Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EBYONGIRWEHO

Kwetegereza “Baburoni Orukoto”

Kwetegereza “Baburoni Orukoto”

EKITABU ky’Okusuku’rwa kirumu ebigambo ebitakwetegerezebwa omu mulingo gwa buli kiro. (Okusuku’rwa 1:1) Nk’eky’okurorraho kibaza ha mukazi ow’ibara “Baburoni Orukoto” lihandikirwe ha buso bwe. Omukazi onu nagambwa kuba aikalire ha ‘bitebe n’amahanga.’ (Okusuku’rwa 17:1, 5, 15) Okusigiki’ra nkoku hatasobora kubaho omukazi owa buli kiro akukora kinu, Baburoni Orukoto kitekwa kuba kiri ky’emanyiso. Hati omusihani ow’emanyikirizo akwemerraho habwa kintu ki?

Omu Okusuku’rwa 17:18, omukazi nuwe omu abazibwaho ‘nk’orubuga orukuru orukukulema abakama b’ensi.’ Ekigambo “rubuga” nikimanyisa ekitebe ky’abantu ekitekanizibwe kurungi. Okusigiki’ra “orubuga orukoto” runu nkoku rukulema “abakama b’ensi,” omukazi akwetwa Baburoni Orukoto aina kuba ali kitebe ky’amaani muno eky’ensi yoona. Kikuhika kukyeta obukama bw’ensi yoona. Bukama bwa mulingo ki? Bukama bw’ediini. Wetegereze ebicweka ebimu omu kitabu ky’Okusuku’rwa oku bikutumanyisa kinu.

Obukama busobora kuba bwe by’obulemi, eby’obusubuzi, rundi eby’ediini. Omukazi akwetwa Baburoni orukoto tali w’eby’obulemi habwokuba ekigambo kya Ruhanga nikigamba ngu “Abakama b’ensi,” “ou basihaine” nawe. Obusihani bwe nibumanyisa enkoragana ei yakozere n’abalemi b’ensi, kandi kikwoleka habwaki nayetwa “omusihani omukuru.”—Okusuku’rwa 17:1, 2; Yakobo 4:4.

Baburoni orukoto tirusobora kuba bukama bw’eby’obusubuzi habwokuba “Abasubuzi b’ensi” abakweme’raho omu kikaro kya basubuzi, balimuliri’ra ha kasumi k’okuhwerekerezebwa kwe. Omu mananu boona abakama na basubuzi “balyeme’ra hara” nibaro’ra Baburoni. (Okusuku’rwa 18:3, 9, 10, 15-17) Nahabwekyo, kihikire kugamba ngu Baburoni orukoto, tikiri kitebe ky’eby’obulemi rundi eky’eby’obusubuzi—baitu kiri ky’ediini.

Ekindi ekyoleka ngu Baburoni orukoto bukama bw’ediini nikyo ekyahandiikirwe ekigamba ngu abiiha amahanga goona ‘n’oburogo bwe.’ (Okusuku’rwa 18:23) Okusigiki’ra oburogo bwa buli mulingo okuburugii’ra hali amadiini n’emyoyo emibi, tikikuhuniriza kurora Baibuli n’eyeta Baburoni orukoto “ekikaro kyabacwezi,” (Okusuku’rwa 18:2; Ekyebiragiro 18:10-12) Obukama bunu bubazibwaho nk’obuhakaniza ediini ey’amananu kandi nibuhiganiza “abanabbi nabahikirire.” (Okusuku’rwa 18:24) Omu mananu, Baburoni orukoto runobera kimu ediini ey’amananu niruhika n’okugihiganiza hamu n’okwita “abakaiso ba Yesu.” (Okusuku’rwa 17:6) Nahabwekyo, omukazi onu akwetwa Baburoni orukoto, nayeme’raho habw’obukama bw’ediini ez’ebisuba eziri omu nsi yoona, ezirukuhakaniza Yahwe Ruhanga.