Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

Yahwe Agonza Abo ‘Abekamba Okwana Ebyana’ omu Kugumisiriza

Yahwe Agonza Abo ‘Abekamba Okwana Ebyana’ omu Kugumisiriza

“Egi eyagwire ha itaka erirungi, nubo abo . . . baana ebyana n’okugumisiriza.”​—LUKA 8:15NW.

EBIZINA: 68, 72

1, 2. (a) Habwaki ebyokurorraho eby’ab’oruganda nabanyanya itwe abarukutebeza omu biikaro nambere abantu batakira kuhuliriza nibitugarramu amaani? (Rora ekisisani ekiri ha rupapura 3) (b) Yesu akabazaho ata ekintu eky’okutebeza “omu nsi yowabu”? (Rora obugambo obuli hansi.)

OW’ORUGANDA Sergio hamu na mukazi we Olinda nibaheereza nka bapayoniya omu ihanga lya Amerika. Bombi baine emyaka erukuhingura omu 80. Biro binu amaguru gabo nigabalemesa kurubata habw’okuzimba. Baitu nk’oku baikaire nibakora kumara emyaka nyingi, buli nyenkyakara saaha emu barubata nibagenda omu tawuni nambere hali abantu baingi. Bemerra haihi na siteeji ya baasi nukwo bagabire abantu ebitabu by’okusoma. Abantu baingi tibabafaaho, baitu Sergio na Olinda bagira ekiikaro kimu ekibemerramu bataireho akaseko. Obuzihika saaha nka mukaaga, barubata mporampora nibagaruka omu ka. Enu niyo eba entekaniza yabo buli kiro. Buli wiiki bakozesa ebiro mukaaga kandi kinu bakikora buli mwaka.

2 Haroho ab’oruganda n’abanyaanya itwe abandi baingi abesigwa abali nka Sergio na Olinda abamazire emyaka nyingi nibatebeza omu biikaro byabo n’obukiraaba ngu abantu baingi tibabahuliriza. Naiwe nosobora kuba notebeza omu biikaro nka binu nambere abantu batarukuhuliriza kurungi. Obukiraaba nukwo kiri, n’osiimwa muno habwokuba oyeyongiire kutebeza nobugumisiriza n’obukiraaba kitanguhire. * (Rora obugambo obuli hansi.) Ekyokurorraho kyawe nikigarramu amaani ab’oruganda n’abanyaanya itwe otwaliremu nabo abamazire akasumi bali omu mananu. Wetegereze omulingo abaroleerezi ab’ebicweka abamu nkoku bagambire: “Obunkora n’ab’oruganda n’abanyaanya itwe ab’omulingo gunu, ebyokurorraho byabo bingarramu muno amaani.” “Obwesigwa bwabo bunyekambisa kugumisiriza nokuba mumanzi omu buhereza bwange.” “Ebyokurorraho byabu binsemeza muno.”

3. Bikaguzo ki bisatu ebiturukwija kubazaaho, kandi habwaki?

3 Nitwija kugarukamu ebikaguzo bisatu omu kicweka kinu. (1) Habwaki obwire obumu twehurra tuhoirwemu amaani? (2) Nikimanyisa ki kwana ebyana? Kiki ekiratukonyera kwana ebyana omu bugumisiriza? Kumanya eby’okugarukamu eby’ebikaguzo binu nikiija kutwekambisa kweyongera kukora omulimo Yesu oguyatuhaire ogw’okutebeza.

HABWAKI OBWIRE OBUMU NITUSOBORA KWEHURRA TUHOIRWEMU AMAANI?

4. (a) Paulo akehurra ata habw’enyetwaza embi ey’Abayudaaya? (b) Habwaki Paulo yayehuliire ati?

