Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 18

Oratabaijuka Habwa Yesu?

Oratabaijuka Habwa Yesu?

“Ayina omugisa ogu atalitabaijuka habwange.”​—MAT. 11:6.

EKIZINA 54 “Gunu Nugwo Muhanda”

EBITURAYEGA *

1. Kiki ekisobora kuba kyakuhuniriize obuwatandikire kugambiraho abandi obutumwa obw’omu Baibuli?

NOIJUKA akasumi obuwabandize kukyetegereza ngu ozoire amananu? Kikaba kyanguhire kwetegereza buli kimu kyona eky’okaba noyega kuruga omu Baibuli! Kandi okatekereza ngu buli muntu wena naija kugonza kwega ebintu eby’orukwikiririzaamu. Kandi okaba n’okigumya ngu obutumwa obw’omu Baibuli nibusobora kubakonyera kutunga obwomeezi oburumu okusemererwa hati, hamu n’okunihira okw’omu kasumi ak’omu maiso. (Zab. 119:105) N’omuhimbo mwingi, okatandika kugambira banywani n’abanyabuzaale baawe boona amananu ag’okaba oyegere. Baitu kiki ekyabaireho? Baingi halibo bakanga eby’okaba n’obagambira.

2-3. Abantu abarukukira obwingi omu kasumi ka Yesu, bakamutwaza bata?

2 Tikisemeriire kutuhuniiriza kakuba abantu abandi banga obutumwa obututebeza. Omu kasumi ka Yesu abantu baingi bakamwanga, n’obukiraaba ngu akakora ebyamahano kwoleka ngu aine obusagiki bwa Ruhanga. Ekyokurorraho, Yesu akahumbuura Lazaro​—ekyamahano abo abaali nibamuhakaniza ekibakaba batasobora kwanga. Baitu nabwo, abebembezi b’Abayudaaya bataikirize ngu Yesu akaba ali Masiya. Bakagonza n’okumwita kandi n’okwita Lazaro!​—Yoh. 11:47, 48, 53; 12:9-11.

3 Yesu akaba akimanyire ngu abantu baingi bakaba nibaija kwanga kwikiriza ngu nuwe Masiya. (Yoh. 5:39-44) Akagambira ekitebe ky’abegeswa ba Yohana Omubatizi ati: “Ayina omugisa ogu atalitabaijuka habwange.” (Mat. 11:2, 3, 6) Habwaki abantu baingi bayangire Yesu?

4. Biki ebiturukwija kubazaaho omu kicweka kinu?

4 Omu kicweka kinu n’ekirahonderaho, nitwija kurora ezimu ha nsonga habwaki abantu baingi omu kyasa eky’okubanza bayangire kwikiririza omuli Yesu. Nitwija n’okurora habwaki baingi omu kasumi kanu banga obutumwa bwaitu. Kandi ekirukukirayo obukuru, nitwija kwega habwaki tusemeriire kuba n’okwikiriza okugumire omuli Yesu nukwo tutatabaijuka.

(1) NAMBERE YESU YAKULIIRE

Baingi bakatabaijuka habw’ekiikaro nambere Yesu yakuliire. Ekintu kinu nikisobora kita kutabaijura abamu kasumi kanu? (Rora akacweka 5) *

5. Habwaki abamu basobora kuba batekeriize ngu Yesu tali Masiya ayarangirwe?

5 Baingi bakatabaijuka habw’ekiikaro nambere Yesu yakuliire. Bakaikiriza ngu Yesu akaba ali mwegesa murungi kandi ngu akaba nakora ebyamahano. Baitu bamutwaraga nk’omutabani w’omubaizi omunaku. Kandi akaba naruga Nazalesi, orubuga abantu batekerezaaga ngu tiruli rw’omugaso. Na Nasaneri wenka ayahikire yafooka omwegeswa wa Yesu, ha kubanza akagamba ati: “Omu Nazalesi hasobora okurugamu ekintu ekirungi?” (Yoh. 1:46) Nikisobora kuba ngu Nasaneri akaba atarukugonza orubuga nambere Yesu yakuliire. Rundi nasobora kuba akaba natekerezaaho obunabbi obuli omu Mika 5:2, obwali bugambire ngu Masiya alizaalirwa omu Beterehemu hatali omu Nazalesi.

