Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 44

EKIZINA 33 Nagira Yahwe Emigugu Yaawe

Omulingo Osobora Kugumira Obutali Bwinganiza

Omulingo Osobora Kugumira Obutali Bwinganiza

“Otasingwa obubi, baitu singura obubi obwoburungi.”BAR. 12:21.

EBI TURAYEGA

Omulingo tusobora kugumira obutali bwinganiza kandi tuketantara kwetwaza omu mulingo oguraleetaho ebizibu ebindi.

1-2. Butali bwinganiza bwa mulingo ki obusobora kutuhikaho?

 YESU akabazaaho ekyokurorraho ekikaba nikikwata ha mufakati ayaikaraga naasaba omucwi w’emisango kumukonyera kutunga obwinganiza. Hataroho kugurukyagurukya, ekyokurorraho kinu kikakwataho abegeswa ba Yesu habwokuba omu kasumi ke abantu aba buli kiro baahikwahoga obutali bwinganiza. (Luk. 18:1-5) Ekyokurorraho kinu na itwe nikitukwataho kasumi kanu habwokuba itwena tuhikwaho obutali bwinganiza.

2 Kasumi kanu, omu nsi haijwiremu abantu abarukusoroora, abatali b’embabazi kandi ab’omururu nahabweki tikituhuniiriza obu batutwaza omu mulingo ogutali gw’obwinganiza. (Mug. 5:8) Baitu ekintu eki tutasobora kunihira nikyo ow’oruganda rundi munyaanya itwe kututwaza kubi; baitu nakyo nikisobora kubaho. Amananu gali, kwahukanaho n’abantu abatuhakaniza, ab’oruganda na banyaanya itwe bo nibaba batarukugonza kututwaza kubi. Oihireho ekibaleetera kukora eki, buba butahikirra. Nitusobora kwega bingi ha mulingo Yesu yayetwaizeemu obu yahikirweho obutali bwinganiza kuruga omu bantu ababi. Obu turaaba nitusobora kugumiisiriza abantu abatuhiiganiza obu batutwaza omu mulingo ogutali gw’obwinganiza, mali titwakugondeze kugumiisiriza kukiraho ab’oruganda na banyaanya itwe obu batutwaza kubi? Yahwe ahurra ata abantu abaheeru rundi ab’omu kitebe obu batutwaza omu mulingo ogutali gw’obwinganiza? Akwatwaho?

3. Yahwe akwatwaho obu tuhikwaho obutali bwinganiza, kandi habwaki?

3 Yahwe akwatwaho muno ha mulingo tutwazibwamu. “Yahwe agonza omusango ogwobulyo.” (Zab. 37:28) Yesu atugumya ngu Yahwe naija “kukigumya ngu baatunga obwinganiza omu bwangu” omu kasumi akahikire. (Luk. 18:7, 8) Kandi omu kasumi akatali aka hara naija kwihiraho kimu ebintu ebiretiire abantu kubonabona kandi amarreho kimu obutali bwinganiza bwona.—Zab. 72:1, 2.

4. Bukonyezi ki Yahwe obu atuha kasumi kanu?

4 Yahwe atukonyera kugumiisiriza obutali bwinganiza obu nitulindirra akasumi nambere haliba okuhikirra. (2 Pet. 3:13) Atwegesa omulingo tusobora kwetantara kukora ekintu ekitali ky’amagezi obu tutwazibwa omu mulingo ogutali gw’obwinganiza. Kuraba omu mwana we, Yahwe atuteriireho ekyokurorraho ekirungi ekirukwoleka omulingo tusobora kugumira obutali bwinganiza. Kandi atuha obuhabuzi obu tusobora kuteeka omu nkora obu tuba tutwaziibwe omu mulingo ogutali gw’obwinganiza.

WEGENDEREZE OMULINGO OYETWAZAAMU OBU OHIKWAHO OBUTALI BWINGANIZA

5. Habwaki tusemeriire kwegendereza omulingo twetwazaamu obu tuhikwaho obutali bwinganiza?

5 Nitusobora kusaasa rundi kwetuntura obu tuhikwaho obutali bwinganiza. (Mug. 7:7) N’abaheereza ba Yahwe abesigwa nka Yobu na Habakuki bakehurra omu mulingo nugwo gumu. (Yob. 6:2, 3; Hab. 1:1-3) N’obu kiraaba ngu kyobuhangwa kwehurra omulingo gunu, tusemeriire kwegendereza omulingo twetwazaamu nukwo tutamalirra tukozere ekintu ekitali ky’amagezi.

