Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

“Gura Amazima, Kandi Oleke Okugatunda”

“Gura Amazima, Kandi Oleke Okugatunda”

“Gura amazima, kandi oleke okugatunda; ego, amagezi, nokwegesebwa, nokwetegereza.”​—ENFUMO 23:23.

EBIZINA: 94, 96

1, 2. (a) Kintu ki ekirukukirayo kuba ky’omuhendo omu bwomeezi bwawe? (b) Mananu ki agotwara kuba g’omuhendo, kandi habwaki? (Rora ekisisani ekiri ha rupapura 3.)

KINTU ki ekirukukirayo kuba ky’omuheendo omu bwomeezi bwawe? Itwe nk’Abakaiso ba Yahwe, obunywani bwaitu na Yahwe nikyo ekintu ekirukukirayo kuba ky’omuhendo. Titwakugondeze kuhingisa enkoragana yaitu nauwe n’ekintu ekindi kyona. Kandi amananu agali omu Baibuli nago tugatwara kuba g’omuhendo habwokuba nugo gatusobozesa kuba banywani ba Yahwe.​—Abakolosai 1:9, 10.

2 Yahwe nuwe Omwegesa Arukukirrayo Kimu Obukuru, ow’atwegesa amananu ag’omuhendo kuruga omu Kigambo kye Baibuli. Atwegesa obukuru bw’ibara lye kandi atugambira n’emiringo ye emirungi. Atugambira ngu n’atugonza muno enu niyo ensonga habwaki yahaireyo Omwana we ow’agonza kutufeera. Yahwe atwegesa ebirukukwata ha Bukama bwa Masiya. Abaseserweho amagita n’abanihiza obwomeezi obutahwaho omu iguru, kandi ab’entaama ezindi abanihiza obwomeezi obutahwaho omu nsi empyaka. (Yohana 10:16) Yahwe natwegesa omulingo tusemeriire kutwazaamu obwomeezi baitu. Amananu ganu tugatwara kuba g’omuhendo habwokuba gatukonyera kwirra haihi n’Omuhangi waitu kandi gatuletera kuba n’ekigendererwa omu bwomeezi.

3. Yahwe abanza kutusaba sente nukwo atwegese amananu?

3 Yahwe ali Ruhanga omugabi. Kumanya mugabi, akahika n’okuhayo Omwana we kutufeera. Yahwe obwakirora ngu omuntu aliyo naserra amananu, amukonyera kugazoora. Tasobora kutusasuza sente kwega amananu. Omusaija arukwetwa Simoni akaheereza omukwenda Petero sente nukwo amuhe obusobozi bw’okuha abantu bandi omwoyo ogurukwera. Petero akasoborra ngu entekereza y’omusaija onu ekaba etahikire, yamugambira ati: “Efeza yawe ebule naiwe baitu otekeriize kutunga ekisembo kya Ruhanga nerupiya.” (Engeso Ezabakwenda 8:18-20) Hati, nikimanyisa ki ‘kugura amazima’?

NIKIMANYISA KI ‘KUGURA AMAZIMA’?

4. Biki ebiturukwija kwega ebirukukwata ha mananu?

4 Soma Enfumo 23:23. Kyetagisa kutamu amaani maingi muno kusobora kwega amananu. Twine kwefeereza ebintu ebimu kurora twagatunga. Kandi hanyuma ‘y’okugura amazima,’ ekirukumanyisa kwega amananu, tusemeriire kwegendereza muno kurora ‘titwagatunda’, rundi titwagarugamu. Tugura tuta amananu agali omu Baibuli? Tugagura silingi zingaha? Eby’okugarukamu by’ebikaguzo binu nibiija kutukonyera kweyongera kurora amananu nk’ekintu ekikuru muno kandi nikiija n’okutwekambisa kugaikaramu obwire bwona. Nitwija kurora habwaki amananu kuruga hali Yahwe g’omuhendo mwingi kukira ebintu byona.

5, 6. (a) Soborra nk’oku tusobora kugura amananu tutakozeseze sente. (b) Amananu gatugasira gata?