6. Kiki ekyakukonyire abantu ab’omu kasumi ka Yesu kumanyirra Yesu nka Masiya?

6 Ebyahandiikirwe nibigamba ki? Nabbi Isaya akaranga ngu abanyanzigwa ba Yesu bakulemerwe kumanya ebirukukwata ‘ha bwomeezi bwa [Masiya].’ (Is. 53:8) Baitu bingi ebirukumukwataho bikaba birangirwe omu bunabbi. Abantu abo kakuba baali batungire obwire obw’okuseruliirizaaho ebintu ebi, bakukyetegeriize ngu Yesu akazaalirwa omu Beterehemu kandi ngu akaba ali mwijukuru w’Omukama Daudi. (Luk. 2:4-7) Nahabweki, Yesu akazaalirwa omu kiikaro ekirukubazibwaho omu bunabbi oburukusangwa omu Mika 5:2. Hati, kizibu ki abantu banu eki baali baine? Bakanguhiriza kumucwera omusango. Baali bataine amananu gonyini, kandi kyabaletera kutabaijuka.

7. Kasumi kanu, habwaki abantu banga abaheereza ba Yahwe?

7 Nitukyarora ekizibu nikyo kimu kasumi kanu? Ego. Abaheereza ba Ruhanga abarukukira obwingi tibali baguuda kandi tibali b’amaani. Nahabweki abantu baingi babarora nk’abatasomere kandi aba hansi. (Eng. 4:13) Abamu batekereza ngu abaheereza ba Ruhanga tibasemeriire kwegesaaho Baibuli habwokuba batagende omu masomero ag’amaani agarukwegesaaho eby’ediini. Abamu bagamba ngu diini ey’Abakaiso ba Yahwe y’Abamerika, baitu amananu gali ngu Abakaiso ba Yahwe abarukukira obwingi tibaikara omu Amerika. Ekindi, abandi bagambirwa ngu Abakaiso ba Yahwe tibaikiririza omuli Yesu. Kumara emyaka nyingi, abantu baikaire nibeeta abantu ba Yahwe “bambega ba Amerika,” “ediini ey’abajungu” rundi abaine enyikiriza ezirukukihinguraniza. Nahabweki, abantu baingi batabaijuka obubahurra ebintu nka binu habwokuba tibamanyire amananu gonyini agarukukwata h’abantu ba Yahwe.

8. Kusigikirra ha Engeso Ezabakwenda 17:11, abantu basemeriire kukora ki kumanya abaheereza ba Ruhanga kasumi kanu?

8 Omuntu nasobora ata kwerinda kutabaijuka? Abantu basemeriire kwekebiija amananu gonyini. Eki nikyo omuhandiiki w’Enjiri Luka y’acwiremu kukora. Akekamba muno kuseruliiriza ebintu “n’obwegendereza kurugira kimu ha ntandikwa yabyo.” Akaba nagonza abantu abarabisoma “kugumya ebintu” ebibahuliire kuruga hali Yesu. (Luk. 1:1-4, NW) Abantu ab’omu Beroya eya kara bakaba bali nka Luka. Obu baahuliire amakuru amarungi agarukukwata hali Yesu omurundi ogw’okubanza, bakaseruliiriza omu Byahandiikirwe eby’Oruheburaniya kugumya ebi baali bagambiirwe. (Soma Engeso Ezabakwenda 17:11.) Omu mulingo nugwo gumu, abantu basemeriire kubanza kugumya ebibahuliire obugaraaba gali mananu. Basemeriire kulengesaniza ebintu abantu ba Ruhanga babegesa n’Ebyahandiikirwe. Ekindi, basemeriire kuseruliirizaaho ebyafaayo ebirukukwataho abaheereza ba Yahwe ab’omu kasumi kanu. Kakuba babanza kuseruliiriza kurungi, tibarukwija kwikiriza okusoroora rundi ebintu ebibahuliire kubalemesa kwikiriza amananu.

(2) YESU AKANGA KUKORA OBWOKURORRAHO KWEYOLEKA

Baingi bakatabaijuka habwokuba Yesu akanga kukora obwokurorraho obw’okweyoleka. Ekintu kinu nikisobora kita kutabaijura abamu kasumi kanu? (Rora akacweka 9-10) *

9. Kiki ekyabaireho, Yesu obuyayangire kubooleka ak’okurorraho kuruga omu iguru?

9 Abamu omu kasumi ka Yesu batamarwe n’enyegesa za Yesu ezirukuhuniriza. Bakaba nibagonza ekirukukiraho. Bakamusaba ngu aboleke “akokurorraho akaruga omu iguru” kugumya ngu akaba ali Masiya. (Mat. 16:1) Obundi nibasobora kuba bamusabire kukora eki nibasigikirra hali eki ekibaali basomere kuruga omu Danieri 7:13, 14. Baitu akasumi ka Yahwe ak’okuhikiiriza obunabbi obu kakaba katakahikire. Ebintu Yesu ebyakaba nayegesa bikaba nibibamara kukigumya ngu akaba ali Masiya. Baitu Yesu obuyayangire kubooleka ak’okurorraho akabaali nibaserra, bakatabaijuka.​—Mat. 16:4.

