1-2. Abazaire basemeriire kwetwaza bata, omwana obu akaguza ebikaguzo ebirukukwata ha nyikiriza zaitu ezirukusigikirra ha Baibuli?

 BAINGI nibakiikiriza ngu kukuza omwana mulimo ogw’amaani muno. Obu oraaba oli muzaire ow’aine omwana omuto, nitukusiima muno habw’okukora n’amaani kumukonyera kwombeka okwikiriza kwe. (Bir. 6:​6, 7) Omwana waawe obu agenda naakura, naasobora kutandika kukaguza ebikaguzo ha nyikiriza ezirukukwata ha ndengo za Baibuli ezirukukwata ha ngeso.

² Ha kubanza, nosobora kweralikirra habw’ebikaguzo by’omwana waawe. Nosobora kutekereza ngu omwana waawe naakaguza ebikaguzo ebi habwokuba taine kwikiriza okugumire omuli Ruhanga n’omu Baibuli. Baitu amananu gali ngu abaana obu bagenda nibakura, basemeriire kukaguza ebikaguzo nukwo basobole kugumya okwikiriza kwabo. (1 Kol. 13:11) Nahabweki busaho kintu ekisemeriire kukuletera kutiina. Ebikaguzo byona omwana waawe ebi akaguza ebirukukwata ha nyikiriza zaitu nosobora kubirora nk’omugisa ogw’okumukonyera kukurakuraniza obusobozi bwe obw’okutekereza.

3. Bintu ki ebi turukwija kubazaaho omu kicweka kinu?

³ Omu kicweka kinu, nitwija kubazaaho omulingo abazaire basobra kukonyera omwana rundi abaana baabo (1) kusobora kugumya ebi barukwikiririzaamu, (2) kusiima endengo za Baibli ezirukukwata ha ngeso, (3) n’omulingo basobora kusoborra enyikiriza zaabo hali abantu abandi. Ekindi, nitwija kubazaaho ensonga habwaki kirungi abaana kukaguza ebikaguzo hamu n’ebintu ebi musobora kukora n’abaana banyu ebiraabaha omugisa ogw’okubazaaho enyikiriza zaitu ez’Ekikristaayo.

 KONYERA OMWANA WAAWE KUGUMYA OKWIKIRIZA KWE OMULI RUHANGA N’OMU BAIBULI

4. Bikaguzo ki omwana ebi asobora kukaguza, kandi habwaki?

⁴ Abazaire Abakristaayo bakimanyire ngu abaana baabo tibarukwija kwikiririza omuli Ruhanga ngu habwokuba abazaire baabo bamwikiririzaamu. Mutazaarwe nimwikiririza omuli Yahwe. Nikyo kimu n’omwama wanyu. Omwana wanyu naasobora kutandika kukaguza ebikaguzo nka binu: ‘Ninsobora kukimanya nta ngu haroho Ruhanga? Mali ninsobora kwikiriza Baibuli ebi egamba?’ Amananu gali ngu Baibuli etwekambisa kukozesa ‘obusobozi bwaitu obw’okwetegereza’ hamu “nokulenga byona.” (Bar. 12:1; 1 Bas. 5:21) Hati nosobora kukonyera ota omwana waawe kugumya okwikiriza?

