Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 27

Habwaki Tusemeriire Kutiina Yahwe?

Habwaki Tusemeriire Kutiina Yahwe?

“Ebyensita bya [Yahwe] biiri nabo abanyakumutina.”​—ZAB. 25:14.

EKIZINA 8 Yahwe Nuwe Bwirukiro Bwaitu

EBITURAYEGA a

1-2. Kusigikirra ha Zabuli 25:14, kiki ekitusemeriire kukora obuturaaba nitugonza kuba n’enkoragana enungi na Yahwe?

 BINTU ki ebikuru eby’osemeriire kukora kusobora kuba n’enkoragana enungi n’abandi? N’osobora kugamba ngu abanywani abarungi basemeriire kugonzangana kandi basagikengana. N’osobora kutatekerezaaho okutiina nka kimu ha bintu ebikuru ebiikazaaho obunywani. Baitu nk’oku ekyahandiikirwe ekirukwebembera ekicweka kinu kyolekere, abo abagonza kuba n’enkoragana enungi na Yahwe basemeriire ‘kumutiina.’—Soma Zabuli 25:14.

2 N’obukiraaba ngu tumazire obwire burukwingana nkaha nituheereza Yahwe, itwena tusemeriire kwikara nitumutiina. Baitu kutiina Ruhanga nikimanyisa ki? Nitusobora tuta kwega kumutiina? Kandi kiki ekitusobora kwegera ha mukeeto Obadiya, Nyakatagara Omukuru Yehoyada, n’Omukama Yoasi ha kutiina Ruhanga?

NIKIMANYISA KI KUTIINA YAHWE?

3. Bintu ki ebisobora kutuleetera kutiina kandi okutiina kutukonyera kuta?

3 Tutiina obutukirora ngu nitusobora kuhikwaho akabi. Okutiina kunu kurungi habwokuba nikusobora kutukonyera kukora encwamu ez’amagezi. Kutiina kugwa, kitukonyera kurubata nitwegendereza ha mwegego gw’orusozi. Kutiina kuhutaara kitukonyera kuruga omu kiikaro ekirumu akabi. Kutiina kusiisa enkoragana yaitu n’omuntu outurukugonza kituleetera kwetantara kubaza rundi kukora ekintu ekiramusaaliza.

4. Sitaani n’agonza tutiine Yahwe omu mulingo ki?

4 Sitaani n’agonza abantu batiine Yahwe omu mulingo ogutahikire. Sitaani akurakuraniza entekereza ya Erifazi erukugamba ngu Yahwe w’ekiniga, ahoora enzigu, kandi ngu tikirukusoboka kumusemeza. (Yob. 4:18, 19) Sitaani n’agonza tutiine muno Yahwe tuleke n’okumuheereza. Baitu kusobora kwetantara omutego gunu, tusemeriire kutiina Ruhanga omu mulingo oguhikire.

5. Nikimanyisa ki kutiina Ruhanga?

5 Omuntu ow’atiina Ruhanga omu mulingo oguhikire amugonza kandi tasobora kukora ekintu kyona ekirasiisa enkoragana ye nauwe. Yesu akaba aine okutiina nk’oku. (Baheb. 5:7) Tiyatiinaga Yahwe omu mulingo ogutahikire. (Is. 11:2, 3) Oihireho, akaba namugonza muno kandi yagonzaaga kumworobera. (Yoh. 14:21, 31) Nka Yesu, naitwe tuteekamu Yahwe ekitiinisa eky’amaani habwokuba w’okugonza, w’amagezi, w’obwinganiza, kandi w’amaani. Habwokuba Yahwe natugonza muno, akwatwaho omulingo twetwazaamu obw’atuha oburagirizi. Nitusobora kusaaliza rundi kusemeza omutima gwe.—Zab. 78:41; Nfu. 27:11.