4 Wakehurraga ohoirwemu amaani habw’abantu ab’omu kicweka eky’otebezaamu kwanga kuhuliiriza amakuru amarungi ag’Obukama? Obukiraba kyakubaireho, oine kuba n’omanya omulingo omukwenda Paulo yayehuliire. Akamara emyaka 30 natebeza kandi akakonyera abantu baingi kufooka Abakristaayo. (Engeso Ezabakwenda 14:21; 2 Abakolinso 3:2, 3) Baitu nabwo atasobole kukonyera Abayudaaya baingi kufooka Abakristaayo. Baingi bakanga kumuhuliiriza kandi abamu bakamuhiganiza. (Engeso Ezabakwenda 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Paulo akehurra ata habwenyetwaza embi ey’abantu banu? Akagamba: “Ninsasa muno kandi nintuntura okutaikya omu mutima gwange.” (Abarumi 9:1-3) Habwaki yayehuliire ati? Habwokuba yagonzaga muno kutebeza kandi yagonzaga abantu. Paulo akaba nafayo muno Abayudaaya kandi akehurra kubi obu bayangire embabazi za Ruhanga.

5. (a) Kiki ekitwekambisa kutebeza? (b) Habwaki kiri ky’obuhangwa kuhwamu amaani obwire obumu?

5 Naitwe nikyo kimu, tutebeza abantu habwokuba tubafaaho kandi habwokuba nitugonza kubakonyera. (Matayo 22:39; 1 Abakolinso 11:1) Kusigikirra ha biturabiremu nitukimanya kurungi ngu kuheereza Yahwe nikyo kirukukirrayo kimu oburungi. Kandi nitugonza kukonyera abantu kurora omulingo obwomeezi bwabo busobora kusemera kakuba batandika kuheereza Yahwe! Enu niyo ensonga habwaki twikara nitubekambisa kwega hali Yahwe n’ekigendererwa kye hali abantu. Nitusisana nkabarukubatwarra ekisembo ekirungi muno kandi nitubesengereza ngu: ‘Caali mwikirize ekisembo kinu.’ Nahabweki obubanga ekisembo eki, kyobuhangwa ‘kusaasa omu mutima,’ nk’oku Paulo yayehuliire. Titusaasa habwokuba ngu titwine okwikiriza, baitu tusaasa habwokuba nitugonza abantu. Nahabweki nobukiraba ngu obwire obumu tuhurra tuhoirwemu amaani, tituleka kutebeza. Nitusobora kwehurra nka munyaanya itwe arukwetwa Elena, anyakumazire emyaka erukuhingura omu 25 nakora nka payoniya. Nagamba ati: “Omulimo gw’okutebeza gungumira. Baitu n’obuguraaba gungumira, tinyine omulimo gundi ogunsobora kwegomba kukora oihireho ogw’okutebeza.”

NIKIMANYISA KI KWANA EBYANA?

6. Bikaguzo ki ebiturukugenda kugarukamu?

6 Habwaki nitukigumya ngu hona hona nambere tuli, obuheereza bwaitu nibusemeza Yahwe? Kugarukamu ekikaguzo kinu, leka turole enganikyo ezi Yesu yabalizeho ezirukukwata ha “kwana ebyana.” (Matayo 13:23) Oruganikyo erw’okubanza nirukwata ha muzabibu.

7. (a) Omu kyokurorraho kya Yesu, noha ‘omulimi,’ ‘omuzabibu,’ hamu ‘n’amataagi’? (b) Kikaguzo ki ekitukyayetagisa kugarukamu?

7 Soma Yohana 15:1-5, 8Omu kyokurorraho kinu, Yesu akagamba ngu Yahwe nuwe “mulimi,” kandi Yesu nuwe “muzabibu,” kandi abegeswa be nugo ‘matagi.’ * (Rora obugambo obuli hansi.) Hanyuma Yesu akagambira abakwenda be ngu: “Isenyowe anyumizibwa, inywe mwane ebyana bingi: kandi muliba begeswa bange.” Hati, nikimanyisa ki kwana ebyana? Omu kyokurorraho kinu, Yesu atagambe ekyana nikimanyisa ki, oihireho aine ekiyabalizeho ekisobora kutukonyera kutunga eky’okugarukamu eky’ekikaguzo kinu.

8. (a) Kusigikirra ha kyokurorraho kya Yesu habwaki tutasobora kugamba ngu ‘okwana ebyana’ nikimanyisa okufoora abantu abegeswa? (b) Yahwe atusaba kukora ebintu bya mulingo ki?

