Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

Leka Itwena Tube Bamu Nk’oku Yahwe na Yesu Bali Bamu

Leka Itwena Tube Bamu Nk’oku Yahwe na Yesu Bali Bamu

“Ninsabira . . . boona basobole kuba omu, nk’oku iwe Ise nyowe, okwoli omu bumu na nyowe.”​—YOHANA 17:20, 21NW.

EBIZINA: 24, 99

1, 2. (a) Kintu ki Yesu ekiyasabire omu saara ye ey’okumalirra obwakaba ali n’abakwenda be? (b) Kiki ekisobora kuba kyaletiire Yesu kubazaho obumu?

YESU akabazaaho muno obumu ha kiihuro eky’okumalirra ekiyaliire n’abakwenda be. Obwakaba nasaba nabo, akagamba ngu akaba nagonza abegeswa be babe omu, rundi omu bumu, nk’oku uwe na Ise bali omu bumu. (Yohana 17:20, 21. *) Abegeswa be obu bakubaire omu bumu, kinu kyakuletiire abantu abandi kugumya ngu mali Yahwe nuwe yatumire Yesu omu nsi. Abantu bakumanyire abegeswa ba Yesu ab’amananu habw’okugonza okuli hagati yabo, kandi okugonza kunu kwakwongiire kubaikaza omu bumu.​—Yohana 13:34, 35.

2 Haroho ensonga habwaki Yesu yabalizeho muno obumu ekiro eki. Akaba arozere ngu abakwenda be bakaba nibaburwamu ha nsonga enu. Ekyokurorraho, abakwenda bakatera empaka ngu “noha halibo atekereziibwe okuba mukuru,” kandi bakaba bakozere ekintu kinu enyumaho. (Luka 22:24-27; Marako 9:33, 34) Obwire obundi Yakobo na Yohana bakasaba Yesu ngu abaikirize kwikarra nauwe omu biikaro by’ekitiinisa omu Bukama bw’omu iguru.​—Marako 10:35-40.

3. Kiki ekikaba nikisobora kulemesa abegeswa ba Yesu kwikara omu bumu, kandi bikaguzo ki ebiturukwija kugarukamu?

3 Kugonza kulema n’okuba b’obusobozi tikirinikyo kyonka ekyakulemeseze abegeswa ba Kristo kuba n’obumu. Enobi hamu n’okusoroorangana bikaba biretiire abantu omu busumi bwa Yesu kwebaganizaamu. Abegeswa ba Yesu bakaba baine kurwanisa kandi bakasingura enyehurra enu embi. Omu kicweka kinu, nitwija kubazaho ebikaguzo binu: Yesu akakora ki kumaraho okusoroorangana omu begeswa be? Akakonyera ata abahondezi be kwega kutasoroorangana, kutwaza abandi kurungi, hamu n’okwikara omu bumu? Ekyokurorraho kya Yesu n’ebintu yayegeseze bisobora kutukonyera bita kwikara omu bumu?

YESU N’ABAHONDEZI BE BAKABASOROORA

4. Byokurorraho ki ebirukwoleka ngu Yesu nauwe bakamusoroora?

4 Yesu nauwe akasoroorwa. Firipo obuyagambire Nasaneri ngu azoire Masiya, Nasaneri akagamba ati: “Omu Nazalesi hasobora kurugamu ekintu ekirungi?” (Yohana 1:46) Nasaneri nasobora kuba yali amanyire ngu Masiya alizalirwa omu Beterehemu nk’oku obunabbi oburukusangwa omu Mika 5:2 bukaba bukyolekere. Nasobora kuba yatekerize ngu orubuga rwa Nazalesi rukaba rutasemeriire kurugwamu Masiya habwokuba rukaba rwa hansi muno. Ekintu ekindi, haali haroho Abayudaaya abamu ab’ebitinisa abagayire Yesu habwokuba ngu akaba naruga omu Galiraya. (Yohana 7:52) Abayudaaya baingi batekerezaga ngu abantu b’omu Galiraya bakaba bataine mugaso. Kandi abandi nabo bakalengaho kujuma Yesu obubamwesere Omusamaliya. (Yohana 8:48) Abasamaliya bakaba nibaruga omu ihanga erindi, kandi n’ediini yabo ekaba neyahukana ha y’Abayudaaya. Abayudaaya n’abantu ba Galiraya tibagonzaga Abasamaliya kandi babetantaraga muno.​—Yohana 4:9.

