Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 38

“Muije Namberendi, . . . Nanyowe Ndabahumuza”

“Muije Namberendi, . . . Nanyowe Ndabahumuza”

“Muije namberendi inwyena abajwahire [nabalemeriirwe], nanyowe ndabahumuza.”​—MAT. 11:28.

EKIZINA 17 “Ningonza”

EBITURAYEGA *

1. Kusigikirra ha Matayo 11:28-30, Yesu akaraganiza ki?

YESU akaraganiza ekitebe ky’abantu abaali bamuhuliirize ekintu ekirungi muno. Akabagambira ati: “Muije namberendi.” Kandi yayongera yabagambira ngu, “nanyowe ndabahumuza.” (Soma Matayo 11:28-30.) Obuyabalize ebigambo binu akaba atarukubiha ebisuba. Ekyokurorraho, tekerezaaho omulingo Yesu y’akonyiremu omukazi ow’akaba aine oburwaire obw’amaani.

2. Yesu akakorra ki omukazi ow’akaba arwaire?

2 Omukazi onu akaba nayetaaga muno obukonyezi. Akaba agenzere omu badakitaali baingi nanihira ngu nibaija kumukiza. Akaba amazire emyaka 12 nabonabona ataine omuntu wena ow’asobora kumukiza. Kandi kusigikirra ha Biragiro bya Musa akaba atasemiire. (Lev. 15:25) Omu kasumi ako akahurra nk’oku Yesu akaba n’akiza abaali nibabonabona kandi y’acwamu kugenda kumuserra. Obuyamuhikireho, akakwata ha mukugiro gw’ekyokujwara kye, kandi aho naaho y’akira. Yesu atagarukire ha kumukiza kwonka, baitu akamuletera kwehurra kurungi kandi y’amutamu ekitiinisa. Ekyokurorraho, obw’akaba n’abaza nawe akamweta “omwisiki.” Mali omukazi onu aine kuba y’ahumuziibwe kandi y’agarukwamu amaani.​—Luk. 8:43-48.

3. Bikaguzo ki ebiturukwija kugarukamu?

3 Okyetegeriize ngu omukazi onu nuwe yagenzere hali Yesu. Nuwe yatairemu amaani kugenda kumuserra. Naitwe tusemeriire kutamu amaani kugenda hali Yesu. Omu kasumi kanu, Yesu tarukwija kukozesa ebyamahano kukiza endwaire zaabo abaija haliwe. Baitu nabwo naturaliza ngu “mwije namberendi, . . . nanyowe ndabahumuza.” Omu kicweka, kinu nitwija kugarukamu ebikaguzo bitaano: Nitusobora tuta ‘kwija’ hali Yesu? Yesu akaba namanyisa ki obugambire ati: “Muhimbe ekikoligo kyange”? Nitusobora tuta kwegera ha kyokurorraho kya Yesu? Habwaki omulimo Yesu ogw’atuhaire kukora niguhumuza? Nitusobora tuta kugumizaamu nituhumizibwa hansi y’ekikoligo kya Yesu?

“MUIJE NAMBERENDI”

4-5. Miringo ki ei ‘twija’ hali Yesu?

4 Omulingo gumu ogutwija hali Yesu nukwo kwega bingi ebirukukwata ha bintu ebiyabalize n’ebiyakozere. (Luk. 1:1-4) Buli bujunanizibwa bwaitu kweyegesa ebirukukwata hali Yesu kandi busaho ondi asobora kukitukorra. Ekintu ekindi, ‘twija’ hali Yesu obutucwamu kubatizibwa tukafooka omu ha begeswa be.