10. Yesu akahikiriza ata nabbi Isaya ebiyahandiikire ebirukukwata hali Masiya?

10 Ebyahandiikirwe nibigamba ki? Nabbi Isaya akahandiikaho Masiya ati: “Talyamirra, kunu taliimukya, kunu talihuliza iraka lye omu makute.” (Is. 42:1, 2) Yesu akakora obuheereza bwe omu mulingo ogw’obuculeezi kandi ogatarumu kuteera etoko. Atombeke yekaru enkooto ezirukuhuniriza, atajwale ebijwaro eby’embaganiza ebyajwarwaga abebembezi b’amadiini kandi tiyagonzaaga kumweta ebitiinisa eby’amadiini. Yesu obwakaba aliyo nacwerwa omusango akanga kukora akokurorraho habw’okugonza kusemeza Omukama Herode. (Luk. 23:8-11) Ky’amananu ngu Yesu akakora ebyamahano ebimu, baitu ekigendererwa kye ekikuru kikaba ky’okutebeza amakuru amarungi. Akagambira abegeswa be ngu “nikyo naiziriire.”​—Mar. 1:38.

11. Ntekereza ki ezitahikire abantu abamu kasumi kanu ezibaine?

11 N’akasumi kanu nitukyarora ekizibu nikyo kimu? Ego. Kasumi kanu, baingi basikirizibwa amakanisa ag’amaani agarumu ebisisani eby’omuhendo mwingi, ebitiinisa eby’amaani eby’abebembezi b’amadiini, hamu n’ebijaguzo ebyakara baingi ebibatamanyire endugirro yabyo hamu n’amakuru gabyo. Baitu abantu abagenda omu makanisa ganu, tibeega bingi ebirukukwata hali Ruhanga hamu n’ebigendererwa bye. Baitu abo abaija omu nsorrokano zaitu ez’Ekikristaayo, beega kiki Yahwe ekyarukubetaagisa, n’omulingo basobora kukoramu ebyagonza. Ebyombeko byaitu eby’Obukama biyonjo kandi nibizooka kurungi, baitu tibitimbirwe n’ebisisani ebya sente nyingi. Abo abaine obwebembezi omu kitebe kya Yahwe tibajwara ebijwaro eby’embaganiza. Enyegesa n’enyikiriza zaitu bisigikirra ha Kigambo kya Ruhanga. N’obukiraaba nukwo kiri, abantu abarukukira obwingi kasumi kanu batabaijuka habwokuba omulingo turamyamu tigurukusikiiriza kandi ebitwegesa tibikwatagana n’ebibaba nibagonza kuhurra.

12. Nk’oku kyolekerwe omu Abaheburaniya 11:1, 6, tusemeriire kwombeka okwikiriza kwaitu nitusigikirra hali ki?

12 Nitusobora tuta kwerinda kutabaijuka? Omukwenda Paulo akagambira Abakristaayo abaali nibaikara omu Roma ati: “Okuikiriza nukuletwa okuhurra, nokuhurra nukuletwa ekigambo kya Kristo.” (Bar. 10:17) Nahabweki, twombeka okwikiriza kwaitu obutwesomesa Ebyahandiikirwe, hatali kwejumbira omu bijaguzo by’ediini ebitarukwikiraniza n’ebyahandiikirwe kabibe nibisikiiriza kwingana nkaha. Tusemeriire kugumya okwikiriza kwaitu nitusigikirra ha kumanya okuhikire habwokuba “hataloho okuikiriza tikirukusoboka [kusemeza]” Ruhanga. (Soma Abaheburaniya 11:1, 6.) Nahabweki, titurukwetaaga kurora akokurorraho akarukuhuniriza kuruga omu iguru kusobora kukigumya ngu tuzoire amananu. Kwekebiija n’obwegendereza enyegesa za Baibuli ezirukwombeka okwikiriza nikimara kutugumya ngu tuzoire amananu, n’okutwihamu okugurukyagurukya kwona.