Kusobora kwikara omu bumu, abegeswa ba Yesu bakaba baine kuhindura ha ntekereza yabo

5. Abegeswa ba Yesu bakahikwaho kusoroorwa kwa mulingo ki?

5 Abebembezi b’ediini y’Abayudaaya nabo batatemu abahondezi ba Yesu ekitiinisa. Abafalisayo bakagamba ngu abahondezi ba Yesu bakaba “bakyenerwe.” (Yohana 7:47-49) Omuntu wena ataasomeraga omu masomero g’ediini y’Ekiyudaaya kandi atahonderaga emigenzo yabo, Abafalisayo bamuroraga nkataine omugaso kandi nk’ategesiibwe. (Engeso Ezabakwenda 4:13.) Yesu n’abegeswa be bakasoroorwa habwokuba abantu b’omu kasumi ako bayepankisaga ediini zabo, obusobozi bwabo, hamu n’oruganda rwabo. Okusoroora kwa mulingo gunu abegeswa nabo kukabakwataho kandi kukakwataho n’omulingo baroramuga abandi. Kusobora kwikara omu bumu bakaba baine kuhindura ha ntekereza yabo.

6. Kozesa eby’okurorraho kwoleka omulingo naitwe tusobora kukwatwaho okusoroora.

6 Omu kasumi kanu, ensi ijwiremu okusoroorangana. Abantu nibasobora kutusoroora, rundi naitwe nitusobora kusoroora abandi. Munyaanya itwe omu hati ow’arukukora nka payoniya omu ihanga lya Australia nagamba ngu: “Nkata muno omutima ha butali bwinganiza oburukuhika kandi obwikaire nibuhika ha bantu abarukwetwa Aboriginal. Ekintu kinu kikandetera kweyongera kunoba abantu aberangi erukwera.” Kandi ekyayongire kumuletera kunoba abantu ab’erangi erukwera nukwo omulingo abamu bamutwazamuga. Ow’oruganda kuruga omu ihanga lya Canada n’abazaho omulingo yayehuramuga nagamba ati: “Natekerezaga ngu abantu ababaza Orufaransa nibakira abandi boona.” Kandi nagamba ngu, kinu kikamuletera kutagonza abantu ababaza Orungereeza.

7. Yesu akakwata ata ensonga y’okusoroora?

7 Nkoku kyali kiri omu busumi bwa Yesu, nahati okusoroorangana kw’amaani kandi tikwanguhire kukumaraho. Ekintu kinu Yesu akakikorra ki? Eky’okubanza, uwe atasoroole omuntu wena. Akatebeza abantu boona atwaliremu abanaku, abaguuda, Abafalisayo, Abasamaliya, abasorooza b’omusoro hamu n’abasiisi. Ekyakabiri, Yesu akegesa abegeswa be kandi yabateraho ekyokurorraho ekirungi kuboleka ngu tibasemeriire kugurukyagurukya buli muntu wena rundi kusoroora abandi.

OKUGONZA N’OBWEBUNDAZI KABIKUKONYERE KUSINGURA OKUSOROORA

8. Obumu bwaitu nibusigikirra ha musingi ki omukuru? Soborra.

8 Yesu akegesa omusingi omukuru nambere obumu bwaitu burukusigikirra. Akagambira abegeswa be ati: “Nainywe muli baisemu.” (Soma Matayo 23:8, 9.) Nitusobora kugamba ngu tuli baisemu habwokuba itwena tuli baana ba Adamu. (Engeso Ezabakwenda 17:26) Yesu akagamba ngu abegeswa be nabo bakaba basemeriire kwetangana ab’oruganda n’abanyaanyangana habwokuba boona beyetaga Yahwe Ise bo ow’omu iguru. (Matayo 12:50) Boona bakaba beteraniize ha ka ya Yahwe kandi nibateranizibwa kugonza n’okwikiriza. Egi niyo ensonga habwaki abakwenda obubahandikiraga Abakristaayo bagenzi babo amabbaruha, babetaga ab’oruganda n’abanyaanya itwe.​—Abarumi 1:13; 1 Petero 2:17; 1 Yohana 3:13. *​—Rora obugambo obuli hansi.

9, 10. (a) Habwaki kikaba kitali ky’amagezi Abayudaaya kwepankisa oruganda rwabo? (b) Okwegesa kwa Yesu kukoleka kuta ngu kikaba kigwire kugaya abantu abandi ab’enganda ezirukwahukana? (Rora ekisisani ekiri ha rupapura 9.)

