Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

“Gonza omu Bikorwa n’omu Mazima”

“Gonza omu Bikorwa n’omu Mazima”

“Tuleke okugonza omu kigambo nobuhokuba omu rulimi; baitu omu [bikorwa] nomu mazima.”​—1 YOHANA 3:18.

EBIZINA: 106, 100

1. Okugonza okurukukirayo nukwo kuha, kandi n’osobora kukusoborraho ota? (Rora ekisisani ekiri ha kutandika.)

YAHWE Ndugirro y’okugonza. (1 Yohana 4:7) Okugonza okurukukirayo nukwo kugonza okusigikirra ha misingi ey’ehikire. Omu Baibuli, ekigambo eky’Oruyonani ekirukusoborra okugonza kw’omulingo gunu nikyo a·gaʹpe. Okugonza kunu tikutwarramu kuba n’enyehurra enungi hali abantu abandi kwonka, baitu kutwarramu n’ebintu ebirungi ebi tubakorra nukwo begasire bonka. Kunu nukwo kugonza okutwekambisa kukorra abantu abandi ebirungi. Okugonza kunu kutuletera kusemererwa n’okuba n’ekigendererwa omu bwomeezi.

2, 3. Yahwe ayolekere ata abantu okugonza okurukukirayo?

2 Yahwe akoleka abantu okugonza n’obwakaba atakahangire Adamu na Hawa. Akahanga ensi kandi yagitekamu ebintu byona ebiturukwetaga nukwo tube bomeezi. Kandi n’okukiraho, akagifora eka nambere tusobora kutungira okusemererwa. Kinu Yahwe atakikole kwesemeza, baitu akakikorra itwe. Obu yamazire kutekaniza eka yaitu, akahanga abantu kandi yabaha okunihira okw’okwomeera ebiro byona omu rugonjo.

3 Hanyuma, Yahwe akoleka abantu okugonza kwe omu mulingo ogurukukirayo. Nobu kiraba ngu Adamu na Hawa bakamujemera, Yahwe akaba nakigumya ngu abamu ha baijukuru ba Adamu bakaba nibagenda kumworobera kandi yabatekaniriza ekicunguro ky’Omwana we kubajuna. (Okubanza 3:15; 1 Yohana 4:10) Kurugira kimu ha kasumi Yahwe yaraganize ekicunguro, kikaba nikisisana ngu ekicunguro eki kimazire kuhebwayo. Hanyuma y’emyaka 4,000, Yahwe akahayo Omwana we omu wenka kufeera abantu. (Yohana 3:16) Mali nitusiima okugonza Yahwe yatwolekere.

Yoleka okugonza, n’obu kirukuba kitanguhire

4. Nitumanya tuta ngu abantu abatahikirire nibasobora kwoleka okugonza okurukukirayo obukuru?

4 Nikisoboka kwoleka okugonza kunu n’obu turaba tuli bantu abatahikiriire? Ego, nikisoboka. Yahwe akatuhanga omu kisisani kye, ekirukumanyisa ngu twine obusobozi bw’okumwegeraho. Tikyanguhire kwoleka okugonza nk’oku, baitu nikisoboka. Aberi akoleka okugonza kwe hali Ruhanga obu yahaireyo ekihongwa ekirukukirayo oburungi. (Okubanza 4:3, 4) Nuha nauwe akoleka okugonza kunu obu yayeyongiire kutebeza obutumwa bwa Ruhanga kumara emyaka nyingi n’obukiraaba ngu abantu bakanga kumuhuliriza. (2 Petero 2:5) Kandi Iburahimu akoleka ngu akaba nagonza Ruhanga kukira ekintu ekindi kyona obu yaikirize kuhonga Isaka omwana we ou yagonzaga muno. (Yakobo 2:21) Naitwe nitugonza kwoleka okugonza nk’okw’abasaija banu abesigwa n’omu bwire obu kirukuba kitanguhire.

OKUGONZA KWONYINI NUKWO KUHA?

5. Miringo ki ei tusobora kwolekamu okugonza kwonyini?

5 Baibuli etugambira ngu okugonza kwonyini tukwoleka hatali “omu kigambo nobuhokuba omu rulimi; baitu omu [bikorwa] nomu mazima.” (1 Yohana 3:18) Kinu nikimanyisa ngu titusobora kwoleka okugonza omu bigambo byaitu? Nitusobora. (1 Abasesalonika 4:18) Baitu nikimanyisa ngu tikirukumara kugambira bugambira omuntu ngu “ninkugonza.” Twine kwoleka ngu nitumanyisa ekiturukubaza. Ekyokurorraho, kakuba ow’oruganda rundi munyaanya itwe aba ataine eby’okulya rundi eby’okujwara ebirukumara, ebigambo ebirungi byonka tibirukusobora kumukonyera. (Yakobo 2:15, 16) Omu mulingo nugwo gumu, habwokuba nitugonza Yahwe n’abataahi baitu, titusemeriire kugarukira ha kusaba ngu Yahwe alete abantu omu kitebe kye baitu tusemeriire n’okutamu amaani omu mulimo gw’okutebeza.​—Matayo 9:38.