5 Ekintu kuba kya busa, kiba kitarukumanyisa ngu torukwija kwetagisibwa kugira ekiwakora kukitunga. Ekigambo eky’Oruheburaniya ekirukuhindurwa “gura” omu Enfumo 23:23 nikisobora kumanyisa “kutunga.” Ebigambo binu byona nibyoleka ngu omuntu aine kutekamu amaani rundi kugira ekiyayefereza kurora yatunga ekintu eky’arukutwara kuba ky’omuheendo. Kusobora kwetegereza kurungi omulingo gw’okuguramu amananu, teramu akasisani ngu mukatale nibagaba ebyenju bya busa. Nitusobora kutekereza ngu nibiija kwereta ha meeza? Nangwa, nikiba nikitwetagisa tugende omu katale kubiihayo. Nahabweki, n’obukiraaba ngu ebyenju bibaire byabusa nikiba nikyetagisa kutamu amaani kugenda kubireta. Omulingo nugwo gumu, tikirukwetagisa kubanza kusasura sente kwega amananu baitu nikyetagisa kutamu amaani n’okwefereeza.

6 Soma Isaya 55:1-3. Eki Yahwe yagambire nikitukonyera kwetegereza amakuru ‘g’okugura amazima’. Omu nkarra zinu, Yahwe nalengesaniza ebigambo bye eby’amananu n’amaizi, amata, hamu n’amaarwa. Nk’oku amaizi agarukufuka gamara iroho, amananu nago gatutamba iroho. Kandi nk’oku amata gakonyera enkerembe kukura n’amaani, amananu agali omu Baibuli nago gatukonyera kugumya enkoragana yaitu na Yahwe. Ekindi, Yahwe alengesaniza ebigambo bye n’amaarwa. Habwaki? Baibuli egamba ngu amaarwa galetera abantu okusemererwa. (Zabuli 104:15) Nahabweki, Yahwe obwaba natugamba ngu tugule amaarwa, aba namanyisa ngu tuhondere obuhabuzi bwe nukwo tutunge okusemererwa. (Zabuli 19:8) Yahwe akozesa ebyokurorraho binu kutukonyera kurora omugaso oguli omu kwega amananu n’okugahondera. Hati katurole ebintu bitaano ebitusobora kuleka kurora twayega amananu.

KIKI EKY’OYEFERIIZE NUKWO OGULE AMANANU?

7, 8. (a) Habwaki kyetagisa obwire kusobora kwega amananu? (b) Omwisiki omu akefereza ki, kandi kiki ekyarugiremu?

7 Obwire. Nikyetagisa omuntu kuhayo obwire kusobora kuhuliiruza amakuru g’Obukama, kusoma Baibuli, kusoma ebitabu eby’omwiru omwesigwa, kwega Baibuli n’Abakaiso ba Yahwe, kwetekaniriza ensorrokano zaitu n’okuzigendamu. Kukora ebintu binu byona nikitwetagisa kukozesa obwire obutwakubaire nitukozesa kukora ebintu ebindi ebitali by’omugaso muno. (Soma Abefeso 5:15, 16.) Kitwara bwire ki omuntu kwega enyegesa ez’omu Baibuli ez’okubandizaaho? Kinu kisigikirra ha muntu. Tosobora kwega h’amagezi ga Yahwe, emihanda ye, n’ebintu ebiyakozire okabimarayo. (Abarumi 11:33) Watch Tower eyabandize kuturuka ekalengesaniza amananu n’ekyakyo kandi ekagamba eti: “Otamarwa kuba n’ekyakyo kimu eky’amananu. Kuba ekyakyo kimu kyali nikimara hakubaire hataroho ebyakyo bindi. Ikara nosorooza kandi oikare noserra ebirukukiraho.” Hati nitusobora kwekaguza, ‘Twegere ebintu ebirukwingana ki hali Yahwe?’ N’obutulyomeera ebiro byona, tuliikara twine bingi eby’okwega hali Yahwe. Kasumi kanu, kikuru tukozese obwire obutwine kwega bingi ebirukukwata hali Yahwe. Haroho ekyokurorraho eky’omuntu ayakozere ekintu kinu.

