Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 16

“Munyanyoko Nagenda Okuhumbuka”!

“Munyanyoko Nagenda Okuhumbuka”!

“Yesu yamugambira [Maliza] ati munyanyoko nagenda okuhumbuka.”​—YOH. 11:23.

EKIZINA 151 Alibeeta

EBITURAYEGA a

1. Omwojo omu akooleka ata ngu naikiririza omu murago gw’okuhumbuuka?

 OMWOJO arukwetwa Matthew akaba aine oburwaire obw’amaani obwamwetaagisize kumusemeza emirundi nyingi. Obwakaba aine emyaka musanju, uwe n’abazaire be baali nibarora puroguraamu eya JW Broadcasting®. Hakumalirra kwa puroguraamu bakarora ekizina ekirukubazaaho okuhumbuuka. b Hanyuma, Matthew akagenda hali bazaire be yabakwata mungaro yabagambira ati: “Leka mbagambire, n’obundaafa, ninyija kuhumbuuka. Mutafaayo, nimwija kwongera mundole.” N’osobora kutekerezaaho omulingo abazaire abo bayehuliire obubaakimanyire ngu mutabani wabo aine okwikiriza okugumire omu kuhumbuuka?

2-3. Habwaki kirungi kwikara nitutekerezaaho omurago gw’okuhumbuuka?

2 Tusemeriire kwikara nitutekerezaaho omurago gwa Baibuli ogw’okuhumbuuka. (Yoh. 5:28, 29) Habwaki? Habwokuba titumanyire nidi obutusobora kutunga oburwaire obw’amaani rundi kufeerwa omuntu waitu. (Mug. 9:11; Yak. 4:13, 14) Okunihira kwaitu omu kuhumbuuka nikusobora kutukonyera kugumira ebizibu ebi. (1 Bas. 4:13) Ebyahandiikirwe nibitugumya ngu Isiitwe ow’omu iguru atumanyire kurungi kandi n’atugonza muno. (Luk. 12:7) Mali Yahwe asemeriire kuba amanyire byona ebirukutukwataho n’ebiturabiremu nukwo asobole kutuhumbuura nk’oku tuli hati. Yahwe n’atugonza muno kandi atuhaire omugisa gw’okwomeera ebiro n’ebiro, n’obuturafa naija kutuhumbuura!

3 Omu kicweka kinu nitwija kubazaaho ensonga habwaki nitusobora kwikiririza omu murago gw’okuhumbuuka. Ekindi, nitwija kubazaaho Ebyahandiikirwe ebirukugumya okwikiriza kwaitu ebirumu ebigambo binu: “Munyanyoko nagenda okuhumbuka.” (Yoh. 11:23) Hanyuma nitwija kurora omulingo tusobora kugumya okwikiriza kwaitu omu kunihira kw’okuhumbuuka.

HABWAKI NITUSOBORA KWIKIRIRIZA OMU MURAGO GW’OKUHUMBUUKA

4. Kiki ekitusemeriire kuba nitugumya kusobora kwikiririza omu kituraganiziibwe? Bazaaho ekyokurorraho.

4 Kusobora kwikiririza omu murago, tusemeriire kukigumya ngu ow’aturaganiize n’agonza kandi aine amaani, rundi obusobozi obw’okuguhikiiriza. Ekyokurorraho: Katugambe ngu enju yaawe esiisirwe ihunga kandi munywani waawe akuraganiza ati: ‘Ningenda kukukonyera nkwombekere enju yaawe.’ Okirora ngu nakimanyisa kandi ngu mali n’agonza kukukonyera. Kakuba aba ali mwombeki omukugu kandi aine ebyokukozesa nooba nokigumya ngu naija kukukonyera. Nahabweki oikiriza ekyakuraganiize. Kandi obukirukuhika ha murago gwa Ruhanga ogw’okuhumbuuka? Mali n’agonza kandi aine amaani ag’okuguhikiiriza?

5-6. Habwaki nitukigumya ngu Yahwe n’agonza kuhumbuura abafu?

