Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 21

Otaikiriza “Amagezi Agobusinge Bunu” Kukubihabiiha

Otaikiriza “Amagezi Agobusinge Bunu” Kukubihabiiha

“Amagezi agobusinge bunu [budoma] omu maiso ga Ruhanga.”​—1 KOL. 3:19.

EKIZINA 98 Ebyahandiikirwe​—Bikaterekerezebwa Ruhanga

EBITURAYEGA *

1. Ekigambo kya Ruhanga kituha ki?

KYANGUHIRE kuraba omu kizibu kyona habwokuba Yahwe Ruhanga nuwe ‘Mwegesa waitu Arukukirayo.’ (Is. 30:20, 21, NW) Ekigambo kye kituha buli kimu kyona ekiturukwetaaga nukwo ‘tutaburwaho kyona kyona’ baitu tube “na byona ebyegomberwa omulimo gwona omurungi.” (2 Tim. 3:17) Obutuhondera enyegesa za Baibuli, tufooka b’amagezi kukira abo abakurakuraniza “amagezi agobusinge bunu.”​—1 Kol. 3:19; Zab. 119:97-100.

2. Kiki ekiturukwija kubazaaho omu kicweka kinu?

2 Nk’oku turukwija kurora, amagezi g’ensi gasikiriza okwegomba kwaitu okw’omubiri. Nahabweki, nikisobora kutwanguhira kutekereza n’okwetwaza nk’abantu ab’ensi. Enu niyo ensonga habwaki Baibuli etutererra eti: “Mwerinde rundi hataba arukubanyaga omu bifirosofo nebyebisuba ebitarumu, okukuratira ebirukwegesebwa abantu.” (Bak. 2:8) Omu kicweka kinu nitwija kurora omulingo ebisuba by’emiringo ebiri byayeyongire kujanjara. Kandi nitwija kurora ensonga habwaki ebisuba ebi nibyoleka nk’oku amagezi g’ensi buli budoma n’omulingo amagezi kuruga omu Kigambo kya Ruhanga garukukirra hara ag’ensi.

OMULINGO ENTEKEREZA Y’ABANTU YAHINDUKIRE OBUKIRUKUHIKA HA KUTERANA

3-4. Entekereza y’abantu omu ihanga ly’Amerika habikwatiraine n’okuterana ekahinduka eta hagati y’omwaka 1900 na 1930?

3 Hagati y’omwaka 1900 na 1930, entekereza y’abantu habikwatiraine n’okuterana ekahinduka muno, omu ihanga ly’Amerika. Emyaka egi etakahikire, abantu baingi baikirizaaga ngu okuterana kusemeriire kuba hagati y’abantu abaswerangaine bonka kandi n’ensonga ezikwatiraine n’okuterana tibazibazaahoga omu rwijwire. Baitu entekereza enu ekatandika kuhwaho kandi abantu baingi batandika kusagika ebikorwa by’obusihani.

4 Emyaka ya 1920 kuhika 1929 ekamanywa nk’Emyaka y’Okwegonza habwokuba abantu obwire bwabo bakabumarra omu kwesemeza n’okukora sente, kandi enyetwaza n’entekereza yabo ha kuterana ekahinduka muno. Omuserulirizi omu nagamba ati: “Filimu, emizaano, ebizina, ebitabu, n’oburango bw’amaguzi bikatandika kubamu muno ebintu ebiine akakwate n’obusihani.” Omu myaka egi, abantu bakatandika kuzina omu mulingo ogurukukurakuraniza obusihani kandi bakatandika n’okujwara kubi muno. Nk’oku Baibuli ekaba erangire kara, omu biro by’okumalirra abantu bakufokere ‘abagonza okwesemeza bonka.’​—2 Tim. 3:4.

Abaheereza ba Yahwe tibaikiriza engeso embi ez’ensi enu kubahabisa (Rora akacweka 5) *

5. Kuruga omu myaka ya 1960 entekereza y’abantu ha kuterana ehindukire eta?

5 Omu myaka ya 1960 abantu baingi bakatandika kwikara hamu bataswerangaine omu butongole, ebikorwa by’obukuuhya hamu n’okugaitururwa bikeyongerra kimu. Eby’okwesemeza ebirukukira obwingi bikatandika kwoleka ebikorwa by’okuterana bwere bwere. Ebintu binu byona birugiremu ki? Omuhandiiki omu akagamba ati: Amaka kuseseka, abaana kukuzibwa omuzaire omu, obusaasi bw’omu mutima, kurora ebisisani by’orwanju, hamu n’ebizibu bindi biingi biizireho habwokuba abantu basihani. Ekintu ekindi, nizo endwaire eziruga omu kusihana nk’ekyokurorraho, silimu. Binu byona nibyoleka ngu obukirukuhika ha bwomeezi oburungi, amagezi ensi eha mali g’obudoma.​—2 Pet. 2:19.