9 Hanyuma ya Yesu kugambira abegeswa be ngu basemeriire kweyeta ab’oruganda na banyanyaanya, akabazaho muno ensonga ey’okuba bebundaazi. (Soma Matayo 23:11, 12.) Nk’oku tumazire kwega, haroho emyehembo obuyaleteraga abakwenda kwebaganizamu. Kandi omu busumi bwa Yesu, abantu bayepankisaga erangi yabo rundi oruganda. Abayudaaya baingi bayetwaraga kuba nibakira abandi habwokuba bakaba bali baijukuru ba Iburahimu. Baitu Yohana Omubatizi akabagambira ngu: “Ruhanga nasobora kufora amabale ganu abana ba Iburahimu.”—Luka 3:8.

10 Yesu akagamba ngu tikihikire abantu kwepankisa erangi yabo rundi enganda zabo. Ekintu kinu akakyoleka omwegesa w’ebiragiro obuyakagwize ngu: “Mutahi wange [noha]?” Yesu akakozesa oruganikyo kumugarukamu ekikaguzo kye. Omuyudaaya akagwa omu basuma bamuteera kandi bamusiga ha muhanda. N’obu kiraaba ngu haroho Abayudaaya abamusangireho bamurora, batamukonyere. Baitu Omusamaliya uwe akakwatirwa Omuyudaaya onu embabazi kandi yamutwara yamurolerra. Hakumalirra kw’oruganikyo runu, Yesu akagambira omwegesa onu ow’ebiragiro ngu akaba asemeriire kuba nk’Omusamaliya ogu. (Luka 10:25-37) Yesu akoleka ngu Omusamaliya akaba nasobora kwegesa Abayudaaya amakuru g’okugonza abataahi babo.

11. Habwaki abegeswa ba Yesu bakaba batasemeriire kusoroora, kandi Yesu akabakonyera ata kwetegereza ensonga enu?

11 Yesu obwakaba atakagarukire omu iguru, akaragira abegeswa be kutebeza omu “Buyudaya bwona, nomu Samaliya, nokuhikya empero zensi.” (Engeso Ezabakwenda 1:8) Kusobora kukora omulimo gunu, abegeswa ba Yesu bakaba baine kweyihamu emyehembo n’okusoroora omu bantu. Yesu akaba aikaire nabagambira ha nyetwaza enungi eziri omu bamahanga, kandi kinu kikabatekaniza kurungi kutebeza abantu kuruga ab’amahanga goona. Ekyokurorraho, akahaisaniza omuserikale omunyaihanga habw’okwoleka okwikiriza okw’amaani. (Matayo 8:5-10) Omu rubuga rw’owabu orwa Nazalesi, Yesu akasoborra omulingo Yahwe yakonyiiremu abamahanga, ekyokurorraho, omufakati kuruga Zalefasi hamu n’Omusuli arukwetwa Namani ow’akaba ali mugenge. (Luka 4:25-27) Yesu akatebeza omukazi Omusamaliya kandi akamara omu rubuga rwa Samaliya ebiro bibiri habwokuba bakaba nibagonza kuhurra obutumwa bwe.​—Yohana 4:21-24, 40.

ABAKRISTAAYO AB’OKUBANZA BAKARWANISA OKUSOROORA OMU BANTU

12, 13. (a) Abakwenda baketwaza bata Yesu obuyatebiize omukazi Omusamaliya? (Rora ekisisani ekiri ha rupapura 9) (b) Kiki ekirukwoleka ngu Yakobo na Yohana bakaba batarukwetegereza kurungi Yesu ekyakaba nalengaho kubegesa?

12 Kikaba kitanguhire abakwenda kusingura okusoroora. Kikabahuniriza muno kurora Yesu nayegesa omukazi Omusamaliya. (Yohana 4:9, 27) Habwaki? Nikisobora kuba ngu habwokuba abebembezi b’ediini y’Ekiyudaaya tibabazaga n’abakazi omu rwijwire, kandi kwongerezaho, omukazi onu akaba ali Musamaliya kandi amanyirwe nk’omusiisi. Abakwenda bakagambira Yesu kulya, baitu habw’okugonza muno kubaza n’omukazi onu, Yesu akarora okulya kitali kikuru ha bwire obu. Yahwe akaba nagonza Yesu atebeze, kandi kukora ebintu Ise arukugonza, otwaliremu n’okutebeza omukazi Omusamaliya, kikaba nikisisana ebyokulya haluwe.​—Yohana 4:31-34.