5 Yahwe n’agonza kuhumbuura abafu? Hataroho kugurukyagurukya n’agonza. Akakozesa abahandiiki ba Baibuli abarukwahukana kuhandiikaho omurago gw’okuhumbuuka. (Is. 26:19; Hos. 13:14; Kus. 20:11-13) Kandi Yahwe obwaraganiza ahikiiriza. (Yos. 23:14) Amananu gali, Yahwe aine ekihika eky’okuhumbuura abafu. Habwaki nitugamba tuti?

6 Tekerezaaho eky’okurorraho kya Yobu. Akaba nakigumya ngu n’obuyakufiire, Yahwe akaba aine ekihika eky’omurora ali mwomeezi. (Yob. 14:14, 15) Yahwe nukwo arukwehurra ati h’abaheereza be boona abaafiire. Aine ekihika eky’okubahumbuura, batunge obwomeezi oburungi kandi oburumu okusemererwa. Kandi abo abaafiire batakatungire omugisa ogw’okwega hali Yahwe? Ruhanga waitu ow’okugonza nabo naija kubahumbuura. (Eng. 24:15) N’agonza batunge omugisa ogw’okufooka banywani be kandi bomeere ebiro n’ebiro omu nsi. (Yoh. 3:16) Mali, Yahwe n’agonza kuhumbuura abafu.

7-8. Habwaki nitukigumya ngu Yahwe aine amaani ag’okuhumbuura abaafiire?

7 Yahwe aine amaani ag’okuhumbuura abafu? Ego! Habwokuba nuwe “Owobusobozi bwona.” (Kus. 1:8) Aine amaani ag’okusingura omunyanzigwa wena otwaliremu n’okufa. (1 Kol. 15:26) Kumanya eki, kituhuumuza kandi kitugumya. Tekerezaaho ekyokurorraho kya Munyaanya itwe Emma Arnold. Uwe n’ab’omuka ye bakahikwaho ebizibu ebyalengere okwikiriza kwabo omu Bulemu obw’Ensi Yoona II. Kusobora kuhuumuza muhara we habw’abantu baabo abaaferiire omu nkambi yaba Nazi, Emma akagamba ati: “Kakuba abafu batasobora kuhumbuuka, okufa kwakubaire nikukira Ruhanga amaani, baitu eki tunukwo kiri.” Mali, busaho kintu kyona ekirukukira Yahwe amaani! Ruhanga ow’obusobozi bwona ayahangire obwomeezi n’asobora kugarurra abaafiire obwomeezi.

8 Ensonga endi habwaki nitukigumya ngu Yahwe aine obusobozi obw’okuhumbuura abaafiire eri ngu aijuka buli kimu. Amanyire ibara lya buli nyunyuuzi. (Is. 40:26) Ekindi, aikara naijuka abo abaafiire. (Yob. 14:13; Luk. 20:37, 38) Naijuka n’ebintu ebitaito ebirukukwata hali abo abaarahumbuura otwaliremu omulingo abarukusisana, enyetwaza yabo n’ebibaarabiremu bakyali bomeezi.

9. Habwaki noikiririza omu murago gwa Yahwe ogw’okuhumbuura abantu omu kasumi ak’omumaiso?

9 Mali nitusobora kwikiririza omu murago gwa Yahwe ogw’okuhumbuura abafu habwokuba tukimanyire ngu n’agonza kandi aine amaani ag’okuguhikiiriza. Wetegereze ensonga endi habwaki nitwikiririza omu murago gwa Ruhanga ogw’okuhumbuuka. Yahwe akahumbuura abantu. Omu busumi bwa kara akasobozesa bamu h’abasaija abesigwa otwaliremu na Yesu, kuhumbuura abantu. Leka tubazeeho kumu ha kuhuumbuka okwakozerwe Yesu okurukusangwa omu Yohana esuura 11.

