Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 37

“Nditengesa Amahanga Gona”

“Nditengesa Amahanga Gona”

“Nditengesa amahanga gona, nebintu ebirukwendwa [rundi eby’omuhendo] ebyamahanga gona biriija.”​—HAG. 2:7.

EKIZINA 24 Mwije ha Rusozi rwa Yahwe

EBITURAYEGA *

1-2. Kutengesebwa ki nabbi Hagai okuyagambire ngu nikwija kubaho omu kasumi kaitu kanu?

“OMU dakiika nke, amaduuka hamu n’ebyombeko ebikuru bikatandika kugwa.” “Obuli omu wena akatiina muno . . . Abantu baingi bakagamba ngu okutengeta kunu kukamara nk’edakiika ibiri. Baitu hali nyowe kukasisana okw’ebiro n’ebiro.” Ebi bigambo eby’abantu abamu abakizire omusisa ogwatiire Nepal omu 2015. Kakuba ohikwaho ekintu ekirukutiinisa nk’eki, nosobora kutakyebwa obwomeezi bwawe bwona.

2 Baitu omu kasumi kanu, haroho okutengesa okw’omulingo gundi okurukugenda omu maiso kandi okutengesa kunu tikuli omu rubuga rundi omu ihanga limu lyonka. Baitu nikutwarramu amahanga goona kandi kwikaireho kumara emyaka nyingi. Okutengesa kunu kukarangwa nabbi Hagai. Akahandiika ati: “Nukwo agambire [Yahwe] wamahe ati hasigaireho omurundi gumu, akacu kake, nyowe nditengesa iguru, nensi, nenyanja, nobwerre.”​—Hag. 2:6.

3. Okutengesebwa kunu okwakokurorraho, nikwahukana kuta n’omusisa ogwa buli kiro?

3 Okutengesebwa Hagai okuyabalizeeho, tikurukusisana n’omusisa oguhwerekereza ebintu. Baitu okutengesa kunu, kurugamu ebirungi. Yahwe wenyini n’atugambira ati: “Nditengesa amahanga gona, nebintu ebirukwendwa ebyamahanga gona biriija, kandi ndiijuza enju enu ekitinisa.” (Hag. 2:7) Obunabbi bunu bwali nibumanyisa ki h’abantu ab’omu kasumi ka Hagai? Kandi nibumanyisa ki hali itwe omu kasumi kanu? Nitwija kubazaaho eby’okugarukamu eby’ebikaguzo ebi kandi n’omulingo tusobora kwejumbira omu kutengesa amahanga kasumi kanu.

OBUTUMWA OBWAGARWIREMU ABANTU AMAANI OMU BUSUMI BWA HAGAI

4. Habwaki Yahwe yatumire nabbi Hagai hali abantu be?

4 Yahwe akaha nabbi Hagai omulimo omukuru ogw’okukora. Tekerezaaho ebyali bibaireho. Nikisoboka kuba ngu Hagai akaba omu h’abantu abaagarukire omu Yerusalemu kuruga omu bunyagwa omu Baburoni omu 537 B.C.E. Omu bwire buke bamazire kuhika Yerusalemu, abaheereza ba Yahwe abo abesigwa bakombeka omusingi gw’enju ya Yahwe, rundi yekaru. (Ezer. 3:8, 10) Baitu omu kasumi kake, ekintu ekirukusaaliza kikabaho. Bakahwamu amaani kandi baleka kwombeka habw’okuhiganizibwa. (Ezer. 4:4; Hag. 1:1, 2) Nahabweki, omu 520 B.C.E., Yahwe akasindika Hagai kukonyera Abayudaaya kwongera kuba abekambi kandi n’okubekambisa kwongera kumalirra yekaru. *​—Ezer. 6:14, 15.

5. Habwaki obutumwa bwa Hagai bwine kuba bwagarwiremu abantu ba Ruhanga amaani?

5 Ekigendererwa ky’obutumwa bwa Hagai, kyali ky’okukonyera Abayudaaya kugumya okwikiriza kwabo omuli Yahwe. N’obumanzi, nabbi onu akagambira Abayudaaya banu abaali bahwoirwemu amaani ati: “Mufoke [b’amaani] inywena abantu abensi, agambire [Yahwe], mukole emirimo: baitu nyowe ndi hamu nainywe, agambire [Yahwe] wamahe.” (Hag. 2:4) Ebigambo ‘[Yahwe] ow’amahe’ biine kuba by’abagumize. Yahwe aine ihe erikooto ery’abamalaika eryakudumira, nahabweki Abayudaaya bakaba baine kumwesiga kusobora kuba basinguzi.