6, 7. (a) Okugonza “okutali kwobugobya” nukwo kuha? (b) Ha eby’okurorraho by’abantu abayolekere okugonza kw’obugobya?

6 Omukwenda Yohana akagamba ngu tusemeriire kugonza omu ‘bikorwa n’omu mazima.’ Nahabweki tusemeriire kuba n’okugonza “okutali kwobugobya.” (Abarumi 12:9; 2 Abakolinso 6:6) Obwire obumu omuntu nasobora kwefoora nk’arukwoleka okugonza. Baitu okugonza nk’oku kw’amananu? Omuntu ogu aine bigendererwa ki? Okugonza okw’obugobya tikuba kugonza. Okugonza okw’ekikwangara tikugira mugaso.

7 Leka turole eby’okurorraho eby’okugonza okw’obugobya. Setani akefoora nk’arukugondeza Hawa ebirungi obu yabalize nauwe omu rugonjo rwa Aden. Baitu ebikorwa bye bikoleka ngu tinukwo kyali kiri. (Okubanza 3:4, 5) Daudi obwakaba ali mukama, akaba aine munywani we arukwetwa Ahitoferi. Baitu Ahitoferi akagobeza Daudi kusobora kwegasira wenka. Ebikorwa bye bikoleka ngu akaba atali nganjani ye mali. (2 Samuiri 15:31) Omu kasumi kanu, abahakani hamu n’abantu abaleta okwebaganizamu omu kitebe bakozesa ebigambo ebirukunuliira n’omu mulingo ogw’okuhaisa. (Abarumi 16:17, 18) Befoora nkabarukufaaho bagenzi babo kandi kunu nibeyendeza.

8. Bikaguzo ki ebi tusemeriire kwekaguza?

8 Okugonza okw’obugobya nukuswaza habwokuba kukozesebwa kubihabiha abantu. Nitusobora kubiiha abantu baitu titurukusobora kubiiha Yahwe. Yesu akagamba ngu abagobya balifubirwa omu mulingo ogurukukirayo. (Matayo 24:51) Nk’abahereza ba Yahwe, titurukugonza kuba bagobya. Nahabweki tusemeriire kwekaguza, ‘okugonza kwange kw’amananu, rundi ninyefaaho kandi tindi mwesigwa?’ Leka turole emiringo mwenda ei tusobora kwolekeramu okugonza “okutali kwobugobya.”

NITUSOBORA TUTA KUGONZA OMU ‘BIKORWA N’OMU MAZIMA’

9. Okugonza kwonyini nikwija kutwekambisa kukora ki?

9 Heereza n’okusemererwa abantu n’obu baraaba batarukurora ebiturukukora. Tusemeriire kuba n’omutima gw’okukorra abantu abandi ebikorwa eby’okugonza n’ebyembabazi kandi twerinde kweyoleka. (Soma Matayo 6:1-4.) Ananiya na Safira bakaba baine entekereza embi. Obu bahaireyo sente, bakagonza kweyoleka. Bakabaza ebisuba ha muhendo gwa sente ezi bahaireyo, kandi bakafubirwa habw’obugobya bwabo. (Engeso Ezabakwenda 5:1-10) Baitu obu turaba mali nitugonza ab’oruganda, nitwija kubakorra ebikorwa eby’embabazi tutarukugonza abandi kumanya ebitukozere. Nitusobora kwegera ha b’oruganda abakonyera Akatebe Akalemi kutekaniza eby’okulya eby’omwoyo. Tibehaisa, kandi tibagambira abantu abandi ebi barukukora.

