Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

KURUGA OMU LYAHURRO LYAITU

“Turatunga Di Oruso’rokano Orundi Orukooto?”

“Turatunga Di Oruso’rokano Orundi Orukooto?”

OKWEZI kuli kwa Novemba, omwaka 1932 kandi orubuga ruli rwa Mexico, orurumu abantu abarukuhingura omu kakaikuru kamu. Wiiki emu enyuma, orubuga runu bakarutamu ebitaara bya ha rugudo ebya turafiki. Baitu hati haroho ekintu kindi ekisemiize abantu. Abasaki b’amakuru balindiriire nambere egali y’omwika eyemerra, kamera zabo zirindiriire kukwata kandi balindiriire omugenyi w’embaganiza anyakuli omu muhanda. Omugenyi ogu noha? Nuwe Joseph F. Rutherford, omukuru w’ekitebe ekirukwetwa Watch Tower Society. Abakaiso ba Yahwe ab’omu kicweka eki nabo balinzire ow’oruganda Rutherford anyakwizire kuba nabo ha ruso’rokano orw’ebiro bisatu.

Akatabu akarukwetwa The Golden Age kakagamba: “Hataroho okugurukyagurukya, oruso’rokano runu nirwija kubazibwaho omu byafaayo nk’ekintu ekikuru muno” ekitekanizibwe kukonyera kurarangya amakuru amarungi omu Mexico. Baitu oruso’rokano runu rukaba rw’abantu 150 bonka. Hati, obu ruraaba rwali rutaito, habwaki rwatwairwe kuba rukuru?

Oruso’rokano runu obu rukaba rutakabaireho, amananu gakaba gatakararangire omu Mexico. Kuruga 1919, orubuga runu rwatungaga enso’rokano enkooto baitu kuruga zikaba zitarukutunga abantu baingi. Baitu kuruga omwaka ogu, omuhendo gw’ebitebe gukaba gukehere. Ofiisi y’itaagi obu yatandikireho omu Mexico omu mwaka 1929, ebintu bikasisana nk’ebirukugenda kusemera, baitu hakaba hakyaroho ebizibu bimu eby’okumara. Ekitebe kikaragira aba colporteurs, abamanyirwe nk’abapayoniya biro binu okutatabura omulimo gw’okutebeza n’emirimo endi. Omu ha ba colporteur akabihirwa muno habw’ekintu kinu kandi yaruga omu mananu yatandikaho ediini eye habwe. Kandi omu kasumi ako, omuroleerezi w’itagi bakamwihaho habw’engeso ze embi batekaho ondi. Abakaiso ba Yahwe abandi abakaba bali besigwa bakaba nibetaga kugarurwamu amaani.

Ow’oruganda Rutherford obu yabungire, akaha embazo ibiri ha ruso’rokano orukooto, na ha rediyo akaha embazo itaano ezagarwiremu abaheereza ba Yahwe amaani. Gunu nugwo gwali murundi gw’okubanza ab’oruganda omu Mexico kukozesa radiyo kutebeza amakuru amarungi. Hanyuma y’oruso’rokano, bakakoma omuroleerezi ondi ow’itaagi kutekaniza omulimo gw’okutebeza. Kuruga obu, Abakaiso ba Yahwe bakahurra bagarwirwemu amaani, kandi Yahwe yabakonyera kweyongerayo n’omulimo gw’okutebeza.

Oruso’rokano omu Mexico, omwaka 1941

Omu mwaka ogwahondireho, omu 1933, orubuga runu rukatunga enso’rokano ezindi ez’ebiro bisatu. Rumu rukaba omu Veracruz kandi orundi rukaba omu Mexico. Ab’oruganda bakaba nibekamba omu buheereza, kandi amaani gabo gakarugamu ebirungi. Ekyokurorraho, omu 1931, hakaba haroho abatebezi 82. Baitu hali omwaka 1941 gwahikiire, omuhendo gukaba gweyongiireho emirundi ikumi! Omu mwaka 1941, abantu abarukuhika omu 1,000 bakaija omu Mexico kutunga oruso’rokano orukooto.