Kikuru tukozese obwire obutwine kwega bingi ebirukukwata hali Yahwe

8 Omwisiki ensingaanto arukwetwa Mariko, * (rora obugambo obuli hansi) akaruga Japan yagenda kusomera omu rubuga rwa Amerika orurukwetwa New York. Kiro kimu munyaanya itwe arukuheereza nka payoniya akasanga Mariko omu ka yabaganaho nauwe amakuru amarungi. Mariko akaba aine ediini ye baitu akatandika kwega Baibuli na munyaanya itwe onu. Kumanya yali nagonza muno ebyakaba nayega, akasaba kwegesebwa emirundi ebiri buli wiiki. N’obukiraaba ngu Mariko akaba aine obwire buke habw’emisomo n’omulimo ogwakaba nakora, akatandikiraho kugendaga omu nsorrokano. Akatandika kukozesa obwire buke omu by’okwesemeza nukwo obwire oburukukira abukozese kwega amananu. Habw’okwefereza omu mulingo gunu, Mariko akeyongera kwirra haihi na Yahwe kandi omwaka gumu gukaba gutakahoireho, Mariko yabatizibwa. Omwaka 2006, akafooka payoniya hanyuma y’ameezi mukaaga gonka amazire kubatizibwa kandi na hati nakyakora nka payoniya.

9, 10. (a) Kwega amananu kihindura kita omulingo turoramu itungo? (b) Omwisiki omu akerekesa ki kandi nayehurra ata habw’encwamu yakozere?

9 Itungo. Kusobora kwega amananu nikisobora kutwetagisa kuleka omulimo ogubaire nigututahiza sente nyingi rundi ekintu ekindi kyona ekyakutuletiire kuba basinguzi omu businge bunu. Ekyokurorraho, Petero na Andereya bakaba bali basohi, baitu Yesu obuyabesere kufooka abegeswa be, bakasigaho omulimo gwabo bamukuratira. (Matayo 4:18-20) Kinu tikirukumanyisa ngu obw’orayega amananu, noija kuleka omulimo gwawe. Omuntu asemeriire kukora kusobora kurolerra eka ye. (1 Timoseo 5:8) Baitu obwoyega amananu, omulingo ororamu eby’itungo guhinduka. Oyetegereza kiki ekirukukirayo obukuru omu bwomeezi. Yesu akagamba ati: “Mutalyeyahurra bintu hansi.” Oihireho akatwekambisa ati: “Mweyahurrege ebintu omu iguru.” (Matayo 6:19, 20) Eki nikyo omwisiki arukweta Maria yakozere.

10 Maria, obwakaba akyali mwisiki muto, yagonzaga muno kuzaana omuzaano ogw’akapira ka gofu. Obuyahikire omu siniya, akeyongera kufooka mukugu omu kuzaana omuzaano gunu. Habwokuba akaba ali muzaani murungi, bakamuha omugisa gw’okusomera busa ha univasite. Maria akaba aine ekigendererwa eky’okufooka omuzaani wa gofu ruranganwa kandi akole sente nyingi. Baitu obwire bukahika yatandika kwega Baibuli. Akagonza ebiyali nayega kandi akatandika kubita omu nkora. Akagamba, “Obunayeyongeraga kuhindura entekereza n’enyetwaza yange nukwo ngendere ha ndengo za Baibuli, nukwo nayeyongeraga kutunga okusemererwa.” Maria akakyetegereza ngu kikaba nikigenda kumugumira kuheereza Yahwe kandi ha bwire nubwo bumu aikale omu by’emizaano. (Matayo 6:24) Nahabweki akacwamu kweganyira ebigendererwa bye eby’okufooka omuzaani mukugu ow’akapira ka gofu nuko akole ekintu ekirukukira oburungi. Hati Maria naheereza nka payoniya kandi nagamba ngu aine “okusemererwa n’obwomeezi obwine ekigendererwa.”

Yesu akaturaganiza ngu kyona kyona ekiturayerekesa habw’amananu, nitwija kutunga ebirukukiraho