5 Omulingo ogundi ogutwija hali Yesu nukwo kugenda hali abagurusi b’ekitebe obuturukuba nitwetaaga obukonyezi. Abagurusi “bisembo” omu bantu, Yesu abaakozesa kurolerra entaama ze. (Bef. 4:7, 8, 11; Yoh. 21:16, 17; 1 Pet. 5:1-3) Nahabweki niitwe tusemeriire kubahikirra kusobora kutunga obukonyezi. Titusemeriire kutekereza ngu abagurusi nibaija kurora ebiri omu mutima gwaitu nukwo bamanye ebiturukwetaaga. Tekerezaaho ekyokurorraho eky’ow’oruganda Julian. Nagamba ati: “Nkaba nyine kuruga ha Beseri habw’oburwaire. Munywani wange akampa amagezi kubaza n’abagurusi bambungireho nukwo bangarremu amaani. Ha kubanza nkatekereza ngu tindukwetaaga obukonyezi bwabo. Baitu hanyuma nk’asaba bankonyera kandi tindyebwa ekiro baizire kumbungira habwokuba bakankonyera muno.” Abagurusi b’ekitebe abesigwa, nkabo abakonyire Julian, nibasobora kutukonyera kumanya “entekereza ya Kristo,” ekirukumanyisa kwetegereza n’okwegera ha ntekereza ye. (1 Kol. 2:16; 1 Pet. 2:21) Abagurusi obubatukonyera omu mulingo gunu, baba batuhaire ekisembo ekirukukira oburungi.

“MUHIMBE EKIKOLIGO KYANGE”

6. Yesu akaba namanyisa ki obuyagambire ngu, “muhimbe ekikoligo kyange”?

6 Yesu obuyagambire ati: “Muhimbe ekikoligo kyange” nasobora kuba akaba namanyisa ngu, “mwikirize obwebembezi bwange.” Rundi n’asobora kuba akaba namanyisa ngu “Mwije tuhimbire hamu ekikoligo kyange, kandi tukwatanize omu kuheereza Yahwe.” Baitu omu byona Yesu akaba namanyisa ngu ekikoligo kye mulimo ogutusemeriire kukora.

7. Kusigikirra ha Matayo 28:18-20, mulimo ki ogutuhairwe kukora kandi kiki ekiturukugumya?

7 Twikiriza kuhimba ekikoligo kya Yesu obutwehayo hali Yahwe kandi tukabatizibwa. Yesu n’araliza buli omu kwija haliwe kandi atangirra buli omu wena ow’arukugonza kuheereza Ruhanga omu mananu. (Yoh. 6:37, 38) Abahondezi ba Kristo boona bahairwe omugisa ogw’okukora omulimo Yahwe oguyahaire Yesu. Nitukigumiza kimu ngu Yesu naija kwikara naitwe kandi atukonyere kukora omulimo gunu.​—Soma Matayo 28:18-20.

“MWEGERE HALI NYOWE”

Humuza abandi nk’oku Yesu yakozere (Rora akacweka 8-11) *

8-9. Habwaki abantu abebundaazi nubo baijaga hali Yesu, kandi bikaguzo eki ebitusemeriire kwekaguza?

8 Abantu abebundaazi nubo baijaga hali Yesu. (Mat. 19:13, 14; Luk. 7:37, 38) Habwaki? Tekerezaaho embaganiza ey’ekaba eroho hagati ya Yesu hamu n’Abafalisaayo. Abebembezi banu ab’ediini baali bataine kugonza kandi b’emyehembo. (Mat. 12:9-14) Baitu Yesu akaba aine okugonza kandi mwebundaazi. Abafalisaayo bagonzaga muno kweyoleka kandi bayetwaraga kuba b’amaani muno. Yesu akagamba ngu tikiri kirungi kwetwaza omu mulingo gunu. Akegesa abegeswa be kwebundaaza n’okuheereza abandi. (Mat. 23:2, 6-11) Abafalisaayo balemaga abantu kuraba omu kubatinisiriza. (Yoh. 9:13, 22) Baitu Yesu yahumuzaaga abantu kuraba omu kubooleka okugonza n’okubabaliza omu mulingo gw’embabazi.

9 Naiwe n’oyetwaza nka Yesu? Wekaguze: ‘Manyirwe nk’omuntu atarukukwatwa bwangu ekiniga kandi omwebundaazi? Nkora emirimo eya hansi ntahambirizibwe habw’okugonza kuheereza abandi? Nyoleka abantu abandi embabazi?’

10. Yesu yatwazaaga ata abayaheerezaga nabo?

10 Yesu yatwazaaga abegeswa be omu mulingo ogw’obusinge eky’abaletiire kugonza kuheereza nawe kandi y’agonzaga kubatendeka. (Luk. 10:1, 19-21) Yayekambisaga abegeswa be kumukaguza, kandi yahulirizaga entekereza yabo. (Mat. 16:13-16) Nk’ebimera ebikuliire omu kikaro ekirungi, abegeswa be bakakurakurana bwangu. Bakakwata ebintu Yesu ebiyabegeseze kandi bakaana ebyana, ekirukumanyisa ngu bakakora ebirungi.

