhuataani Tata Diosïri marhuarichani engaksï kómu nitamakuarhini japka (2 Sam. 17:27-29). ¿Ambechi jorhenguarhisïni? Eska no arhiparini na engachi xáni jatiriuakia, Jeobajtsïni uáti úrani para jarhuataani nani uéjki anapu erachichani para íntsaani imani ambe enga meru uétarhijka (Prov. 3:27, 28; 19:17). Asta engachi no úska jucha mismu jarhuataani, uákachi tumina íntspini para ánchikuarhita enga interu parhakpini úkuarhijka parachi úni jarhuajpini jiáni ka nani enga meru uétarhini jauaka (2 Kor. 8:14, 15; 9:11).

7. a) ¿Jeoba néna úraspi Simeonini? b) ¿Ka andijtsïnisï sési pʼikuastajki inde ambe?

7 Jeoba aiakuspti ambakiti acheetini ma enga jatiripkia enga Simeoni arhinhenga eska antesi de uarhini, exepiringa Mesiasini. I aiatsperakua kánikua sési pʼikuastantapti, jimboka ióni erokuarhispkia eska Mesiasi janopiringa. Jeoba indeni ambe kóndintaspti imeri jakajkukua ka tekaantskua jimbo. Ma jurhiani, Simeoni templurhu niraspti espiritu santueri jarhuajperata jimbo ka jima exespti Jesusini. Jimajkani, Jeoba, Simeonini úraspti para uandani ambe enga tʼuini uandakata japkia ini tataka sapichueri ambe, eska i jindepiringa Kristu (Luk. 2:25-35). Jamberi, nájkiruka Simeoni tʼuini uarhipkia enga Jesusi aianhpini jámapka, kánikua jukaparharaspti imani kóntperatani enga intsïnhapka. Ka niáraati ambakiti ambe intsïnhani enga exeaka na engaksï ujchakuranhaaka iámindu familiaecha engaksï Echerirhu irekani jauaka enga Jesusi juramuni jauakia jimbanhi parhakpinirhu (Gén. 22:18). Juchajtuchi uáka kánikua sési pʼikuarherani engajtsïni Jeoba mámaru úrajka.

8. ¿Nénajtsïni uá úrani Jeoba?

8 Primeru sigluni, Jose, acheeti ma enga intsïmbitipka listu jarhaspti para Jeoba úrani (Uku. 4:36, 37). Apostulichaksï Bernabé arhisïrendi, enga arhikuekajka “ima enga mintsita jatsikpijka”, jamberiksï jimbo ísï arhiendi jimboka mítespka néna sési pʼikuastpintani. Por ejemplu, enga Saulu kristianuepkia, uánikua erachichaksï chérhisïrendi andarhierani, jimbokaksï mítespka eska Saulu no sési kaaspka kúnguarhikuarhu anapuechani. Peru Bernabé jarhuataspti ka seguru eska Saulu kánikua sési pʼikuarherapka indeni ambe jimbo (Uku. 9: 21, 26-28). Ísï tátsekua, Jerusaleni anapu orhejtsïkutichaksï mítespti eskaksï Antiokía anapu erachicha uétarhinchaxapka uinhaperanhantani. ¿Ka nénksï axaspi? Bernabéni. Kánikuaksï sési úspti engaksï Bernabeni axapka, jimboka Biblia uandasïnga eska pʼímarhiaspka iáminduechani paraksï méntku jauenani “mintsita jingoni chúxapani juchari Tatani” (Uku. 11:22-24). Ini jurhiatikuecha jimbo, ístujtsïni Jeoba uáti jarhuatani parachi sési pʼikuastantaani erachichani, por ejemplu, imechani engaksï nemani uarhirakuarhika. O jamberi úni eskachi niuaka pʼorhembini o uandajpani nemani enga pʼamenchani jaka o kómu pʼikuarherani ka imani ambe arhini enga sési pʼikuastantaaka. ¿Listuchi jaua parajtsïni Jeoba úrani ísï eska Bernabéni? (1 Tes. 5:14).

