Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 15

Biki Ebiturukwega omu Byamahano Yesu Yakozere?

Biki Ebiturukwega omu Byamahano Yesu Yakozere?

“Ayagendagendaga, nakora okurungi, nakiza.”​—ENG. 10:38.

EKIZINA 13 Kristo, Ekyokurorraho Kyaitu

EBITURAYEGA a

1. Soborra ekyabaireho Yesu obuyakozere ekyamahano eky’okubanza.

 TEERAMU akasisani guli mwaka 29 Y.A.K. ha kutandika kw’obuheereza bwe. Yesu na Malyamu nyina, na bamu ha begeswa be baraaliziibwe ha bugenyi omu Kana, ekyaro ekiri omu matemba ga Nazalesi nambere Yesu yazaliirwe. Malyamu ali munywani w’eka egi kandi nakonyera kurolerra abagenyi. Baitu obugenyi obububa nibugenda omumaiso, amaarwa gahwaho kandi ekizibu kinu kikaba nikisobora kuswaza eka egi n’abagole. b Obundi abagenyi bakaba baingi muno kukira abo abaraaliziibwe. Malyamu ahinduka arora omutabani amugambira ati: “Tibanyina marwa.” (Yoh. 2:1-3) Yesu akora ki? Akora ekintu ekirukuhuniiriza afoora amaizi “amarwa amarungi.”—Yoh. 2:9, 10.

2-3. (a) Byamahano ki Yesu yakozere? (b) Tugasirwa tuta obutubyegaho?

2 Yesu akakora ebyamahano ebindi bingi omu buheereza bwe. c Akakozesa amaani ge kukonyera enkumi n’enkumi z’abantu. Ekyokurorraho, akaliisa abasaija 5,000 kandi ha murundi ogundi abasaija 4,000, n’asobora kuba yaliisize abantu nka 27,000 kakuba oteranizaaho abakazi n’abaana abaali baroho. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) Omu kasumi ako, Yesu akakiza baingi abaali barwaire. (Mat. 14:14; 15:30, 31) Mali ekitebe ky’abantu kikasemererwa muno kuliisibwa n’okukizibwa Yesu!

3 Kasumi kanu nitwega bingi kuruga omu byamahano Yesu yakozere. Omu kicweka kinu, nitugenda kubazaaho gamu h’amasomo turukwega omu byamahano binu. Hanyuma turole omulingo tusobora kwoleka obwebudaazi n’embabazi Yesu yayolekere obwakaba n’akora ebyamahano.

EBITURUKWEGA HALI YAHWE NA YESU

4. Ebyamahano Yesu yakozere nibitwegesa hali oha?

4 Ebyamahano Yesu yakozere nibitwegesa amasomo agarukukwata hali Yahwe na Yesu kandi agarukugumya okwikiriza kwaitu. Habwokuba Yahwe nuwe Ndugirro y’amaani Yesu yakozesaaga. Engeso Ezabakwenda 10:38 nihagamba ngu: “Ruhanga okuyamusesereho [Yesu] omwoyo ogurukwera namani: ayagendagedanga, nakora okurungi, nakiza bona abayendereziibwe Setani; baitu Ruhanga akaba ali nauwe.” Ijuka ngu byona Yesu ebiyakozere n’ebiyabalize otwaliiremu n’ebyamahano bikooleka enyehurra n’entekereza ya Ise. (Yoh. 14:9) Leka tubazeeho amasomo asatu agatusobora kwegera ha byamahano bya Yesu.

5. Kiki ekyaletiire Yesu kukora ebyamahano? (Matayo 20:30-34)

5 Eky’okubanza, Yesu na Ise batugonza muno. Yesu obwakaba ali omu nsi, akooleka okugonza okwainiire abantu kuraba omu kubakorra ebyamahano kukehya ha kubonabona kwabo. Kiro kimu, abafu b’amaiso babiri bakamusaba abakonyere. (Soma Matayo 20:30-34.) ‘Akakwatwa embabazi’ kandi yabakiza. Ekigambo ky’Oruyonaani ekihindurwa nka ‘yakwatwa embabazi’ ekikozesiibwe hanu nikimanyisa kusaalirirwa omuntu. Kusaalirirwa oku okurukusigikirra ha kugonza nukwo kwaletiire Yesu kuliisa abantu abaali baine enjara n’okukiza omugenge. (Mat. 15:32; Mar. 1:41) Nitukigumya ngu Yahwe, Ruhanga w’embabazi n’Omwana we nibatugonza muno kandi basaasa obubarora nitubonabona. (Luk. 1:78; 1 Pet. 5:7) Baine ekihika eky’okumaraho ebintu byona ebiretera abantu kubonabona.