NITUSOBORA KWEGA KUTIINA RUHANGA

6. Mulingo ki ogumu ogutusobora kwega kutiina Ruhanga? (Zabuli 34:11)

6 Tituzaarwa nitutiina Ruhanga, baitu twine kwega kumutiina. (Soma Zabuli 34:11.) Omulingo gumu tusobora kukikoramu nukwo kwetegereza kurungi ebyahangirwe. Obutweyongera kurora amagezi ga Ruhanga, amaani ge, n’okugonza okwingi okwatwiniire kuraba omu ‘byahangirwe,’ tweyongera kumutamu ekitiinisa n’okumugonza. (Bar. 1:20) Munyaanya itwe arukwetwa Adrienne n’agamba ati: “Amagezi ga Yahwe ageyolekera omu byahangirwe gampuniiriza kandi kinkonyera kukyetegereza ngu namanya ekirukukirayo oburungi ha bwomeezi bwange.” Habw’okwikara nayecumiitirizaaho ekintu kinu kikamuleetera kugamba ati: “Tindukugonza kukora ekintu kyona ekiranyahukaniza hali Yahwe, Ensoro y’obwomeezi bwange.” Lengaho kutunga obwire obwokutekerezaaho ebintu Yahwe yahangire. Obworakora eki, noija kweyongera kumuteekamu ekitiinisa n’okumugonza.—Zab. 111:2, 3.

7. Okusaba nikusobora kuta kutukonyera kukurakuraniza kutiina Yahwe?

7 Omulingo ogundi tusobora kukurakuranizaamu kutiina Ruhanga nukwo kusaba butoosa. Obutweyongera kumusaba, tweyongera kumumanya kurungi. Buli murundi tumusaba amaani agaratukonyera kugumira ekirengo, kitwijukya ngu aine amaani maingi. Obutumusiima habw’ekisembo ky’Omwana we, kitwijukya ngu natugonza muno. Obutumusaba kutukonyera obutuba tutungire ekizibu, kitwijukya ngu aine amagezi maingi. Esaara nk’ezo zitukonyera kweyongera kuteekamu Yahwe ekitiinisa, n’okucweramu kimu kwetantara kukora ekintu kyona ekirasiisa enkoragana yaitu nauwe.

8. Kiki ekitusemeriire kukora kwikara nitutiina Ruhanga?

8 Nitusobora kwikara nitutiina Ruhanga kuraba omu kwesomesa Baibuli n’ekigendererwa ekyokwegera ha byokurorraho ebirungi n’ebibi ebirumu. Leka tubazeeho ebyokurorraho bibiri eby’abaheereza ba Yahwe abesigwa. Obadiya omukeeto w’Omukama Ahabu na Nyakatagara Omukuru Yehoyada. Hanyuma nitwija kurora ekitusobora kwegera ha Mukama Yoasi owa Yuda ayatandikire naheereza Yahwe baitu hanyuma yamwecwaho.

BA MUMANZI NKA OBADIYA

9. Kutiina Ruhanga kukakonyera kuta Obadiya? (1 Ekyabakama 18:3, 12)

9 Baibuli etwanjurra Obadiya b n’ebigambo binu: “Obadiya yatinaga muno [Yahwe].” (Soma 1 Ekyabakama 18:3, 12.) Kutiina Ruhanga kukakonyera kuta Obadiya? Kukamukonyera kuba muntu omwesigwa kandi owarukubaza amananu. Nahabweki omukama akamuha obujunanizibwa obwokurolerra enju ye. (Lengesaniza na Nehemiya 7:2.) Ekindi, kutiina Ruhanga kukakonyera Obadiya kuba n’obumanzi obwakaba nayetaaga. Kasumi ako omukama omubi Ahabu nuwe akaba nalema kandi akakora “ekibi omu maiso ga Mukama okukira [abakama] bona abamubandize.” (1 Bakam. 16:30) Ekindi, omukazi wa Ahabu ayaramyaga Bbaali akanoba muno Yahwe yalengaho n’okumaraho okuramya okw’amananu omu bukama bwa Isaleri obw’omu matemba. Akaita banabbi ba Ruhanga baingi. (1 Bakam. 18:4) Hataroho kugurukyagurukya, Obadiya akaramya Yahwe omu kasumi akagumire.

