Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 16

Sagika Amananu Agarukukwata ha Kufa

Sagika Amananu Agarukukwata ha Kufa

“[Nitumanya] omwoyo gwamazima nomwoyo ogwokuhabisa.”​—1 YOH. 4:6.

EKIZINA 73 Tuhe Obumanzi

EBITURAYEGA *

Omu kiikaro ky’okwetaba omu migenzo etarukusemeza Yahwe, humuza abanyabuzaale baawe abanyakuferiirwe (Rora akacweka 1-2) *

1-2. (a) Setani ahabisize ata abantu? (b) Kiki ekiturukwija kubazaaho omu kicweka kinu?

KURUGIRA kimu omu busumi bwa Adamu na Hawa, Setani “ise ebisuba,” aikaire nabihabiha abantu. (Yoh. 8:44) Ebisuba bye nibitwarramu enyegesa ezitahikire ezirukukwata ha kufa n’ekibaho hanyuma y’omuntu kufa. Enyegesa zinu ziretiire abantu kutandikaho emigenzo etahikire erukukwata ha bafu. Kinu kiretiire ab’oruganda n’abanyaanya itwe baingi “okurwana muno obwokuikiriza” kwabo obubarukuba baferiirwe omunyabuzaale rundi omutaahi.​—Yud. 3.

2 Kakuba osindikirizibwa kwetahya omu migenzo enu, kiki ekisobora kukukonyera kugumira ha mananu ga Baibuli agarukukwata ha kufa? (Bef. 6:11) Nosobora ota kugumya n’okugarramu amaani Abakristaayo abarukusindikirizibwa kwetahya omu migenzo etarukusemeza Yahwe Ruhanga? Omu kicweka kinu, nitwija kurora obuhabuzi Yahwe obwatuha kutukonyera. Katubanze turole omulingo Baibuli ebazaaho okufa.

AMANANU AGARUKUKWATA HA BAFU

3. Kiki ekyarugire omu kisuba ky’okubanza?

3 Kitabe kigendererwa kya Ruhanga abantu kufa. Kusobora kwomeera ebiro n’ebiro, Adamu na Hawa bakaba basemeriire kworobera ekiragiro kya Yahwe ekikaba nikigamba ngu: “Ha muti ogwokumanya oburungi nobubi otaligulyaho: baitu omu kiro ekyoliguliramu, mazimakwo olifa.” (Kub. 2:16, 17) Hanu nuho Setani yaiziiremu yaleta ebizibu. Akakozesa enjoka kugambira Hawa ati: “Okufa timulifa.” Eky’enaku, Hawa akaikiririza omuli Setani yalya ekijuma Ruhanga eky’akaba abatangire kulyaho. Hanyuma, musaija we nauwe akalya ha kijuma eki. (Kub. 3:4, 6) Gunu nugwo omulingo ekibi n’okufa byahikire hali abantu.​—Bar. 5:12.

4-5. Setani ayeyongiire ata kuhabisa abantu?

4 Adamu na Hawa bakafa nk’oku Ruhanga akaba agambire. Baitu Setani atagarukire ha kisuba eki kyonka. Hanyuma y’akasumi, akongera yaleta ebisuba ebindi. Ekimu ha bisuba yalesere niyo enyegesa erukugamba ngu omubiri nugwo gufa kandi ngu haroho ekintu ekiruga omu muntu nikyeyongera kwomeera nk’omwoyo. Enyegesa enu eyegesiibwe omu miringo erukwahukana kandi ehabisize enkumi n’enkumi z’abantu kuhikira kimu n’omu kasumi kanu.​—1 Tim. 4:1.

5 Habwaki Setani asoboire kuhabisa abantu baingi muno? Setani amanyire omulingo twehurra ha kufa. Kusigikirra nk’oku twahangirwe tuli b’okwomeera ebiro n’ebiro, titugonza kufa. (Mug. 3:11) Okufa tukurora nk’omunyanzigwa.​—1 Kol. 15:26.

6-7. (a) Setani asoboire kuswekerra amananu agarukukwata ha bafu? Soborra. (b) Amananu ag’omu Baibuli gatukonyera gata kutatiina abafu?