Letera abandi kwanguhirwa kubaza naiwe kandi obanywane

Ba muntu arukwekamba

Ba mwebundaazi kandi okole n’amaani *

11. Bikaguzo ki ebitusemeriire kwekaguza?

11 Naiwe oine abantu ab’orukwebembera? Obukiraaba nukwo kiri, wekaguze: ‘Obumba ndi ha mulimo rundi omu ka abantu abandi mbatwaza nta? Mbatwaza omu mulingo ogw’obusinge? Mbekambisa kukaguza ebikaguzo? Kandi mpuliriza entekereza zabo?’ Titwakugondeze kuba nk’Abafalisaayo abanobaga abo ababakaguzaga kandi bahiganizaaga abo ababaga batakwikiraniza n’entekereza yabo.​—Mar. 3:1-6; Yoh. 9:29-34.

“NAINYWE MULIZORA OKUHUMURA”

12-14. Habwaki omulimo Yesu yatuhaire niguhumuza?

12 Habwaki nikihumuza kukora omulimo Yesu ogw’atuhaire? Haroho ensonga nyingi, baitu leka tubazeeho zimu ha nsonga zinu.

13 Twine abaroleerezi abarukukirrayo kimu oburungi. Yahwe n’obwaraaba nuwe Omuroleerezi Arukukirrayo Kimu Obukuru, asiima kandi tatwaza kubi abarukwebembera. Asiima habw’ebintu byona ebitumukorra. (Baheb. 6:10) Kandi atuha amaani agaturukwetaaga kusobora kukora omulimo ogw’atuhaire. (2 Kol. 4:7; Bag. 6:5.) Mukama waitu Yesu atuteriireho ekyokurorraho ekirungi ekirukwoleka omulingo tusemeriire kutwazaamu abantu abandi. (Yoh. 13:15) Kandi abagurusi nabo abaturolerra omu by’omwoyo balengaho kwegera ha kyokurorraho kya Yesu, “omulisa owentama omukuru.” (Baheb. 13:20; 1 Pet. 5:2) Bekamba muno kutwoleka embabazi, kutugarramu amaani, kandi booleka obumanzi kusobora kutuhabura n’okutulinda.

14 Twine abanywani abarukukirrayo kimu oburungi. Tiharoho abantu abandi abanyakwine abanywani abarungi n’omulimo ogurukuleta okusemererwa nk’ogwaitu. Kitekerezeeho, twine omugisa gw’amaani ogw’okukorra hamu n’ab’oruganda n’abanyanya itwe abaine engeso enungi muno kandi abatakwehaisaniza. N’obukiraaba ngu baine obukugu bw’amaani, booleka obwebundaazi kandi tiberora nk’abarukukira abantu abandi. Tibaturora nk’abakozi bagenzi baabo kwonka baitu nk’abanywani. Kandi nibatugonza muno kuhika na ha rulengo rw’okutufeera!

15. Tusemeriire kwehurra tuta ha mulimo oguturukukora?

15 Twine omulimo ogurukukirayo oburungi. Twegesa amananu agarukukwata hali Yahwe kandi tusukura ebisibu bya Sitaani. (Yoh. 8:44) Sitaani aletera abantu kwikiriza ebisuba kandi kinu kibaletera kwikara bataine okunihira. Ekyokurorraho, atuletera kwikiriza ngu Yahwe tarukwija kutuganyira habw’ebibi tukozere kandi kandi ngu tasobora kutugonza. Kinu kiri kisuba ky’akabi kandi ekiretera abantu kuhwamu amaani. Obutwija hali Kristo, tuganyirwa ebibi byaitu. Kandi amananu gali ngu itwena Yahwe natugonza muno. (Bar. 8:32, 38, 39) Kituletera okusemererwa kwingi kukonyera abantu kwesiga Yahwe kandi nokurora omulingo obwomeezi bwabo busemera obubakora empindahinduka.