10. Obadiya akooleka ata obumanzi obw’amaani?

10 Obadiya akooleka ata obumanzi obw’amaani? Yezeberi obwakaba naserra banabbi ba Ruhanga kubaita, Obadiya akasereka 100 halibo omu bwingira, buli guruupu erumu banabbi ‘ataano ataano n’abaliisa ebyokulya n’amaizi.’ (1 Bakam. 18:13, 14) Kakuba Yezeberi yamanyire Obadiya ekiyakozere, yakumwisire. Ky’amananu ngu Obadiya akatiina habwokuba akaba atarukugonza kufa. Baitu akaba n’agonza Yahwe n’abaheereza be kukira nk’oku akaba n’agonza obwomeezi bwe.

N’obukiraaba ngu omulimo gwaitu gutangirwe, n’obumanzi ow’oruganda natwarra ab’oruganda abandi ebyokulya eby’omwoyo (Rora akacweka 11) c

11. Abaheereza ba Yahwe omu kasumi kanu bali nka Obadiya omu mulingo ki? (Rora ekisisani.)

11 Kasumi kanu baingi ha baheereza ba Yahwe bali omu mahanga nambere omulimo gwaitu gutangirwe. Booleka ngu nibateekamu ab’obusobozi ekitiinisa ekibasemeriire, baitu nka Obadiya, ab’oruganda na banyaanya itwe banu bagumizaamu nibaheereza Yahwe n’obwesigwa. (Mat. 22:21) Booleka ngu nibatiina Ruhanga kuraba omu kumworobera kukira kworobera abantu. (Eng. 5:29) Kinu bakikora kuraba omu kwikara nibatebeza amakuru amarungi n’okusorrokana omunsita. (Mat. 10:16, 28) Balengaho kurora ngu ab’oruganda na banyaanya itwe baatunga ebyokulya eby’omwoyo ebirabakonyera kwikara haihi na Yahwe. Tekerezaaho ekyokurorraho ky’ow’oruganda Henri, ow’arukwikara omu Afrika omu ihanga nambere omulimo gwaitu gwamazire akasumi gutangirwe. Omu kasumi ako, akehayo kutwarra Abakristaayo bagenzi be ebyokulya eby’omwoyo. Akagamba ati: “Ndi muntu w’ensoni. Baitu ninkigumiza kimu ngu kutiina Yahwe nukwo kwankonyiire kutunga obumanzi obunkaba ninyetaaga.” Naiwe n’osobora kwoleka obumanzi nka Henri obuyayolekere? N’osobora kakuba okurakuraniza kutiina Ruhanga.

BA MWESIGWA NKA YEHOYADA

12. Nyakatagara Omukuru Yehodaya na mukazi we bakooleka bata obwesigwa hali Yahwe?

12 Nyakatagara Omukuru Yehoyada yatiinaga Yahwe kandi eki kikamwekambisa kuba mwesigwa n’okukurakuraniza okuramya okw’amananu. Kinu kikeyoleka Ataliya muhara wa Yezeberi obuyayefoire omukama wa Yuda. Abantu baali bahikire kutiina Ataliya. Akaba ali mukaali muno kandi n’agonza muno kulema, yalengaho n’okuhwerekereza abaijukuru be boona nambere hakurugire omukama. (2 Byom. 22:10, 11) Omu ha baijukuru be arukwetwa Yoasi akakiraho habwokuba Yehosabeasi muka Yehoyada akamusereka. Yehosabeasi na Yehoyada bakamutwara baamukuza. Omu mulingo ogu bakalinda oruzaro rwa Daudi nambere hakurugire omukama. Yehoyada akaba ali mwesigwa hali Yahwe kandi atatiine Ataliya.—Nfu. 29:25.

