Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

Wesige Yahwe Nukwo Oyomeere!

Wesige Yahwe Nukwo Oyomeere!

“Yesiga [Yahwe] nomutima gwawe gwona, oleke okwigamira ha kwetegereza kwawe wenka.”​—ENFUMO 3:5.

EBIZINA: 3, 8

1. Habwaki itwena nitwetaaga kuhumuzibwa?

ITWENA twetaaga kuhumuzibwa. Obundi omu bwomeezi tuhikirweho ebintu ebirukutumaramu amaani, ebirukutweralikiriza, n’ebirukutuletera kwetuntura. Nitusobora kuba nitubonabona habw’oburwaire, habw’okukura omu myaka, rundi habw’okuferwa omugonzebwa waitu. Abamu omulitwe nitutwazibwa kubi abantu abandi. Kwongererezaho, abantu abatwetoroire nibeyongera kuba babi. Ky’amananu ngu ebiro binu “ebyakabi kaingi” nibyoleka ngu tuli “omu biro bya hanyuma” kandi ngu buli kiro nitweyongera kwirra haihi n’ensi empyaka. (2 Timoseo 3:1) Baitu nabwo nitusobora kuba tumazire akasumi kaingi tulindiriire emirago ya Yahwe kuhikirra, kandi obundi ebizibu ebiturukurabamu nibisobora kuba nibyeyongera bweyongera. Hati nitusobora kwiha nkaha okuhumuzibwa?

2, 3. (a) Biki ebitumanyire ebirukukwata hali Habakuki? (b) Habwaki nitwija kwekebiija ekitabu kya Habakuki?

2 Leka twekebiije ekitabu kya Habakuki nukwo tutunge eky’okugarukamu eky’ekikaguzo kinu. N’obukiraaba ngu Ebyahandikirwe tibitungambira bingi ebirukukwata ha bwomeezi bwa Habakuki, ekitabu kye mali nikigarramu amaani. Ibara Habakuki nirisobora kuba nirimanyisa “kugwa omu kifuba.” Ekintu kinu nikisobora kuba nikyoleka omulingo Yahwe ahumuzaamu abaheereza be. Rundi nikisobora kumanyisa omulingo abaheereza be bagumira haluwe batamurugireho. Habakuki akabaza na Yahwe kandi haroho ebikaguzo ebiyamukagwize. Yahwe akakozesa Habakuki kuhandiika orubazo rwe nauwe habwokuba Yahwe akaba amanyire ngu Habakuki ebyarahandiika nibiija kutukonyera.​—Habakuki 2:2.

3 Baibuli tetugambira bingi hali nabbi Habakuki oihireho orubazo rwe na Yahwe. Ekitabu kinu kiri kimu hali ebyo “ebyahandikirwe ira” omu Kigambo kya Ruhanga, “nukwo tube nokunihira obwokugumisiriza nobwokuhumura okwomu byahandikirwe.” (Abarumi 15:4) Ekitabu kya Habakuki nikisobora kukonyera kita buli omu hali itwe? Nikisobora kutukonyera kumanya nkoku tusobora kwesiga Yahwe. Kandi obunabbi bwa Habakuki butugumya ngu nitusobora kuba n’obusinge omu bitekerezo n’obuturaaba twine ebizibu bingi rundi nitulengwa.

SABA YAHWE

4. Habwaki Habakuki akaba ayetuntwire?

4 Soma Habakuki 1:2, 3Habakuki akabaho omu busumi obugumire muno. Akaba ayetoroirwe abantu ababi, kandi kinu kikamuletera kwehurra kubi muno. Hona nambere yaroraga, yasangaga Abaisareri nibatwazangana kubi kandi omu mulingo ogutali gw’obwinganiza. Habakuki akekaguza: ‘Obubi bunu nibugenda kugarukira nkaha? Habwaki Yahwe alekere obwire bwingi kurabaho ataine ekyakozere?’ Akehurra ataine bukonyezi bwona. Nahabweki akasaba Yahwe kugira ekiyakoraho. Habakuki nasobora kuba yatandikire kutekereza ngu Yahwe takyafaaho abantu be rundi ngu Yahwe akaba atarukugenda kugira ekiyakoraho. Naiwe orabaireho omu nyikara nk’enu?