MUNYWANI WA YESU AFA

10. Kiki ekyabaire Besaniya Yesu obw’akaba n’atebeza nseri ya Yorudaani, kandi akakora ki? (Yohana 11:1-3)

10 Soma Yohana 11:1-3. Tekerezaaho ekyabaireho omu Besaniya ha kumalirra kw’omwaka 32 Y.A.K. Yesu akaba aine banywani be nfenanfe omu kyaro kinu, Lazaro na banyaanya babiri Malyamu na Maliza. (Luk. 10:38-42) Lazaro akarwara kandi banyaanya bayeralikirra muno. Bakasindikira Yesu obutumwa ow’akaba ali nseri ya Yorudaani, kandi kuruga Besaniya kuhika nambere akaba ali kyatwaraga ebiro nka bibiri. (Yoh. 10:40) Eky’obusaasi, Lazaro afa haihi omu kasumi nuko kamu omutumwa obuyahikire hali Yesu. N’obukiraaba ngu Yesu akimanyire ngu munywani we afiire, aikarayo kumara ebiro bibiri kandi hanyuma agenda Besaniya. Nahabweki nambere yahikiire, Lazaro akaba amazire ebiro bbina afiire. Yesu n’agonza kukora ekintu ekiragasira banywani be kandi kikahaisa Ruhanga ekitiinisa.—Yoh. 11:4, 6, 11, 17.

11. Ekyokurorraho kya Yesu nikitwegesa ki ha bunywani?

11 Ekyabaireho nikitwegesa isomo erirukukwata ha bunywani. Kitekerezeeho: Malyamu na Maliza obubaasindikiire Yesu obutumwa, batamusabe kwija Besaniya. Bakamugambira ngu munywani we arwaire. (Yoh. 11:3) Lazaro obuyafiire Yesu akaba n’asobora kumuhumbuura n’asigikirra nambere akaba ali. Baitu Yesu akacwamu kugenda Besaniya nukwo asobole kuba hamu na banywani be, Malyamu na Maliza. Oine omunywani ow’ayetekaniize kukukonyera n’obworukuba otamusabire obukonyezi? Obukiraaba nukwo kiri, n’okigumya ngu naija kukukonyera omu ‘omu kasumi ak’obujune.’ (Nfu. 17:17) Nka Yesu, naitwe leka tube banywani aba mulingo ogu! Leka turole ekindi ekyabaireho.

12. Kiki Yesu ekiyaraganiize Maliza kandi habwaki akaba n’asobora kwesiga omurago ogu? (Yohana 11:23-26)

12 Soma Yohana 11:23-26. Maliza obwakimanya ngu Yesu ali haihi na Besaniya. Airuka kumutangaana kandi amugambira ati: “Mukama wange, kakuba okaba oli hanu, [mugenzi wange] tiyakufire.” (Yoh. 11:21) Ky’amananu ngu Yesu akaba n’asobora kukiza Lazaro. Baitu Yesu n’agonza kukora ekintu ekirukuhuniiriza. Araganiza ati: “Munyanyoko nagenda okuhumbuka.” Kandi aha Maliza ensonga habwaki asemeriire kwikiririza omu murago ogu. Amugambira ati: “Ninyowe kuhumbuka, nobwomezi.” Ruhanga akaha Yesu amaani ag’okuhumbuura abafu. Enyumaho, akaba ahumbwire omwisiki hanyuma y’obwire buke afiire kandi yahumbuura n’omusigazi ow’asobora kuba akaba afiire ha kiro eki. (Luk. 7:11-15; 8:49-55) Baitu arasobora kuhumbuura omuntu ow’amazire ebiro bbina afiire kandi omubiri gwe gutandikire kujunda?

“LAZARO, TURUKA OIJE”

Yesu akasaliirirwa muno banywani be abakaba nibaganya (Rora akacweka 13-14)

13. Nk’oku kyolekerwe omu Yohana 11:32-35, Yesu akehurra ata obuyarozere Malyamu n’abandi nibarra? (Rora ekisisani.)

13 Soma Yohana 11:32-35. Tekerezaaho ekyahondiireho. Malyamu, munyaanya Lazaro ondi nauwe agenda hali Yesu. Agarukamu ebigambo Maliza ebyabalize: “Mukama wange, kakuba okaba oli hanu, [mugenzi wange] tiyakufire.” Malyamu n’abantu abandi bakaba nibaganya muno. Yesu obuyabarozere kandi yahurra nibarra yasaasa muno. Habwokuba akaba nasaliirirwa banywani be nauwe akarra. Nayetegereza obusaasi obutuhurra obutufeerwa omuntu waitu. Nitukigumya ngu aine ekihika eky’okwihaho ekituleetera kurra!