13. Yoasi obwakaba aine emyaka musanju, Yehoyada akooleka ata obwesigwa?

13 Yoasi obwakaba aine emyaka musanju, Yehoyada akongera yayoleka ngu mwesigwa hali Yahwe. Akakora entekaniza. Obuzakugenzere kurungi Yoasi yakulemere nk’omukama. Kandi kakuba zalemerwe kuhikirra, Yehoyada yakwisirwe. Baitu habw’omugisa gwa Yahwe zikagenda kurungi. Engabwa n’Abalevi bakasagika Yehoyada kufoora Yoasi omukama kandi baita Ataliya. (2 Byom. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Hanyuma Yehoyada “yaraganiza ekiragano na [Yahwe] nomukama nabantu, babe abantu ba [Yahwe].” (2 Bakam. 11:17) Ekindi, Yehoyada “akataho abakumirizi abenyigi zenju ya [Yahwe], omuntu wena aloho okutasemera habwekigambo kyona aleke okutahamu.”—2 Byom. 23:19.

14. Yehoyada akatunga omugisa ki habw’okutiina Yahwe?

14 Yahwe akaba agambire ati: “Abantaho ekitinisa nibo nditaho ekitinisa.” Kandi mali akaha Yehoyada emigisa. (1 Sam. 2:30) Ekyokurorraho, ebirukumukwataho bikateekwa omu Baibuli nukwo tumwegereho. (Bar. 15:4) Kandi Yehoyada obuyafiire akatunga omugisa ogw’embaganiza ogw’okuzikwa “omu rubuga rwa Daudi omukama, baitu akakora kurungi omu Isareri, na hali Ruhanga nenjuye.”—2 Byom. 24:15, 16.

Nka Nyakatagara Omukuru Yehoyada, leka kutiina Ruhanga kutwekambise kukonyera ab’oruganda n’okubasagika (Rora akacweka 15) d

15. Ekyokurorraho kya Yehoyada nikitwegesa ki? (Rora ekisisani.)

15 Ekyokurorraho kya Yehoyada nikitwegesa kukurakuraniza kutiina Ruhanga. Abagurusi nibasobora kwegera ha kyokurorraho kya Yehoyada kuraba omu kwikara bali besigwa n’okwikara betekaniize kulinda igana lya Ruhanga. (Eng. 20:28) Ekindi, nikyegesa abakuzire omu myaka ngu obubaraikara nibatiina Yahwe kandi bali besigwa haluwe, n’asobora kubakozesa kuhikiiriza ekigendererwa kye. Tabarora nk’abataine mugaso. Abato nibasobora kwegera ha mulingo Yahwe yatwaizeemu Yehoyada, kuraba omu kutwaza kurungi abakuzire omu myaka n’okubateekamu ekitiinisa, kukira muno abo abaheeriize Yahwe n’obwesigwa kumara emyaka nyingi. (Nfu. 16:31) Itwena nitusobora kwegera h’abakuru n’Abalevi abaasagikire Yehoyada. N’obwesigwa leka tusagike abo abatwebembera kandi tuborobere.—Baheb. 13:17.

OTABA NK’OMUKAMA YOASI

16. Kiki ekirukwoleka ngu Omukama Yoasi akaba atarukutiina Yahwe?

16 Yehoyada akakonyera Yoasi kuba Omukama omurungi. (2 Bakam. 12:2) Nahabweki omukama obwakaba akyali muto akekamba kusemeza Yahwe. Baitu hanyuma ya Yehoyada kufa, Yoasi akatandika kuhuliiriza abakuru abaali becwireho Yahwe. Kiki ekyarugiremu? Uwe n’abakuru “bakorra aserimu nebisisani.” (2 Byom. 24:4, 17, 18) N’obukiraaba ngu Yahwe akabiihirwa muno “akabatumira banabi babagarre . . . , baitu bayanga okuhurra.” Bakanga kuhuliiriza Zakaliya mutabani wa Yehoyada ow’akaba ali nabbi wa Yahwe, nyakatagara kandi omwihwa wa Yoasi. Omukama Yoasi akaita Zakaliya n’obukiraaba ngu bazaire ba Zakaliya nubo baajunire obwomeezi bwe.—2 Byom. 22:11; 24:19-22.

