Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EBYAFAAYO

“Nyegere Bingi Kuruga h’Abantu Abandi!”

“Nyegere Bingi Kuruga h’Abantu Abandi!”

BWALI bwire bw’ekiro omu mwirima mwingi omu nsozi za Algeria, nkaba ndi musigazi ndi mu mahe ga Bufaransa. Ihe lyaitu likaba litiire enkambi omu nsozi eza Algeria kandi omu kiikaro eki hakaba harumu okurwana kw’amaani. Kiro kimu nkaba ndi nyenka nkwasire emundu ndi enyuma y’ensaho ezipakiiremu omusenyi. Nkatandika kuhurra nk’omuntu n’arubata naija nambere ndi. Kandi nkatiina muno. Nkaba ntarukugonza kwita omuntu, rundi kwitwa. Nkatokera haiguru nagamba nti: “Ruhanga! Ruhanga nkonyera!”

Ekintu eki ekyambaireho kikahindura obwomeezi bwange habwokuba kuruga obu nubwo natandikire kuserra Ruhanga. Baitu ntakabalize bingi ebyambaireho omu kiro eki, leka mbanze mbagambire ebyambaireho nkyali muto kandi ebyandetiire kugonza kwegaho Ruhanga.

AMASOMO NAYEGERE KURUGA HALI ISE NYOWE

Nkazaarwa omu 1937 omu Bufaransa omu kicweka kya Guesnain, etawuni nambere bahaigaga eby’obuguuda by’omu itaka. Ise nyowe yakoraga omu mulimo gw’okuhaiga coal, akanyegesa omugaso gw’okukora n’amaani. Ise nyowe akanyegesa kunoba obutalibwinganiza, yaroraga enyikara embi abakozi bataahi be eibakorramuga kandi yagonzaaga kubakonyera. Omu kulengaho kusemeza enyikara abakozi bataahi be eibakaba barumu, aketeranizaaho ebitebe ebyarwanirraga obugabe bw’abakozi abo kandi yayejumbiraga omu kwesalinga. Ekindi, obugobya obuyaroraga omu bapaadiri bwamubiihizaaga muno. Baingi baikaraga omu bwomeezi obw’ekiguuda baitu kandi basabirizaaga abakozi banu abanaku ebyokulya hamu na sente. Engeso z’abapaadiri zinu zikabiihiza muno ise nyowe, kyamuletera kutanyegesa ebirukukwata ha diini. Kandi titwabazaahoga ebirukukwata hali Ruhanga na kake.

Nahabweki na nyowe obunakuzire nkatandika kunoba obutalibwinganiza. Obutalibwinganiza obu bwatwarramuga abantu abamu kusoroora abantu kuruga omu mahanga agandi abaikaraga omu Bufaransa. Nazaanaga omupiira n’abaana b’abantu kuruga omu mahanga agandi kandi nagonzaaga kwikara nabo. Ekindi, nyina nyowe akaba naruga omu ihanga lya Poland, akaba atali Mufaransa. Nagonzaaga kurora abantu ab’erangi ezirukwahukani baine obusinge kandi nibatwazibwa omu mulingo gw’obwinganiza.

NKATANDIKA KUTEKEREZAAHO MUNO OBWOMEEZI

Obunkaba nkyali omu mahe

Omu 1957 nkataaha amahe habw’ekiragiro kya gavumenti. Nukwo namaliriire nti ninyesanga omu nsozi za Algeria ndi omu nyikara ei mbalizeehoga ha kutandika. Hanyuma y’okutokera haiguru ngu “Ruhanga! Ruhanga, Nkonyera!” Nkakyetegereza ngu enkaina y’omu kisaka niyo ekaba niija nambere ndi, hatali omuserikale omunyanzigwa! Nkahurra natekaana muno! Baitu ekintu kinu hamu n’obulemu obu bikandetera kutekerezaaho muno ekigendererwa ky’obwomeezi. Nkekaguza: Habwaki tuli omu munsi? Ruhanga atufaaho? Halibaho akasumi twikale omu businge obutahwaho?