“EMIHANDA YOONA EY’ORUBUGA ETAHIRIIRWE”

Omu 1943 Abakaiso ba Yahwe bakatandika kurangirra oruso’rokano orukooto orukaba rwine omutwe “Free Nation”, orukaba nirugenda kubaho omu mbuga 12 eza Mexico. * (Rora obugambo obuli hansi.) Bakarangirra oruso’rokano runu nibajwara ebipande bikooto, kimu kiri omu maiso kandi ekindi kiri omu mugongo. Abakaiso ba Yahwe bakozesaga enkora enu kurangirra enso’rokano zabo kuruga 1936.

Akasisani akabaire omu magazine eya 1944 nikoleka ab’oruganda bajwaire ebipande omu rubuga rwa Mexico

Okurangirra kunu kukarugamu ebirungi ekyaletiire orupapura rw’amakuru orukumanywa nka La Nación kukahandika ruti: “Ekiro ky’okubanza, buli omu akasabwa kuraaliza abantu baingi baije. Ekiro ekyahondireho, abantu bakaba baingi muno balemwa kuhika omu kizaniro.” Ekintu kinu kitasemeze Abakatoliki, nahabweki bakatandika kuhakaniza Abakaiso ba Yahwe. Baitu ab’oruganda n’abanyaanya itwe batatiine. Orupapura runu rukongera rwagamba: “Buli muntu omu rubuga akabarora.” Rukagamba ngu ab’oruganda n’abanyaanya itwe “okaba otarukusobora kubarora baitu norora ebipande byonka.’” Kandi omu rupapura runu bakatamu n’ekisisani ky’ab’oruganda bali ha ngudo z’orubuga rwa Mexico bajwaire ebipande. Hansi y’ekisisani kinu, orupapura runu rukahandikaho ruti: “Emihanda yoona ey’orubuga etahiriirwe.”

EBITABU BY’OKUBYAMAHO EBIKABA “NIBYOROBA KANDI NIBITAGATA KUKIRA SEMENTI”

Omu myaka egi, Abakaiso ba Yahwe kurora bagenda omu nso’rokano enkooto, bakaba baine kwefereza muno. Ab’oruganda n’abanyaanya itwe baingi bakaba bali hara muno n’egali z’omwika rundi engudo. Ekitebe kimu kikahandika nikigamba, “Ekintu kimu kyonka ekiri haihi niyo simu esindikwaho obutumwa.” Nahabweki bakaba baine kugendera ha nkaina rundi kumara ebiro bingi nibarubata kusobora kuhika nambere egaali z’omwika zikaba ziri ezikaba nizigenda kubatwara omu rubuga.

Abakaiso ba Yahwe abarukukira obwingi bakaba banaku, nahabweki kyabagumira kugenda omu ruso’rokano enkooto. Obu bagendaga, abamu bakairaga omu maka g’Abakaiso ba Yahwe bagenzi babo ababolekaga okugonza n’amakune. Abandi bararaga omu Byombeko by’Obukama. Haroho akasumi ab’oruganda abarukuhika 90 obu baraire ha ofiisi y’itaagi babyamira ebibokisi by’ebitabu. Akatabu k’Omwaka kakagamba ngu ab’oruganda bakasiima muno habwokuba bokisi zinu “zikaba nizooroba kandi nizitagata kukira sementi.”

Hali ab’oruganda banu, kwesorooza n’abagenzi babo kikaba nikikira ekintu kyona eki bakaba beferiize. Hati omu ihanga linu haliyo Abakaiso ba Yahwe abarukuhingura omu 850,000 kandi nabo nabo nibasiima eby’omwoyo. * (Rora obugambo obuli hansi.) Akatabu k’Omwaka aka 1949 kakagamba ngu okwerekesa oku ab’oruganda bakozere kutacekye obwekambi bwabo omu kuramya Yahwe. Buli ruso’rokano orukooto oru batungaga “barubazahoga kumara akasumi.” Ekikaguzo eki baikaraga nibekaguza buli kaire kyali, “Turatunga di oruso’rokano orundi orukooto?”​—Kuruga omu lyahurro lyaitu omu Central America.

^ kac. 9 Kusigikirra ha Katabu k’omwaka 1944, oruso’rokano runu rukaletera Abakaiso ba Yahwe kwongera kumanywa omu Mexico.

^ kac. 14 Omu Mexico, abantu abarukuhika omu 2,262,646 nubo babaireho ha Kiijukyo omu 2016.