17. Kiki ekyahikire hali Yoasi?

17 Yoasi akaba atarukutiina Yahwe nahabweki ebintu bitamugendere kurungi. Yahwe akagamba ati: “Nabangaya baliburwa ekitinisa.” (1 Sam. 2:30) Ihe ry’Abaaramu eritaito likasingura erya Yoasi “eringi” kandi bakamuhutaaza muno. Hanyuma y’Abaaramu kugenda, abaheereza ba Yoasi bakamwita habw’okwita Zakaliya. Omukama ogu omubi ataikirizibwe n’okuzikwa “omu gasani zabakama.”​—2 Byom. 24:23-25.

18. Kusigikirra ha Yeremiya 17:7, 8, nitusobora tuta kwetantara kuba nka Yoasi?

18 Kiki ekitusobora kwegera ha kyokurorraho kya Yoasi? Akaba ali nk’omuti ogwine emihama ey’etahamire ogurukusagikwa enyomyo. Yehoyada ayamusagikaga obuyafiire, Yoasi akaleka kuheereza Yahwe. Ekyokurorraho kinu nikyoleka ngu titusemeriire kworobera Ruhanga rundi kumutiina ngu habwokuba ab’omu maka gaitu rundi abandi omu kitebe batuteriireho ekyokurorraho ekirungi. Kusobora kwikara twine enkoragana enungi na Yahwe tusemeriire kweyongera kumugonza n’okumuteekamu ekitiinisa kuraba omu kwesomesa Baibuli, kwecumiitirizaaho ebitwegere, n’okusaba.—Soma Yeremiya 17:7, 8; Bak. 2:6, 7.

19. Yahwe natusaba kukora ki?

19 Yahwe tatusaba kukora ebitutarukusobora. Ekyarukugonza tukole nikisangwa mu Omugambizi 12:13, aharukugamba ngu: “Tina Ruhanga, okwatege ebiragirobye; baitu nibyo byonka bihikiriire omuntu okukora.” Obuturatiina Ruhanga nitwija kwikara tuli besigwa nka Obadiya na Yehoyada obuturatunga ebirengo omu kasumi ak’omumaiso. Kandi busaho ekirasobora kusiisa enkoragana yaitu na Yahwe.

EKIZINA 3 Amaani Gaitu, Okunihira Kwaitu, Obwesige Bwaitu

a Ekigambo “kutiina” obukikozesebwa omu Baibuli kiine amakuru maingi. Kusigikirra ha kirukuba nikibazibwaho, nikisobora kumanyisa kutiina okwa buli kiro, rundi kuteekamu omuntu ekitiinisa eky’amaani. Ekicweka kinu nikiija kutukonyera kukurakuraniza okutiina okuratuleetera kuba bamanzi kandi abesigwa omu kuheereza Isiitwe ow’omu iguru.

b Obadiya arukubazibwaho tali nuwe nabbi Obadiya ayabaireho omu byasa ebyayongiireho kandi yahandiika ekitabu ekyahairwe ibara lye.

c KUSOBORRA EBISISANI: Ebyabaireho kara, ow’oruganda natwarra ab’oruganda abandi ebyokulya eby’omwoyo.

d KUSOBORRA EBISISANI: Munyaanya itwe omuto ayegera ha munyaanya itwe ow’akuzire omu myaka kutebeza nakozesa esimu; ow’oruganda ow’akuzire omu myaka ayoleka obumanzi nayejumbira omu kutebeza okw’omurwijwire; ow’oruganda ow’aine obukugu natendeka abandi ha mulingo basobora kurolerra Ekyombeko ky’Obukama.