Hanyuma, obunkaba genzere kurora abazaire bange, nkatangatangana omu h’Abakaiso ba Yahwe. Akampa Baibuli ey’Orufaransa empindura ey’Abakatoliki erukwetwa La Sainte Bible, kandi obunagarukire Algeria nkatandika kugisoma. Enkarra ezakizireyo kunkwataho nizo ezirukusangwa omu Okusuku’rwa 21:3, 4. Nihagamba ngu: “Eheema ya Ruhanga eri hamu n’abantu . . . Kandi alisimuura amaziga goona h’amaiso gaabo, kandi tihalibaho okufa n’obukwakuba okutera empamo n’obukwakuba okurra n’obukwakuba okusaasa tibiribaho.” * Ebigambo binu bikampuniiriza muno. Nkekaguza ‘Ebigambo binu mali by’amananu?’ Kasumi ako nkaba ntaine ekimanyire hali Ruhanga hamu na Baibuli.

Hanyuma y’okuruga omu mahe omu 1959, nkatangatangana omu h’Abakaiso ba Yahwe arukwetwa François, ayanyegeseze ebintu bingi kuruga omu Baibuli. Ekyokurorraho, akanyoleka kuruga omu Baibuli ngu ibara lya Ruhanga nuwe Yahwe. (Zab. 83:18) François akansoborra ngu Yahwe naija kuleeta obwinganiza omu nsi, agifoole orugonjo orurungi kandi ahikirize ebigambo ebiri omu Okusuku’rwa 21:3, 4.

Ebintu ebiyanyegeseze bikankorra amakuru, kandi bikampika ha mutima. Baitu nkakwatirwa abapaadiri ekiniga kandi nkaba ningonza kubajumirra habw’okwegesa ebintu ebitali omu Baibuli! Nkaba nkyaine entekereza nk’eya ise nyowe kandi nkaba ningonza kurwanisa obutalibwinganiza. Nkaba ntaine okugumiisiriza, kinu nkaba ningonza kukikora aho naaho!

François hamu n’abanywani bange abandi abahyaka nabo abakaba bali Abakaiso ba Yahwe bakankonyera kulema ekiniga kyange. Bakansoborra ngu itwe nk’Abakristaayo titusemeriire kucwera abantu omusango, baitu tusemeriire kubagambira amakuru amarungi ag’Obukama bwa Ruhanga agabaletera okunihira. Ogu nugwo omulimo Yesu yakozere kandi nugwo yahaire abahondezi be kukora. (Mat. 24:14; Luk. 4:43) Ekindi nkeega kubaza n’abantu omu mulingo gw’embabazi kandi ogw’amagezi, n’obubarukuba baine enyikiriza ezirukwahukana n’ezange. Baibuli egamba eti: “Omuiru wa Mukama waitu tikimuhikiriire okurwana, baitu okuba omuculezi hali bona.”​—2 Tim. 2:24.

Nkakora mpindahinduka ezirukwetagisa kandi nabatizibwa nk’omu h’Abakaiso ba Yahwe omu 1959 ha rusorrokano orukooto. Oku nuho natangatanganiire munyaanya omuto arukwetwa Angèle, ounayegombere. Nkatandika kubungira omu kitebe eky’akaba arumu, kandi tukataaha obuswere omu 1960. Mali mukazi w’embaganiza, nyina bwenge murungi, kandi ali kisembo ky’omuhendo kuruga hali Yahwe.​—Nfu. 19:14.

Ha kiro ekitwagaitiirwemu

NKEEGA BINGI KURUGA H’ABASAIJA ABAMAGEZI KANDI ABAMAZIRE AKASUMI NIBAHEEREZA

Kumara emyaka nyingi, nyegere amasomo amakuru kuruga h’ab’oruganda ab’amagezi kandi ab’amazire akasumi nibaheereza. Linu niryo isomo erirukukirayo: Kusobora kuhikiriza kurungi obujunanizibwa obugumire, tusemeriire kuba abebundaazi kandi tukateeka omu nkora amagezi agarukusangwa omu Enfumo 15:22, NW, aharukugamba ngu: “Nambere hali abahi b’amagezi baingi, hagira ekyakorwa.”

Tuli omu mulimo ogw’okubungira ebitebe omu Bufaransa, 1965

Omu 1964, nkatandika kurora omugaso gw’ebigambo binu ebyaterekereziibwe Ruhanga. Omu mwaka ogu nkatandika kuheereza nk’omurolerezi w’ekicweka, nimbungira ebitebe kugarramu ab’oruganda amaani n’okubombeka omu by’omwoyo. Kasumi ako, nkaba nyine emyaka 27 kandi nkaba ntamanyire bingi. Nahabweki nakoraga ensobi nyingi. Baitu nkalengaho kwegera ha nsobi ezi. Ekirukukira byona, nkeega amasomo amakuru kuruga ‘h’abahi b’amagezi’ abakaba bamazire akasumi nibaheereza.