5. Kiki abazaire eki basobora kukora kukonyera omwana wabo kugumya okwikiriza kwe omu Baibuli? (Abarooma 12:2)

⁵ Wekambise omwana waawe kukigumya ngu Baibuli eby’erukwegesa mananu. (Soma Abarooma 12:2.) Omwana waawe obu akaguza ebikaguzo. Kozesa omugisa ogu kumwoleka omulingo asobora kutunga eby’okugarukamu kuraba omu kukozesa ebikwato byaitu nka Watch Tower Publications Index hamu na Ekitabu Ekikonyera Abakaiso ba Yahwe Kuseruliiriza. Omu Ekitabu Ekikonyera Abakaiso ba Yahwe Kuseruliiriza, naasobora kurora nambere hali omutwe “The Bible,” kandi naagenda nambere hali “Inspired by God” kutunga obwakaiso oburukugumya ngu Baibuli tikiri kitabu kirungi ekyahandiikirwe abantu kwonka. Oihireho, ‘kigambo kya Ruhanga.’ (1 Bas. 2:13) Ekyokurorraho naasobora kuseruliirizaaho orubuga rw’Abasura orwa kara orwa Nineve. Omu busumi obwa kara, abarukuhakaniza Baibuli abamu baagambaga ngu orubuga rwa Nineve tirukabahoga. Baitu omu myaka 1850, ebisigarra by’orubuga oru bikazoorwa hanyuma y’okuhaigwa kuruga omu itaka kandi kinu kyagumya ngu ebiri omu Baibuli bihikire. (Zef. 2:​13-15) Kumanya ebirukukiraho ha mulingo okuhwerekerra kwa Nineve kwahikiriize obunabbi bwa Baibuli, naasobora kurora ekicweka ekiine omutwe “Obaire Okimanyire?” omu Omunaara gw’Omulinzi ogwa Novemba 2021. Kuraba omu kulengesanisa ebi arukwega kuruga omu bitabu byaitu n’ebi ayega kuruga omu bitabu ebindi ebirukwetwa encyclopedia n’omu biikaro ebindi ebirukwesigwa, nikiija kukonyera omwana waawe kugumya okwikiriza kwe ngu Baibuli ebi egamba mananu.

6. Abazaire nibasobora bata kukonyera abaana baabo kwerorra obwakaiso oburukwoleka ngu Baibuli ehikire? Bazaaho ekyokurorraho. (Rora n’ekisisani.)

⁶ Konyera omwana waawe kurora obwakaiso oburukwoleka ngu Baibuli ehikire. Abazaire mukozese buli kagisa koona kubaza n’omwana wanyu ebirukukwata ha Baibuli, rundi ebirukukwata ha kwikiririza omuli Ruhanga. Akagisa ako nimusobora kukatunga obu murukuba mubungire omu  miziyamu, ekiikaro ekisemiire, rundi obu murukuba mubungiire ofiisi y’itaagi ey’Abakaiso ba Yahwe. Ekyokurorraho, kakuba muba nimurambura miziyamu, kamube maiso ha maiso rundi nimukozesa ebyoma ebyakalimagezi, nosobora kuleetera omwana waawe kutekerezaaho ebintu ebyabaireho omu byafaayo rundi ebintu ebyakozerwe kara ebisobora kumukonyera kukigumya ngu Baibuli ehikire. Omwana waawe akimanyire ngu ibara lya Ruhanga nirisangwa ha ibaale erimazire emyaka 3,000 kandi erikumanywa nka Ibaale lya Moabu? Ibaale linu lyonyini erya Moabu nirisangwa omu Louvre Museum enyakuli omu Paris, omu France.. Ekindi, ekisisani ekirukwesisaniriza ibaale lya Moabu kitimbirwe ha mwoleko ogwine omutwe “The Bible and the Divine Name” ogurukusangwa ha Kitebe Ekikuru eky’Abakaiso ba Yahwe omu Warwick, New York. Ibaale lya Moabu niryoleka ngu Omukama Mesa owa Moabu akajeemera Isaleri. Kandi eki nikihikaana na Baibuli eki egamba. (2 Bakam. 3:​4, 5) Omwana waawe obu arayerorra n’amaiso ge ngu Baibuli eby’erukubaza by’amananu kandi bihikire, okwikiriza kwe nikwija kweyongera kuguma.—Lengesaniza na 2 Ekyebyomubusinge 9:6.

7-8. (a) Kiki ekiturukwegera ha burungi bw’ebyahangirwe n’omulingo bikozerwemu? Bazaaho ekyokurorraho. (Rora n’ekisisani.) (b) Kikaguzo ki ekisobora kukonyera omwana waawe kugumya okwikiriza kwe omu Muhangi?

⁷ Wekambise omwana waawe kwecumiitirizaaho ebintu Yahwe yahangire. Obu muraaba nimurubatarubata rundi muli omu musiri, konyera omwana waawe kurora emiringo ebyahangirwe birukuzookamu ey’erukwahukana. Habwaki? Habwokuba emiringo birukuzookamu n’eyoleka ngu ayabihangire w’amagezi. Ekyokurorraho, ebyahangirwe bingi bikozerwe omu mulingo ogw’ezingire, kandi abanyasayansi basomereho muno okwezinga kunu. Omunyasayansi ow’arukukwetwa Nicola Fameli nasoborra ngu kakuba obara emirundi ebyahangirwe ebirukwahukana byezingiremu, nosanga ngu emirundi egi nizirrahongana. Emirundi enu n’eyetwa Fibonacci sequence. Okwezinga kunu nikusobora kurorwa omu bintu bingi nk’ebikonjonjo, ebiju by’ebitindinda, amababi g’ebimera hamu n’amacande. a