6. Kiki eki turukwegera ha kyokurorraho kya Abusalomu? (Rora n’ekisisani.)

6 Omuntu ou turukugonza rundi omuntu ondi weena obu atutwaza kubi, nitusobora kugonza kuhoora enzigu. Baitu kwetwaza omu mulingo ogu nikisobora kuleteera enyikara kusiisikarra kimu. Teekerezaaho ekyokurorraho kya Abusalomu mutabani w’Omukama Daudi. Akabiihirwa muno mugenzi we omwojo Amunoni obu yahambire mugenzi wabo omwisiki Tamara. Kusigikirra ha Biragiro bya Musa, Amunoni akaba asemeriire kwitwa habw’ekintu eki akaba akozere. (Lev. 20:17) N’obu kiraaba ngu kikaba kitali kibi Abusalomu kukwatwa ekiniga, akaba atasemeriire kwita mugenzi we Amunoni.—2 Sam. 13:20-23, 28, 29.

Abusalomu ataleme ekiniga kye mugenzi we Tamara obu yahikirweho obutali bwinganiza (Rora akacweka 6)


7. Obutali bwinganiza bukakwataho buta omuhandiiki wa zabuli habw’akacu kake?

7 Abo abatwaza abandi kubi obu batafubirwa, nitusobora kwekaguza obu kiraaba kiri ky’amagezi kukora ekihikire. Teekerezaaho ekyokurorraho ky’omuhandiiki wa zabuli ow’akaba aliyo naarora ababi nibazooka nk’abarukukurakurana kukira abahikiriire. Akagamba ati: “Nibabo ababi ababihire obwokuhumura obutosa.” (Zab. 73:12) Ekindi, akehurra kubi muno habw’obutali bwinganiza obu yarozere, ebikaba biri haihi kumuleetera kuleka kwesiga ebirungi ebiruga omu kuheereza Yahwe, obu naagamba ati: “Obunatekeriize okundasobora okumanya eki, kyansaliza.” (Zab. 73:​14, 16) Akagamba ati: “Baitu ha nyowe, ebigere byange bikaba bimalize okugwa; okugenda kwange kukaba kuli haihi nokuterra.” (Zab. 73:2) Ekintu nikyo kimu ekyahikire hali ow’oruganda ou turayeta Alberto.

8. Obutali bwinganiza bukakwataho buta ow’oruganda omu?

8 Alberto bakamujunaana ngu akaba aibire sente z’ekitebe kandi kunu akaba ataziibire. Ekyarugiremu akafeerwa obujunanizibwa bwe omu kitebe kandi abantu abandi omu kitebe obu baakyetegeriize, bakaleka n’okumuteekamu ekitiinisa. Naagamba ati: “Nkabiihirwa muno kandi kyammaramu amaani.” Akaikiriza enyehurra ze kucekya enkoragana ye na Yahwe, kandi yafuka omu by’omwoyo kumara emyaka etaano. Ekyokurorraho kinu nikyoleka ekintu ekisobora kutuhikaho kakuba tubiihirwa habw’obutali bwinganiza.

YEGERA HA MULINGO YESU YAGUMIIREMU OBUTALI BWINGANIZA

9. Butali bwinganiza bwa mulingo ki Yesu obu yagumiire? (Rora n’ekisisani.)

9 Yesu akatuteeraho ekyokurorraho ekirungi ekirukwoleka omulingo tusobora kugumira obutali bwinganiza. Teekerezaaho obutali bwinganiza obwamuhikireho kuruga omu ka ye n’omu bantu abaheeru. Abanyabuzaale be bakamujunaana nibagamba ngu agwire iraro, abebembezi b’amadiini bakamujunaana ngu naakoragana na badaimooni, kandi abaserikale Abarooma bakamusekereza, baamuteera kandi hanyuma baamwita. (Mar. 3:​21, 22; 14:55; 15:​16-20, 35-37) Baitu Yesu akagumira obutali bwinganiza obu bwona hamu n’obundi bwingi atarukwesasuza. Kiki eki turukwegera ha kyokurorraho kye?

Yesu akatuteeraho ekyokurorraho ekirukukirayo eky’okugumira obutali bwinganiza (Rora akacweka 9-10)


10. Yesu akagumira ata obutali bwinganiza? (1 Petero 2:21-23)

10 Soma 1 Petero 2:​21-23. a Yesu akatusigira ekyokurorraho ekyokuhondera obu tuba nituhikwaho obutali bwinganzia. Akaba naamanya ni di obu asemeriire kuculeera na ni di obu asemeriire kubaza. (Mat. 26:​62-64) Atagarukemu buli bisuba ebyamubaziibweho. (Mat. 11:19) Baitu obu yabazaaga tiyajumaga abarukumujunaana rundi kubatiinisiriza. Yesu akooleka okwetanga habwokuba “akehayo wenka hali ogu arukucwa omusango ogwobulyo.” Yesu akaba akimanyire ngu omulingo Yahwe aroramu ensonga nugwo gurukukirayo obukuru. Akesiga Yahwe ngu akaba naija kumaraho obutali bwinganiza omu kasumi akahikire.