6. Entekereza y’abantu b’ensi ha kuterana n’ehikiriza eta ekigendererwa kya Setani?

6 Entekereza y’abantu b’ensi ha kuterana n’ehikiriza ekigendererwa kya Setani. Hataroho kugurukyagurukya Setani asemererwa obwarora abantu nibakozesa kubi ekisembo kuruga hali Ruhanga eky’okuterana kandi batarukutamu obuswere ekitiinisa. (Bef. 2:2) Obusihani bumaramu ekitiinisa entekaniza ya Ruhanga ey’okuzaara kandi nibusobora kulemesa omuntu kutunga obwomeezi obutahwaho.​—1 Kol. 6:9, 10.

BAIBULI EKYEYEGESA HA KUTERANA

7-8. Habwaki enyegesa ya Baibuli ha kuterana n’ekira ey’ensi?

7 Abantu abahondera amagezi g’ensi basekereza endengo za Baibuli ezirukukwata ha kuterana nibagamba ngu tiziri z’amagezi. Abantu nk’abo nibasobora kugamba ngu, ‘Ruhanga nasobora ata kutanga obusihani kandi kunu nuwe yatuhangire n’enyehurra y’okugonza kuterana?’ Bakaguza kinu nibasigikirra ha ntekereza etahikire erukugamba ngu omuntu obwayegomba ekintu, busaho n’omu asemeriire kukimutanga. Baitu eki tikiri nikyo Baibuli ekyeyegesa. Etwegesa ngu itwena twine obusobozi bw’okulema n’okurwanisa okwegomba okubi. (Bak. 3:5) Kwongera hali eki, Yahwe atuhaire ekisembo ky’obuswere nambere tusobora kukozesa ekisembo ky’okuterana omu mulingo oguhikire. (1 Kol. 7:8, 9) Habw’entekaniza, enu omusaija n’omukazi begondeza omu buswere batarukweralikirra nk’abo abasihana.

8 Kutasisana n’entekereza y’ensi, Baibuli yo ekonyera abantu kurora okuterana omu mulingo oguhikire. Kandi eyoleka ngu okuterana nikusobora kuleeta okusemererwa. (Nfu. 5:18, 19) Baitu, negamba eti: “Omuntu wena omulinywe amanye okulema omubirigwe wenka, omukwezebwa nekitinisa, hatali omu mukoijo gwokwegomba, nka Bamahanga abatamanyire Ruhanga.”​—1 Bas. 4:4, 5.

9. (a) Omu myaka ya 1900 kuhika 1930, abantu ba Yahwe bakakonyerwa bata kuhondera amagezi kuruga omu Kigambo kya Ruhanga? (b) Buhabuzi ki obuli omu 1 Yohana 2:15, 16? (c) Nk’oku kyolekerwe omu Abarumi 1:24-27, ngeso ki ez’obusihani ezitusemeriire kwetantara?

9 Omu myaka ya 1900 kuhika 1930 abantu ba Yahwe batabihwebiihwe ebisuba by’abo abataine ensoni. (Bef. 4:19) Bakalengaho muno kugumira ha ndengo za Yahwe. Watch Tower eya Maayi 15, 1926, ekagamba eti: “Omusaija rundi omukazi wena asemeriire kuba mwecumi omu bitekerezo hamu n’omu ngeso, kukira muno obw’arukuba n’akoragana n’omuntu ow’atarukusisana nauwe omu buhangwa.” Abantu ba Yahwe bakahondera amagezi kuruga omu Kigambo kya Ruhanga agarukukira ag’ensi, tibahondera engeso ez’abantu abali babetoroire. (Soma 1 Yohana 2:15, 16.) Mali nitusiima muno habw’obukonyenzi oburungi obututunga kuruga omu Kigambo kya Ruhanga! Kandi nitusiima muno Yahwe ow’atuha eby’okulya eby’omwoyo omu bwire, ebitukonyera kutahabisibwa amagezi g’ensi agarukukwata ha kuterana. *​—Soma Abarumi 1:24-27.

ABANTU BAKATUNGA ENTEKEREZA EY’OKWEGONZA BONKA

10-11. Kiki Baibuli ekiyarangire ekyakubaireho omu biro ebya ha mpero?