6. Kiki ekyakurugire omu kutengesa Hagai okuyarangire?

6 Yahwe akatuma Hagai kugambira Abayudaaya ngu akaba nagenda kutengesa amahanga goona. Okwolekwa kunu kukagumya abakaba nibombeka yekaru abaali bahwoirwemu amaani, ngu Yahwe akaba nagenda kutengesa Buperesi ihanga kirimaani eryali nirirema amahanga maingi omu kasumi ako. Kandi kiki ekyakurugire omu kutengesebwa oku? Eky’okubanza abantu ba Yahwe baali nibagenda kumalirra kwombeka yekaru. Hanyuma n’abantu abakaba batali Bayudaaya, bakubeteranizeeho kuramya Yahwe ha yekaru ey’ekaba eyombekerwe buhyaka. Obutumwa obu bukagarramu muno abantu ba Ruhanga amaani!​—Zek. 8:9.

OMULIMO OGURUKUTENGESA ENSI KASUMI KANU

Naiwe noyejumbira nk’oku orukusobora omu mulimo ogw’okutengesa amahanga ogurukukorwa omu kasumi kanu? (Rora akacweka 7-8) *

7. Mulimo ki ogw’okutengesa oguturukwejumbiramu kasumi kanu? Soborra.

7 Obunabbi bwa Hagai nibutukwataho buta kasumi kanu? Yahwe agarukiremu kutengesa amahanga, kandi ha murundi gunu, naitwe nitukonyera omu mulimo ogu. Tekerezaaho kinu: Omu 1914, Yahwe akafoora Yesu Kristo Omukama w’Obukama bwe obw’omu iguru. (Zab. 2:6) Obukama bunu kutandika kulema, gaali makuru mabi hali abebembezi b’ensi. Kinu kyali nikimanyisa ngu “obusumi obwabamahanga” bwali buhwaireho. Obusumi bunu nibumanyisa akasumi nambere hali hataroho omulemi ow’akaba nakiikirra Yahwe. (Luk. 21:24) Habw’ensonga egi, kukira muno kutandika 1919, abantu ba Yahwe baikaire nibagambira buli omu nk’oku Obukama bwa Ruhanga nubwo bwonka oburajuna abantu. Kutebeza ‘okw’enjiri enu ey’Obukama’ kutengeseze ensi yoona.​—Mat. 24:14.

8. Kusigikirra ha Zabuli 2:1-3, amahanga agarukukira obwingi getwaize gata habw’obutumwa bunu?

8 Abantu betwaize bata habw’obutumwa bunu? Abarukukira obwingi tibubasemiize. (Soma Zabuli 2:1-3.) Amahanga gabihiirwe muno. Gangire kwikiriza omulemi Yahwe ow’akomere. Tibarukuteekereza ngu obutumwa obw’Obukama obuturukutebeza makuru amarungi. Ezimu ha gavumenti zitangire omulimo gwaitu ogw’okutebeza! N’obukiraaba ngu abalemi baingi abamahanga ganu bagamba ngu nibaheereza Ruhanga, tibarukugonza kulekera obusobozi bwabo. Nk’oku abalemi baakozere omu kasumi ka Yesu, n’omu kasumi kanu abalemi nibahakaniza Yahwe ow’Asesereho Amagita kurabira omu kurwanisa abahondezi be abesigwa.​—Eng. 4:25-28.

9. Mugisa ki Yahwe ogw’ahaire amahanga agangire kwikiriza enjiri ey’Obukama?

9 Mugisa ki Yahwe ogw’ahaire amahanga agangire kwikiriza enjiri ey’Obukama? Zabuli 2:10-12 n’egarukamu eti: “Nukwo, hati muikale namagezi, inywe abakama: mwege, inywe abanyakucwa emisango eyensi. Mukorrege Mukama nokutina, musemererwege nokutumira. Munywegere omwana [nukwo Ruhanga] atabihirwa, nainywe nimuburaho omu muhanda. Baitu ekinigakye kiryaka bwango. Banyina omugisa bona abanyakumwesiga.” Yahwe habw’embabazi ze, ahaire abarukumuhakaniza akaire nukwo bakole encwamu ey’ehikire. Nibakyasobora kuhinduka kandi bakaikiriza Obukama bwa Yahwe. Baitu hasigaireyo obwire buke muno. Tuli “omu biro bya hanyuma” eby’ensi enu embi. (2 Tim. 3:1; Is. 61:2) Kanu nuko akasumi nambere abantu barukwetaaga kwega amananu omu bwangu kandi n’okucwamu kuheereza Yahwe.

