Лүк 8:1—56

8  Күп тә үтмәстән, Гайсә шәһәрдән шәһәргә һәм авылдан авылга кереп, Аллаһы Патшалыгы турындагы яхшы хәбәрне вәгазьләп һәм игълан итеп йөри иде.+ Аның белән бергә 12 рәсүле, 2  шулай ук җеннәрдән арынган һәм чирләрдән савыккан берничә хатын-кыз бар иде: эченнән җиде җен куып чыгарылган Мәрьям (аны магдалалы+ дип тә йөртәләр), 3  Һиру́д йортында идарә итүче Хузаның хатыны Яһнә́,+ Суса́нна һәм башка күп хатыннар. Алар Гайсәгә һәм аның рәсүлләренә үзләренең булганнарын бүлешеп хезмәт итә иделәр.+ 4  Гайсә бер шәһәрдән икенчесенә кереп йөргәндә, аңа ияргән кешеләр, шулай ук күп халык аның янына җыелгач, ул бер мисал китереп болай дип сөйли башлады:+ 5  «Бер чәчүче үзенең орлыкларын чәчәргә чыккан. Ул чәчкәндә, кайбер орлыклар юл буена төшкән һәм тапталган, ә кошлар очып килеп, аларны чүпләп бетергән.+ 6  Бүтәннәре таш өстенә төшкән һәм, тишелеп чыккач, дым булмаганлыктан кибеп беткән.+ 7  Кайберәүләр чәнечкеле үсемлекләр арасына төшкән, һәм шул үсемлекләр, орлыклар белән бергә үсеп, аларны басып киткән.+ 8  Ә башкалары яхшы җиргә төшкән һәм, тишелеп чыккач, 100 тапкыр күбрәк уңыш биргән».+ Сөйләп бетергәч, Гайсә кычкырып: «Колагы булган тыңласын»+,— диде. 9  Шәкертләр исә аңардан бу мисалны аңлатып бирүен сорадылар.+ 10  Ул аларга болай диде: «Сезгә Аллаһы Патшалыгының изге серләре ачылган,* ә калганнарга мин мисаллар аша сөйлим.+ Шулай итеп алар карасалар да күрми, ишетсәләр дә мәгънәсенә төшенми.+ 11  Бу мисал исә шуны аңлата: орлык — Аллаһы сүзе ул.+ 12  Юл буена төшкән орлыклар — Аллаһы сүзен ишеткән кешеләр. Әмма аннары Иблис килә дә, алар иман итмәсен һәм котыла алмасын өчен, йөрәкләрендәге сүзне алып китә.+ 13  Таш өстенә төшкән орлыклар — сүзне ишетү белән, аны куанып кабул итүчеләр, тик аларның тамырлары юк. Алар күпмедер вакыт иман итәләр дә сынау вакытында читкә китәләр.+ 14  Чәнечкеле үсемлекләр арасында чәчелгәннәр исә — сүзне ишетүчеләр. Әмма тормыш мәшәкатьләре, байлык+ һәм ләззәтләр аларны читкә алып китә+ һәм тулысынча басып бетерә, һәм андыйларның уңышы өлгереп җитми.+ 15  Ә яхшы җиргә чәчелгәннәр — яхшы күңелле кешеләр. Алар, сүзне ишеткәч, аны тоталар+ һәм чыдамлылык күрсәтеп, җимеш китерәләр.+ 16  Яктырткычны яндырып җибәргәч, аны савыт белән капламыйлар, сәке астына да куймыйлар. Киресенчә, өйгә керүчеләр яктылыкны күрсен өчен, аны югарырак урынга утырталар.+ 17  Чөнки билгеле булмаячак яшерен һичнәрсә юк; ачыкланмый калачак һәм мәгълүм булмаячак яшерен һичнәрсә юк.+ 18  Шуңа күрә ничек тыңлавыгызга игътибар итегез. Чөнки кемнең бар, шуңа күбрәк бирелер,+ ә кемнең юк, шуның хәтта бар дип уйлаганы да алыныр».+ 19  Шул арада Гайсә янына анасы белән энеләре+ килделәр, әмма халык күп булганлыктан, аңа якынлаша алмадылар.+ 20  Гайсәгә: «Урамда әниең белән энеләрең тора, аларның сине күрәсе килә»,— дип хәбәр иттеләр. 21  Ләкин ул аларга: «Минем әнием һәм энеләрем — Аллаһы сүзен тыңлаучылар һәм аны үтәүчеләр»,— дип җавап бирде.+ 22  Көннәрдән бер көнне Гайсә үз шәкертләре белән бергә көймәгә утырды һәм: «Күлнең аръягына чыгыйк»,— диде. Шунда алар кузгалдылар.+ 23  Әмма көймәдә барганда, ул йоклап китте. Шул вакыт күлдә көчле давыл купты, көймәгә су тула башлады, һәм алар куркыныч хәлгә калды.+ 24  Ахыр чиктә, алар Гайсә янына килделәр һәм: «Остаз, Остаз, һәлак булабыз бит!» — диеп, аны уяттылар. Уянып торгач, Гайсә җилне дә, котырынган суларны да тыйды. Давыл басылды, һәм тынлык урнашты.+ 25  Ул аларга: «Иманыгыз кайда?» — диде. Ләкин аларны көчле курку биләп алган иде, һәм алар, гаҗәпләнеп, бер-берсенә: «Кем соң ул? Ул хәтта җилгә дә, суларга да боера бит, һәм алар аңа буйсына»,— диделәр.+ 26  Алар Гәлилә́я өлкәсенең каршы ягында урнашкан гәрәсәлеләр җиренә килеп җиттеләр.