13 Yakobo na Yohana batetegereze obukuru bw’isomo linu. Yesu n’abegeswa be obu bakaba nibagenda nibaraba omu Samaliya, bakaserra ekikaro nambere baraarara omu byaro by’omu Samaliya. Baitu Abasamaliya batabaikirize kuraara omu kiikaro kyabo. Kinu kikabiihiza Yakobo na Yohana kandi bakasaba Yesu abaikirize kusindika omurro kuruga omu iguru guhwerekereze ekyaro kyona. Yesu akabaha obuhabuzi bw’amaani. (Luka 9:51-56) Obundi Yakobo na Yohana tibakubiihirwe bati kakuba ekintu kinu kyabaire omu Galiraya, nambere bazaliirwe. Kikababiihiza habwokuba bakaba baine okusoroora. Hanyuma, Yohana obuyatebiize Abasamaliya kandi baingi bahuliiriza, nasobora kuba yaswaire habw’omulingo yayetwaizemu omu kubanza.​—Engeso Ezabakwenda 8:14, 25.

14. Ekizibu eky’okusoroora kikamarwaho kita?

14 Hakarabaho akasumi kake hanyuma ya Pentekote omu mwaka 33, ekitebe kikaijwamu ekizibu eky’okusoroora. Ab’oruganda obu bahaire abafakati eby’okulya, batafeho abafakati abarukubaza Oruyonaani. (Engeso Ezabakwenda 6:1) Nibasobora kuba batarabahaire eby’okulya habw’okuba bakaba nibabaza orulimi rundi. Abakwenda bakamaraho ekizibu kinu omu bwangu. Bakakomamu ab’oruganda musanju kurolerra omulimo gw’okugaba eby’okulya omu mulingo gw’obwinganiza. Ab’oruganda banu boona bakaba baine amabara ag’Oruyonani, ekirukusobora kuba kyahumwize abafakati abakaba batabaijwirwe.

15. Kiki ekyakonyire Petero kuleka kusoroora abantu abandi? (Rora ekisisani ekiri ha rupapura 9.)

15 Omu mwaka 36, abakwenda ba Yesu bakatandika kutebeza abantu ab’amahanga goona. Eki kitakabaireho, omukwenda Petero akaba ali muntu ayakoraganaga n’Abayudaaya bonka. Baitu Ruhanga akakyoleka kurungi ngu Abakristaayo tibasemeriire kusoroora, kandi Petero akatebeza Koruneryo, omuserikale Omurumi. (Soma Engeso Ezabakwenda 10:28, 34, 35.) Hanyuma, Petero akatandika kwikara n’okulya n’Abakristaayo abatali Bayudaaya. Baitu hanyuma y’emyaka, Petero obwakaba ali omu rubuga rwa Antyokiya, akalekeho kulya n’Abakristaayo abatali Abayudaaya. (Abagaratiya 2:11-14) Paulo akahabura Petero, kandi Petero akaikiriza obuhabuzi. Eki nitukimanya tuta? Petero obuyahandikire ebbaruha ye ey’okubanza hali Abakristaayo Abayudaaya n’abatali Bayudaaya ab’omu Asiya, akoleka nk’oku kiri kikuru kugonza ab’oruganda boona.​—1 Petero 1:1; 2:17.

16. Abakristaayo ab’okubaza bakaba bamanyirwe nk’abantu bamulingo ki?

16 Nahabweki, ekyokurorraho kya Yesu kikakonyera abakwenda be kwega kugonza abantu bona. (Yohana 12:32; 1 Timoseo 4:10) Nobukiraaba ngu kikabatwarra obwire, bakahika bahinduramu omulimgo baroramuga abantu abandi. Kandi, Abakristaayo ab’okubanza bakamanywa nk’abantu abarukugonzagana. Nk’omu mwaka gwa 200, omuhandiki omu arukwetwa Tertullian akahandika ebigambo abantu ebi babazahoga Abakristaayo: “Nibagonzangana,” kandi “Betegekere n’okufa habwabagenzi babo.” Habwokuba Abakristaayo banu bakajwara ‘omuntu omuhyaka,’ bakatandika kurora ngu abantu boona nibaingana, nk’oku Ruhanga arora.​—Abakolosai 3:10, 11.

17. Nitusobora tuta kweyihamu enyehurra ey’okusorora abantu? Ha ebyokurorraho.

17 N’omu kasumi kanu, nikisobora kututwarra obwire kurora twayeyihiramu kimu enyehurra ey’okusoroora omu bantu. Munyaanya itwe kuruga omu Ihanga lya France nagamba ngu ekintu kinu kitamwanguhire. Nagamba ngu: “Yahwe anyegeseze omulingo gw’okwolekamu okugonza kwonyini, kuba mugabi, n’okugonza abantu aba buli mulingo. Baitu nabwo ninkyarwanisa omwoyo gw’okusoroora omu bantu, kandi tikyanguhire. Egi niyo ensonga habwaki nyikara ninsaba Yahwe ankonyere.” Munyaanya itwe kuruga omu ihanga lya Spain nagamba ngu obwire obumu ahurra aine kurwanisa enyehurra embi ha bantu abamu. Nagamba ngu: “Emirundi erukukira obwingi nsingura enyehurra enu. Baitu nkimanyire ngu nsemeriire kwikara ningirwanisa. Ninsiima Yahwe habw’okundeeta omu ka enyakurumu obumu.” Itwena tusemiriire kwekebera turole omulingo turukwehurra. Nikitwetagisa kweyihamu enyehurra ey’okusoroora?