11. Kiki ekisobora kuhika ha nkoragana yaitu n’abantu habw’okwega amananu?

11 Enkoragana yaawe n’abantu abandi. Obututandika kuta omu nkora ebiturukwega kuruga omu Baibuli, enkoragana yaitu n’abanywani hamu n’abanyabuzaale n’esobora kuhinduka. Yesu akatukonyera kumanya ensonga habwaki ekintu kinu kisobora kubaho obuyasabiire abegeswa nagamba ati: “Obeze omu mananu: ekigambo kyawe nigo mananu.” (Yohana 17:17) Ekigambo “obeze” nikisobora kumanyisa “kwahukanizaaho.” Obututandika kuhondera amananu omu bwomeezi bwaitu, tuba twahukanizibweho hali ensi habwokuba tutandika kuhondera endengo za Baibuli. N’obukiraaba ngu tulengaho kwikara twine enkoragana enungi n’abanywani baitu hamu n’abanyabuzale baitu, abamu nibasobora kutatugonza nk’oku baatugonzaaga kara kandi nibasobora n’okuhakaniza enyikiriza zaitu empyaka. Eki tikirukutuhuniiriza. Yesu akagamba ngu: “Nabanyanzigwa bomuntu nibo bomukaye.” (Matayo 10:36) Baitu Yesu akongera yaturaganiza ngu kyona kyona ekiturayerekesa habw’amananu, nitwija kutunga ebirukukiraho!​—Soma Marako 10:28-30.

12. Omusaija omu Omuyudaaya akerekesa ki habw’okugonza kwega amananu?

12 Omu bwomeezi bwe bwona, omusaija Omuyudaaya arukwetwa Aaron yaikaraga natekereza ngu kintu kibi kwatura ibara lya Ruhanga. Baitu yali nagondeza kimu kumanya amananu agarukukwata hali Ruhanga. Kiro kimu, omu ha Bakaiso ba Yahwe akamwoleka ngu kakuba ayongera enyatuzi omu nyuguta ina ez’ibara lya Ruhanga ez’Oruheburaniya, ibara linu likaba nirisobora kwaturwa nka “Yahwe.” Aaron akasemererwa muno habw’okumanya ekintu kinu kandi kikamuletera kugenda omu isorrokaniro kugambira abebembezi be ab’eddini! Akatekereza ngu nibaija kusemererwa habw’okumanya amananu agarukukwata ha ibara lya Ruhanga, baitu tali nukwo kyabaire. Mukiikaro ky’okusemererwa bakamucwera amacwanta kandi bamubinga. Ab’omu ka ye nabo bakamuhakaniza. Baitu ataikirize kinu kumulemesa kweyongera kwega amananu agarukukwata hali Yahwe. Aaron akafooka omu ha Bakaiso ba Yahwe kandi akaheereza Yahwe obwomeezi bwe bwona. Naitwe tusemeriire kwikara tukimanyire ngu kwega amananu nikisobora kuletera enkoragana yaitu n’abantu abandi kuhinduka.

13, 14. Obutwega amananu, mpindahinduka ki ezitusemeriire kukora omu ntekereza yaitu n’ebikorwa byaitu? Ha ekyokurorraho.

13 Ebitekerezo n’ebikorwa ebitasemiire. Obutwega amananu kandi tukatandika kuhondera endengo za Baibuli, tuba twine kuhindura entekereza yaitu n’ebikorwa byaitu. Omukwenda Petero akahandiika ati: ‘Nk’abaana ab’okuhura mutesisaniriza n’okwegomba kwanyu okwaira [obumwali] omu kutamanya.’ Kandi akongera yagamba ati: “Nainywe mube abarukwera omu ngeso zona.” (1 Petero 1:14, 15) Omu rubuga orwa Kolinso orwa kara, abantu abarukira obwingi bakaba bali basiihani. Abaikaraga omu rubuga oru bakaba basemeriire kukora empindahinduka z’amaani kurora bafooka abarukwera omu maiso ga Yahwe. (1 Abakolinso 6:9-11) N’omu kasumi kanu, baingi bakora empidahinduka nka zinu obubeega amananu. Petero akabazaho ekintu kinu obuyagambire ati: “Baitu ebiro ebyahinguireho nibisobora okutumara okukora abamahanga ebibagonza, nokugendera omu busihani, nokwegomba, nokusomasoma amarwa, nebyokubandwa, nobutamizi, nokuramya ebisisani okurukunugwa.”​—1 Petero 4:3.