Heereza n’okusemererwa nobu haraba hataroho omuntu wena arukukurora

10. Nitusobora kutekamu tuta abandi ekitinisa?

10 Tamu abandi ekitinisa. (Soma Abarumi 12:10.) Yesu akatamu abegeswa be ekitinisa obu yabanabisize ebigere. (Yohana 13:3-5, 12-15) Tusemeriire kulengaho kuba baculezi nka Yesu kandi tuheereze abandi. Abegeswa ba Yesu batetegereze ekintu kinu eki yakozere kuhikya obu batungire omwoyo ogurukwera. (Yohana 13:7) Tutekamu abandi ekitinisa obu twetantara kwehaisa ngu habwokuba tusomere, tuli baguuda, rundi habw’okuba n’obujunanizibwa obw’embaganiza. (Abarumi 12:3) Titukwatwa ihali abandi obu basiimwa, baitu tusemererwa nabo nobu kiraaba ngu naitwe tubaire tusemeriire kusiimwa nka bo.

11. Habwaki okusiima kwaitu kusemeriire kuruga ha mutima?

11 Siima abandi kuruga ha mutima. Serra ekintu eky’orasiima ha abandi habwokuba nitumanya ngu okusiima abandi kirungi habw’okwombekangana. (Abefeso 4:29) Baitu nitugonza kurorra kimu ngu ebiturukubaliza abandi nibiruga ha mutima gwaitu kutali kubahaisahaisa. Titusemeriire kubaza ebigambo ebitarukuruga ha mutima rundi kweyihaho obujunanizibwa bw’okuhana abandi obu kirukuba nikyetagisa. (Enfumo 29:5) Nitwija kuba bagobya kakuba tusiima abantu baitu tukatandika kubabazaaho kubi obu barukuba bataroho. Omukwenda Paulo akaba aine okugonza kwonyini. Obu yahandikiire Abakristaayo omu Kolinso, akabasiima haw’ebintu ebi bali nibakora kurungi. (1 Abakolinso 11:2) Baitu obu kyayetagisize kubahana, akakikora omu mulingo gw’embabazi kandi ogurukwetegerezebwa.​—1 Abakolinso 11:20-22.

Twoleka ab’oruganda okugonza n’amakune obu tubaha obukonyezi obu barukwetaaga (Rora akacweka 12)

12. Nitusobora kwoleka tuta okugonza kw’onyine obu turukuba nitwoleka amakune?

12 Ba wamakune. Yahwe naturagira kugabira ab’oruganda na banyaanya itwe. (Soma 1 Yohana 3:17.) Baitu tusemeriire kubakunira n’ebigendererwa ebirungi. Nitusobora kwekaguza: ‘Omu ka yange ndaliza banywani bange bonka rundi abo bonka abandukutekereza ngu b’ekitinisa omu kitebe? Ndaliza abo bonka abandukutekereza ngu nabo basobora kugira eki bankorra? Rundi ngabira ab’oruganda na banyaanya itwe abantarukumanya kurungi hamu n’abo abatasobora kugira eki bankorra?’ (Luka 14:12-14) Tekerezaho enyikara zinu: Kakuba ow’oruganda akora encwamu embi ekamuletera kutunga obwetago? Rundi kakuba omuntu twaralize omu ka yaitu agenda atatusiimire? Yahwe natugambira: “Mukunirengana hataloho okuhyema.” (1 Petero 4:9, NW.) Nitwija kuba n’okusemererwa kakuba tugaba n’omutima omurungi.​—Engeso Ezabakwenda 20:35.

13. (a) Di obu tusemeriire kuba n’okugumisiriza? (b) Nitusobora kukora ki kukonyera abaceke?

13 Konyera abaceke. Ekiragiro kya Baibuli ekirukugamba ngu “musagikege abatanyina amani, mugumisirizege bona” nikisobora kwoleka obu turaaba twine okugonza kwonyini. (1 Abasesalonika 5:14) Ab’oruganda abakaba bali baceke obwire bukahika bafooka b’amaani omu kwikiriza. Baitu abamu bakaba nibetaaga kubakonyera n’okubagumisiriza. Nitusobora tuta kubakonyera? Nitusobora kukozesa Baibuli kubagarramu amaani, kubaraliza kutebeza hamu naitwe, rundi kubahuliriza. N’ekintu ekindi, titusemeriire kutekerezaaho ab’oruganda rundi banyaanya itwe nk’ab’amaani rundi “abatanyina maani.” Baitu nitusemerra kukimanya ngu itwena tugira amaani n’obuceke. N’omukwenda Paulo wenka akakikiriza ngu akaba aine obuceke. (2 Abakolinso 12:9, 10) Itwena nitwetaaga obukonyezi n’okugarurwamu amaani.