Obuturaaba nitutiina rundi nitugurukyagurukya, tutatiina kugambira Yahwe

5. Kiki ekitusobora kwegera ha kitabu kya Habakuki? (Rora ekisisani ekiri ha rupapura 15.)

5 Habakuki kukaguza ebikaguzo binu kikaba nikimanyisa ngu takyayesiga Yahwe hamu n’emirago ye? Nangwa, tinukwo kiri! Habakuki akaba nasaba Yahwe amukonyere omu bizibu n’okugurukyagurukya abyakaba narabamu, ekirukwoleka ngu akaba akyaine okunihira kandi akaba nakyayesiga Yahwe. Habakuki akaba ayeralikiriire kandi atarukumanya eky’okukora. Akaba atamanyire habwaki Yahwe akaba atwaire obwire bwingi ataine ekyakozereho kandi habwaki akaba namuleka kubonabona muno. Yahwe kukozesa Habakuki kuhandiika omulingo akaba nayehurra nikitwegesa isomo ly’amaani. Titusemeriire kutiina kugambira Yahwe ebirukutweralikiriza n’ebirukutuletera kugurukyagurukya. Amananu gali ngu natwekambisa kumusaba n’okumugambira enyehurra yaitu yonyini. (Zabuli 50:15; 62:8) Enfumo 3:5 nirutugambira ngu: “Yesiga [Yahwe] nomutima gwawe gwona, oleke okwigamira ha kwetegereza kwawe wenka.” Habakuki akakorra ha bigambo binu omu bwomeezi bwe.

6. Habwaki kikuru kusaba?

6 Habakuki akesiga Ise kandi Munywani we, Yahwe, kandi Habakuki akataho omulingo nukwo asobole kwirra haihi nauwe. Habakuki ataikarre bwikarra akatandika kweralikirra habw’enyikara akaba arumu kandi atalengeho kukozesa amaani ge kumaraho ebizibu ebikaba biroho. Baitu akasaba Yahwe yamugambira enyehurra ye n’ebyali nibimweralikiriza. Kinu kyokurorraho kirungi hali itwe. Yahwe, Anyakuhurra okusaba, natwekambisa kwoleka ngu nitumwesiga kurabira omu kusaba n’okumugambira ebizibu byaitu. (Zabuli 65:2) Obutukora tuti, turora omulingo Yahwe agarukamu esaara zaitu. Yahwe obwaratuhumuza kandi akatuhabura, nitwija kwehurra nk’abali omu kifuba kye. (Zabuli 73:23, 24) Naija kutukonyera kumanya omulingo aroramu enyikara yaitu, n’obuturaaba nituraba omu kulengwa kwamulingo ki. Okusaba mali guli gumu ha miringo eyitwolekamu ngu nitwesiga Yahwe.

HULIIRIZA YAHWE

7. Yahwe akatwaza ata Habakuki hanyuma ya Habakuki kumugambira ebizibu bye?

7 Soma Habakuki 1:5-7. Habakuki obuyamazire kugambira Yahwe ebizibu bye, nasobora kuba yayekagwize omulingo Yahwe akaba nagenda kumugarukamu. Habw’okuba Yahwe ali nk’omuzaire, akamanya omulingo Habakuki akaba nayehurramu. Akamanya ngu Habakuki akaba nabonabona kandi nasaba obukonyezi. Nahabweki Yahwe atahane Habakuki baitu akamugambira ekyakaba nagenda kukorra Abayudaaya abakaba batali besigwa. Habakuki nasobora kuba yali muntu w’okubanza Yahwe ou yagambire nk’oku ekifubiro ekyabantu banu kiri haihi kuhika.