OKUGONZA OBU KWEYONGERA, OKUSOROORA KUHWAHO

18, 19. (a) Nsonga ki ezisemeriire kutuletera kutangirra buli muntu? (b) Eki nitusobora kukikora tuta?

18 Itwena tusemeriire kwijuka ngu tukaba tuli hara na Ruhanga. (Abefeso 2:12) Baitu habw’okugonza kwa Yahwe, akatwiriza haihi nauwe. (Hoseya 11:4; Yohana 6:44) Kandi Kristo akatutangirra. Akatuteraho entekaniza y’okutusobozesa kweteraniza hali eka ye. (Soma Abarumi 15:7.) Nobuturaaba tutahikiriire, Yesu atukwatiirwe embabazi yatwikiriza kuba bahondezi be. Nahabweki ekitekerezo ky’okunoba abantu abandi titusemeriire n’okukitekerezaho!

Tuli omu bumu kandi nitugonzangana habwokuba tuserra “amagezi aganyakuruga haiguru” (Rora akacweka 19)

19 Twikale tumanyire ngu kusigikirra nk’oku empero erukweyongera kwirra haihi, obumu omu bantu nabwo nibwija kweyongera kukeeha, abantu nibaija kweyongera kusororangana n’okunobangana. (Abagaratiya 5:19-21; 2 Timoseo 3:13) Baitu itwe nk’Abakaiso ba Yahwe tusemeriire kuserra “amagezi aganyakuruga haiguru,” agarukwija kutukonyera kwetantara kusoroora abantu kandi gakatukonyera kuletaho obusinge. (Yakobo 3:17, 18) Kitusemeza muno kutunga abanywani kuruga omu mahanga agandi, kurora omulingo bakoramu ebintu, kandi obundi n’okwega erulimi rwabo. Obu tukora ebintu binu, tuba n’obusinge oburukusisana “nkekyambu” kandi n’obwinganiza obuli “nkebigonzi byenyanja.”​—Isaya 48:17, 18.

20. Kiki ekibaho okugonza obukuhindura entekereza yaitu n’enyehurra yaitu?

20 Munyaanya itwe omu kuruga omu ihanga lya Australia ou tusangirwe tubalizeho obu yayegere Baibuli, okusoroora okwa’amaani n’enobi ebyakaba aine bikagenda nibihwaho mporampora. Okugonza kukahindura entekereza ye n’enyehurra ye. Kandi ow’oruganda arukubaza Orufaransa kuruga omu ihanga lya Canada ou tusangirwe tubalizeho nagamba ngu hati akyetegeriize ngu ekiretera abantu kunoba abantu bagenzi babo nukwo kutabamanya. Akega ngu “emiringo y’abantu tesigikirra ha biikaro ebi baba bazaliirwemu.” Akaswera munyaanya itwe arukubaza Orungereza! Ebyokurorraho binu nibigumya ngu okugonza nikusobora kutukonyera kusingura okusoroora abantu. Okugonza kututeraniza omu bumu obutahwaho.​—Abakolosai 3:14.

^ kac. 1 Yohana 17:20, 21NW. “Tindukusabira banu bonka, baitu ninsabira na boona abarukunyikiririzamu habw’ekigambo kyabu, nukwo boona basobole kuba omu, nk’oku iwe, Ise nyowe, okwoli omu bumu na nyowe, kandi nanyowe ndi omu bumu naiwe, leka nabo babe omu bumu naitwe, nukwo ensi ikirize ngu niiwe ayantumire.”

^ kac. 8 Ekigambo “bene baitu” nikitwarramu na banyaanya itwe omu kitebe. Paulo akahandikira ab’oruganda omu Roma, baitu akatwarramu nabanyaanya itwe, habwokuba akabazaaho agamu ha mabara gabo. (Abarumi 16:3, 6, 12) Kumara emyaka nyingi, Omunaara gw’Omulinzi gwikaire nigweta Abakristaayo ‘ab’oruganda na banyaanya itwe.’