ABAMU BETWAZA KURUNGI HABW’OKUTENGESA KUNU

10. Birungi ki ebirukuruga omu kutengesebwa okurukubazibwaho omu Hagai 2:7-9?

10 Abantu abamu betwaza kurungi habw’okutengesebwa Hagai okuyarangire. Natugambira ngu habw’okutengesa kunu, ‘ebintu ebirukwendwa [abantu ab’emitima emirungi] ebyamahanga gona biriija’ kuramya Yahwe. * (Soma Hagai 2:7-9.) Isaya hamu na Mika, bakaranga ngu ekintu kinu kyali nikiija kubaho “omu biro bya hanyuma.”​—Is. 2:2-4; Mik. 4:1, 2.

11. Ow’oruganda omu akakora ki obuyahuliire obutumwa obw’Obukama?

11 Tekerezaaho omulingo obutumwa oburukutengesa ensi bw’akwasireho Ken, arukuheereza ha kitebe ekikuru eky’ensi yoona. Nakyaijuka kurungi obuyabandize kuhurra obutumwa obw’Obukama nk’emyaka 40 enyuma. Ken nagamba ati: “Obunabandize kuhurra amananu kuruga omu Kigambo kya Ruhanga, nkasemererwa kwega ngu tuli omu biro eby’okumalirra eby’ensi enu embi. Nkakirora ngu kusobora kusiimwa Ruhanga kandi n’okutunga obwomeezi obutahwaho, nkaba nyine kwecwaho ensi enu etarukwesigwa kandi n’okusagikira kimu orubaju rwa Yahwe. Nk’asaba hali Yahwe kandi nakikora omu bwangu. Nkasiga ensi enyuma kandi nairukira omu bulinzi obw’Obukama bwa Ruhanga, obutasobora kutengesebwa.”

12. Yekaru ya Yahwe ey’eby’omwoyo ijuziibwemu eta ekitiinisa omu kasumi kanu akaha mpero?

12 Busaho kugurukyagurukya, Yahwe aikaire naha abantu be emigisa. Omu biro binu ebya ha mpero turozere omuhendo ogw’abantu abarukumuramya nigweyongerra kimu. Omu 1914, omuhendo gwaitu gwali omu nkumi. Baitu hati abantu abarukuhingura omu bukaikuru munaana nibaramya Yahwe, kandi obukaikuru obw’abantu abandi baingi batweteranizaaho buli mwaka kwijuka okufa kwa Yesu. Omu mulingo gunu, ezigaati ey’omu nsi eya yekaru ya Yahwe, ekirukumanyisa entekaniza ey’okuramya okw’amananu ijwiremu ‘ebintu [eby’omuhendo] ebyamahanga gona.’ Ekindi, ibara lya Yahwe litairwemu ekitiinisa habw’abantu banu kukora empindahinduka kandi n’okujwara omuntu omuhyaka.​—Bef. 4:22-24.

N’okusemererwa kwingi, abantu ba Ruhanga omu nsi yoona batebiize abantu abandi ha Bukama bwa Ruhanga (Rora akacweka 13)

13. Bunabbi ki obundi obuhikiriziibwe habw’ebintu binu ebirungi ebirukubaho? (Rora ekisisani ekya ha kyesweko.)

13 Ebintu binu ebirukusemeza bihikiriize n’obunabbi obundi nk’obu obuli omu Isaya esuura ya 60. Orukarra orwa 22 orw’esuura egi, nirugamba ngu: “Omuto alifoka orukumi, kandi omuke alifoka ihanga eryamani: nyowe [Yahwe] ndikyanguhiriza omu kasumi kakyo.” Habw’omuhendo gw’abantu abarukuramya Yahwe kweyongera, haroho ekintu ekirungi ekibaho. Ebintu eby’omuhendo biija n’obukugu, ebisembo eby’embaganiza, kandi n’omutima ogw’okwehayo kwejumbira omu mulimo ogw’okutebeza amakuru amarungi ag’Obukama. Ekirugamu, abantu ba Yahwe bagasirwa omu bukugu obu, Isaya ekiyayesere “amata gamahanga.” (Is. 60:5, 16) Habw’obukonyezi obw’abasaija n’abakazi banu ab’omuhendo, omulimo ogw’okutebeza nigukorwa omu mahanga 240 kandi n’ebitabu nibiturukibwa omu ndimi ezirukuhingura omu 1,000.