6. Maani ga mulingo ki Ruhanga ag’ahaire Yesu?

6 Ekyakabiri, Ruhanga ahaire Yesu amaani ag’okumaraho ebizibu by’abantu byona. Yesu obuyakozere ebyamahano akooleka ngu aine obusobozi obw’okumaraho ebizibu ebitutasobora kumaraho. Ekyokurorraho, aine amaani ag’okumaraho ebintu byona ebituleetera kubonabona, ekibi ekitwagwetiirwe, endwaire n’okufa. (Mat. 9:1-6; Bar. 5:12, 18, 19) Ebyamahano yakozere nibyoleka ngu n’asobora kukiza “endwara zona” n’okuhumbuura abafu. (Mat. 4:23; Yoh. 11:43, 44) Ekindi, aine amaani ag’okuculeeza ihunga n’okubiinga emyoyo embi. (Mar. 4:37-39; Luk. 8:2) Kanikigarramu amaani kukimanya ngu Yahwe ahaire Omwana we amaani og’okukora ebintu binu.

7-8. (a) Ebyamahano Yesu yakozere nibituleetera kugumya ki? (b) Kyamahano ki eky’olindiriire kurora omu nsi empyaka?

7 Ekyakasatu, nitukigumya ngu emigisa yoona eraleetwa Obukama bwa Ruhanga niija kuhikirra. Ebyamahano Yesu yakozere obwakaba ali omu nsi nibitwegesa ngu naija kukora ebirukukiraho nk’Omukama w’Obukama bwa Ruhanga. Tekerezaaho ebintu ebituli haihi kwegondezaamu hansi y’obulemi bwe. Nitwija kwegondeza omu bwomeezi oburungi habwokuba naija kwihaho endwaire zoona n’obulema ebiretiire abantu kubonabona. (Is. 33:24; 35:5, 6; Kus. 21:3, 4) Titulyongera kurumwa enjara rundi kuhikwaho ebigwererezi. (Is. 25:6; Mar. 4:41) Tulisemererwa muno kutangirra abantu baitu abaafiire kuruga “omu bituro.” (Yoh. 5:28, 29) Kyamahano ki eky’olindiriire kurora omu nsi empyaka?

8 Yesu obwakaba nakora ebyamahano akooleka obwebundaazi n’embabazi, emiringo eitusemeriire kumwegeraho. Leka tubazeeho ebyokurorraho bibiri, nitutandika n’obugenyi obwabaire Kana.

ISOMO ERIRUKUKWATA HA BWEBUNDAAZI

9. Habwaki Yesu yakozere ekyamahano ha bugenyi? (Yohana 2:6-10)

9 Soma Yohana 2:6-10. Kyali kiragiro Yesu kugira ekiyakoraho ha bugenyi amaarwa obugahoireho? Nangwa. Busaho bunabbi obwali nibwoleka ngu Masiya yakukozere ekyamahano eky’amaarwa. Tekerezaaho omulingo osobora kwehurra kakuba ebyokunywa bihwaho ha bugenyi bwawe. Nikisoboka kuba ngu Yesu akagirra eka egi embabazi, kukira muno abagole kandi akaba atarukugonza baswale. Nahabweki, akakora ekyamahano. Akahindura amaizi agarukuhika lita 390 yagafoora amaarwa amarungi. Obundi akakora maingi nukwo agamu gasigale rundi bagatunde nukwo abagole batunge sente ezirabakonyera. Hataroho kugurukyagurukya abagole banu baine kuba basemeriirwe muno!

Yegera hali Yesu kuraba omu kutenyumiza habw’ebintu eby’okozere (Rora akacweka 10-11) e

10. Nsonga ki ezindi enkuru ezirukusangwa omu Yohana esuura 2? (Rora ekisisani.)

10 Tekerezaaho ensonga ezindi enkuru ezirukubazibwaho omu Yohana esuura 2. Okyetegeriize ngu Yesu tali nuwe yataire amaizi omu ntungiro z’amabaale? Omu kiikaro ky’okuleetera abantu kumuteekaho omutima, akagambira abaheereza bazijuze. (Orukarra 6, 7) Hanyuma y’okufoora amaizi amaarwa tali nuwe yatwaliire mukuru w’obugenyi amaarwa, baitu akagambira abaheereza kukikora. (Orukarra 8) Kandi nitukigumya ngu Yesu atemerre omu maiso g’abagenyi akwasire ekikopo ky’amaarwa n’agamba ati: ‘Muroze h’amaarwa aganaruga kukora!’