+ 27  Гайсә ярга төшкәч, андагы шәһәрнең бер кешесе аның каршысына чыкты. Ул җенле иде һәм инде күптәннән кием кимичә, йортта тормыйча, төрбәләр арасында яши иде.+ 28  Гайсәне күрү белән ул акырып җибәрде, аның алдына егылды һәм каты тавыш белән: «Гайсә, Аллаһы Тәгаләнең Улы, сиңа миннән ни кирәк? Зинһар, мине җәфалама»,— дип әйтте.+ 29  (Чөнки Гайсә җенгә ул кешедән чыгарга боерган иде. Җен аны инде күптәннән җибәрми иде.*+ Аны күп тапкыр чылбырлар һәм богаулар белән бәйләсәләр дә, ул богауларны өзгән булган. Җен аны аулак урыннарга куып алып китә торган булган.) 30  «Исемең ничек?» — дип сорады аңардан Гайсә. «Легион»,— диде тегесе. Чөнки аның эченә күп җен кергән иде. 31  Алар Гайсәгә үзләрен упкынга+ җибәрмәсен дип ялварды. 32  Ә тауда зур дуңгыз+ көтүе тукланып йөри иде. Җеннәр, шул дуңгызлар эченә керергә рөхсәт бирсен, дип ялваргач, ул аларга рөхсәт итте.+ 33  Шунда җеннәр теге кешедән чыгып, дуңгызлар эченә керде. Көтү текә ярдан күлгә ташланды да батты. 34  Ә көтүчеләр, моны күреп, качып китте һәм бу хакта шәһәр белән авылларда сөйләде. 35  Кешеләр, нәрсә булды икән, дип, шул урынга киттеләр. Алар, Гайсә янына килгәч, эченнән җеннәр чыккан кешене күрделәр. Ул үз акылында иде һәм киенгән килеш Гайсә янында утыра иде.+ Халык куркып калды. 36  Барысын үз күзләре белән күргән кешеләр аларга җенле кешенең ничек итеп савыкканын* сөйләп бирде. 37  Гәрәсә́ җире тирәсендә яшәүче бөтен кешене каты курку биләп алды, шуңа күрә алар Гайсәдән аннан китүен үтенделәр. Ул көймәгә утырып, китәргә җыенганда, 38  эченнән җеннәр чыккан кеше аңардан үзенә дә аның белән барырга рөхсәт итүен үтенде. Әмма Гайсә рөхсәт итмәде һәм болай диде:+ 39  «Өеңә кайт һәм Аллаһының синең хакка ни эшләгәннәре турында сөйләп йөр». Шунда теге кеше китте дә Гайсәнең аның өчен нәрсә эшләгәне турында бөтен шәһәр буйлап сөйләп йөрде. 40  Гайсә әйләнеп кайткач, бөтен халык аны шатланып каршы алды, чөнки барысы да аны көтә иде.+ 41  Шунда синагога башлыгы Яһи́р килде, Гайсәнең аякларына егылды һәм, ялварып, аны үзенең йортына чакырды,+ 42  чөнки аның 12 яшьләр тирәсендәге бердәнбер кызы үлем хәлендә ята иде. Гайсә юлда барганда, халык аны бар яктан кысрыклады. 43  Анда 12 ел буе кан китүдән+ җәфаланган бер хатын бар иде. Аны һичкем дә савыктыра алмаган.+ 44  Ул Гайсә янына арттан гына килеп, аның өс киеменең чугына*+ кагылды, һәм аның кан китүе шунда ук туктады. 45  Гайсә: «Кем миңа кагылды?» — дип сорады. Аңа кагылган кеше табылмагач, Пете́р: «Остаз, халык сине урап алган һәм кысрыклый»,— диде.+ 46  Ләкин Гайсә: «Кемдер миңа кагылды, чөнки мин үземнән көч+ чыкканын сиздем»,— дип әйтте. 47  Теге хатын исә, яшеренеп кала алмаганын күреп, калтырана-калтырана Гайсә янына килде. Аның алдына тезләнеп, ни өчен кагылганын һәм ничек итеп шунда ук савыкканын бөтен халык алдында сөйләп бирде. 48  Гайсә исә аңа: «Кызым, иманың сине савыктырды,* исән-имин йөр»,— диде.+ 49  Гайсә әле сөйләп торганда, синагога башлыгының йортыннан бер кеше килде һәм: «Кызың вафат. Остазны юкка гына борчып торма инде»,— дип әйтте.+ 50  Әмма Гайсә, бу сүзләрне ишетеп, Яһирга: «Курыкма, иман ит, һәм ул савыгачак»+,— дип эндәште. 51  Яһирның өенә килеп җиткәч, ул Петердән, Яхъядан, Ягъкубтан һәм кызның әти-әнисеннән башка берәүгә дә үзе белән йортка керергә рөхсәт итмәде. 52  Барысы да елаганга һәм кыз өчен кайгырып күкрәкләренә сугып торганга, ул: «Җитәр, еламагыз,+ ул үлмәгән, ә йоклый»,— диде.+ 53  Шунда алар аңардан мыскыллап көлә башлады, чөнки кызның үлгәнен беләләр иде. 54  Шуннан соң Гайсә кызның кулыннан тотып, аңа: «Балам, тор!»* — дип кычкырып әйтте.+ 55  Кызга рух+ керде, һәм ул шунда ук урыныннан торды.+ Гайсә аңа ашарга бирергә кушты. 56  Кызның әти-әнисе моңа бик шатланды. Ләкин Гайсә аларга бу хәл турында беркемгә дә сөйләмәскә кушты.+