14 Devynn na Jasmine bakaba bali batamiizi kumara emyaka nyingi. N’obukiraaba ngu Devynn akaba mubazi w’ebitabu ebya sente omurungi, akaba atasobora kuba n’omulimo kumara akasumi habw’okunywa amarwa. Abantu baingi baali bamanyire Jasmine nk’omuntu ow’ekiniga kandi omurwani. Kiro kimu, obwakaba atamiire, akatangaana Abakaiso ba Yahwe babiri abamisaani omu muhanda. Abamisaani bakehayo kumwegesa Baibuli. Baitu obubagenzere omu ka ya Jasmine na Devynn, bakasanga boona batamiire. Bakaba batarukunihira ngu abamisaani nibasobora kugenda omu ka yabo. Omurundi ogundi abamisaani obubagarukireyo, bakasanga ebintu bihindukire. Jasmine na Devynn baali betegekere kutandika kwega Baibuli kandi bakatandikiraho kuta omu nkora ebibaali nibeega. Hatakarabireho emyezi esatu, bakaba bamazire kuleka amaarwa kandi hanyuma bakahandikisa obuswere. Abantu baingi omu kyaro kyabo bakarora omulingo Jasmine na Devynn bahindukiremu kandi nabo bakatandika kwega Baibuli.

15. Emu ha mpindahinduka ey’etanguhire kukora habw’okugonza kwega amananu niyo eha, kandi habwaki etanguhire?

15 Emigenzo hamu n’engeso ezitarukusemeza Ruhanga. Emu ha mpindahinduka ezigumire kukora niyo ey’okuleka kwetaba omu migenzo n’ebikorwa ebitarukusemeza Yahwe. Abamu n’obubakimanya ngu emigenzo n’ebikorwa ebibarukwetabamu tibirukusemeza Yahwe, tibanguhirwa kubireka. Batekerezaho omulingo abanyabuzaale babo, abakozi bagenzi babo, rundi banywani babo barayehurra. Bakimanyire ngu haroho emigenzo ey’abantu bagonza muno, nk’ekyokurorraho kutamu abafu ekitiinisa. (Ekyebiragiro 14:1) Hati kiki ekisobora kutukonyera kukora empindahinduka eziturukuba nitwetagisibwa kukora? Nitusobora kwegera ha byokurorraho eby’abantu ab’omu busumi bwa kara abaakozere empindahinduka hanyuma y’okumanya amananu, nk’ekyokurorraho, Abakristaayo ab’omu Efeso.

16. Abakristaayo abamu ab’omu Efeso bakefereza ki?

16 Orubuga rwa kara orwa Efeso, rukaba rwijwiremu ebikorwa by’amasano. Abantu abaakoraga ebikorwa binu bakakora ki hanyuma y’okufooka Abakristaayo? Baibuli egamba ngu: “Kandi baingi hali abo aba[ko]raga ebyokuragura bakasoroza ahamu ebitabu byabu, babyokeza omu maiso gabantu bona: kandi babara omuhendo gwabyo, bagurora bicweka byefeza bukumi butano. Nukwo ekigambo kya Mukama waitu kyakuzire kiti namani, nikisingura.” (Engeso Ezabakwenda 19:19, 20) Abakritaayo banu abesigwa, batatiine kuhwerekereza ebitabu byabo ebikaba bya sente nyingi, kandi Yahwe akabaha omugisa habw’ekintu kinu.

Iwe oyeferize ki kusobora kwega amananu?

17. (a) Bintu ki ebitusobora kuba twayeferiize habw’amananu? (b) Bikaguzo ki ebituragarukamu omu kicweka ekirahonderaho?

17 Iwe oyeferize ki kusobora kwega amananu? Itwena tuhaireyo obwire bwaitu. Abamu omuliitwe tukerekesa emigisa ey’okuba baguuda. Kandi enkoragana yaitu n’abantu abamu n’esobora kuba yahindukire. Baingi omuliitwe tuhindwire omulingo twayetwazamuga twaleka emigenzo yoona ey’etarukusemeza Yahwe. Baitu nitukigumya ngu amananu kuruga omu Baibuli g’omuheendo muno kukira ekintu kyona ekitusobora kuba twayerekeseze. Amananu ag’omu Baibuli gatusobozesa kuba n’enkoragana enungi na Yahwe, kandi kinu nikyo kintu ekirukukirayo kuba ky’omuhendo omu bwomeezi bwaitu. Kigumire kumanya habwaki omuntu asobora ‘kutunda’ amananu agarukuleeta emigisa nyingi muno. Eki nikisobora kubaho kita? Kandi tusobora kwerinda tuta kukora ensobi enu ey’amaani? Nitwija kugarukamu ebikaguzo binu omu kicweka ekirahonderaho.

^ kac. 8 Amabara agamu omu kicweka kinu gahindwirwe.