WEYONGERE KUTUNGA KUHUMUZIBWA HANSI Y’EKIKOLIGO KYA YESU

16. Obujunanizibwa Yesu obwatuhaire nibwahukana buta ha bujunaanizibwa obundi obutwine?

16 Obujunanizibwa Yesu obwatuhaire nibwahukana muno n’obujunanizibwa obundi bwona obutwine. Ekyokurorraho, abantu baingi obubainuka kuruga ha mirimo yabo, behurra bajwahire muno kandi bataine kusemererwa. Baitu kandi obutwinuka kuruga omu mulimo gwaitu ogw’okuheereza Yahwe na Yesu, tuhurra twine okusemererwa n’okumarwa. Nitusobora kuba tujwahire muno hanyuma y’okwinuka kuruga ha murimo yaitu, baitu tukehambiriza kugenda omu nsorrokano zaitu eza rwebagyo. Obwire oburukukira obwingi ensorrokano obuzihwa tugaruka omu ka tuhumuziibwe kandi tugarukirwemu amaani. Nikyo kimu obutwekamba kutebeza n’okwesomesa Baibuli. Obututamu amaani kukora ebintu binu kituletera okusemererwa kukira n’amaani tuba tutairemu.

17. Kiki ekitusemeriire kumanya kandi n’okwegendereza?

17 Tusemeriire kukimanya ngu buli muntu amaani ge gaine nambere gagarukira. Nahabweki tusemeriire kwegendereza obukirukuhika ha mulingo tukozesaamu amaani gaitu. Ekyokurorraho nitusobora kusiisa amaani gaitu nitulengaho kweserurra itungo. Wetegereze Yesu ekiyagambiire omusaija ayamukagwize ati: “Ndakora ki okugwetwa obwomezi obutahwaho?” Omusaija onu yayoroberaga ebiragiro bya Musa. Kandi aine kuba yali musaija murungi habwokuba Enjiri ya Marako neyoleka ngu Yesu “obuyamurozire yamugonza.” Yesu akaraliza omulemi onu omuto, obuyamugambiire ati: “Genda [otunde] byona ebyonyinabyo, . . . kandi oije, onkuratire.” Omusaija onu akaba nagonza kuhondera Yesu, baitu akalemwa kwefereza “itungo lingi” ery’akaba aine. (Mar. 10:17-22) Ekyarugiremu akanga ekikoligo kya Yesu kandi yacwamu kwikara ali mwiru w’itungo. (Mat. 6:24) Kuba niiwe watungire omugisa gunu, wakucwiremu ki?

18. Kiki ekitusemeriire kwikara nitwijuka kandi habwaki?

18 Kirungi twikale nitwecumitirizaaho ebintu ebiturukwebembeza omu bwomeezi bwaitu. Habwaki? Nukwo kitukonyere kukozesa amaani gaitu kurungi. Omusigazi omu arukwetwa Mark nagamba ati: “Kumara emyaka natekerezaaga ngu nkaba nyine obwomeezi obwanguhire. Nobukiraaba ngu nkaba nimpereza nka payoniya, naikaraga nintekerezaaho sente hamu n’okutunga obwomeezi oburungi. Obwomeezi bwange bukanfonkera omugugu. Baitu hanyuma nkakyetegereza ngu obwire bwingi nabumarraga omu kuserra itungo kandi Yahwe nimuha obwabaga busigaireho.” Mark akakora empidahinduka omu bwomeezi bwe nukwo asobole kuheereza Yahwe kukira nk’oku akaba nakora kara. Kandi nagamba ati: “Obwire obumu nyeralikirra habwokutaba na sente baitu habw’obukonyezi bwa Yahwe n’obusagiki bwa Yesu kinkonyire kwikaza omutima gwange ha kuheereza Yahwe.”

19. Habwaki kiri kikuru kwikara twine entekereza ey’ehikire?

19 Nitwija kugumizaamu nitutunga okuhumuzibwa tuli hansi y’ekikoligo kya Yesu kakuba tukora ebintu binu. Ekyokubanza, tusemeriire kuba n’entekereza ey’ehikire. Habwokuba omulimo turukukora gwa Yahwe, tusemeriire kugukora nk’oku Yahwe arukugonza. Itwe tuli bakozi kandi Yahwe nuwe Mukama waitu Omukuru. (Luk. 17:10) Nahabweki kakuba omulimo ogwe tutagukora nk’oku arukugonza nigwija kutugumira muno. N’enimi ey’amaani n’esobora kuhutaara kandi ejwahe muno kakuba ikara n’eyanga kuhaburwa kandi nerwanisa ekikoligo mukama wayo ekyaba agitaireho nukwo agihabule. Baitu kakuba tuhondera oburagirizi bwa Yahwe, nitusobora kukora ebintu eby’amaani kandi tusingule obulemeezi bwona obututunga. Ikara okimanyire ngu busaho muntu wena asobora kulemesa ekigendererwa kya Yahwe kuhikirra!​—Bar. 8:31; 1 Yoh. 4:4.