AKASUMI AK’OKUKORA ENCWAMU

14. Ncwamu ki abantu eibasemeriire kukora hati?

14 Omu kasumi kanu akaha mpero, okutengesa okw’amahanga nikuhambiriza abantu kukora encwamu. Barasagika Obukama bwa Ruhanga, rundi barayesiga gavumenti ez’ensi enu? Enu ncwamu buli omu ey’aine kukora. N’obukiraaba ngu abantu ba Yahwe borobera ebiragiro bya gavumenti omu mahanga nambere baikara, tibagwera rubaju omu by’obulemi eby’ensi enu. (Bar. 13:1-7) Bakimanyire ngu Obukama bwa Ruhanga nubwo bwonka oburamaraho ebizibu by’abantu. Kandi Obukama obu tibuli kicweka ky’ensi enu.​—Yoh. 18:36, 37.

15. Ekitabu eky’Okusuku’rwa nikyoleka kita ngu obwesigwa bw’abantu ba Ruhanga nibwija kulengwa?

15 Ekitabu eky’Okusuku’rwa nikisoborra ngu, obwesigwa bw’abantu ba Ruhanga nibwija kulengwa omu biro ebya ha mpero. Okulengwa oku nikwija kugumizaamu nikweyongerra kimu. Gavumenti ez’ensi enu niziija kulengaho kutuhambiriza kuziramya kandi niziija kuhiganiza abo abanga kuzisagika. (Kus. 13:12, 15) Niziija “[kuhambiriza] bona abato nabakuru, nabaguda nabasege, nabobugabe nabairu, bahabwe enkojo ha mukono gwabu ogwobulyo, rundi ha buso bwabu.” (Kus. 13:16) Abairu omu kasumi ka kara, batekebwahoga enkojo rundi elaama kwoleka noha mukama wabo. Omu mulingo nugwo gumu, abantu boona omu kasumi kaitu nibaija kunihirwa kuba n’elaama ey’akokurorraho ha mukono rundi ha buso bwabo. Entekereza hamu n’ebikorwa byabo nibiija kwoleka ngu bali kicweka kandi nibasagika eby’obulemi.

16. Habwaki omu kasumi kanu tusemeriire kwanguha kugumya obwesige bwaitu omuli Yahwe?

16 Oraikiriza elaama ey’akokurorraho kandi osagike eby’obulemi? Abo abarayanga kuteekwaho elaama, nibaija kutunga ebizibu kandi obwomeezi bwabo bube omu kabi. Ekitabu eky’Okusuku’rwa kigumizaamu nikigamba ngu: “Omuntu wena aleke okusobora okugura, nobukwakuba okuguza [oihireho] ayina enkojo.” (Kus. 13:17) Baitu abantu ba Ruhanga, bamanyire Ruhanga ekyarukwija kukorra abo abaine enkojo erukubazibwaho omu Okusuku’rwa 14:9, 10. Omu kiikaro eky’okwikiriza elaama, nikiija kusisana oti rundi bahandiikire ha mukono gwabo, “ndi wa Yahwe.” (Is. 44:5, NW) Kanu nuko akasumi akatusemeriire kukigumya ngu obwesige bwaitu omuli Yahwe bugumire. Obu buraaba bugumire, Yahwe naija kusemererwa kugamba ngu tuli bantu be!

OKUTENGESA OKW’OKUMALIRRA

17. Kiki ekitusemeriire kwijuka ha kugumiisiriza kwa Yahwe?

17 Yahwe ayolekere okugumiisiriza okw’amaani omu biro binu ebya ha mpero. Tarukugonza omuntu wena ahwerekerre. (2 Pet. 3:9) Ahaire abantu boona omugisa ogw’okwegarukamu kandi n’okukora encwamu ey’ehikire. Baitu tarukwija kugumiisiriza ebiro n’ebiro. Abo abarayanga kukozesa omugisa gunu, nibaija kwesanga omu nyikara nk’eya Faraho yayesangiremu omu kasumi ka Musa. Yahwe akagambira Faraho ati: “Baitu hati nakugoroire omukono gwange nakukutiire iwe nabantu bawe norufu, wakuhwerekeriire hansi: baitu mazima mali nikyo [nkyakulekiireho] okukwoleka amani gange, ibara lyange ligambirwe omu nsi zona.” (Kurug. 9:15, 16) Ha kumalirra amahanga goona nigaija kuhambirizibwa kukimanya ngu Yahwe nuwe Ruhanga wenka ow’amananu. (Ez. 38:23) Kinu nikiija kubaho kita?