8. Habwaki ekyokugarukamu kya Yahwe tinikyo Habakuki akaba nanihira?

8 Yahwe akagambira Habakuki ngu akaba ayetekaniize kugonjoora ensonga. Akaba nagenda kufubira abantu ababi ab’omu Yuda. Obuyagambire ngu eki kikaba nikigenda kubaho “omu biro byanyu,” Yahwe akaba namanyisa ngu okucwerwa omusango kukaba nikugenda kubaho omu bwire bwa Habakuki rundi obw’Abaisareri ab’omu kasumi ke. Eky’okugarukamu kya Yahwe tikiri nikyo Habakuki akaba nanihira. Abababuroni rundi Abakalidaaya bakaba bantu abataine mbabazi nakake. Bakaba bantu babi kukira Abaisareri, habw’okuba Abaisareri ubo hakire bakaba bamanyire endengo za Yahwe. Hati habwaki Yahwe yakozeseze ihanga linu elibi kufubira abantu be? Kinu kikaba nikigenda kwongera bwongera ha kubonabona kw’Abayudaaya. * (Rora obugambo obuli hansi.) Kakuba niiwe Habakuki, wakwehuliire ota?

9. Bikaguzo ki ebindi Habakuki ebiyakagwize?

9 Soma Habakuki 1:12-14, 17. N’obukiraaba ngu Habakuki akamanya ngu Yahwe akaba nagenda kukozesa Abababuroni kufubira abantu ababi abamwetoroire, nabwo akaba akyasobiirwe. Baitu akaba mwebundaazi kandi yacwamu kwesiga Yahwe. Kandi akagamba ngu Yahwe akaikara ali “Mwandara” hali uwe. (Ekyebiragiro 32:4; Isaya 26:4) Habakuki akaba nakigumya ngu Ruhanga aine okugonza n’embabazi, nahabweki akaba atarukutiina kweyongera kumukaguza ebikaguzo, nk’okumukaguza ngu: Habwaki yalekere ebintu nka binu kweyongera kusisikara kandi n’abantu kweyongera kubonabona omu Yuda? Habwaki akaba atasobora kugira ekiyakoraho aho naho? Habwaki Ow’obusobozi Bwona asobora ‘kuculeera’ kandi akaleka obubi oburukugenda omu maiso kujanjaara hona hona? Kasita Yahwe nuwe “Arukwera,” kandi owamaiso ‘agasemiire gatarukusobora kurolerra obubi.’

10. Habwaki obwire obumu nitusobora kwehurra nka Habakuki?

10 Obwire obumu nitusobora kwehurra nka Habakuki. Tuhuliiriza Yahwe, tumwesiga, tusoma kandi twesomesa Ekigambo kye, ekituletera kuba n’okunihira okugumire. Kandi omulingo ogundi ogutukonyera kumanya emirago ye nugwo obutuhurra ebintu ekitebe kye kirukwegesa. Baitu na hati nitusobora kuba nitwekaguza, ‘okubonabona okuturukurabamu nikuhwaho di?’ Nitusobora kwegera ha kintu kindi eki Habakuki yakozere.

LINDIRRA KUHIKYA YAHWE OBWARAGIRA EKIYAKORAHO

11. Habakuki akaba amaliriire kukora ki?

11 Soma Habakuki 2:1. Orubazo rwa Habakuki na Yahwe rukaletera Habakuki kuba n’obusinge omu bitekerezo. Kandi akacwamu ngu ensonga naija kuzirekera Yahwe. Habakuki akongera yayoleka encwamu ye obuyagambire ngu: “Nyowe ndalindirra n’obuculeezi ekiro eky’obujune.” (Habakuki 3:16, NW) Haroho n’abaheereza ba Yahwe abandi abaagumisiriize baikara balindiriire Yahwe kugira ekiyakora. Ekyokurorraho kyabo nikitugarramu amaani habwokuba nikyoleka ngu naitwe nitusobora kukora ekintu nikyo kimu.​—Mika 7:7; Yakobo 5:7, 8.