⁸ Ha isomero, omwana waawe naija kwegesebwa emiringo endi ebyahangirwe bikozerwemu. Ekyokurorraho, emiti ey’erukukira obwingi eturukya ebitaagi ebikooto, ha bitaagi ebikooto harugaho obutaagi obutaito kandi ha butaagi obutaito harugaho amababi. Ekintu kinu kyetwa fractal pattern. Ekintu kinu nikisangwa n’omu byahangirwe ebindi. Baitu nooha yataireho ebiragiro ebirukulema ebintu binu ebirungi? Omwana waawe obu arayeyongera kwecumitirizaaho ekikaguzo kinu, naija kweyongera kugumya okwikiriza kwe ngu Ruhanga nuwe yahangire ebintu byona. (Baheb. 3:4) Omwana waawe obu aragenda naakura, nosobora kumukaguza ekikaguzo kinu, “Ruhanga obu araaba nuwe yatuhangire, tikiri ky’amagezi kugamba ngu akatuha n’obuhabuzi oburukukwata ha ngeso  nukwo tusemererwe?” Hanyuma nosobora kumusoborra ngu Ruhanga akatuha Baibuli kutwoleka omulingo tusobora kutunga okusemererwa.

KONYERA OMWANA WAAWE KUTAMU EKITIINISA ENDENGO ZA BAIBULI EZIRUKUKWATA HA NGESO

9. Kiki ekisobora kuleetera omwana waawe kukukaguza obukuru obw’okuhondera endengo za Baibuli ezirukukwata ha ngeso?

⁹ Kakuba omwana waawe aba naagurukyakugurukya obukuru bw’okuhondera endengo za Baibuli ezirukukwata ha ngeso, lengaho kumanya habwaki akukagwize ebikaguzo ebi. Wekaguze, tarukwikiranganiza n’endengo za Baibuli ezirukukwata ha ngeso rundi ekizibu kiri ngu tamanyire kusoborra abandi enyikiriza ze? Omu nyikara yoona, n’osobora kukonyera omwana waawe kutamu ekitiinisa endengo za Baibuli ezirukukwata ha ngeso kuraba omu kwega ekitabu Wegondeze omu Bwomeezi Ebiro n’Ebiro! b

10. Nosobora ota kukonyera omwana waawe kutekerezaaho enkoragana ye na Yahwe?

¹⁰ Wekambise omwana waawe kutwara enkoragana ye na Yahwe nk’ekintu ekikuru. Obu oraaba noyegesa omwana waawe Baibuli, kozesa ebikaguzo n’ebyokurorraho ebiri omu kitabu Wegondeze omu Bwomeezi Ebiro n’Ebiro!, kusobora kumanya omulingo arukwehurra ha bintu ebimu. (Nfu. 20:5) Ekyokurorraho, isomo 8 lirengesaniza Yahwe n’omunywani ow’arukufaayo, ow’atuha obuhabuzi obutulinda kandi obutugasira. Hanyuma y’okubazaaho 1 Yohana 5:​3, nosobora kumukaguza oti, “Hanyuma y’okumanya ngu Yahwe ali munywani omurungi, tusemeriire kurora tuta ebi arukutugambira kukora?” Eki nikisobora kuzooka nk’ekikaguzo ekyanguhire, baitu nikisobora kukonyera omwana waawe kurora ebiragiro bya Ruhanga nk’obwakaiso oburukwoleka ngu naatugonza.—Is. 48:​17, 18.

11. Nosobora ota kukonyera omwana waawe kurora omugaso gw’emisingi ya Baibuli? (Enfumo 2:​10, 11)

¹¹ Bazaaho omulingo kuteeka omu nkora emisingi ya Baibuli kitugasira. Obu muraaba nimusoma hamu Baibuli rundi ekyahandiikirwe ekya buli kiro, mubazeeho omulingo emisingi ya Baibuli ekonyiiremu eka yanyu. Ekyokurorraho, omwana waawe naarora ebirungi ebiruga omu kuba mwekambi n’okuba w’amananu? (Baheb. 13:18) Nosobora n’okubazaaho omulingo kuteeka omu nkora emisingi ya Baibuli kitulinda kutahikwaho akabi omu nyehurra n’omu by’omubiri. (Nfu. 14:​29, 30) Kubazaaho emisingi ya Baibuli nk’egi nikisobora kukonyera omwana waawe kweyongera kusiima obuhabuzi oburukusangwa omu Baibuli.—Soma Enfumo 2:​10, 11.