Искәрмәләр

Яки «серләрен аңларга рөхсәт ителгән».
Я, бәлки, «Җен аны озак вакыт нык тота иде».
Яки «коткарылганын».
Яки «кырыена».
Яки «коткарды».
Яки «уян!»

Искәрмәләр

вәгазьләп: Мт 3:1 гә аңлатманы кара.

Мәрьям (аны магдалалы дип тә йөртәләр): Еш кына магдалалы Мәрьям дип аталган хатын монда, Гайсәнең икенче ел вәгазьләве турындагы хәбәрдә, беренче тапкыр искә алына. Аның магдалалы дигән кушаматы (мәгънәсе «Магдаланыкы»), күрәсең, Магдала шәһәрчеге исеменнән килеп чыккан. Бу шәһәрчек Гәлиләя диңгезенең көнбатыш ярында, Кәпернаум белән Тиберия уртасында диярлек урнашкан булган. Ул Мәрьямнең туган шәһәре я тору урыны булган дип санала. Иң күбе магдалалы Мәрьям турында Гайсәнең үлеме һәм терелеп торуы хакында сүз барганда әйтелә (Мт 27:55, 56, 61; Мк 15:40; Лк 24:10; Ях 19:25).

Хузаның: Һируд Антипа йортында идарә итүче; ул, күрәсең, өй эшләрен күзәткән.

Яһнә: Бу Йәһухәнан дигән еврей исеменең кыскартылган хатын-кыз җенес формасы. Бу исемнең мәгънәсе «Йәһвә илтифат күрсәтте; Йәһвә шәфкатьле булды». Яһнә Гайсә савыктырган хатын-кызларның берсе булган. Ул Мәсихче Грек Язмаларында ике тапкыр гына, Лүкнең Яхшы хәбәрендә генә искә алына (Лк 24:10).