10 Baibuli ekaranga ngu omu biro ebya ha mpero, abantu bakufookere “abegonza bonka.” (2 Tim. 3:1, 2) Nahabweki, tikirukutuhuniriiza kurora ensi n’eyekambisa abantu kwegonza bonka. Ekitabu ekimu nikigamba ngu omu myaka ya 1970 “ebitabu ebirukuha abantu amagezi habikwatiraine n’okuba n’obwomeezi oburungi bikeyongerra kimu.” Ebitabu ebimu bikatererra abasomi babyo ngu omuntu tasemeriire kuhindura enyetwaza ye kandi tasemeriire kutekereza ngu haroho kyona ekisobere ha bwomeezi bwe.” Nk’ekyokurorraho, ekitabu kimu kikagamba kiti: “Wengoze wenka habwokuba niiwe arukukirayo kusemera n’okwetwaza kurungi kukira abantu abandi boona abaakoomera omu nsi.” Ekitabu kinu kikongera kyatererra abantu kwekorra “ediini ey’abo habwabo nambere barukweteraho ebiragiro ebyabo nibasigikirra ha muntu wabo ow’omunda hamu n’ebiragiro by’obuhangwa bwabo ebibarukugonza.”

11 Entekereza nk’enu wakagihurrahoga? Setani akekambisa Hawa kuba n’entekereza niyo emu. Akamugambira ngu ‘oliba nka Ruhanga omanye ebirungi n’ebibi.’ (Kub. 3:5) N’omu kasumi kanu, abantu baingi batekereza ngu entekereza yabo niyo yonka ey’ehikire kandi busaho muntu asemeriire kubagambira ekihikire rundi ekitahikire n’obwakuba Ruhanga. Nk’ekyokurorraho, entekereza enu n’eyeyoleka omu mulingo abantu baingi barora obuswere.

Omukristaayo ayebembeza ebyetaago by’abandi​—kukira muno eby’ogu ow’ali nauwe omu buswere (Rora akacweka 12) *

12. Ensi ekurakuraniza ntekereza ki erukukwata ha buswere?

12 Baibuli eragira nyineka na nyinabwenge kutekamungana ekitiinisa n’okuhikiriza ebiragano byabo eby’obuswere. Kandi eyekambisa abaswerangaine kucweramu kimu kwikara hamu obwegamba eti: “Omusaija nikyo alirekera ise na nyina, aterane na mukaziwe: nabo baliba omubiri gumu.” (Kub. 2:24) Baitu abo abahondera amagezi ag’ensi bakurakuraniza entekereza erukwahukana, ey’erukugamba ngu, buli omu wena omu buswere asemeriire kwebembeza ebyetaago bye byonka. Ekitabu kimu ekirukubazaaho kugaituturwa nikigamba kiti: “Ha mikoro emu ey’okugaitwa ekiragano ekirukugamba ngu abaswerangaine basemeriire kwikara hamu kuhika ha kufa kikahindurwa kyaforwa nitwija kwikara hamu kuhikya engozi zaitu obuzirihwaho.” Habw’abantu kurora obuswere nk’ekintu ekitasemeriire kuhangaara, kirugiremu amaka maingi kuseseka n’okubonabona kwingi. Busaho kugurukyagurukya, entekereza y’ensi ey’okutatamu obuswere ekitiinisa n’eyolekera kimu ngu amagezi g’ensi g’obudoma.

13. Habwaki Yahwe anoba abantu ab’emyehembo?

13 Baibuli egamba eti: “Omuntu wena owomutima gwemyehembo muziro hali Mukama.” (Nfu. 16:5) Habwaki Yahwe anoba abantu ab’emyehembo? Ensonga ey’okubanza eri ngu abantu banu bafooka nka Setani ow’ayegonza wenka kandi ayepanka. Kitekerezeeho, Ruhanga akakozesa Yesu kuhanga ebintu byona. Baitu emyehembo ekahika n’okuletera Setani kutekereza ngu Yesu asemeriire kumuramya. (Mat. 4:8, 9; Bak. 1:15, 16) Abantu ab’emyehembo nibakyolekera kimu ngu amagezi g’ensi budomadoma hali Ruhanga.