12. Taata omu akonyera ata mutabani we kurora ebirungi ebiruga omu kuhondera emisingi ya Baibuli?

¹² Taata omu ow’arukwetwa Steve kuruga omu France, naasoborra omulingo uwe na mukazi we bakonyera mutabani wabo omuto ow’arukwetwa Ethan kukirora ngu Yahwe atuha ebiragiro bye habwokuba naatugonza. Steve naagamba ati: “Tumukaguza ebikaguzo nka, ‘Habwaki Yahwe naatwetaagisa kuhondera omusingi gunu? Kinu nikyoleka kita ngu naatugonza? Kiki ekisobora kubaho kakuba otateeka omu nkora omusingi ogu?’” Ebikaguzo nka binu bikonyiire Ethan kukigumiza kimu ngu byona Yahwe ebi atugambira bihikire. Steve ayongera agamba ati: “Ekigendererwa kyaitu kiri ky’okukonyera Ethan kukirora ngu Baibuli erumu amagezi agarukukirra hara ag’abantu.”

13. Abazaire nibasobora bata kukonyera omwana wabo kuteeka omu nkora emisingi ya Baibuli? Bazaaho ekyokurorraho.

¹³ Tendeka omwana waawe kuteeka omu nkora emisingi ya Baibuli. Gumu ha migisa ey’osobora kukozesa nubwo omwana waawe obu aheebwa ekitabu eky’okusoma kuruga ha isomero. Ekitabu nikisobora kwoleka abantu abarukubazibwaho abarukwejumbira omu bikorwa eby’obusiihani rundi abaine ekiniga, nk’abantu abaasemeriire kwegeraho. Konyera omwana waawe kutekerezaaho omulingo Yahwe ayehurra abantu obu babaza rundi  obu bakora ebintu ebi asomere omu kitabu eki. (Nfu. 22:​24, 25; 1 Kol. 15:33; Baf. 4:8) Eki nikisobora kukonyera omwana waawe kutebeza omwegesa we hamu n’abeegi bagenzi be obu arukuba ahairwe omugisa ogw’okubazaaho ebi asomere.

YEGESA OMWANA WAAWE KURWANIRRA ENYIKIRIZA ZE

14. Nsonga ki ey’esobora kutiinisa Omukristaayo omuto, kandi habwaki?

¹⁴ Obwire obumu, Abakristaayo abato nibasobora kulemwa kurwanirra enyikiriza zaabo. Nibasobora kuhurra batiinire kubazaaho enyegesa ey’erukugamba ngu ebintu bitahangwe obu barukuba bali ha isomero. Habwaki? Habwokuba abegesa baabo nibasobora kugamba ngu enyegesa egi ehikire. Obu oraaba oli muzaire, nosobora ota kukonyera omwana waawe kutunga obumanzi obw’okurwanirra enyikiriza ze?

15. Kiki ekisobora kukonyera Omukristaayo omuto kweyongera kugumya ebi arukwikiririzaamu?

¹⁵ Konyera omwana waawe kweyongera kugumya ebi arukwikiririzaamu. Omwana waawe tasemeriire kuhurra aswaire habw’okwikiriza ngu ebintu bikahangwa. (2 Tim. 1:8) Habwaki? Habwokuba n’abanyasayansi baingi muno bakyetegeriize ngu ebintu bitabehobubaho. Nibarora obwakaiso oburukwoleka ngu omuntu ow’aine amagezi maingi muno nuwe asobora kuba yahangire ebyahangirwe ebiine obwomeezi kandi ebirukuhuniiriza. Ekirugamu, tibaikiririza omu nyegesa ey’erukugamba ngu ebintu bitahangwe ey’ekira kwegesebwa omu masomero omu nsi yoona. Omwana waawe naasobora kugumya enyikiriza ze kuraba omu kwecumiitirizaaho ensonga eziretiire ab’oruganda na banyaanya itwe abandi kwikiriza ngu obwomeezi bukahangwa. c

16. Abazaire nibasobora bata kukonyera omwana wabo kusoborra abandi ngu haroho Omuhangi? (1 Pet. 3:15) (Rora n’ekisisani.)