9. ¿Ambechi jorhenguarhisïni na enga Jeoba jarhuatapka erachini ma enga Vasily arhinhajka?

9 Jeoba jarhuataspti erachini ma enga Vasily arhinhajka para ambakiti orhejtsïkuti máeni. Apenasi 26 jatirispti enga orhejtsïkuti únhapka, jimbosï ísï pʼikuarherendi enajki no úpirini jarhuataani kúnguarhikuarhu napuechani, sánderia imechani engaksï uandanhiata ambe jatsipiringa. Peru sési jorhendanhaspti ambakiti orhejtsïkuticheri jarhuajperata jingoni ka enga nípka Eskuelarhu para Reinueri Ánchikuarhita. Kánikua jánguarhintaspti jorhenguarhini. Por ejemplu karaspti ambe enga uékenga sánderu sési úni. Enga na sánhani arhipani japka úni ambe enga karapka, nóteru xáni chésïrendia. Uandasïndi: “Ima ambe engarini ióntki ísï pʼikuastenga enajkini no úpirini úni, iásï úsïndia eskani kánikua sési pʼikuarheraaka. Kánikua tsípisïnga engarini Jeoba jarhuatajka karakata ma úrani parani sési pʼikuastantani erachini o pirenchini ma”. Erachicha, engajtsï májkueni úska eska Vasily ka jurajkutakuarhintsï paraksïni Jeoba úrani, imaksïni jorhendaati parajtsï kʼéri ánchikuarhita ambe úni kúnguarhikuarhu.

AMBEKSÏ NIÁRASPI ÚNI MÁRU UARHIITICHA

10. ¿Ambe úspi Abigaili ka ambechi jorhenguarhisïni imeri ambe?

10 Jiánisï enga rei Sauli uékenga no sési úkuni Dabidini ka acheetichani engaksï Dabidi jingoni jámani japka, ichaksï uétarhinchaxapti jarhuajperata. Ma xanhari, ima acheeticha engaksï Dabidiri jántspiripka kurhakusptiksï sáni t’irekua israelitani ma enga Nabali arhinhenga. Exesptiksï eskaksï úpiringa ísï úni jimbokaksï kuájchakuaspka imeri karichichani desierturhu. Peru Nabali no sáni intsïmpitispti ka no ma ambe uékaspti íntsaani. Inde ambe kánikua ikiataspti Dabidini, enga uandapka eska uándikupiringa Nabalini ka iámindu imeri kʼumanchikuarhu anapu acheetichani (1 Sam. 25:3-13, 22). Jimajkani, Nabaliri témba, Abigaili enga sési jáxepka, úspti ambe ma. I uarhiiti enga sési eratsintenga ambe ma, balori xarhataspti jimboka niraspka Dabidini kúmuni, tinguikuatsespti ka kurhakuspti eska no jámapiringa no sési úkuntani Nabalini ka uándikuani. Iatsitakuarhu arhispti eska Jeobani jurajkukupiringa iámindu ambe. Na enga kaxumbikua jingoni uandapka ka sési eratsintaparini úni ambe, mintsitarhu niárakuspti Dabidini ka exespti eska Jeoba axaspka Abigailini (1 Sam. 25:23-28, 32-34). Abigaili ambakiti kʼuiripu máespti jimbosï Jeoba úrapti. Májkueni, Jeoba uáti úraani pirenchichani paraksï uinhaperantaani imecheri familiechani ka kúnguarhikuarhu anapuechani jimbokaksï kurhangutspisïnga ka sésiksï eratsintaparini uandani ambe ma (Prov. 24:3; Titu 2:3-5).

11. ¿Ambeksï úspi Salum uájpecha ka néchaksï májkueni úxaki juchari jurhiatikuecha jimbo?