BAIBULI EYEGESA KI HA BANTU KWEGONZA EKIHINGURAINE

14. Abarumi 12:3 n’etukonyera eta kuba n’entekereza ey’ehikire ha mulingo tweroramu?

14 Baibuli n’etukonyera kuba n’entekereza ey’ehikire ha mulingo tusemeriire kweroramu. Neyoleka ngu tikiri kibi kwegonza omu mulingo ogusemeriire. Yesu akagamba ati: “Gonza mutahi wawe nkokwoyengoza wenka” ekirukumanyisa ngu tikiri kibi kufaaho ebyetaago byaitu. (Mat. 19:19) Baitu Baibuli n’eyegesa ngu titusemeriire kutekereza ngu tuli b’omugaso muno kukira abantu abandi. Kandi etugambira eti: “Mutakora kintu kyona obwokukungana nekitinisa ekitarumu, baitu omu buculenzi omuntu wena omulinywe atekereze mutahiwe okumukira.”​—Baf. 2:3; Soma Abarumi 12:3.

15. Habwaki n’okigumya ngu obuhabuzi Baibuli erukutuha ha mulingo tusemeriire kweroramu burungi?

15 Omu kasumi kanu, abantu baingi abarukuzooka nk’abaine amagezi bagamba ngu obuhabuzi bwa Baibuli tiburukugasa. Bagamba ngu kakuba tutekereza ngu abantu abandi nibatukira nikiija kuletera abandi kurubatirra obugabe bwaitu. Baitu, kiki ekirugire omu ntekereza ey’ekurakuranizibwa ensi ya Setani? Iwe kiki ekyorozere? Abantu abefaaho bonka, baine okusemererwa? Amaka gabo garumu okusemererwa? Baine abanywani bonyini? Baine enkoragana enungi na Ruhanga? Kusigikirra ha byorozere, kiki ekirugamu ebirungi​—kuhondera amagezi g’ensi rundi ago agaruga omu Kigambo kya Ruhanga?

16-17. Kiki ekitusemeriire kusiimira Yahwe kandi habwaki?

16 Abantu abahondera obuhabuzi obw’abantu ensi etwara kuba b’amagezi baba nibasisana n’omuntu ow’ahabire arukusaba omuntu ondi oburagirizi kandi kunu boona bahabire. Yesu obwakaba n’abazaaho abantu abayetwaraga kuba b’amagezi ab’omu kasumi ke akagamba ati: “Bali bebembezi abafire amaiso. Baitu omufu wamaiso obwananata omufu wamaiso, bombi baligwa omu kina.” (Mat. 15:14) Mali, amagezi g’ensi budomadoma hali Ruhanga.

Abaheereza ba Ruhanga basemeriirwe habwokuba bakakozesa obwomeezi bwabo bwona kuheereza Yahwe (Rora akacweka 17) *

17 Amagezi kuruga omu Baibuli gakyolekiire kimu ngu nigagasa “obwokwegesa, nobwokuhana, nobwokusoborra, nobwokugambirra okuli omu kuhikirra.” (2 Tim. 3:16.) Mali nitusiima muno Yahwe habw’okukozesa ekitebe kye, kutukonyera kutahabisibwa amagezi g’ensi! (Bef. 4:14) Eby’okulya eby’omwoyo eby’atuha bitukonyera kwikara nituhondera endengo za Baibuli. Mali twine omugisa gw’amaani kuhondera amagezi n’obuhabuzi oburukukirayo oburungi kuruga omu Baibuli.

EKIZINA 54 “Gunu Nugwo Muhanda”

^ kac. 5 Ekicweka kinu nikiija kutukonyera kukigumiza kimu ngu Yahwe nuwe Ndungirro y’oburagirizi oburukwesigwa. Kandi nikiija n’okutwoleka ngu kuhondera amagezi g’ensi kirugamu ebizibu biingi baitu kuhondera amagezi ga Ruhanga kitugasira.

^ kac. 9 Ekyokurorraho, rora akatabu, Questions Young People Ask​—Answers That Work, Volume 1, esuura. 24-26, hamu na Volume 2, esuura. 4-5.

^ kac. 50 KUSOBORRA EBISISANI: Niturora ebimu ha bintu ow’oruganda na mukazi we ebibarabiremu. Ow’oruganda na mukazi we nibatebeza omu myaka ya 1960 obw’ekaba eri haihi kuhwaho.

^ kac. 52 KUSOBORRA EBISISANI: Omu myaka ya 1980, nyineka narolerra mukazi we ow’arwaire kandi muhara we aroleriire.

^ kac. 54 KUSOBORRA EBISISANI: Omu kasumi kanu, nibarora ebisisana by’abo ebya kara kandi basemeriirwe habw’obwire bamazire nibaheereza Yahwe. Muhara wabo hati anyakukuzire hamu n’eka ye n’abo basemeriirwe.