¹⁶ Konyera omwana waawe kusoborra habwaki naikiriza ngu haroho Omuhangi. (Soma 1 Petero 3:15.) Nimusobora kubazaaho hamu ebicweka ebiri ha jw.org ebirukwoleka ngu ebintu bikahangwa, n’ebirukubazaaho enyegesa ey’erukugamba ngu ebintu bitahangwe. Hanyuma omwana waawe naasobora kukomamu ebintu ebisobora kumukonyera kukonyera abandi kwetegereza ngu haroho Omuhangi. Mwijukye ngu tasemeriire kuteera empaka n’abeegi bagenzi be. Mwekambise kusoborra omu mulingo ogw’amagezi kandi ogwanguhire kwetegereza omuntu obu araaba naagonza kumanya ebirukukiraho ebirukukwata ha nsonga egi. Ekyokurorraho, omwana ha isomero naasobora kugamba ati: “Ninyikiririza omu kintu eki ndukurora, baitu Ruhanga tinkamuroraga.” Omukristaayo  omuto naasobora kugarukamu ati: “Tekerezaaho oliyo n’orubata omu kibira nambere hatali bantu kandi orora iziba erirungi eryombekerwe n’amabaale. Kiki eki osobora kuteekereza? Iziba obu liraaba nirisobora kwoleka amagezi ag’ogu ayaryombekere, okubaho kw’ensi n’iguru tibisemeriire n’okukiraho kukwoleka ngu haroho omuntu ow’amagezi ayabikozere!”

17. Abazaire nibasobora bata kwekambisa abaana baabo kuserra emigisa ey’okugambiraho abandi amananu kuruga omu Baibuli? Bazaaho ekyokurorraho.

¹⁷ Wekambise omwana waawe kuserra emigisa ey’okugambiraho abandi amananu agali omu Baibuli. (Bar. 10:10) Nosobora kulengesaniza amaani arukuteekamu kugambiraho abandi enyikiriza ze, n’amaani ag’omuntu ateekamu kwega kuteera ebyoma eby’okukozesa omu kuzina. Ha kubanza, omuntu ow’arukwega kuteera ebyoma atandika n’ebizina ebyanguhire. Obwire obu bugenda niburabaho, kuteera abyoma kutandika kumwanguhira. Omu mulingo nugwo gumu, Omukristaayo omuto naasobora kutandika n’enyanjura ezanguhire obu arukuba naagambiraho abandi enyikiriza ze. Ekyokurorraho, naasobora kukaguza abeegi bataahi be ha isomero ati: “Obaire okimanyire ngu bainginiya bakira kukora ebintu obu nibakopa ebyahangirwe? Leka mbooleke vidiyo ey’erukusemeza.” Hanyuma y’okubooleka vidiyo eziri hansi y’ekicweka Kikahangwa? Naasobora kugamba ati: “Abanyasayansi obu baraaba nibasobora kusiimwa habw’ebintu ebi bakozere nibasigikirra ha byahangirwe, hati nooha ow’asemeriire kusiimwa habw’ebyahangirwe?” Enyanjura nk’egi ey’eyanguhire n’esobora kuleetera omuntu kugonza kumanya ebirukukiraho.

GUMIZAAMU NOOKONYERA OMWANA WAAWE KUGUMYA OKWIKIRIZA KWE

18. Abazaire nibasobora bata kugumizaamu nibakonyera abaana baabo kugumya okwikiriza kwabo omuli Ruhanga?

¹⁸ Twikara omu nsi enyakwijwiremu abantu abatarukwikiririza omuli Yahwe. (2 Pet. 3:3) Nahabweki, abazaire obu muraaba nimwegesa abaana banyu Baibuli, mubekambise kwesomesa ha nsonga ezirabakonyera kweyongera kugonza Ekigambo kya Ruhanga hamu n’endengo ze ezirukukwata ha ngeso. Bakonyere kweyongera kuteekerezaaho Yahwe n’okugumya okwikiriza kwabo omuli uwe kuraba omu kubazaaho hamu ebyahangirwe. Bakonyere kwetegereza obunabbi bwa Baibuli obumazire kuhikirizibwa. Kandi ekirukukira obukuru, musabe hamu n’omwana waawe kandi omusabire. Eki obu orakikora, noija kukigumya ngu Yahwe naija kuha omugisa amaani orateekamu kukonyera omwana waawe kugumya okwikiriza kwe.—2 Byom. 15:7.