11 Ísï ióni jimbo ménderu, Salum uájpechaksï jindespti máru enga Jeoba úraapka paraksï Jerusaleniri bardechani uántaani (Neh. 2:20; 3:12). Nájkiruka Salum juramuti máepka, imeri nanakechaksï uékaspti imani ánchikuarhitani úni enga kánikua úkua jukapka ka peligru jarhani (Neh. 4:15-18). Kánikuaksï ménderueni jámaspti ka eska Tekoa anapu kʼérati acheeticha engaksï no sáni kaxumbikua xarhatapka paraksï jarhuajpini imani ánchikuarhitarhu (Neh. 3:5). Kánikuaksï tsípispti enga ánchikuarhita solu sinkuentaidosi jurhiatikua jimbo kʼamakurhipka (Neh. 6:15). Ini jurhiatikuecha jimbo, jarhastiksï pirenchicha engaksï tsípikua jingoni aiakukuarhijka paraksï jarhuajpini ambakiti ánchikuarhita úni paraksï Tata Diosïni marhuakuni: kʼumanchikuechani uáni para Jeoba kʼéri ambe arhinhani, ka kuidariuani imani kʼumanchikuechani engaksï jindeka para Jeobani kómarhini. Na engaksï xáni sési ánchikuarhijka, tsípikua jingoni ka engaksï no kuatantajka, kánikua jarhuajpisïndi paraka inde ánchikuarhita uáka sési uérani.

12. ¿Nénajtsïni uá úrani Jeoba ísï eska Tabitani?

12 Jeoba úspti eska Tabita ‘ambakiti ambe úpiringa’ ka intsïmbiani ambe ma imechani engaksï no jatsikuarhiripka, sánderia tsïndichani (Uku. 9:36). Jimboka Tabita kánikua intsïmbitispka ka ambakiti kʼuiripueni, uánikuechaksï ueraspti enga ima uarhipka. Peruksï kánikua tsípispti enga apostuli Pablu tsítantapka (Uku. 9:39-41). ¿Ambechi jorhenguarhisïni Tabiteri ambe? Eska no arhiparini na uéjkichi xáni jatirini, sinchi tatakeski ochi nanakeski, iáminduechachi uáka jarhuajpini imani ambe úparini enga marhuakuauaka juchari erachichani (Ebr. 13:16).

13. ¿Jeoba néna úraspi pirenchi Ruthini enga úkua jukanchenga máteruecha jingoni uandontskuarheni ka ambe niáraspi eratsini pirenchi?

13 Ruth, pirenchi máesti enga uékenga misionereni peru úkua jukanchasïrendi máteruecha jingoni uandontskuarheni. Enga nanaka sapichuepka, chkapintasïrendi trataduechani etsakuani kʼumanchikuecha jimbo. Uandaspti: “Kánikua tsitisïrenga imani ambe úni”. Peru kánikua úkua jukanchasïrendi Reinueri ambe aianguani kʼuiripuechani. Nájkiruka no xáni uandontskurhienga, prekursora úkuarhispti enga 18 jatiripkia. Uéxurhini 1946 jimbo, niraspti Bibliaeri Jorhenguarhikuarhu Galaadiri enga Watchtoweririka ka marhuasti Hawái ka Japón. Jeoba úraspti pirenchini para ambakiti ambe aianguani uánikua kʼuiripuechani indeni lugarirhu anapuechani. Ruth niáraspti arini ambe eratsini enga sáno ochenta uéxurhini jámapkia aianhpini: “Jeobarini íntskusti uinhapikua. Jarhuatastirini parani nóteru xáni chénia kʼuiripuecha jingoni uandontskuarheni. Segura jarhaska eska Jeoba uáka úrani náki uéjki erachini o pirenchini enga imani mintsikajka”.