18. (a) Kutengesebwa ki okundi okurukubazibwaho omu Hagai 2:6, 20-22? (b) Nitukimanya tuta ngu ebigambo bya Hagai nibiija kuhikirra omu kasumi ak’omu maiso?

18 Hanyuma y’emyaka nyingi Hagai amazire kufa, omukwenda Paulo akahandiikira Abakristaayo Abaheburaniya ngu ebigambo ebiri omu Hagai 2:6, 20-22 byali nibigenda kuhikirizibwa omu kasumi ak’omu maiso. (Soma.) Paulo akahandiika ati: “Baitu hati bunu araganiize nagamba ati hasigaireho omurundi gumu nyowe nditengesa teri ensi yonka, baitu niguru. Kandi kinu ngu hasigaireho omurundi gumu, nikimanyisa okuihibwaho kwebi ebitengesebwa, nibyo byahangirwe, nukwo ebi ebitarukutengesebwa biikaleho.” (Baheb. 12:26, 27) Kwahukanaho n’okutengesebwa okurukubazibwaho omu Hagai 2:7, okutengesebwa kunu nikwija kurugirramu abo abali nka Faraho, abanga kwikiriza ngu Yahwe nuwe asemeriire kulema, kuhwerekerra habw’ebiro n’ebiro.

19. Kiki ekitarukwija kutengesebwa, kandi eki nitukimanya tuta?

19 Kiki ekitarukwija kutengesebwa rundi kwihibwaho? Paulo nagumizaamu nagamba ati: “Nukwo obutuhabwa obukama obutasobora okutengesebwa, tube nokusiima okutulisoborramu okuheereza Ruhanga nkokwagonza, omu kwerinda nokutina.” (Baheb. 12:28) Hanyuma y’okutengesebwa okw’okumalirra kuhwa, Obukama bwa Ruhanga bwonka nubwo burukwija kusigaraho. Tiburukwija kutengesebwa!​—Zab. 110:5, 6; Dan. 2:44.

20. Ncwamu ki abantu basemeriire kukora, kandi nitusobora kubakonyera tuta?

20 Busaho bwire obw’okusiisa! Abantu basemeriire kucwamu: Baragumizaamu kusagika enyetwaza ezirukukurakuranizibwa ensi enu, ezirarugamu okuhwerekerra, rundi barayekamba kuhindura obwomeezi bwabo nukwo bakole Ruhanga eby’agonza basobole kutunga obwomeezi obutahwaho? (Baheb. 12:25) Kurabira omu kutebeza, nitusobora kukonyera abantu kukora encwamu enu enkuru. Leka tukonyere abantu abandi baingi ab’omuhendo kusagika Obukama bwa Ruhanga. Kandi leka twikale nitwijuka ebigambo bya Mukama waitu Yesu binu: “Nenjiri enu eyobukama eritebezebwa omu nsi zona, okuba kaiso hali amahanga gona; nubwo empero erihika.”​—Mat. 24:14.

EKIZINA 40 Ruhanga Wawe Noha?

^ kac. 5 Ekicweka kinu nikiija kutusoborra enyetegereza empyaka erukukwata ha Hagai 2:7. Nitwija kwega omulingo tusobora kwejumbira omu mulimo gunu ogurukusemeza ogurukutengesa amahanga goona. Nitwija n’okwega ngu omulimo ogw’okutengesa gunu gusemeza abamu kandi abandi tigubasemeza.

^ kac. 4 Tukimanyire ngu Hagai akahikiriiza omulimo Yahwe ogw’akaba amuhaire habwokuba omu 515 B.C.E. yekaru ekahwa.

^ kac. 10 Enyetegereza enu mpyaka. Kara twagamba ngu kucundwa okw’abantu ab’emitima emirungi kwija hali Yahwe, tikwaletwaga okutengeswa okw’amahanga. Rora ekicweka “Ebikaguzo Kuruga omu Basomi Baitu” ekiri omu Watchtower eya Maayi 15, 2006.

^ kac. 63 KUSOBORRA EBISISANI: Hagai akatererra abantu ba Ruhanga kuba abekambi kandi n’okumalirra omulimo ogw’okwongera kwombeka yekaru; n’abantu ba Ruhanga omu kasumi kanu nibekamba kurangirra obutumwa bwa Ruhanga. Ow’oruganda na mukazi we nibatebeza obutumwa oburukukwata ha kutengesa okw’okumalirra.