11. Miringo ki emu ei tusobora kulemamu embaza yaitu? (Rora n’ebisisani.)

11 Nitusobora kwegera hali Yesu kuraba omu kulema ebi tubaza obu tuba tutwaziibwe omu mulingo ogutali gw’obwinganiza. Obutali bwinganiza obw’emiringo emu tibuba bw’amaani kandi obwire obumu tikirukwetaagisa kubuteekaho omutima. Rundi nitusobora kucwamu kuculeera kusobora kwetantara kubaza ekintu ekiraasiisira kimu enyikara. (Mug. 3:7; Yak. 1:​19, 20) Obwire obumu nikisobora kutwetaagisa kugira eki twabaza obu turora obutali bwinganiza rundi obu tuba niturwanirra amananu. (Ebik. 6:​1, 2) Kakuba tucwamu kubaza nitusobora kukikora omu mulingo ogutekaine kandi ogw’ekitiinisa.—1 Pet. 3:15. b

Obu tuhikwaho obutali bwinganiza, nitusobora kwegera hali Yesu kuraba omu kucwamu ni di obu tusemeriire kubaza, na ni di obu tutasemeriire (Rora akacweka 11-12)


12. Tuteeka tuta obwesige bwaitu omuli “ogu arukucwa omusango ogwobulyo”?

12 Ekindi, nitusobora kwegera hali Yesu kuraba omu kuta obwesigwa bwaitu omuli “ogu arukucwa omusango ogwobulyo.” Abantu abandi obu batubazaaho kubi rundi obu batutwaza kubi twesiga Yahwe ngu amanyire amananu. Obwesige obu nibusobora kutukonyera kugumira okutwazibwa kubi habwokuba tukimanyire ngu Yahwe naija kuterekereza ensonga. Ensonga obu tuzikwasa Yahwe kitukonyera kutangirayo ekiniga rundi kwahura enzigu omu mutima gwaitu. Enyehurra nk’ezi nizisobora kutuleetera kwetwaza omu mulingo omubi, nizitumaraho okusemerewa kwaitu kandi nizisiisa enkoragana yaitu na Yahwe.—Zab. 37:8.

13. Kakuba oyesanga ngu nikikugumira kugumiisiriza obutali bwinganiza, kiki eki osemeriire kugumya?

13 Ky’amananu ngu titusobora kuhondera ekyokurorraho kya Yesu kikumi ha kikumi. Obwire obumu nitusobora kukora rundi tukabaza ebintu ebi tweyijukya hanyuma. (Yak. 3:2) Kandi obutali bwinganiza obumu nibusobora kutuleetera obusaasi hamu n’okwetuntura obwomeezi bwaitu bwona omu nsi enu embi. Obu oraaba oli omu nyikara enu, kigumye ngu Yahwe naamanya ebi orukurabamu. Kandi na Yesu naamanya omulingo orukwehurra habwokuba na uwe akahikwaho obutali bwinganiza. (Baheb. 4:​15, 16) Kwongerra ha kutuha Omwana we Yesu Kristo ayatuteriireho ekyokurorraho ekirukukirayo, Yahwe atuha obuhabuzi kuraba omu Kigambo kye obutukonyera kugumira obutali bwinganiza. Leka tubazeeho enkarra ibiri kuruga omu kitabu kya Abarumi ezisobora kutukonyera.

“MUHIGIZE EKINIGA”

14. Nikimanyisa ki “kuhigiza ekiniga”? (Abarumi 12:19)

14 Soma Abarumi 12:19. Omukwenda Paulo obu yatereriire Abakristaayo “kuhigiza ekiniga,” kiniga ky’oha eki akaba naamanyisa? Kusigikirra ha bigambi eby’etoroire orukarra runu, kiri kiniga kya Yahwe. Tuhigiza ekiniga kya Yahwe obu tumuleka aleeteho obwinganiza omu kasumi akahikire kandi omu mulingo gwe. Hanyuma y’ow’oruganda arukwetwa John kutwazibwa kubi akagamba ati: “Nkaba nyine kurwanisa ekyohyo eky’okulengaho kuterekereza ensongo omu mulingo gwange. Abarumi 12:19 rukankonyera kulindirra Yahwe.”