(3) YESU ATAHONDERE EMIGENZO NYINGI EY’EKIYUDAAYA

Baingi bakatabaijuka habwokuba Yesu akanga emu ha migenzo yabo. Ekintu kinu nikisobora kita kutabaijura abamu kasumi kanu? (Rora akacweka 13) *

13. Kiki ekyaletiire baingi kwanga kwikiririza omuli Yesu?

13 Omu kasumi ka Yesu, abegeswa ba Yohana Omubatizi bakahunirra muno habwokuba abegeswa ba Yesu bakaba batarukusiiba. Yesu akabasoborra ngu kikaba kitarukubetaagisa kusiiba habwokuba akaba akyali mwomeezi. (Mat. 9:14-17) N’obukiraaba ngu Yesu akabasoborra, Abafalisaayo n’abantu abandi abahakanizaaga Yesu bakamujunaana habwokuba akaba atarukuhondera emigenzo yabo. Bakabiihirwa muno Yesu obuyacwiremu kukiza abantu ha kiro kya Sabiiti. (Mar. 3:1-6; Yoh. 9:16) Ekindi, bayetwaraga ngu nibatekamu Sabiiti ekitiinisa kingi, baitu kandi baali batarukurora ekizibu kyona kukora bizinesi omu yekaru. Bakabiihirwa muno Yesu obuyabajunaine habw’ekikorwa eki. (Mat. 21:12, 13, 15) Kandi abo Yesu abayatebiize omu isorrokaniro erya Nazalesi, bakabiihirwa muno Yesu obuyakozeseze ebyokurorraho eby’omu Isaleri eyakara kubooleka ngu bakaba nibegondeza bonka kandi bataine okwikiriza. (Luk. 4:16, 25-30) Habwokuba Yesu aketwaza omu mulingo bakaba batarukunihira, kikabaletera kutabaijuka.​—Mat. 11:16-19.

14. Habwaki Yesu yajumiriire emigenzo y’abantu ey’ekaba etarukusigikirra ha Baibuli?

14 Ebyahandiikirwe nibigamba ki? Kurabira omu nabbi Isaya Yahwe akagamba ati: “Abantu banu nibairra haihi namberendi nibandamya nakanwa kabu neminwa yabu, baitu bairizeyo hara namberendi omutima gwabu, kandi okutina kwabu namberendi kiba kiragiro kyabantu ekibayegesiibwe kwonka.” (Is. 29:13) Yesu akaba ahikire kujumirra emigenzo ey’abantu ey’ekaba etarukusigikirra ha Byahandiikirwe. Abo abayebembezaaga ebiragiro n’emigenzo ey’abantu kukira Ebyahandiikirwe, bakanga Yahwe hamu n’ogu ouyatumire nka Masiya.

15. Habwaki abantu baingi kasumi kanu batarukugonza Abakaiso ba Yahwe?

15 Nitukyarora ekizibu nikyo kimu kasumi kanu? Ego. Baingi basaalirwa muno Abakaiso ba Yahwe obubatabeteranizaaho kujaguza ebijaguzo ebirukuhakaniza Ebyahandiikirwe. Ekyokurorraho nk’okujaguza amazaarwa, rundi Krisimasi. Abandi babihiirwa Abakaiso ba Yahwe obubatabeteranizaaho kujaguza emikoro y’ihanga rundi obubatahondera emigenzo etarukwikiranganiza n’Ekigambo kya Ruhanga erukukwata ha kuziika. Abo abatabaijuka omu mulingo gunu nibasobora kwikiriza ngu nibaramya Ruhanga omu mulingo ogwarukusiima. Baitu tibasobora kusemeza Ruhanga kakuba bagonza emigenzo y’ensi kukira enyegesa ezirukusangwa omu Baibuli.​—Mar. 7:7-9.

16. Kusigikirra ha Zabuli 119:97, 113, 163-165, kiki ekitusemeriire kukora kandi n’okwetantara?

16 Nitusobora tuta kwerinda kutabaijuka? Tusemeriire kugonza muno ebiragiro bya Yahwe hamu n’emisingi ye. (Soma Zabuli 119:97, 113, 163-165.) Obuturagonza Yahwe, nitwija kwanga emigenzo yoona ey’etarukumusemeza. Kandi titurukwija kwikiriza ekintu kyona kutulemesa kugonza Yahwe.

(4) YESU ATAHINDULE GAVUMENTI

Baingi bakatabaijuka habwokuba Yesu akanga kwetahya omu by’obulemi. Ekintu kinu nikisobora kita kutabaijura abamu kasumi kanu? (Rora akacweka 17) *

17. Baingi omu kasumi ka Yesu baali nibanihira ki?

17 Abamu omu kasumi ka Yesu baali nibagonza empindahinduka omu bwebembezi aho naaho. Baali nibanihira ngu Masiya naija kwihaho obulemi bwa Roma obwabatwazaaga kubi. Baitu obubalengereho kufoora Yesu omukama wabo, akanga. (Yoh. 6:14, 15) Abandi​—otwaliiremu n’abanyakatagara​—baali beralikiriire ngu Yesu akaba naija kulengaho kuhindura gavumenti kandi kinu kyakubiihize Abaroma nibamalirra baihireho banyakatagara obusobozi obu baali babahaire. Habwokuba bakaba beralikiriire habw’ensonga ez’eby’obulemi, Abayudaaya bakatabaijuka.