6 Setani n’obwaraaba ayekambire muno kurarangya ebisuba bye, tasoboire kuswekerra amananu agarukukwata ha kufa. Kakuba olengesaniza n’emyaka ya kara, kanu nuko akasumi nambere abantu baingi bamanyire kandi nibatebeza amananu ag’omu Baibuli agarukukwata ha mulingo abafu barumu hamu n’okunihira okutubainiire. (Mug. 9:5, 10; Eng. 24:15) Amananu ganu gatuhumuza, kandi gatukonyera kutatiina abafu rundi kugurukyagurukya okunihira okutwiniire abaafiire. Ekyokurorraho, titutiina abafu kandi titutiina ngu haroho ekintu ekibi ekirukugenda kubahikaho. Tumanyire ngu tibakyali bomeezi kandi tibasobora kukora kubi omuntu wena. Bali nk’omuntu anyakugwijagiire oturo tw’amaani. (Yoh. 11:11-14) Ekintu ekindi, tumanyire ngu abafu tibamanyire obwire obubamazire bafiire. Nahabweki obubalihumbuuka, n’abantu abamazire ebyasa bingi bafiire balyerora nk’abamazire obwire buke muno bafiire.

7 Orozere nk’oku amananu agarukukwata ha bantu abaafiire ganguhire kwetegereza, kandi tigarukubuzabuza? Tigali nk’ebisuba bya Setani ebirukubuzabuza. Oihireho kubuzabuza abantu, ebisuba bya Setani bisiisa ibara ly’Omuhangi waitu. Katubazeeho ebikaguzo bisatu ebiratukonyera kurora kurungi omulingo ebisuba bya Setani biresereho akabi kaingi: (1) Ebisuba bya Setani bisisire bita ibara lya Yahwe? (2) Byoleka bita ngu ekicunguro tikiri ky’omugaso? Byongiire bita ha bujune n’okubonabona kw’abantu?

EBISUBA BYA SETANI BIRUGIREMU AKABI KAINGI

8. Kusigikirra ha Yeremiya 19:5, ebisuba bya Setani ebirukukwata ha bafu bisiisa bita ibara lya Yahwe?

8 Ebisuba bya Setani ebirukukwata ha bafu bisiisa ibara lya Yahwe. Ebisuba binu nibitwarramu enyegesa etahikire erukugamba ngu abantu obubafa bagenda kubonabona omu murro ogutaraara. Enyegesa za mulingo gunu zisiisa ibara lya Ruhanga! Omu mulingo ki? Zihindura kisisani kya Ruhanga ow’okugonza nizimuzookesa nka Setani ow’abonabonesa abantu. (1 Yoh. 4:8) Ekintu kinu nikikuletera kwehurra ota? Kukira byona, kiretera Yahwe kwehurra ata? Twijuke ngu Yahwe anoba ebikorwa byona ebirumu okubonabonesa.​—Soma Yeremiya 19:5.

9. Ebisuba bya Setani byoleka ki ha ekicunguro kya Kristo ekinyakubaziibweho omu Yohana 3:16 na 15:13?

9 Ebisuba bya Setani ebirukukwata ha kufa byoleka ngu ekicunguro kya Kristo tikiine omugaso. (Mat. 20:28) Ekisuba kindi ekya Setani nikigamba ngu abantu bagira omwoyo ogutafa. Kuba nukwo kyali, buli muntu akubaire nayomeera ebiro n’ebiro. Kandi kyakubaire kitarukwetagisa Kristo kuhayo obwomeezi bwe nk’ekicunguro habwaitu nukwo tutunge obwomeezi obutahwaho. Twijuke ngu Kristo kufeera abantu nikyo kikorwa ekirukukirayo ekirukwoleka okugonza Yahwe na Yesu bainiire abantu. (Soma Yohana 3:16; 15:13.) Tekerezaaho omulingo Yahwe na Yesu behurra ha enyegesa nka zinu ezirukufoora ekisembo kinu ky’omuhendo ekintu ekitaine mugaso.

10. Ebisuba bya Setani ebirukukwata ha kufa byongiire bita ha kuganya n’okubonabona kw’abantu?

10 Ebisuba bya Setani byongeriize ha bujune n’okubonabona kw’abantu. Abantu nibasobora kugambira abazaire abanyakuferiirwe omwana wabo ngu Ruhanga amutwaire omwiguru kumufoora malaika. Ekisuba kya Setani kinu kihumuza abantu, rundi kibongera obujune? Abantu basigikiriire ha nyegesa y’ebisuba ey’omurro ogutaraara kwoleka ngu tikiri kibi kubonabonesa bagenzi babo, kandi bahikire n’okusibira ha muti omuntu weena arukuhakaniza enyegesa z’ekanisa nibamwokya. Ekitabu ekirukubazaaho ekikorwa ky’okwokya abantu abaahakanizaaga ekanisa omu ihanga lya Spain kikooleka ngu, abamu ha bantu abasagikaga ekikorwa kinu nibasobora kuba baali nibatekereza ngu kwokya omuntu kyamwolekaga “endoza y’omurro ogutaraara” kandi kyamuhaga omugisa gw’okwegarukamu atakafiire nukwo atagugendamu hanyuma y’okufa. Omu biikaro biingi, abantu batekereza ngu basemeriire kuramya baisenkuru bo abaafiire, kubatamu ekitiinisa, n’okubasaba omugisa. Abandi bagonza kusemeza abafiire nukwo batabafubira. Eky’enaku, enyikiriza ezirukusigikirra ha bisuba bya Setani tizisobora kuhuumuza abantu. Oihireho zibaletera kutiina muno n’okweralikirra ekihinguraine.