15. Habwaki kirungi kulindirra Yahwe kugonjoora ensonga?

15 Tugasirwa obu tulindirra Yahwe kuterekereza ensonga. Obu tukikora, twetantara okwetuntura hamu n’okuhwamu amaani ebiruga omu kulengaho kugonjoora ekizibu omu mulingo gwaitu. Yahwe ayehaireyo kutukonyera. Naasisana nk’ow’arukutugambira ati, ‘Obutali bwinganiza mubundekere, nyowe ninyija kubumaraho.’ Kakuba twikiriza omurago gwa Yahwe ogurukugamba ngu, “Nyowe ndigarurra,” ensonga nitwija kuzimulekera obu nitukigumya ngu naija kuzigonjoora omu mulingo ogurukukirrayo kimu oburungi. Kinu nikyo kyakonyiire John ou tusangirwe tubalizeeho. Naagamba ati: “Obu ndalindirra Yahwe, naija kugonjoora ensonga omu mulingo omurungi ogurukukira ogwange.”

“SINGURA OBUBI OBWOBURUNGI”

16-17. Okusaba nikusobora kutukonyera kuta ‘kwikara nitusingura obubi obw’oburungi’? (Abarumi 12:21)

16 Soma Abarumi 12:21. Ekindi, Paulo akatererra Abakristaayo ‘kwikara nibasingura obubi obwoburungi.’ Omu Kwegesa kwa Yesu Okwa ha Rusozi akagamba ati: “mugumizeemu nimugonza abanyanzigwa banyu, n’okusabira abo ababahiiganiza.” (Mat. 5:44) Eki nikyo kyonyini eki yakozere. Nitusobora kuba tuteekeriizeeho okubonabona Yesu oku yagumiire abaserikale Abarooma obu bakaba nibamuterra emisumaali ha muti. Nitusobora n’okuteekerezaaho obusaasi obu yahuliire otwaliremu n’okuswazibwa hamu n’obutali bwinganiza obu yarabiremu.

17 Yesu akaikara naagonza Yahwe kandi ali mwesigwa hali uwe n’obu kiraaba ngu akabonabonesebwa muno. Omu kiikaro ky’okusaba ngu abaserikale abo bafubirwe, akasaba ati: “Taata baganyire, habwokuba tibarukumanya eki barukukora.” (Luk. 23:34) Obu tusabira abo abatutwaza kubi, nikisobora kukeehya enyehurra zaitu ez’okwahura enzigu n’ekiniga kandi nikihindura n’omulingo turoramu abo abatubiihiza.

18. Okusaba kukakonyera kuta Alberto na John kugumira obutali bwinganiza?

18 Okusaba kukakonyera ab’oruganda babiri abatusangirwe tubalizeeho omu kicweka kinu kugumira obutali bwinganiza obwabahikireho. Alberto naagamba ati: “Nkasabira ab’oruganda abaantwaize omu mulingo ogutali gw’obwinganiza. Emirundi nyingi nkasaba Yahwe kunkonyera kutateeka omutima ha butali bwinganiza bunu.” Ekirukusemeza kiri ngu Alberto akongera yatandika kuheereza Yahwe n’obwesigwa. John naagamba ati: “Emirundi nyingi nkasabira ow’oruganda ayantwaize kubi. Esaara nk’ezi zikankonyera kumurora omu mulingo oguhikire kandi ntarukumucwera omusango. Ekindi esaara ezi zikandetera kutunga obusinge omu biteekerezo.”

19. Kiki eki tusemeriire kukora kuhikya ensi enu embi obu erihwaho? (1 Petero 3:8, 9)

19 Obu turaaba tukyali omu nsi enu embi nitwija kutwazibwa omu mulingo ogutali gw’obwinganiza. Baitu ka tube nitugumira bintu ki, leka tugumiizeemu nitusaba Yahwe kutukonyera. Ekindi, leka twegere ha mulingo Yesu yayetwaizeemu obu akaba naatwazibwa kubi kandi tugumizeemu nituteeka omu nkora emisingi ya Baibuli. Obu turaakikora nitwija kukigumya ngu Yahwe naija kutuha emigisa.—Soma 1 Petero 3:8, 9.

EKIZINA 38 Yahwe Arakuha Amaani

a Omu suura 2 na 3 ez’ebbaruha y’omukwenda Petero, asoborra enyikara nambere Abakristaayo baingi ab’omu kyasa ky’okubanza baahikwahoga obutali bwinganiza kuruga hali bakama baabo abakaali, rundi basaija baabo abakaba batarukuramya Yahwe.—1 Pet. 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.

b Rora vidiyo enyakwine omutwe Omulingo Okugonza Kuletaho Obusinge Bwonyini ha jw.org.