AMBECHI UÁ ÚNI PARAJTSÏNI JEOBA ÚRANI

14. Eska na arhijka Kolosasi 1:29, ¿ambechi jatsiski para úni engachi uéjka eskajtsïni Jeoba úraaka?

14 Desde xáni iónia, Jeoba mámaru úraastia imeri marhuarichani. ¿Ka juchantsïni néna uá úrani? Inde ambe juchari jájki jimbo jarhasti na engachi xáni uéjka jánguarhintani (arhinta je Kolosasi 1:29). Engachi uéjka eskajtsïni Jeoba úraaka, ima uáti eskachi tsípikua jingoni aianhpiaka, sési jorhentpiaka, eskachi míteaka néna sési pʼikuastantaani máteruechani, eskachi sési uáka juchari ánchikuarhitani, eskachi amigu máeuaka enga jarhuajpijka o jindeni ambe uéjki enga uétarhini jauaka para imeri eratsikua kumplirikuarhini.

15. Eska na arhijka 1 Timoteo 4:12, 15, ¿tumbichaksï ambe jatsiski para kurhakuni Jeobani?

15 ¿Ka tʼuia tumbi? Uétarhixatiksï erachicha engaksï kánikua uinhapikua jatsika ka engaksï uékaaka ánchikuarhini ka orhejtsïtiri jarhuajpirini. Uánikua kúnguarhikuecha jimbo, sánderuksï orhejtsïkuticha jarhasti eska orhejtsïkutiri jarhuajpiricha. ¿Uékapirindi sánderu ánchikuarhini kúnguarhikuarhu? Ménisï, máru erachichaksï uandasïndi: “Sési pʼikuarherasïnga solu aianhpirini”. Engari ísï p’ikuarherajka, kurhaku Jeobani eskakini jarhuataaka parari uékani niárani orhejtsïkutiri jarhuajpirini ka eskakini íntskuaka uinhapikua parari marhuakuni na engari xáni uáka (Ecl. 12:1). Uétarhinchasïngachi chíti jarhuajperata (arhinta je 1 Timoteo 4:12, 15).

16. ¿Ambechi jatsiski para kurhakuni Jeobani ka andi?

16 Jeobajtsïni uáti úrani parachi imani ambe úni enga uétarhini jaka para kumplirikuarhini ambe enga ima uéjka. Ísï jimbo, ju je kurhakuni eskajtsïni jarhuataaka uékani imani ánchikuarhikuni ka tátsekua ju je kurhakuni eskajtsïni intskuaka uinhapikua parachi ísï úni. Ia seachi tumbi máeni ochi jatirinia, ju je úrani juchari tiempu, uinhapikua, ambe engachi jorhenaka úni ka ambe engachi jatsikuarhika para Jeobani kʼéri ambe arhini iásï (Ecl. 9:10). Ju je no méni jurajkuni eska chékua ka engachi ísï pʼikuarherajka enajkichi no uá úni ambe ma, ójkutaaka parachi jánguarhintani marhuakuni Jeobani na engachi xáni uáka. Ia seachi kánikua o sánititu marhuakuni Jeobani, iáminduechachi jatsiska kóntperata parachi kʼéri ambe arhini juchari Táti uékpitini.

PIREKUA 127 Jánguarhintaaka ísïini eska Jeoba na uéjka

^ párr. 5 ¿Uékapirinchi sánderu ambe úni para Jeobani marhuakuni? ¿Kurhamarhikuarhisïnchi sintsïni Jeoba útasï uá úrani parachi marhuakuni? ¿Ochi ísï exesïni eska no uétarhisïnga aiatspikuarhini parachi ísï marhuakuni Jeobani eska ima na uéjka? Ini artikulu jimbochi exeaka ambe enga Jeoba újka parachi uékani ka ístu jatsini uinhapikua parachi imani ambe úni enga xáni uétarhini jaka para kumplirikuarhini ambe enga ima uéjka.

^ párr. 3 Nájkiruka Pablu primeru siglu anapu kristianuechani karakuapka ini kartani, imeri uandakuechaksï jindesti para iámindu Jeobaeri marhuaricha.