20. Tusemeriire kuhimba ekikoligo kya Yesu twine kigendererwa ki?

20 Ekyakabiri, tusemeriire kukora twine ekigendererwa ekihikire. Ekigendererwa kyaitu ekikuru nukwo kuhaisa Yahwe Isiitwe ow’okugonza ekitiinisa. Abamu ha bahondezi ba Yesu ab’omu kyasa ky’okubanza abaali baine ebigendererwa ebitahikire rundi omururu, bakahika bahwamu amaani kandi baleka kuhimba ekikoligo kye. (Yoh. 6:25-27, 51, 60, 66; Baf. 3:18, 19) Baitu kandi abo abaali nibagonza Ruhanga hamu n’abataahi baabo bakagumizaamu nibahimba ekikoligo kye kumara obwomeezi bwabo bwona, kandi bakaikara baine okunihira okw’okuheereza na Kristo omu iguru. Naitwe nitwija kwikara twine okusemererwa kakuba tuhimba ekikoligo kya Yesu n’ekigendererwa ekihikire.

21. Kusigikirra ha Matayo 6:31-33, kiki ekiturukugumya ngu Yahwe naija kutukorra?

21 Ekyakasatu, tusemeriire kunihira ebintu ebihikire. Tukacwamu kuba n’obwomeezi obwokwefeereza n’okukora n’amaani gaitu goona. N’obukiraaba nukwo kiri Yesu akagamba ngu tulihiganizibwa. Baitu nitukigumya ngu Yahwe naija kutuha amaani agaratusobozesa kugumira ebizibu byona ebitusobora kutunga. Nk’oku tweyongera kugumisiriza nukwo tweyongera kuba n’okwikiriza okugumire. (Yak. 1:2-4) Nitukimanya ngu Yahwe naija kutuha ebintu byona ebiturukwetaaga, Yesu naija kutuliisa omu by’omwoyo kandi ab’oruganda n’abanyaanya itwe nibaija kutugarramu amaani. (Soma Matayo 6:31-33; Yoh. 10:14; 1 Bas. 5:11) Hataroho kugurukyagurukya twine byona ebiturukwetaaga kusobora kugumisiriza buli kizibu kyona?

22. Nsonga ki ey’esemeriire kutuletera kusiima?

22 Omukazi Yesu ouyakirize akatunga kuhumuzibwa ha kiro kyonyini Yesu ekiyamukirizeemu. Baitu akaba nagenda kutunga kuhumuzibwa okw’ebiro n’ebiro obuyakufookere mwegeswa wa Kristo omwesigwa. Notekereza akakora ki? Obwaraaba yacwiremu kwetweka ekikoligo kya Yesu, akaba nagenda kutunga empeera ey’okulema hamu na Yesu omu iguru! Emigisa eiyatungire hawokuhondera Yesu ekakirra hara ebintu byona ebiyayeferiize. Tube nitunihira kutunga obwomeezi obutahwaho omu nsi rundi omu iguru, tusemeriire kwoleka okusiima habwokuralizibwa kwa Yesu okurukugamba ngu: “Muije namberendi”

EKIZINA 13 Kristo, Ekyokurorraho Kyaitu

^ kac. 5 Yesu natweta kwija haliwe. Kwija haliwe nikitwarramu ki? Ekicweka kinu nikiija kugarukamu ekikaguzo kinu kandi kitwijukye omulingo tusobora kuhumuzibwamu obuturaaba nitukorra hamu na Kristo.

^ kac. 60 KUSOBORRA EBISISANI: Yesu akahumuza abantu abandi kuraba omu miringo erukwahukana.

^ kac. 66 KUSOBORRA EBISISANI: Kusisanaho na Yesu, ow’oruganda nawe aliyo na humuza abandi omu miringo erukwahukana.