Ninyijuka ekintu ekyabaireho obunkaba nkyafokere omurolerezi w’ekicweka. Hanyuma y’okubungira ekitebe ekikaba kiri omu Paris, ow’oruganda ow’akuzire omu by’omwoyo akansaba kubazaaho nanyowe tuli itwenka. Nkamugarukamu nti “Busaho nsonga.”

Akankaguza ati, “Louis, dakitaali obwagenda omu ka y’omuntu, aba agenzere kurora oha?”

Nkagarukamu nti “Omurwaire.”

Akangambira ati: “Ohikire. Baitu nkyetegeriize ngu obwire bwawe bwona n’obumara n’ab’oruganda abali kurungi omu by’omwoyo, nk’ekyokurorraho omuroleerezi w’ekitebe. Ekitebe kyaitu kirumu ab’oruganda na banyaanya itwe baingi abahoirwemu amaani, abahyakya, hamu n’abaine ensoni. Nikiija kubagarramu amaani kakuba omara nabo obwire, rundi okagenda n’omu maka gaabo kuliira hamu nabo ekiihuro.”

Nkasiima muno habw’amagezi amarungi ow’oruganda agayampaire. Omulingo akaba nagonzaamu entaama za Yahwe gukankwataho muno. Nahabweki nkebundaaza kandi aho naaho nkatandika kuteeka omu nkora amagezi agakaba ampaire. Ninsiima Yahwe hahw’ab’oruganda nkabo.

Omu 1969 na 1973, nkakomwa kurolerra ekitongole ekikaba nikijunanizibwa n’okuliisa abantu ha nsorrokano enkooto ibiri ez’ensi yoona ezabaire omu Colombes, Paris. Ha rusorrokano orukooto orwa 1973, tukaba twine kuliisa abantu abarukuhika omu 60,000 kumara ebiro bitaano! Kinu kikantiinisa muno. Na ha murundi gunu ekyankonyire kuhika ha businguzi bukaba buhabuzi obuli omu Enfumo 15:22​—nkekaguzaaho abaihi b’amagezi. Nkekaguzaaho ab’oruganda abakuzire omu by’omwoyo abakaba bamanyire bizineesi ey’ebyokulya. Abamu hali bo bakaba bali bakinjaagi, balimi, bacumbi, hamu n’abasuubuzi. Itwena tukakwataniza hamu twahikiriza obujunanizibwa obukaba buli nk’orusozi oruraihire.

Omu 1973, nyowe na mukazi wange tukaralizibwa kugenda kuheereza ha Beseeri eya Bufaransa. Omulimo gw’okubanza ogunahairwe kukora nagwo gukaba gugumire muno. Nkaba nyine kuhikyaho ab’oruganda ab’omu ihanga lya Cameroon ebitabu, nambere omulimo gwaitu gwali gutangirwe hagati ya 1970 na 1993. Na ha murundi gunu, nkabanza kutiina. Ow’oruganda ow’akaba narolerra itaagi lya Bufaransa n’asobora kuba y’akyetegeriize ngu nkaba ntiinire, nahabweki akangarramu amaani nagamba ati: “Ab’oruganda omu Cameroon bali omu bwetaago bw’amaani obw’ebyokulya eby’omwoyo. Leka tubaliise!” Kandi mali tukabaliisa.

Tuli ha rusorrokano orw’embaganiza omu Nigeria n’ab’oruganda na banyaanya itwe kuruga Cameroon, 1973

Emirundi nyingi nagendaga omu mahanga agetoroire Cameroon kutangatangana abagurusi b’ebitebe kuruga omu ihanga eri. Ab’oruganda abo abakaba bali bagezi kandi baine obumanzi bakankonyera kutunga emiringo ey’okusindikamu ebitabu nukwo ab’oruganda omu Cameroon baikale baine ebyokulya eby’omwoyo. Yahwe akaha omugisa amaani agatwatairemu. Kumara emyaka nka 20, abantu ba Yahwe kuruga omu ihanga eri, batalemwe kutunga Watchtower n’akatabu akaijaga buli kwezi akayetwaga Our Kingdom Service.