11. Ekyamahano Yesu yakozere nikitwegesa ki?

11 Ekyamahano kya Yesu eky’okufoora maizi amaarwa nikitwegesa ki? Nikitwegesa kuba bantu abebundaazi. Yesu atehaisanize habw’ekyamahano kinu n’ebindi byona ebiyakozere. Baitu n’obwebundaazi, yagarurraga Ise ekitiinisa. (Yoh. 5:19, 30; 8:28) Obuturahondera ekyokurorraho kya Yesu eky’obwebundaazi, titurukwija kwehaisaniza habw’ebintu byona turakora. Kyona ekiturakora omu kuheereza Yahwe, tuleke kwenyumiza itwenka baitu twenyumize habw’omugisa ogw’okuheereza Yahwe. (Yer. 9:23, 24) Naitwe leka tumuhe ekitiinisa ekimusemeriire. Habwokuba titusobora kukora kintu kyona ekirungi tutaine bukonyezi bwa Yahwe.—1 Kol. 1:26-31.

12. Mulingo ki ogundi ogutusobora kwegera ha kyokurorraho kya Yesu eky’obwebundaazi? Bazaaho ekyokurorraho.

12 Leka tubazeeho omulingo ogundi nk’oku tusobora kwegera ha kyokurorraho kya Yesu eky’obwebundaazi. Tekerezaaho ekyokurorraho kinu. Omugurusi amara obwire n’akonyera omuheereza omuto kutekaniza orubazo rwe orwa boona orw’okubanza. Hanyuma, ow’oruganda onu aha orubazo orurungi kandi ekitebe kyona kirugonza. Hanyuma y’orusorrokano, omuntu aija agambira omugurusi ati: ‘Ow’oruganda ahaire orubazo orurungi, tinukwo?’ Mali kihikire omugurusi kugamba ati: ‘Ego, baitu mazire obwire bwingi nimukonyera. Rundi omu mulingo gw’obwebundaazi agamba ati: ‘Ego, mali rubaire rurungi nimwesiimisa.’ Obutuba bebundaazi, titwehaisaniza habw’ebirungi tukoliire abandi. Tutunga okumarwa kukimanya ngu Yahwe arora kandi asiima ebitukora. (Lengesaniza Matayo 6:2-4; Baheb. 13:16) Mali tusemeza Yahwe obutwegera ha kyokurorraho kya Yesu eky’obwebundaazi.—1 Pet. 5:6.

ISOMO ERIRUKUKWATA HA KWOLEKA EMBABAZI

13. Kiki Yesu ekiyarozere obuyahikire haihi n’orubuga rwa Naini kandi akakora ki? (Luka 7:11-15)

13 Soma Luka 7:11-15. Tekerezaaho ekyabaireho omu mwaka 31 Y.A.K. Yesu akaba agenzere omu rubuga rwa Naini, omu Galiraya orukaba ruli haihi na Sunemu, nambere nabbi Erisa yahumbwire omwana w’omukazi emyaka nka 900 enyuma. (2 Bakam. 4:32-37) Yesu obwaba ali haihi kuhika ha mulyago gw’orubuga, arora abarukugenda kuziika. Ekiroho nikisaaliza muno habwokuba omufakati aferiirwe omwana we omu wenka. Omukazi onu ow’arukuganya ali n’abantu baingi kuruga omu rubuga. Yesu ayemereza abarukugenda kuziika kandi akorra omukazi onu ekintu ekirukuhuniiriza, ahumbuura omwana we. Kinu kiri kyamahano eky’okubanza omu byamahano bisatu ebirukubazaaho okuhumbuuka ebihandiikirwe omu bitabu by’enjiri.

Yegera hali Yesu kuraba omu kwoleka embabazi abo abarukuganya (Rora akacweka 14-16)

14. Bintu ki ebindi ebikuru ebirukusangwa omu Luka esuura 7? (Rora ekisisani.)

14 Tekerezaaho ebintu ebindi ebikuru ebirukusangwa omu Luka esuura 7. Oyetegeriize ngu Yesu ‘obuyaboine’ omukazi naganya, “yamuganyira”? (Orukarra 13) Obundi Yesu obuyamuboine narra naraba haihi n’omutumbi gw’omwana we, akamukwatirwa embabazi. Yesu atagarukire ha kumukwatirwa embabazi, baitu akamwoleka ngu namusaalirirwa. Akabaza nauwe omu iraka erikuhuumuza, n’agamba ati: “Otarra.” Hanyuma akamukonyera. Akamuhumbuura “yamuha nyina.”—Orukarra 14, 15.

15. Ekyamahano kya Yesu nikitwegesa ki?

15 Ekyamahano kinu nikitwegesa ki? Nikitwegesa kwoleka embabazi abo abarukuganya. Ky’amananu, ngu titusobora kuhumbuura abafu nk’oku Yesu yakozere. Baitu nka Yesu, nitusobora kwoleka embabazi abo abaferiirwe kuraba omu kwetegereza kurungi enyikara eibarumu. Nitusobora kubooleka ngu nitubasaalirirwa kuraba omu kubaza nabo, kubakonyera n’okubahuumuza. d (Nfu. 17:17; 2 Kol. 1:3, 4; 1 Pet. 3:8) Kandi ebikorwa n’ebigambo bike nibisobora kubakonyera muno.