8 Yesu obwakaba nabazaho Ise, akagamba ati: ‘Itagi lyona eriri omuli nyowe eritaana byana aliriihaho.’ Kinu nikimanyisa ngu, titusobora kuba baaheereza ba Yahwe kakuba tutaana ebyana. (Matayo 13:23; 21:43) Nahabweki omu kyokurorraho kinu, okwana ebyana tikirukumanyisa kuhindura abantu kubafoora abegeswa. (Matayo 28:19) Kuba nukwo kyali nikimanyisa, abahereza ba Yahwe abatakakonyeraga omuntu wena kufooka omu ha Bakaiso ba Yahwe bakubaire bali mataagi agatarukwana ebyana. Baitu tali nukwo kiri. Habwaki? Habwokuba titusobora kuhambiriza abantu kufoka abegeswa. Yahwe ali Ruhanga ow’okugonza. Tasobora kuturagira kukora ekintu eky’amanyire ngu titurukukisobora. Aturagira kukora ebintu ebiturukusobora.​—Ekyebiragiro 30:11-14.

9. (a) Twana ebyana omu mulingo ki? (b)  Ruganikyo ki orundi orutukugenda kubazaaho?

9 Hati, okwana ebyana nikimanyisa ki? Kine kuba kiri kintu ekya buli muntu asobora kukora. Yahwe ahaire buli muhereza we omulimo gwa mulingo ki? Omulimo ogw’okutebeza amakuru amarungi agarukukwata ha Obukama bwa Ruhanga. * (Rora obugambo obuli hansi.) (Matayo 24:14) Oruganikyo rwa Yesu orurukukwata ha musigi nirusoborra kurungi ha nsonga enu. Hati leka tubazeeho oruganikyo runu orw’omusigi.

10. (a) Omu ruganikyo rwa Yesu, embibo hamu nitaka nibimanyisa ki? (b) Ekimera ky’engano kikaana ki?

10 Soma Luka 8:5-8, 11-15. Omu ruganikyo orw’omusigi, Yesu akagamba ngu embibo nikyo “kigambo kya Ruhanga,” rundi obutumwa oburukukwata ha Bukama bwa Ruhanga. Itaka nugwo omutima gw’omuntu. Embibo eyagwire ha itaka erisemiire ekamera emihama, yataho ebikoora kandi yafoka ekimera ekikuzire. Hanyuma, ekimera kinu kikaana “emirundi kikumi.” Ekimera kakuba yali ngano, kyakwanire ebyana bya mulingo ki? Ebimera ebindi? Nangwa, engano enu yakwanire embibo, ezakwongiire kubyarwa kandi nazo zikafooka ebimera ebindi ebyengano enungi. Omuruganikyo runu, embibo emu ekaana embibo kikumi. Kinu nikitwegesa ki obukirukuhika ha buheereza bwaitu?

‘Twana tuta ebyana’ omu kugumisiriza? (Rora akacweka 11)

11. (a) Oruganikyo orw’omusigi nirutwegesa ki ha buhereza bwaitu? (b) Twana tuta embibo empyaka?

11 Abazaire baitu Abakristaayo rundi Abakaiso ba Yahwe abandi obubatwegeseze amananu agarukukwata ha Bukama bwa Ruhanga omurundi gw’okubanza bakasisana nkababyaire ensigo omu itaka erirungi. Bakasemererwa muno obutwaikirize obutumwa obubatugambiire. Embibo enu ekeyongera kukura okuhikya nayo obuyahikire akasumi akokwana ebyana. Nk’okuturozerege ngu engano tezaara ekimera ekindi ekihyaka baitu eyana embibo, naitwe tituhindura abandi abegeswa baitu twana embibo empyaka. * (Rora obugambo obuli hansi.) Ekintu kinu tukikora tuta? Buli murundi tugambira abantu abandi ebirukukwata ha Bukama bwa Ruhanga tuba nitusisana nk’abarukukanyisa ensigo kandi tuba nk’abarukusiga embibo eyabyairwe omu mitima yaitu. (Luka 6:45; 8:1) Nabweki, obuturaikara nitutebeza amakuru agarukukwata ha Bukama bwa Ruhanga, nitwija kuba ‘nitwana ebyana omu kugumusiriza’.