Omu 1977, nyowe na Angèle tukasemererwa kubungira Nigeria hamu n’abaroleerezi ab’ebicweka n’abakazi baabo kuruga Cameroon

NKEEGA BINGI KURUGA HA MUKAZI WANGE OMUGONZEBWA

Kurugira kimu omu kasumi obutukaba tujumbirengana, nkakyetegereza ngu Angèle akaba aine enkoragana enungi na Yahwe. Obutwatahire obuswere, nkeyongera kurora emiringo emirungi ey’akaba aine. Ekyokurorraho, ha kiro ekitwagaisirwe, rwebagyo oru akansaba kusaba Yahwe atukonyere kumuheereza omu bwijwire omu buswere bwaitu. Yahwe akagarukamu esaara egi.

Angèle ankonyire kweyongera kwesigira kimu Yahwe. Ekyokurorraho: Obutwayeserwe kuheereza ha Beseeri omu 1973, nkaba ntarukugonza kugendayo habwokuba nagonzaga muno omulimo gw’okubungira ebitebe. Baitu Angèle akanyijukya ngu tukahayo obwomeezi bwaitu hali Yahwe. Nahabweki tusemeriire kukora buli kimu kyona ekitebe kye kitusaba kukora. (Baheb. 13:17) Hati eki nkaba ninsobora nta kukihakaniza? Nahabweki tukagenda ha Beseeri. Mukazi wange aine amagezi, nayetegereza kandi n’agonza Yahwe, emiringo enu etukonyire kugumya enkoragana yaitu n’okukora encwamu enungi omu myaka eitumazire hamu.

Nyowe na Angèle tuli omu zigati ya Beseeri eya Bufaransa

N’omu myaka yaitu enu ey’obukuru, Angèle akyali nyinabwenge omurungi kandi n’akyansagika. Ekyokurorraho, habwokuba amasomero ag’ekitebe agarukukira obwingi gaba omu Rungereeza, nyowe na Angèle kikatwetagisa kuteekamu amaani kurwega. Kinu kikatwetaagisa kweteranizaaho ekitebe eky’Orungereeza, n’obukiraaba ngu tukaba tuli omu myaka 70 kasumi ako. Habw’obujunanizibwa obunkaba nyine obw’okuheereza h’Akatebe k’Itaagi elya Bufaransa, kikangumira kutunga obwire obw’okwega orulimi rundi. Baitu nyowe na Angèle tukakonyerangana. Hati tuli omu myaka 80, kandi nitugumizaamu kutekaniza ensorrokano zaitu omu Rungereeza n’omu Rufaransa. Kandi tulengaho muno kuba omu nsorrokano hamu n’okwejumbira omu buheereza tuli n’ekitebe kyaitu. Yahwe atuhaire omugisa habw’okutamu amaani kwega Orungereeza.

Tukatunga omugisa ogw’embaganiza omu 2017. Nyowe na Angèle tukaraalizibwa kugenda omu Isomero ery’Ab’oruganda Abarukuheereza h’Akatebe k’Itaagi hamu n’Abakazi Baabo, eriba omu Patterson, New York ha Watchtower Educational Center.

Yahwe mali nuwe Mwegesa Arukukirrayo Kimu. (Is. 30:20) Nahabweki abaheereza be boona​—abato n’abakuru​—batunga okwegesebwa okurukukirayo oburungi! (Bir. 4:5-8) Mali nkirozere ngu, abato abahuliiriza Yahwe hamu n’ab’oruganda abamazire akasumi nibaheereza bakurakurana omu by’omwoyo, kandi obubakura baikara nibaheereza Yahwe n’obwesigwa. Enfumo 9:9 n’etwijukya eti: “Yegesa owamagezi, kandi alyeyongera okuba namagezi: yegesa omuntu ahikiriire, kandi alyeyongera okwega.”

Obwire obumu ntekerezaaho itumbi eri erirukutiinisa obunkaba ndi mu nsozi za Algeria emyaka nka 60 enyuma. Omu itumbi eri, nkaba ntakimanyire ngu ninyija kutunga obwomeezi nka bunu oburumu okusemererwa. Nyegere bingi kuruga h’abantu abandi! Nyowe na Angèle Yahwe atuhaire obwomeezi oburungi kandi oburumu okumarwa. Nahabweki tucweriiremu kimu kwikara nitwegera hali Isiitwe ow’omu iguru na h’ab’oruganda na banyaanya itwe abarukumugonza, ab’amagezi, kandi abamazire akasumi nibaheereza.

^ kac. 11 New World Translation of the Holy Scriptures.