14. Kiki eki tusemeriire kukora kugarraho obusinge hagati yaitu n’ab’oruganda?

14 Garraho obusinge. Kuba mu businge n’aboruganda kintu kyomuhendo. Nobu turaba nituhurra ngu abandi tibatwetegeriize rundi batutwaize kubi, tusemeriire kukora kyona ekiturukusobora kugarraho obusinge. (Soma Abarumi 12:17, 18.) Obu turaba tubiihize omuntu ondi, nikisobora kutwetagisa kumusaba ekiganyiro. Baitu tusemeriire kuba b’amananu. Ekyokurorraho, omu kiikaro ky’okugamba, “Onganyire mbaire ntamanyire ngu obihirwa bwangu,” kiba kirungi kwikiriza ensobi yaitu tukagamba ngu, “Onganyire kukubihiza habw’ebimbalizege.” Kuba n’obusinge kintu kikuru muno omu buswere. Nikiba kitahikire omusaija n’omukazi kwefoora ngu nibagonzangana omu maiso g’abantu kandi kunu obu barukuba bali bonka nibanga kubaza hamu, nibajumangana kandi obundi nibarwana.

15. Nitusobora tuta kwoleka ngu okuganyira kwaitu nikuruga ha mutima?

15 Muganyirangane. Kakuba omuntu atubihiza, tumuganyira kandi tweyihamu ekiniga kyona. Kinu tusemeriire kukikora n’obwaraba atakimanyire ngu akatubihiza. Tuganyira obu tuhondera oburagirizi bwa Baibuli oburukugamba ngu “nimuculerrangana omu kugonzangana, nimwekamba okwerinda obumu obwomwoyo omu nsengo zobusinge.” (Abefeso 4:2, 3) Kurora twaganyira kuruga ha mutima, titusemeriire kwikara nituteekerezaho ekintu omuntu yakozere kyatubihiza. Okugonza “tikutekereza obubi.” (1 Abakolinso 13:4, 5) Amananu gali ngu kwahura enzigu kisisa enkoragana yaitu n’aboruganda rundi banayaanya itwe hamu na Yahwe. (Matayo 6:14, 15) Twoleka ngu mali tuganyiire kuruga ha mutima obu tusabira omuntu anyakutubihize.​—Luka 6:27, 28.

16. Tusemeriire kwehurra tuta obu tutunga obujunanizibwa omu kuheereza Yahwe?

16 Werekese ebirungi. Omuntu wena obw’atunga obujunanizibwa omu kuheereza Yahwe, nasobora kwoleka ngu okugonza kwe kw’amananu obu “aleka kuserra ebye wenka, baitu [akaserra] ebyabandi.” (1 Abakolinso 10:24) Ekyokurorraho, ha nso’rokano enkoto, abarukutangirra nubo babanza kutaaha omu kiikaro nambere oruso’rokano rukugenda kuba kandi nibasobora kwetungira ebiikaro ebirungi rundi kubikwatira abanyabuzaale babo. Baitu, baingi betungira ebikaro ebitali birungi nambere bahairwe kurolerra. Eki obu bakikora, boleka ngu baine okugonza okw’okwefereza. Orahondera ota kyokurorraho kyabo?

17. Kakuba Omukristaayo akora ekibi ekyamaani, okugonza kwonyini kuramwekambisa kukora ki?

17 Yatura kandi oleke ebibi eby’orukukorra omu nsinta. Abakristaayo abamu bakozere ebibi eby’amaani kandi balengaho kubisereka. Obundi nibatekereza ngu nikiija kubaswaza rundi tibarukugonza kubihiza abandi. (Enfumo 28:13) Baitu kusereka ekibi tikyoleka kugonza habw’okuba kyakabi hali omusisi hamu n’abandi. Omu mulingo ki? Yahwe nasobora kulekeraho kuha ekitebe omwoyo gwe ogurukwera kandi nikisobora kutabamu obusinge. (Abefeso 4:30) Nahabweki Omukristaayo kakuba akora ekibi eky’amaani, okugonza kwonyini nukwija kumwekambisa kugambira abagurusi kandi atunge obukonyezi oburukwetagisa.​—Yakobo 5:14, 15.

18. Habwaki kikuru kuba n’okugonza kwonyini?

18 Okugonza nugwo omulingo ogurukukirrayo kimu obukuru. (1 Abakolinso 13:13) Nikukonyera abantu kumanya abahondezi ba Yesu ab’amananu, hamu n’abo abarukuhondera ekyokurorraho kya Yahwe anyakuli Ndugirro y’okugonza. (Abefeso 5:1, 2) Paulo akagamba ngu kakuba yali ataine okugonza, akubaire atali kintu. (1 Abakolinso 13:2) Leka buli omu hali itwe aikale nayoleka okugonza, hatali “omu kigambo” honka baitu “omu [bikorwa] nomu mazima.”