12. (a) Oruganikyo rwa Yesu orukukwata ha muzabibu hamu n’omusigi nirutwegesa ki? (b) Eki nikikuletera kwehurra ota?

12 Enganikyo za Yesu ezirukukwata ha muzabibu n’omusigi nizitwegesa ki? Nizitwegesa ngu abantu kuhuliriza rundi kutahuliza tikiri nikyo kirukwoleka ngu ‘nitwana ebyana.’ Twana ebyana obutwikara nitutebeza. Paulo akabazaho ekintu ekirusisanaho nakinu obuyagambire ngu: ‘Wena alihabwa empera wenka nkomulimo gwe wenka okuguli.’ (1 Abakolinso 3:8) Yahwe obwaba natuha empera tasigikirra ha biba birugiremu baitu asigikirra ha mulimo ogu tuba tukozere. Matilda, anyakuheriize nka payoniya kumara emyaka 20 ngamba, “Nikinsemeza muno kumanya ngu Yahwe atuha empera habwamaani tutekamu.”

NITUSOBORA KWOLEKA TUTA OBUGUMISIRIZA OMU KWANA EBYANA?

13, 14. Kusigikirra ha Abarumi 10:1, 2, habwaki Paulo ataralekere kutebeza?

13 Kiki ekirukwija kutukonyera “okwana ebyana” omu bugumisiriza? Leka twetegereze kurungi ekyokurorraho kya Paulo. Nitukimanya ngu Paulo akahurra ahoirwemu amaani habwokuba Abayudaaya bakanga kuhuliiriza amakuru amarungi ag’Obukama. Baitu ekintu kinu kitamuletere kulekeraho kubatebeza. Akagamba ati kwoleka omulingo akaba nayehurra hali Abayudaaya abo: “Bene baitu, ekindukugonza omu mutima gwange, nokwesengereza kwange hali Ruhanga habwabu nkinu, bajunwe. Baitu ndi kaiso wabu nti bayina okwekamba habwa Ruhanga, baitu tikuli kwomu kumanya.” (Abarumi 10:1, 2) Habwaki Paulo ataralekere kutebeza?

14 Ensonga y’okubanza, Paulo akagamba ngu akagumizamu n’atebeza habw’okugonza okw’omu mutima gwe. Yagonzaga muno abantu banu bajunwe. (Abarumi 11:13, 14) Ensonga eyakabiri, akagamba ngu yayesengerezaga hali Ruhanga habwabo. Paulo akesengereza Yahwe akonyere Abayudaaya kwikiriza amakuru ag’Obukama. Ensonga yakasatu, Paulo akagamba ngu: “[baine] okwekamba habwa Ruhanga.” Paulo yaroraga ebirungi omu bantu kandi yaroraga ngu bakaba nibasobora kufoka baheereza ba Yahwe. Akaba amanyire ngu Abayudaaya abo abekambi bakaba nibasobora kufoka begeswa ba Kristo nk’oku Paulo nauwe yafokere mwegeswa we.

15. Kiki ekitusobora kwegera ha kyokurorraho kya Paulo? Ha ebyokurorraho.

15 Ekyokurorraho kya Paulo nitusobora kukyegeraho ki? Eky’okubanza, tusemeriire kuba n’okugonza okw’okuserra abo boona “abakomerwe hali obwomezi obutahwaho.” Ekyakabiri, tusemeriire kwesengereza Yahwe kukonyera abantu abatutebeza abanyakwine emitima emirungi. (Engeso Ezabakwenda 13:48; 16:14) Kinu nikyo Silvana, anyakuli haihi kuhikya emyaka 30 ali payoniya yakozere. Nagamba ngu, “Obumba ntakagenzere ha nju y’omuntu kumutebeza, nsaba Yahwe ampe entekereza enungi.” Naitwe tusemeriire kusaba nukwo abamaraika batukonyere kutunga abantu. (Matayo 10:11-13; Okusuku’rwa 14:6) Robert, anyakumazire emyaka erukuhingura omu 30 naheereza nka payoniya nagamba ngu, “Nikisemeza kukora n’abamaraika abarukumanya ebirukukwata ha bwomeezi bw’omuntu ow’orukugenda kutebeza.” Ekyakasatu, tulengaho kurora ebirungi omu abantu kandi tubarora nkabasobora kuhereza Yahwe. Carl, anyakuli mugurusi omu kitebe kandi ow’amazire emyaka eyerukuhingura omu 50 abatiziibwe, nagamba ngu “Ndegaho kurora ekintu kyona omu muntu ekirukwoleka ngu aine omutima murungi, nk’ekyokurorraho kakuba amwegerra, kakuba andora omu mulingo ogw’embabazi, rundi kakuba ankaguza ekikaguzo ekirugire ha mutima gwe.” Kakuba tukora ebintu binu, nitusobora kwana ebyana omu kugumisiriza, nk’oku Paulo yakozere.

