Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

JORHENGUARHIKUA 6

Míteni ambe sési jarhaski ka ambe nómbe

Míteni ambe sési jarhaski ka ambe nómbe

¿NÉNAJTSÏNI MARHUACHISÏNI?

I jarhati kʼuiripuechaksï sési mítesti ambe sési jarhaski ka ambe nómbe. Nóksï exesïndi ambe sési jarhaski ka ambe nómbe seguni na engaksï pʼikuarherani jarhajka ambe ma jimbo. Sánderu sési, ambakiti jorhentperakuecha jimboksï jupindaskuarhisïndi imecheri úkuecha, asta jiáni enga no nema exeani jarhajka.

¿ANDISÏ JUKAPARHAKUE?

I tiempu, sapiichaksï uánikua chkuandirakua ambe kurhaasïndi ambakiti amberi ka o no sési jásï amberi, eskuelarhu anapu kompanieruecha jimbo, kústakua, pelikulecha ka telebisioni. I ambe uáti úni eskaksï sapiicha no seguru jauaka ambesï ambakiti ambee ka ambe nómbe.

I ambe sánderu úkua jukasïndi enga ma sapichuejka. Libru Beyond the Big Talk (Después de “la charla padre e hijo”) uandasïndi eskaksï tumbiicha “jatsiska para mítetini jarhani eskaksï uánikua kʼuiripuecha uékaaka afuersa úraani imani ambe engaksï máteruecha tsitiaka, ka imaksï jatsisti para jorhenguarhini imani ambe úni engaksï míteka eska sési jarhaska, asta jiáni engaksï imecheri amiguecha no sési exeaka”. Ísïsti, tátichaksï jatsisti para ini ambe jorhendaani imeri sapiichani ante deksï uátsïni o tumbiini.

¿NÉNA JORHENDAANI?

Sési exeraani ambe sési jarhaski ka ambe nómbe

BIBLIAERI KARAKATA: Kʼuiripuecha ‘engaksï eratsikua jukaka [...] pʼindestiksïa eratsini paraksï úni míteni ambe enga jindeka ambakiti ambe ka ambe enga no sésika’ (Ebreu 5:14).

  • Uanda je ambe sési jarhaski ka ambe nómbe. Úra je imani ambe enga úkuarhijka pauani pauani ka xarhata je náki diferensia jarhaski. Por ejemplu, arhi je: “I ambe jurhimbitisti. Ari ambe no jurhimbitisti”, “Ari ambe xarhatasïndi eskachi mintsinharhikueska. Ari ambe xarhatasïndi eskachi no mintsinharhikueska”, “Ari ambe jindesti para sési kámpini, no sési jarhasti para arisï kámpini”. Chári sapi sánhani arhiati jorhenguarhini ambe sési jarhaski para úni ka ambe nómbe.

  • Uandontskuarhekua je andisï máru ambe sési jaki o no sési. Uandontskuarhi je chári sapi jingoni parajtsï jarhuatani kurhanguni ambe sési jarhaski ka ambe nómbe. Por ejemplu, kurhamarhi je: “¿Andisï sánderu sési jaki jurhimbitku jámani?”, “¿Andisï chkuandirani újki eskachi tsïtauaka amiguechani?” o “¿Andisï no sési jaki sïpani?”.

  • Xarhata je na engajtsïni xáni marhuachijka sési jámani. Úpiringajtsï arhini: “Engari jurhimbitku jámaska, kʼuiripuechaksïni mintsinharhiati” o “Engari sési kámpiska, kʼuiripuechaksï uékaati tʼunguini jingoni jarhani”.

Jánguarhinta je para iámu familia pʼindeni ambakiti ambe úni

BIBLIAERI KARAKATA: “Tsʼéjkukuarhi je chájkumindu” (2 Korintu 13:5).

  • Iámu familia jatsisti para jánguarhintani ambakiti ambe úni, ísïjtsï uáka mintsita jingoni uandani:

    • “Juchachi no chkuandirasïnga”.

    • “Juchiini no nema atasïndi nemani ni uinhachakuni”.

    • “Juchachi no nemani no sési pʼikuastasïnga”.

Ísï úparini, chári sapi exeati eskaksï ambakiti jánguecha, nóksï solu juramukua máeska enga jatsika para úni, sino ambe ma enga jimbo iámu familia ísï mítekateuaka.

  • Úra je ambe enga pauani pauani úkuarhijka parajtsï ambakiti ambe jorhendani chári sapini. Terokutantaa je imeri ambakiti jánguechani imeri eskuelarhu anapu kompanieruecheri jingoni o ambe enga telebisionirhu xarharajka. Kurhamarhi je: “¿Amberi úpirini tʼu?” o “¿Ambe úpirini juchari familia?”.

Jarhuataa je paraksï méntkisï jánguarhintani ambakiti ambe úni

BIBLIAERI KARAKATA: “Jánguarhi je sési jámani” (1 Pedru 3:16).

  • Felisitariua je engaksï sési jámaaka. Enga chári sapi jánguarhintaaka ambakiti ambe úni, felisitari je ka arhi je andisï sési japi enga inde ambe úpka. Por ejemplu, úpiringajtsï arhini: “Jurhimbitkuri úska ambe ma. Sési pʼikuarheraxaka tʼunguini jimbo”. Engaksïni chári sapi aianguska ambe ma enga no sési úka, orheta agradeseriku je engaksïni aianguka ante dejtsï jurhimberantani.

  • Jurhimberantaa je engaksï no sési jámaaka. Jarhuata je chári sapini jiókuarhini ambe enga uáka. Sapiichaksï jatsisti para míteni ambeksï no sési úski ka andisï imeri familia méntku no sáni jaiapanhintajki paraksï ísï jámani. Máru tátichaksï no uékasïndi no sési pʼikuastaani imeri sapiichani, peru uandontskuarheni imecha jingoni ambe enga úkuarhika, jarhuatauati paraksï kurhanguni ambe sési jarhaski ka ambe nómbe.