Гайсәгә һәм аның рәсүлләренә... хезмәт итә иделәр: Яки «Гайсәгә һәм аның рәсүлләренә... ярдәм итә (тәэмин итә) иделәр». Монда кулланылган грек сүзе диаконе́о башкаларның физик ихтыяҗларын кайгыртуны: ризык сатып алу, пешерү, өстәл әзерләү һәм башка шундыйларны аңлатырга мөмкин. Бу сүз шул ук мәгънәдә Лк 10:40 та («бөтен эш»), Лк 12:37; 17:8 дә («хезмәт итү») һәм Рс 6:2 дә («ризык өләшү») кулланыла, ләкин ул моңа охшаш башка хезмәтләрне дә аңлатырга мөмкин. Монда ул 2 нче һәм 3 нче шигырьләрдә искә алынган хатыннарның Гайсәгә һәм аның шәкертәләренә, Аллаһы биргән йөкләмәләрен үтәсеннәр өчен, ничек ярдәм иткәнен сурәтли. Шулай эшләп, бу хатыннар Аллаһыны данлаган. Аллаһы исә рәхмәт йөзеннән Изге Язмаларда аларның юмартлыгы турындагы хәбәрне, бар киләчәк буыннарга укыр өчен, саклап калган (Гс 19:17; Ев 6:10). Шул ук грек сүзе Мт 27:55; Мк 15:41 дә искә алынган хатыннарга карата кулланыла. (Лк 22:26 га аңлатманы кара; анда диа́конос дигән тамырдаш исем карала.)

бер мисал: Мт 13:3 кә аңлатманы кара.

таш өстенә: Мт 13:5 кә аңлатманы кара.

чәнечкеле үсемлекләр арасына: Мт 13:7 гә аңлатманы кара.

изге серләре: Мт 13:11 гә аңлатманы кара.

Яктырткычны: Мт 5:15 кә аңлатманы кара.

энеләре: Мт 12:46 га аңлатманы кара.

Минем әнием һәм энеләрем: Монда Гайсә үзенең рухи кардәшләрен — шәкертләрен — үзенең кан кардәшләреннән аера; Гайсәнең кайбер энеләре, күрәсең, аңа иман итмәгән (Ях 7:5). Үзе һәм туганнары арасындагы бәйләнешләрнең никадәр кадерле булуына карамастан, ул үзенең Аллаһы сүзен тыңлаучылар һәм аны үтәүчеләр белән мөнәсәбәте күпкә кадерлерәк икәнен күрсәтә.

аръягына: Ягъни Гәлиләя диңгезенең көнчыгыш яры.

көчле давыл: Бу сүзтезмә — сүзгә-сүз «давыллы җил» дип тәрҗемә итеп булган ике грек сүзенең тәрҗемәсе. (Мк 4:37 гә аңлатманы кара.) Андый давыллар Гәлиләя диңгезендә гадәти хәл. Аның су өсте диңгез өсте тигезлегеннән якынча 210 м түбәнрәк, ә су өсте температурасы тирә-яктагы яссы таулыклар һәм таулардагы температурага караганда җылырак була. Бу һава торышының бозылуына китерә, ә каты җилләр бик тиз дулкыннар күтәрергә мөмкин.

гәрәсәлеләр: Мк 5:1 гә аңлатманы кара.

гәрәсәлеләр җиренә: Гәлиләя диңгезенең каршы ягында, ягъни көнчыгыш ярында, урнашкан җир. Бүген бу өлкәнең төгәл чикләре һәм нинди җирләргә туры килгәне билгеле түгел. Кайбер галимнәр «гәрәсәлеләр җире» Курси шәһәре тирәли өлкә булган дип уйлый; ул шәһәр Гәлиләя диңгезенең көнчыгыш ярындагы текә тау битләре янында урнашкан булган. Башкалары исә бу Гәрәсә (Джераш) шәһәрен үз эченә алган зур өлкә булган дип саный. Ул шәһәр Гәлиләя диңгезеннән көньяк-көньяк-көнчыгышка таба 55 км ераклыкта урнашкан булган. Мт 8:28 дә бу өлкә «гәдәрәлеләр җире» дип атала. (Мт 8:28; Мк 5:1 гә аңлатмаларны кара.) Төрле исемнәр кулланылса да, алар Гәлиләя диңгезенең көнчыгыш ярындагы бер үк өлкәне диярлек күрсәтә, һәм бу җирләрнең кисешкән территорияләре булгандыр. Шуңа күрә бу хәбәрләр бер-берсенә каршы килми. (Шулай ук А7 кушымт., 3Ә картаны, «Гәлиләя диңгезе тирәсендә кылган эшләре» һәм Ә10 кушымт. кара.)