“OTATANGA OMUKONO GWAWE”

16, 17. (a) Omugambizi 11:6 nirutwegesa isomo ki? (b) Omulimo gwaitu ogw’okutebeza nigusobora kukwataho guta abantu abaturora?

16 Tutebwa omulingo omulimo gwaitu ogw’okutebeza gusobora kukwataho abantu, n’obukyakusisana ngu abantu tibarukutuhuliiriza. (Soma Omugambizi 11:6.) Abantu baba nibaturora. Barora ngu tuli bantu abajwara kurungi, tuli baculeezi, kandi ngu tugonza abantu. Ekintu kinu nikisobora kubakwataho kandi obwire nibuhika n’abo abaturoraga kubi nibatandika kuturora kurungi. Sergio na Olinda bakarora ngu ekintu kinu nukwo kiri.

17 Sergio nagamba: “Habw’oburwaire, tukamara akasumi tutarukugenda kutebeza ha siteegi. Obutwagarukireyo, abantu abarabahoga bakatukaguza, ‘Kiki ekyababaireho? Kamukatuburaho.’” Omu kusemererwa kwingi, Olinda nagamba ngu: “Abavugi ba baasi batwimukizaaga emikono, kandi abantu batokeraga haiguru bali omu motoka zabu nibatugambira ngu, ‘Nimukora omulimo murungi!’ Bakatandika n’okutusaba magaziini.” Sergio na Olinda bakahunirra muno obubarozere omusaija omu naija ha kagaali ak’ebitabu, yabaha ebyakyo, kandi yabasiima habw’omulimo ogubarukukora.

18. Habwaki ocwiremu ‘kwana ebyana omu bugumisiriza’?

18 Noija kwikara oine obujunanizibwa bw’amaani obw’okuha “obwakaiso hali amahanga goona” kasita obworaaba ‘otatangire omukono gwawe.’ (Matayo 24:14) Ekirukukira byona, noija kutunga okusemererwa kw’amaani habwokuba noija kuba omanyire ngu nosemeza Yahwe. Agonza abo boona ‘abaana ebyana omu kugumisiriza’!

^ kac. 2 Yesu akagamba ngu nauwe kitamwanguhire kutebeza “omu nsi yowabu.” Ebitabu byona bbina eby’enjiri nibibazaaho ekintu kinu.​—Matayo 13:57; Marako 6:4; Luka 4:24; Yohana 4:44.

^ kac. 7 Nobukiraaba ngu amataagi goona agarukubazibwaho omu kyokurorraho kinu nubo Abakristaayo abaseserweho amagita, buli muhereza wa Yahwe nabosora kwegera ha kyokurorraho kinu.

^ kac. 9 Ebigambo “kwana ebyana” nibisobora kumanyisa kwana “ekyana eky’omwoyo.” Baitu, omu kicweka kinu nitwija kubazaho omulingo tusobora kwana ‘ekyana ekyeminwa,’ yaitu rundi omulingo tusobora okutebeza ha Bukama bwa Ruhanga.​—Abagaratiya 5:22, 23; Abaheburaniya 13:15.

^ kac. 11 Ha busumi obundi Yesu akakozesa ebyokurorraho ebirukukwata ha kusiga n’okugesa kubazaho omulimo gw’okufora abantu abegeswa.​—Matayo 9:37; Yohana 4:35-38.