OMULINGO TUSOBORA KUSAGIKA AMANANU AG’OMU BAIBULI

11. Abanyabuzaale rundi enganjani abaine ebigendererwa ebirungi nibasobora bata kutusindikiriza kucwa emisingi ya Baibuli?

11 Okugonza okutwiniire Ruhanga n’Ekigambo kye bitwekambisa kworobera Yahwe n’obu abanyabuzaale rundi abanywani abaine ebigendererwa ebirungi balengaho kutusindikiriza kwetaba omu migenzo erukukwata ha baafiire etarukwikiraniza n’emisingi ya Baibuli. Nibasobora kulengaho kutugambira ebigambo ebiratuletera kwehurra kuba, nk’ekyokurorraho nibasobora kugamba ngu tubaire tutarukugonza rundi tutarukutamu ekitiinisa omuntu anyakufiire. Rundi nibasobora kugamba ngu enyakufiire naija kuhikyaho akabi abandi abakyali bomeezi. Nitusobora tuta kusagika amananu ag’omu Baibuli? Wetegereze omulingo osobora kukozesa emisingi ya Baibuli enyakwolekerwe hansi.

12. Migenzo ki erukukwata ha bafu etarukwikirizibwa omu byahandiikirwe?

12 Cweramu kimu ‘kwebaganiza ha nyikiriza n’emigenzo yoona etarukwiraniza n’emisingi ya Baibuli’. (2 Kol. 6:17) Abantu abarukukira obwingi ab’omu mahanga agali omu kicweka ekirukumanywa nka Caribbean, bagira enyikiriza erukugamba ngu omuntu obwafa, “omuzimu” gwe nigusobora kwikara haihi nukwo gufubire buli muntu ayakozere kubi omuntu ogu obwakaba akyali mwomeezi. Kandi bagamba ngu “omuzimu” ogu nigusobora “kuleeta akabi ha kyaro kyona”. Haroho omugenzo gundi omu kizinga kya Afirika ogw’okusweka endolerwamu eziri omu ka y’omuntu anyakufiire rundi kuhindura ebisisani birolerre ha kisiika. Habwaki bakora bati? Abamu bagamba ngu abafu tibasemeriire kwerora! Itwe Abakaiso ba Yahwe titwikiririza kandi titwetaba omu migenzo yoona rundi ekintu kyona ekirukukurakuraniza ebisuba bya Setani!​—1 Kol. 10:21, 22.

Kuseruliiriza kurungi omu bitabu eby’omwiru omwesigwa hamu n’okubaza kurungi n’abanyabuzaale abatali Bakaiso ba Yahwe nikisobora kukukonyera kuwetantara ebizibu (Rora akacweka 13-14) *

13. Kiki ekyosemeriire kukora, kakuba oba otarukwetegereza kurungi omugenzo nk’oku kyolekerwe omu Yakobo 1:5?

13 Obworaaba otarukwetegereza kurungi ensonga habwaki omugenzo nigukorwa, saba Yahwe akuhe okwikiriza n’amagezi agaruga hali uwe. (Soma Yakobo 1:5.) Hanyuma kozesa ebitabu by’omwiru omwesigwa kuseruliiriza ha mugenzo ogu. Obukiraaba kyetagisize, wehanuzeeho abagurusi b’ekitebe. Tibarukwija kukugambira eky’okukora baitu nibaija kukukonyera kutunga emisingi ya Baibuli erukukwata ha nsonga yaawe. Obwokora ebintu binu oba n’otendeka “amagezi” gaawe kandi amagezi ganu nigaija kukukonyera “okubaganizamu ebirungi nebibi.”​—Baheb. 5:14.