Ул җенле: Маттай (8:28) ике кешене, ә Марк (5:2) һәм Лүк бер кешене искә ала. Гайсә җенле бер кеше белән генә сөйләшкәнгә һәм бу кешенең очрагы аеруча игътибарга лаек булганга, Марк һәм Лүк, күрәсең, бер кешегә генә игътибар иткән. Бу кеше, бәлки, икенчесенә караганда котырынкырак булгандыр һәм җеннәр хакимлегендә озаграк интеккәндер. Шулай ук мондый да сәбәп булырга мөмкин: бу ике кеше савыккач, аларның берсе генә Гайсә белән барырга теләгән (Лк 8:37—39).

төрбәләр: Мт 8:28 гә аңлатманы кара.

сиңа миннән ни кирәк?: Мк 5:7 гә аңлатманы кара.

мине җәфалама: Тамырдаш грек сүзе Мт 18:34 тә «төрмә сакчыларына» карата кулланыла. Шуңа күрә бу контекста «җәфаларга» дигән сүз, күрәсең, Лк 8:31 дә искә алынган «упкынга» ябып кую я анда тотуны аңлата. (Мт 18:34 кә аңлатманы кара.)

Легион: Мк 5:9 га аңлатманы кара.

упкынга: Яки «тирәнлеккә». А́биссос дигән грек сүзе «гаять тирән» яки «төпсез, иксез-чиксез» дигән мәгънә йөртә. Ул ябылу урынын я чикләнгән булу халәтен аңлата. Бу сүз Мәсихче Грек Язмаларында тугыз мәртәбә: монда, Рм 10:7 дә һәм җиде тапкыр Ачылыш китабында очрый. Ач 20:1—3 тәге хәбәрдә Шайтанның бер мең елга упкынга ыргытылачагы сурәтләнә. Җеннәр легионы, Гайсәгә үзләрен «упкынга» җибәрмәсен дип ялварганда, шул булачак вакыйганы күздә тоткандыр. 28 нче шигырьдә җеннәрнең берсе Гайсәдән үзен «җәфаламаска» сораган. Мт 8:29 дагы параллель хәбәрдә җеннәр: «Син монда безне вакытыннан элек җәфаларга килдеңме?» — дип кычкырган. Шуңа күрә җеннәрдә курку уяткан «җәфалау», күрәсең, аларның «упкынга» ябып куелуын я анда тотылуын аңлата. (Сүзлекне һәм Мт 8:29 га аңлатманы кара.)

дуңгыз: Канун буенча, дуңгызлар нәҗес булган (Лв 11:7), әмма күп кенә башка халык кешеләре яшәгән Декаполис өлкәсендә дуңгыз ите сатылган базар булган. Греклар да, римлылар да дуңгыз итен бик яраткан. Бу хәбәрдә көтүчеләр Канун бозучы яһүдләр булганмы, юкмы икәне әйтелми (Лк 8:34).

Аллаһының синең хакка ни эшләгәннәре турында сөйләп йөр: Гайсә гадәттә үз могҗизалары турында сөйләмәскә кушкан (Мк 1:44; 3:12; 7:36; Лк 5:14), ләкин бу очракта ул шул кешегә булган хәл турында үз туганнарына сөйләргә күрсәтмә биргән. Гайсә, бәлки, кешеләр үзен ул өлкәдән китәргә сораганга һәм аларга үзе шаһитлек бирмәгәнгә, шулай эш иткәндер; һәм бу шулай ук дуңгыз көтүенең кырылуы аркасында туа алган яман хәбәрләрнең таралуына юл куймас иде.

бөтен шәһәр: Мк 5:20 дәге параллель хәбәрдә «Декаполиста» диелә. Шуңа күрә монда искә алынган шәһәр, күрәсең, Декаполис өлкәсендәге шәһәрләрнең берсен белдерә. (Сүзлектән «Декаполис» кара.)

бердәнбер: Гадәттә «бердәнбер» дип бирелгән грек сүзе моногене́с «үзенә күрә бердәнбер; үзенә күрә бер генә; нәселнең бердәнбер әгъзасы; уникаль» дигәнне аңлата. Бу төшенчә угылларга карата да, кызларга карата да кулланыла. Бу контекстта ул бердәнбер баланы күрсәтә. Шул ук грек сүзе Наиндагы тол хатынның «бердәнбер» улына һәм бер кешенең Гайсә җеннән азат иткән «бердәнбер» улына карата кулланыла (Лк 7:12; 9:38). Грек Септуагинтасында моногене́с дигән сүз Ифтахның кызы турында әйтелгәндә очрый: «Ул аның бердәнбер баласы иде. Аннан тыш аның улы да, кызы да юк иде» (Хк 11:34). Рәсүл Яхъяның хәбәрләрендә моногене́с сүзе биш мәртәбә Гайсәгә карата кулланыла. (Бу төшенчә, Гайсә белән бәйле кулланылганда, нинди мәгънә йөрткәнен белер өчен, Ях 1:14; 3:16 га аңлатмаларны кара.)