14. Omulingo Yesu yahuliiremu obuyarozere Malyamu narra nikitwegesa ki hali Yahwe?

14 Omulingo Yesu yayehuliiremu nigutwegesa ngu Yahwe ali Ruhanga ow’embabazi. Habwaki? Nk’oku twarozere omu kicweka ekihoire, Yesu ebiyakozere byoleka entekereza n’enyehurra ya Ise. (Yoh. 12:45) Nahabweki, obutusoma ngu Yesu akasaliirirwa muno banywani be abaali nibaganya yahika n’okurra, nikitugumya ngu Yahwe nauwe atusaliirirwa obutuba nituganya habw’okufeerwa. (Zab. 56:8) Mali eki tikirukukuleetera kugonza kwirra haihi na Ruhanga waitu ow’embabazi?

Yesu akooleka ngu nakira okufa amaani (Rora akacweka 15-16)

15. Nk’oku kyolekerwe omu Yohana 11:41-44 kiki ekyabaire ha kituuro kya Lazaro? (Rora ekisisani.)

15 Soma Yohana 11:41-44. Yesu ahika ha kituuro nambere baali baziikire Lazaro kandi abagambira kwihaho ibaale. Maliza amutanga n’agamba ngu hati nanunka. Baitu Yesu amugarukamu ati: ‘Tinkungambiire nti obworaaba noikiriza orarora ekitiinisa kya Ruhanga?’ (Yoh. 11:39, 40) Hanyuma Yesu yarora haiguru yasaba omu maiso g’abantu. N’agonza abantu bahe Yahwe ekitiinisa habw’ekyagenda kukorwa. Hanyuma Yesu yayamirra ati: “Lazaro, turuka oije!” Kandi Lazaro yaruga omu kituuro! Yesu akora ekintu baingi ekibasobora kuba baali nibatekereza ngu tikirukusoboka.—Rora obugambo oburukusoborra Yohana 11:17, NWT.

16. Ebiturukusoma omu Yohana esuura 11 nibigumya bita okwikiriza kwaitu omu murago ogw’okuhumbuuka?

16 Ebiturukusoma omu Yohana esuura 11 nibigumya okwikiriza kwaitu omu kuhumbuuka. Omu mulingo ki? Ijuka Yesu ekiyaraganiize Maliza: “Munyanyoko nagenda okuhumbuka.” (Yoh. 11:23) Kusisanaho na Ise, Yesu n’agonza kandi aine amaani g’okuhikiiriza omurago ogu. Okurra kwe kukooleka ngu n’agondeza kimu kwihaho okufa n’obusaasi obukuleetera abantu. Kandi Lazaro obuyarugire omu kituuro, Yesu akongera yayoleka ngu aine amaani ag’okuhumbuura abafu. Ekindi, tekerezaaho Yesu ekiyagambiire Maliza: ‘Tinkungambiire nti obworaaba noikiriza orarora ekitiinisa kya Ruhanga?’ (Yoh. 11:40) Twine ensonga nungi habwaki nitwikiriza ngu omurago gwa Ruhanga ogw’okuhumbuura abafu nigwija kuhikirra. Baitu kiki ekitusobora kukora kweyongera kugumya kwikiriza kwaitu omu murago gunu?

NITUSOBORA TUTA KUGUMYA OKWIKIRIZA KWAITU OMU MURAGO GW’OKUHUMBUUKA

17. Kiki ekitusemeriire kwijuka obuturaaba nitusomaho Ebyahandiikirwe ebirukubazaaho okuhumbuuka?

17 Soma kandi wecumiitirizeeho kuhumbuuka okwabaireho kara. Omu Baibuli harumu ebyokurorraho munaana eby’abantu abaahumbuukire omu nsi. c Habwaki otabyesomesaaho n’obwegendereza? Obworaaba n’okikora ijuka ngu abantu banu baali basaija, abaana, n’abakazi abaabaireho kwo. Serra amasomo ag’osobora kwega. Tekerezaaho omulingo buli kyokurorraho kirukwoleka ngu Yahwe n’agonza kuhumbuura abafu kandi aine amaani ag’okukikora. Ekirukukirayo obukuru, wecumiitirizeeho okuhumbuuka okurukukirayo obukuru, okwa Yesu. Ijuka ngu abantu baingi bakamurora hanyuma y’okuhumbuuka kandi eki nikyongera kugumya okwikiriza kwaitu.—1 Kol. 15:3-6, 20-22.