14. Nitusobora kwerinda tuta kutabaijura abantu?

14 ‘Mukolege byona obwekitiinisa kya Ruhanga. Mutaletera [abandi ] enkonge.’ (1 Kol. 10:31, 32) Ekintu ekindi, obuturaaba tutakacwiremu kwetaba omu mugenzo, tubanze tutekerezeeho omulingo encwamu yaitu esobora kukwataho omuntu w’omunda ow’abantu abandi kukira muno Abakristaayo bagenzi baitu. Titwakugondeze kutabaijura omuntu weena. (Mar. 9:42) Ekintu ekindi, titurukugonza kutabaijura abantu abatali baheereza ba Yahwe. Okugonza nikwija kutuletera kubaza nabo omu mulingo ogurukubahaisa ekitiinisa kandi omu mulingo ogurukuhaisa Yahwe ekitiinisa. Tikiri kirungi kukungana n’abantu rundi kubajuma habw’emigenzo yabo. Ijuka ngu okugonza kw’amaani! Obutukwoleka omu mulingo gw’ekitiinisa kandi ogurukwoleka ngu nitufaaho abandi, nikisobora kworobya emitima yabo abarukutuhakaniza.

15-16. (a) Habwaki kiri kirungi kumanyisa abantu enyikiriza zaawe? Bazaaho ekyokurorraho. (b) Ebigambo bya Paulo ebirukusangwa omu Abarumi 1:16 nibitukwataho bita?

15 Leka abantu abali omu kiikaro eky’oikaramu bamanye ngu oli omu ha Bakaiso ba Yahwe. (Is. 43:10) Kakuba abantu abandi bakutabukira, nikisobora kukwanguhira kuraba omu nyikara ya mulingo ogu kakuba abanyabuzaale baawe rundi abataahi baawe baba bamanyire ngu oli muheereza wa Yahwe Ruhanga. Francisco, ow’omu ihanga lya Mozambique nagamba ati: “Nyowe na mukazi wange Carolina obutwayegere amananu, tukagambira ab’omu maka gaitu ngu tukaba tutarukwija kweyongera kwetaba omu kuramya abafu. Okufa kwa mugenzi wa Carolina omwisiki kukalenga encwamu yaitu enu. Omu kiikaro kyaitu, abantu bagira omukoro gw’okwogya omutumbi. Hanyuma, omunyabuzaale arukukirayo ow’omuntu anyakufiire asemeriire kumara ebiro bisatu narara nambere amaizi agayogeze omufu gaaseserwe. Bagamba ngu emigenzo enu ekorwa kusemeza omwoyo gw’omuntu anyakufiire. Abanyabuzaale ba Carolina bakaba nibanihira ngu nuwe akaba nagenda kuraara nambere amaizi gaaseserwe.”

16 Francisco na mukazi we bakakora ki? Francisco nagamba ngu: “Tukanga kwetaba omu mugenzo gunu habwokuba nitugonza Yahwe kandi nitugonza kumusemeza. Abanyabuzaale ba Carolina bakabihirwa muno. Bakagamba ngu tukaba tutarukutamu abaafiire ekitiinisa kandi ngu bakaba batarukugenda kwongera kutubungira rundi kutukonyera. Kusigikirra nk’oku tukaba tusangirwe tubasoboroliire ira ha nyikiriza zaitu, tutongere kuzibazaaho obubakaba bakyaine ekiniga. Abamu bakaturwanirra bagamba ngu tukaba tusangirwe tubagambiire ira encwamu yaitu. Obwire bukahika abanyabuzaale ba Carolina baatekaana kandi obusinge bwagarukaho. Abamu bahikire n’okwija omuka yaitu kutusaba ebitabu ebirukubazaho Baibuli.” Nahabweki tutaswara obukirukuhika ha kurwanirra amananu agarukukwata hali abafu.​—Soma Abarumi 1:16.

HUMUZA KANDI SAGIKA ABARUKUGANYA

Enganjani zonyini zihumuza kandi zisagika abo abaferiirwe abagonzebwa babo (Rora akacweka 17-19) *

17. Kiki ekisobora kutukonyera kuba enganjani yonyini hali Omukristaayo mugenzi waitu arukuganya habw’okufeerwa?

17 Kakuba Omukristaayo mugenzi waitu afeerwa omugonzebwa we, tukole kyona ekirukusoboka kubaho omu bwire bunu obw’obujune. (Nfu. 17:17) Nitusobora tuta kuba “enganjani” yonyini kukira muno Omukristaayo mugenzi waitu obwarukuba nasindikirizibwa kwetaba omu migenzo etahikire? Katurole emisingi ebiri kuruga omu Baibuli ey’esobora kutukonyera kuhuumuza omuntu anyakuferiirwe.