кан китүдән: Мт 9:20 гә аңлатманы кара.

Кызым: Мк 5:34 кә аңлатманы кара.

исән-имин йөр: Мк 5:34 кә аңлатманы кара.

ул үлмәгән, ә йоклый: Мк 5:39 га аңлатманы кара.

рух: Яки «яшәү көче; сулышы». Грек сүзе пне́ума монда, күрәсең, җирдәге тереклектә эш иткән яшәү көчен я сулышны белдерә. (Мт 27:50 гә аңлатманы кара.)

Медиаматериал

Өй яктырткычының аслыгы
Өй яктырткычының аслыгы

Бу өй яктырткычы аслыгының (1) рәсеме Эфестә һәм Италиядә табылган беренче гасыр табылдыкларына нигезләнеп ясалган. Яктырткыч аслыгының бу төре, күрәсең, бай йортларда кулланылган. Ярлырак йортларда яктырткычны түшәмгә асып куйганнар, стенадагы уемга (2) я балчыктан яки агачтан ясалган аслыкка куйганнар.

Беренче гасырдагы балык тоту көймәсе
Беренче гасырдагы балык тоту көймәсе

Бу рәсем беренче гасырга караган табылдыкларга нигезләнеп ясалган. Аларның берсе — балык тоту көймәсенең калдыклары — Гәлиләя диңгезенең яры буендагы пычракка күмелгән булган, һәм аны казып чыгарганнар. Икенчесе — диңгез буендагы Мигдал шәһәрчегендәге бер йортта табылган мозаика. Андый көймәдә мачта һәм җилкән(нәр) була алган. Ә командасы, бәлки, биш кешедән: дүрт ишкәкче һәм көймәнең арткы өлешендә урнашкан бер койрыкчыдан торгандыр. Бу көймәнең озынлыгы якынча 8 м, уртасында киңлеге якынча 2,5 м һәм тирәнлеге 1,25 м булган. Ул, күрәсең, 13 я күбрәк кеше сыйдыра алган.

Балык тоту көймәсенең калдыклары
Балык тоту көймәсенең калдыклары

1985—1986 елларда корылык аркасында, Гәлиләя диңгезе суларының биеклеге кимеп, пычракка күмелгән борынгы көймә корпусының өлеше ачылган булган. Бу көймә калдыкларының озынлыгы 8,2 м, киңлеге 2,3 м һәм иң тирән урыны 1,3 м. Археологларның сүзләре буенча, бу көймә якынча б. э. к. I — б. э. I гасырларында төзелгән булган. Бу видеороликта шушы көймәнең якынча 2 000 ел элек суларны гизеп йөргәндә нинди була алганы күрсәтелгән. Ул хәзер Израильнең бер музеенда тора.

Гәлиләя диңгезенең көнчыгыш ягындагы текә кыялар
Гәлиләя диңгезенең көнчыгыш ягындагы текә кыялар

Гайсә Гәлиләя диңгезенең көнчыгыш ярында ике кешедән җеннәрне куып чыгарган һәм шул җеннәргә дуңгызларга керергә рөхсәт иткән булган.

Гайсә бер хатынны савыктыра
Гайсә бер хатынны савыктыра

Коты алынган бу хатын Гайсәгә карап тора. Калтырый-калтырый ул, 12 ел интеккән чиреннән савыгыр өчен, Гайсәнең киеменә кагылганын сөйләп бирә. Гайсә аны хөкем итми; ә назлы гына аңа: «Кызым, иманың сине савыктырды, исән-имин йөр»,— дип әйтә (Лк 8:48). Гайсә бу могҗизаны Яһирның кызын савыктырыр өчен барганда эшләгән (Лк 8:41, 42). Бу могҗизалар шуны күрсәтә: Гайсәнең бөтен чирләрне савыктырырга көче бар һәм ул кешелек өстеннән идарә иткәндә, кешеләрнең берсе дә: «Мин авырыйм»,— дип әйтмәс (Иш 33:24).