Tusemeriire kulindirra Yahwe kugira ekiyakoraho kandi tumwesige ngu naija kutujuna oburumi bwaitu omu bwire bwe

12. Kiki ekitusobora kwegera hali Habakuki?

12 Kiki ekitusobora kwegera ha kucwamu kwa Habakuki? Eky’okubanza, tutalireka kusaba Yahwe n’obutwakuba twine ebizibu eby’amaani muno. Ekyakabiri, tusemeriire kuhuliriza Yahwe eby’atugambira kurabira omu Kigambo kye hamu n’ekitebe kye. Kandi ekyakasatu, tusemeriire kulindirra Yahwe n’obugumisiriza kuhikya obwaragira ekiyakoraho kandi tukigumye ngu naija kumaraho oburumi turukurabamu kusigikirra ha bwire bwe. Obuturaaba nka Habakuki, nitwija kutunga obusinge omu bitekerezo kandi nitwija kusobora kugumisiriza. Okunihira okutwine nikwija kutukonyera kuba n’okugumisiriza hamu n’okusemererwa n’obuturaraba omu bizibu eby’amaani. Nitukigumya ngu Isiitwe ow’omu iguru naija kugira ekiyakoraho.​—Abarumi 12:12.

13. Yahwe akahumuza ata Habakuki?

13 Soma Habakuki 2:3. Nitukigumya ngu Yahwe akasemererwa Habakuki obuyacwiremu ensonga kuzireka omu mikono ya Ruhanga we. Ow’obusobozi bwona akaba namanyira kimu ebizibu bya Habakuki, nahabweki akahumuza nabbi we kandi yamugumya ngu naija kugarukamu ebikaguzo bye. Omu obwire obukaba butali bwa hara, Habakuki akaba nagenda kutunga okuhumuzibwa. Kikaba nikisisana ngu Yahwe akagambira Habakuki: “Iwe gumisiriza kandi onyesige. Ninyija kugarukamu okusaba kwawe, n’obukirazooka ngu nintwara obwire bwingi kukugarukamu.” Yahwe akaijukya Habakuki ngu Uwe akaba amazire ira kucwamu kasumi ki akarahikiririzaamu emirago ye. Nahabweki akekambisa Habakuki kwikara alinzire. Ha kumalirra nabbi akaba naija kurora byona nibihikirra.

Habwaki twehaireyo kukorra Yahwe n’amaani gaitu goona? (Rora akacweka 14)

14. Kiki ekitusemeriire kukora kakuba tutunga okulengwa?

14 Naitwe tusemeriire kulindirra Yahwe kuhikya obwaragira ekiyakoraho. Kandi tusemeriire kuhuliiriza kurungi eby’arukutugambira. Obu nubwo turakigumya kandi tukatunga obusinge omu bitekerezo n’obuturatunga okulengwa okwa buli mulingo. Yesu akagamba ngu tutateeka omutima gwaitu ha “busumi nobu byakuba ebiro” Ruhanga ebyatatugambiire. (Engeso Ezabakwenda 1:7) Twine kumanya ngu Yahwe namanya obusumi obuhikire obw’okugira ekiyakora. Nahabweki, tutajwaha baitu tube bebundaazi, abagumisiriza kandi tube n’okwikiriza omuli Ruhanga. Kandi omu kulindirra kwaitu, tusemeriire kukozesa kurungi obwire bwaitu kandi tukole kyona ekiturukusobora omu kuheereza Yahwe.​—Marako 13:35-37; Abagaratiya 6:9.

YAHWE AHEEREZA OBWOMEEZI ABAMWESIGA

15, 16. (a) Mirago ki eyitusobora kusanga omu kitabu kya Habakuki? (b) Emirago enu netwegesa ki?

15 Yahwe akaraganiza ngu: “Baitu anyakuhikiriire aliba mwomeezi habw’okwesigwa kwe,” kandi ngu “ensi eriijura okumanya okwekitinisa kya Mukama.” (Habakuki 2:4, 14) Ego, Yahwe naraganiza kuha abagumisiriza kandi abarukumwesiga obwomeezi obutahwaho.

16 Kumanya omurago oguli omu Habakuki 2:4 guli mukuru muno, omukwenda Paulo akagujulizaaho emirundi esatu omu bbaruha ze. (Abarumi 1:17; Abagaratiya 3:11; Abaheburaniya 10:38) Nitusobora kukigumya ngu n’obuturaraba omu bizibu ebirukwingana nkaha, nitwija kurora emirago ya Yahwe yoona nehikirizibwa obuturaikara nitumwesiga. Yahwe nagonza omutima tugute ha kunihira kwaitu okw’omu busumi obw’omu maiso.