18. Habwaki Yesu yalizire, kandi ekyokurorraho kye nikitwegesa ki?

18 “Murre hamu nabo abanyakurra.” (Bar. 12:15) Nikisobora kutugumira kutunga ebigambo by’okugambira omuntu anyakuli omu kuganya. Obwire obumu amaziga gaitu gabaza kukira ebigambo. Lazaaro munywani wa Yesu obuyafiire, Malyamu, Maliza hamu n’abantu abandi bakarra habw’amugenzi wabo kandi omunywani wabo kufa. Hanyuma y’ebiro bbina kurabaho, Yesu obuyahikireyo nauwe ‘akarra amaizi’ n’obukiraaba ngu akaba akimanyire ngu ali haihi kuhumbuura Lazaaro. (Yoh. 11:17, 33-35) Yesu kurra kikooleka omulingo Yahwe yayehuliire ha kufa kwa Lazaaro. Kandi amaziga ago gakagumya eka enu gabooleka ngu Yesu akaba nabagonza, kandi ekintu kinu kikagumya Malyamu na Maliza. Nikyo kimu n’abagenzi baitu, obubarora okugonza kwaitu n’okufaayo kwaitu, behurrra batali bonka baitu betoroirwe abanywani abarukufaayo kandi abarukubasagika.

19. Obuturukuba nituhumuza Omukristaayo mugenzi waitu anyakuferiirwe ekyahandiikirwe ekiri omu Omugambizi 3:7 nikisobora kutukonyera kita?

19 “Akasumi akokuculerramu, kandi akasumi akokugambiramu.” (Mug. 3:7) Omulingo gundi ogw’osobora kukozesa kuhuumuza Omukristaayo anyakuganya nukwo kuba muntu arukuhuliiriza kurungi. Leka mugenzi waawe akugambire enyehurra ye yoona kuruga ha mutima kandi n’obwarabaza ebigambo ebitahikire, kitakubiihiza. (Yob. 6:2, 3) Nasobora kuba nabibaza habw’okurora obujune bumuhinguraineho kandi ha kaire nukwo kamu aliyo nasindikirizibwa abanyabuzaale abatarukuheereza Yahwe. Nahabweki saba nauwe. Wesengereze Yahwe “Anyakuhurra okusaba” kumuha amaani n’okumuha entekereza enyakuhikire. (Zab. 65:2) Obukiraaba nikisoboka, musome hamu Baibuli. Rundi soma ekicweka kuruga omu bitabu byaitu ekirukugarramu amaani, nk’ekyokurorraho ebyafaayo by’omuntu ondi.

20. Kiki ekiturukwija kubazaaho omu kicweka ekirukuhonderaho?

20 Kamugisa gw’amaani kumanya amananu agarukukwata ha bantu abaafiire hamu n’okunihira okutwine habwabo abali omu bituuro! (Yoh. 5:28, 29) Nahabweki omu bigambo byaitu n’omu bikorwa byaitu, leka tusagike amananu ga Baibuli kandi tugagambireho n’abandi buli murundi turatunga omugisa. Omu kicweka ekirukuhonderaho, nitwija kurora omulingo ogundi Setani ogw’akozesa kulemesa abantu kumanya amananu​—oburaguzi. Nitwija kurora habwaki tusemeriire kwetantara ebikorwa n’eby’okwesemeza ebirumu omutego gw’oburaguzi.

EKIZINA 24 Mwije ha Rusozi rwa Yahwe

^ kac. 5 Setani n’abadaimoni be babihabihire muno abantu nibabegesa ebisuba ebirukukwata hali abafu. Ebisuba binu birugiriiremu abantu baingi kwikiririza omu migenzo etarukwikirizibwa omu Baibuli. Ekicweka kinu nikiija kukukonyera kulinda obwesigwa bwawe hali Yahwe abantu abandi obubaralengaho kukusindikiriza kwetahya omu migenzo etahikire ey’erukukwata hali abafu.

^ kac. 55 KUSOBORRA EBISISANI: Omukazi ow’atali omu ha Bakaiso ba Yahwe narra habw’okufeerwa omugonzebwa we, abanyabuzaale abanyakuli Bakaiso ba Yahwe nibamuhumuza.

^ kac. 57 KUSOBORRA EBISISANI: Hanyuma y’okuseruliiriza ha migenzo ekorwa ha rufu, ow’oruganda asoborra abanyabuzaale be enyikiriza ze, baitu nakikora omu mulingo ogw’obwebundaazi.

^ kac. 59 KUSOBORRA EBISISANI: Abagurusi b’ekitebe nibahuumuza kandi nibasagika ow’oruganda anyakuferiirwe omugonzebwa we.