16. Nk’oku kyolekerwe omu kisisani, ekyokurorraho kya munyaanya itwe ayaferiirwe muhara we nikikwegesa ki?

16 Tekerezaaho ekyokurorraho kinu. Omu myaka ey’erabireho, ekizina obukyali nikigenda omumaiso omu nsorrokano, munyaanya itwe omu akarora munyaanya itwe ondi narra. Ekizina kikaba nikibazaaho okuhumbuuka kandi nubwo akaba arugire kufeerwa muhara we. Munyaanya itwe obuyamurozere, akagenda yamukwataho yamuhuumuza baazina hamu ekizina. Hanyuma munyaanya itwe oubaahumwize, akagamba ati: “Nkehurra ngu ab’oruganda na banyaanya itwe nibangonza muno.” Nkasemererwa muno habw’okugenda omu nsorrokano. Akongeraho ati: “Hanu nuho tutungira obukonyezi obuturukwetaaga.” Nitukigumya ngu Yahwe arora kandi asiima n’ebintu ebitaito ebitukora kwoleka embabazi abo abarukuganya kandi abaine ‘omutima ogucwekere.’—Zab. 147:3.

WESOMESEHO EBYAMAHANO BYA YESU

17. Biki ebitwegere omu kicweka kinu?

17 Nitwija kugarurwamu amaani obuturayesomesaho ebyamahano Yesu yakozere. Bitwegesa ngu Yahwe na Yesu batugonza muno, Yesu aine amaani ag’okumaraho ebizibu by’abantu byona kandi emirago yoona ey’omu kasumi ak’omumaiso niija kuhikirra Obukama bwa Ruhanga obuburatandika kulema ensi. Obuturaaba nitwesomesaho ebyamahano ebi, twecumiitirizeeho omulingo tusobora kwegera ha miringo ya Yesu. N’osobora kubyesomesaho rundi mubibazeeho omu kuramya okw’eka. Serra amasomo ag’osobora kwega kandi hanyuma ogagambireho abandi. Obworakora eki, noija kubaza n’abandi ebintu ebirukwombeka.—Bar. 1:11, 12.

18. Biki ebiturukugenda kubazaaho omu kicweka ekirukuhonderaho?

18 Yesu obwakaba ali haihi kumalirra obuheereza bwe, akakora ekyamahano eky’okumalira omu byamahano bisatu eby’okuhumbuuka ebiyakozere. Baitu kinu kyali ky’embaganiza habwokuba akahumbuura munywani we ow’akaba amazire ebiro bbina afiire. Masomo ki agaturukwega kuruga omu kyamahano eki? Kandi nikisobora kita kugumya okwikiriza kwaitu omu kuhumbuuka? Ekicweka ekirukuhonderaho nikiija kugarukamu ebikaguzo ebi.

EKIZINA 20 Okahayo Omwana Waawe Omugonzebwa

a Yesu akaculeeza ihunga ery’amaani, y’akiza abarwaire, kandi y’ahumbuura abafu. Mali nikisemeza kusomaho ebyamahano yakozere. Bikahandiikwa omu Baibuli, hatali kutusemeza baitu kutwegesa. Obuturaaba nitubyegaho, nitwija kwega amasomo agaragumya okwikiriza kwaitu omuli Yahwe na Yesu n’emiringo enungi eitusemeriire kukurakuraniza.

b Omukugu omu ow’arukuseruliiriza ha Baibuli akagamba ati: “Kara abantu baatekerezaaga ngu kwoleka amakune bujunanizibwa bw’amaani kandi baakoraga kyona ekibarukusobora kuteekaniriza abagenyi baabo ebintu bingi. Mali kwoleka amakune kukira muno ha bugenyi kyayetaagisaga kutekaniza ebyokulya n’ebyokunywa bingi.”

c Ebitabu by’enjiri bibazaaho ebyamahano ebirukuhingura omu 30 Yesu ebiyakozere. Ekindi, ebyamahano ebindi obubiba nibibazibwaho biteranizibwa hamu. Kiro kimu, abantu kuruga omu ‘rubuga rwona’ bakaija nambere ali kandi “yakiza baingi abakaba barwaire endwara.”—Mar. 1:32-34.

d Kumanya ebyorakora kuhuumuza abarukuganya, rora ekicweka “Huumuza Abarukuganya nk’Oku Yesu Yakozere” omu Watchtower eya Novemba 1, 2010.

e KUSOBORRA EKISISANI: Yesu ayemeriire enyuma y’abagole n’abagenyi abarukwegondeza omu maarwa agaakozere.