18. Nitusobora tuta kukozesa kurungi ebizina byaitu ebirukubazaaho okuhumbuuka? (Rora obugambo obuli hansi.)

18 Huliiriza ebizina ebirukubazaaho okuhumbuuka. d (Bef. 5:19) Ebizina binu bituleetera okunihira kandi bigumya okwikiriza kwaitu omu kuhumbuuka. Bihuliirize muno, lengaho kubikwata omu mutwe kandi mubazeeho amakuru g’ebigambo ebirumu omu kuramya kw’eka. Kwata ebigambo omu mutwe kandi oikale nobitekerezaaho. Hanyuma obwerayesanga obwomeezi bwawe buli omu kabi rundi okafeerwa omuntu waawe, omwoyo gurukwera nigwija kukukonyera kwijuka ebizina ebi kandi bikuhuumuze.

19. Bintu ki ebirukukwata ha kuhumbuuka ebitusobora kutekerezaaho? (Rora akasanduuko “ Wakugondeze Kubakaguza Ki?”)

19 Teeramu akasisani. Yahwe akatuha obusobozi obw’okuteeramu akasisani tuli omu nsi empyaka. Munyaanya itwe omu akagamba ati: “Mmara obwire bwingi ninteramu akasisani ndi omu nsi empyaka, mpika n’okuhurra ebyakyo nibiboya.” Teeramu akasisani notangatangana abasaija n’abakazi abarukubazibwaho omu Baibuli. Nooha ow’olindiriire kurora? Bikaguzo ki eby’olimukaguza? Teeramu akasisani notangirra abantu baawe abaafire. Tekerezaaho omulingo olyehurramu obwolibarora, omulingo olibagwa munda n’okusemererwa okw’olitunga.

20. Kiki ekitusemeriire kucweramu kimu kukora?

20 Mali nitusiima muno Yahwe habw’okutuha omurago ogw’okuhumbuuka! Nitukigumya ngu nigwija kuhikirra habwokuba Yahwe n’agonza kandi aine maani ag’okuguhikiiriza. Leka tucweremu kimu kwikara nitugumya okwikiriza kwaitu omu kunihira kunu okw’omuhendo. Obuturakikora nitwija kweyongera kwirra haihi na Ruhanga, ow’araganiize buli omu haliitwe ati, ‘Abantu baawe nibaija kuhumbuuka!’

EKIZINA 147 Nitunihira Kutunga Obwomeezi Obutahwaho

a Obworaaba oferiirwe omuntu, hataroho kugurukyagurukya omurago ogw’okuhumbuuka gukuhuumuza muno. Baitu n’osobora ota kusoborra abandi ensonga habwaki noikiririza omu murago gunu? Kandi n’osobora ota kweyongera kugumya okwikiriza kwawe omu murago gunu? Ekicweka kinu nikiija kutukonyera kugumya okwikiriza kwaitu omu murago ogw’okuhumbuuka.

b Ekizina ekibaarozere kiine omutwe Ensi Empyaka Iriire Haihi ekyaturukiire omu broadcast eya Novemba 2016.

c Ebyokurorraho binu nibisangwa omu 1 Bakam 17:17-24; 2 Bakam 4:32-37; 13:20, 21; Luk. 7:11-15; 8:41-56; Yoh. 11:38-44; Eng. 9:36-42; na Eng. 20:7-12.

d Rora ebizina binu omu kitabu Muzinire Yahwe n’Okusemererwa:Werole Oli omu Nsi Empyaka” (Ekizina 139), “Amaiso Gaawe Gaikaze ha Mpeera!” (Ekizina 144), na “Alibeeta” (Ekizina 151). Rora na ha jw.org ebizina binu “Ensi Empyaka Iriire Haihi,” “Ensi Empyaka Erukwija,” na You Will See.”