17. Yahwe naturaganiza ki kakuba tumwesiga?

17 Itwe abali omu biro ebya ha mpero, ekitabu kya Habakuki nikitwegesa isomo ly’amaani. Yahwe araganiize kuha obwomeezi obutahwaho omuntu wena ahikiriire kandi anyakumwesiga. Nahabweki leka tweyongere kwesiga Ruhanga, n’obuturaaba twine ebizibu ebirukwingana nkaha. Yahwe ekiyagambiire Habakuki nikitugumya ngu naija kutusagika kandi atujune. Natusaba ngu tumwesige kandi tugumisirize kuhikya akasumi obukalihika ak‘Obukama bwe kulema ensi. Omu kasumi ako, ensi eriijura abantu abasemeriirwe kandi ab’obusinge abarukuramya Yahwe.​—Matayo 5:5; Abaheburaniya 10:36-39.

WESIGA YAHWE KANDI OBE N’OKUSEMERERWA

18. Ebigambo bya Yahwe bikakwataho bita Habakuki?

18 Soma Habakuki 3:16-19. Habakuki akakwatwaho muno habw’ebintu Yahwe yamugambiire. Habakuki akecumitiriza ha bintu Yahwe yali akoliire abantu be omu busumi obwa kara. Ebi bikagumya obwesige bwe omuli Yahwe. Akaba amanyiire kimu ngu Yahwe akaba aine eky’arukugenda kukora omu bwire obutali bwa hara. Eki kikahumuza nabbi, n’obwaraaba akaba akimanyire ngu okubonabona kukaba nikwija kwikaraho kumara akasumi. Habakuki akaba atakyaine kugurukyagurukya kwona. Oihireho akaba aine okwikiriza ngu Yahwe naija kumujuna. Ebigambo ebiri omu rukarra 18 nibisobora kuba bimu ha bigambo ebirukukirayo ebiri omu Baibuli ebirukwoleka obwesigwa hali Ruhanga. Abantu abarukuseruliza bagamba ngu nibisobora kumanyisa ngu: “Ninyija kuguruka nokusemererwa; ninyija kwiruka ninyetorora habw’okusemererwa omuli Yahwe.” Isomo eri ka ly’amaani hali itwe. Yahwe tagarukiire ha kutuha emirago emirungi ey’obusumi obw’omu maiso baitu atugumize ngu omu bwire obutali bwa hara, nagenda kuhikiriza emirago egi yoona.

19. Nitusobora tuta kuhumuzibwa Yahwe, nk’oku Habakuki yahumuziibwe?

19 Ekitabu kya Habakuki nikitwegesa isomo erikuru ely’okwesiga Yahwe. (Habakuki 2:4) Kurora twaikara nitwesiga Yahwe, nikitwetagisa kugumya enkoragana yaitu nauwe. Nahabweki binu nibyo tusemeriire kukora. (1) Twikale nitumusaba, nitumugambira byona ebirukutweralikiriza. (2) Tuhuliirize kurungi Yahwe eby’arukutugambira kurabira omu Kigambo kye, kandi tuhondere oburagirizi obwatuha kurabira omu kitebe kye. (3) Twikale tuli besigwa kandi nitugumisiriza obu nitulindiirra akasumi Yahwe obwalihikiriza emirago ye. Binu nibyo Habakuki yakozere. N’obwaraaba yali omu bujune bwingi obuyatandikire kubaza na Yahwe, hanyuma y’orubazo rwe na Yahwe akaba agarwirwemu amaani kandi asemeriirwe. Obuturahondera ekyokurorraho kya Habakuki, naitwe Isiitwe ow’omu iguru, Yahwe, naija kutuhumuza. Haroho okuhumuzibwa kundi okutusobora kutunga okurukukira kunu?

^ kac. 8 Habakuki obuyabalize ebigambo ebiri omu Habakuki 1:5 akakozesa ekigambo “byanyu,” ekirukumanyisa ngu okuhwerekereza kukaba nikugenda kukwataho abantu boona ob’omu Yuda.