18. Bunabbi ki obuli omu Baibuli oburukukwata hali Masiya baingi obubarabizeemu amaiso?

18 Ebyahandiikirwe nibigamba ki? N’obukiraaba ngu obunabbi bwingi bukaranga ngu aliba murwani omusinguzi, obunabbi obundi bukooleka ngu akaba naija kubanza kufa habw’ebibi byaitu. (Is. 53:9, 12) Hati, habwaki Abayudaaya baali baine entekereza ey’etahikire hali Masiya? Baingi omu kasumi ka Yesu baali nibarabyamu amaiso obunabbi obukaba butarukuraganiza ngu ebizibu byabo nibiija kuhwaho omu kasumi ako.​—Yoh. 6:26, 27.

19. Ntekereza ki ezitahikire eziretiire baingi kwanga butumwa bwaitu kasumi kanu?

19 Nitukyarora ekizibu nikyo kimu kasumi kanu? Ego. Kasumi kanu, baingi batabaijuka habwokuba twanga kugwera orubaju omu by’obulemi. Nibatunihirramu kwejumbira omu kukoma. Baitu tukimanyire ngu kakuba tukoma abantu kuba abalemi baitu, nituba twangire Yahwe. (1 Sam. 8:4-7) Abandi batekereza ngu tusemeriire kwombeka amasomero hamu n’amarwarro kandi tukole n’emirimo endi ey’okugaba obukonyezi. Nahabweki, batabaijuka habwokuba tuteeka omutima ha kutebeza hatali kumaraho ebizibu ebiroho omu nsi.

20. Nk’oku kyolekerwe omu bigambo bya Yesu ebirukusangwa omu Matayo 7:21-23, kiki ekisemeriire kuba ekigendererwa kyaitu ekikuru?

20 Nitusobora tuta kwerinda kutabaijuka? (Soma Matayo 7:21-23.) Ekigendererwa kyaitu ekikuru kisemeriire kuba kukora omulimo Yesu oguyaturagiire. (Mat. 28:19, 20) Titusemeriire kuhuguka tukatandika kulengaho kumaraho ebizibu ebiri omu nsi munu. Nitugonza abantu kandi nitukwatwaho habw’ebizibu byabo. Baitu tukimanyire ngu omulingo ogurukukirayo ogw’okukonyera bataahi baitu nukwo kubegesa ebirukukwata ha Bukama bwa Ruhanga, n’okubakonyera kuba n’enkoragana enungi na Yahwe.

21. Kiki ekitusemeriire kucweramu kimu kukora?

21 Omu kicweka kinu, turozere enkonge ina ezaletiire baingi kwanga Yesu omu kyasa eky’okubanza kandi ezisobora n’okuletera baingi kasumi kanu kwanga abahondezi ba Yesu. Baitu binu nibyo bintu byonka ebitusemeriire kwetantara? Nangwa. Omu kicweka ekirahonderaho, nitwija kubazaaho enkonge ezindi ina ezitabaijura abantu. Leka tucweremu kimu kwerinda kutabaijuka kandi twikaze okwikiriza kwaitu kugumire!

EKIZINA 56 Gonza Amananu

^ kac. 5 N’obukiraaba ngu Yesu nuwe Omwegesa arukukirayo ayabaireho omu nsi, abantu abarukukira obwingi abakaba baroho omu kasumi ke, bakatabaijuka habwe. Habwaki? Omu kicweka kinu nitwija kubazaaho ensonga ina. Kandi nitwija n’okurora ensonga habwaki abantu baingi omu kasumi kanu batabaijuka, habw’ebintu abahondezi ba Yesu ab’amananu babaza rundi bakora. Ekindi ekirukukirayo obukuru, nitwija kwega habwaki tusemeriire kuba n’okwikiriza okugumire omuli Yesu nukwo tutatabaijuka.

^ kac. 60 KUSOBORRA EBISISANI: Firipo n’ayekambisa Nasaneri kugenda hali Yesu.

^ kac. 62 KUSOBORRA EBISISANI: Yesu n’atebeza amakuru amarungi.

^ kac. 64 KUSOBORRA EBISISANI: Yesu akiza omusaija ow’aine omukono ogwomere abarukumuhakaniza nibarora.

^ kac. 66 KUSOBORRA EBISISANI: Yesu agenda ha rusozi wenka.