1. Kiki abaingi eki bataho omutima kasumi kanu?

 OKYETEGERIIZE ngu abantu baingi kasumi kanu befaaho bonka? Ekyokurorraho, abamu bagenda ha mikura ey’okubalizaaho kwebazaaho hamu n’ebi bakozere. Baitu, bake muno kasumi kanu abaha Yahwe Ruhanga ekitiinisa. Omu kicweka kinu, nitwija kubazaaho nikimanyisa ki kuha Yahwe ekitiinisa, n’ekintu ekisemeriire kutwekambisa kukikora. Ekindi, nitwija kwega omulingo tusobora kuha Yahwe Ruhanga ekitiinisa ekimusemeriire, n’omulingo uwe wenka alihaisa ibara lye ekitiinisa omu kasumi ak’omumaiso.

NIKIMANYISA KI KUHA YAHWE EKITIINISA?

2. Yahwe akooleka ata ekitiinisa kye ha Rusozi Sinai? (Rora ekya ha kyesweko.)

² Ekitiinisa nikimanyisa ki? Omu Baibuli, ekigambo “ekitiinisa” nikisobora kumanyisa ekintu kyona ekiretera omuntu kuba w’amaani. Yahwe akooleka ekitiinisa kye omu mulingo ogw’embaganiza hanyuma y’akaire kake ihanga lya Isaleri kujunwa kuruga omu bwiru omu ihanga lya Misiri. Tekerezaaho ekyabaireho: obukaikuru n’obukaikuru bw’Abaisaleri besorooza hansi y’Orusozi Sinai kutangaana Ruhanga wabo. Ekicu ekikwasire kiswekerra orusozi rwona. Ahonaaho, omwika gwaijura orusozi rwona, ensi yahinda, habaho okumulikya, enkuba, n’iraka ery’engwara ery’amaani. (Kurug. 19:​16-18; 24:17; Zab. 68:8) Tekerezaaho omulingo Abaisaleri abo baahuniriire, Yahwe obu yayolekere ekitiinisa kye omu mulingo ogw’amaani muno.

3. Tuha tuta Yahwe ekitiinisa?

³ Kandi itwe abantu? Mali nitusobora kuha Yahwe ekitiinisa? Ego, nitusobora. Omulingo ogumu ogu tusobora kuha Yahwe ekitiinisa nugwo kuraba omu kugambira abandi h’amaani ge amaingi hamu n’emiringo ye enungi. Ekindi, tuha Yahwe ekitiinisa  obu tumusiima habw’ebintu ebi aba atusobozeseze kukora. (Is. 26:12) Omukama Daudi ali kyokurorraho ekirungi eky’omuntu ayahaire Yahwe ekitiinisa. Omu saara Daudi ei yasabiire omu maiso g’ekitebe kya Isaleri akagambira Ruhanga ati: “Ai [Yahwe] obukuru bwawe, nobusobozi, nekitinisa, nokusingura, nokukugizibwa: baitu byona ebiri omu iguru nomu nsi byawe.” Daudi obu yamazire kusaba, “ekitebe kyona kyasima [Yahwe].”—1 Byom. 29:​11, 20.

4. Yesu akaha Yahwe ekitiinisa omu mulingo ki?

⁴ Yesu obu akaba ali omu nsi, akaha Ise ekitiinisa kuraba omu kugambira abantu ngu Yahwe nuwe yamuhaire amaani ag’okukora ebyamahano. (Mar. 5:​18-20) Ekindi, Yesu akaha Yahwe ekitiinisa kuraba omu mulingo yamubazaahoga n’omu mulingo yatwazaamuga abandi. Kiro kimu, Yesu akaba naayegesa omu isorrokaniro. Omu bantu abakaba nibahuliiriza, hakaba harumu omukazi ow’akaba atalibaniziibwe daimooni kumara emyaka 18. Daimooni, ekaba eretiire omubire gwe kwegema nahabweki akaba atasobora kwemerra aterekeriire. Mali kiine kuba kyamuleteraga obusaasi bwingi! Habw’embabazi ze, Yesu akahikirra omukazi onu kandi yamugambira ati: “Mukazi iwe, okiziibwe oburwaire bwawe.” Hanyuma akamuteekaho emikono ye kandi ahonaaho, omukazi akemerra aterekeriire kandi “yatandika kukugiza Ruhanga,” habwokuba akaba afookere mwomeezi kandi atungire n’ekitiinisa! (Luk. 13:​10-13) Omukazi ogu akaba aine ensonga enungi ey’okuha Yahwe ekitiinisa, kandi na itwe nikyo tusemeriire kukora.

KIKI EKITWEKAMBISA KUHA YAHWE EKITIINISA?

5. Nsonga ki ezituletera kutekamu Yahwe ekitiinisa?

⁵ Tuhaisa Yahwe ekitiinisa habwokuba kimusemeriire. Yahwe ali Ruhanga ow’obusobozi bwona; amaani ge tigaine obugarukiro. (Zab. 96:​4-7) Amagezi ge amaingi, nitugarorra omu bintu ebi yahangire. Yahwe atuhaire obwomeezi na buli kimu kyona eki turukwetaaga kusobora kwikara tuli bomeezi. (Kus. 4:11) Yahwe “mwesigwa.” (Kus. 15:​4, NWT) Buli kimu kyona eki akora kirugamu obusinguzi kandi aikara naahikiriza emirago ye. (Yos. 23:14) Egi niyo ensonga habwaki nabbi Yeremiya yabalizeeho Yahwe Ruhanga ati: “Omu bantu bona abamagezi abomu mahanga, nomukitinisa kyona ekyobukama bwabu, busaho arukusisana iwe”! (Yer. 10:​6, 7) Mali, twine ensonga enungi ezituletera kutekamu Isiitwe ow’omu iguru ekitiinisa. Yahwe tali Ruhanga kwonka ou tusemeriire kutekamu ekitiinisa, baitu aine n’emiringo enungi ey’etuletera kumugonza muno.

6. Habwaki tuha Yahwe ekitiinisa?

⁶ Tuha Yahwe ekitiinisa habwokuba nitumugonza muno. Tekerezaaho emiringo ya Yahwe ey’erukwahukana ey’etuleetera kumugonza muno. Aine embabazi nyingi. (Zab. 103:13; Is. 49:15) Atusaalirirwa; obu tuhikwaho obusaasi, na uwe asaasa. (Zek. 2:8) Atukonyera kumumanya n’okufooka banywani be. (Zab. 25:14; Ebik. 17:27) Kandi mwebundaazi; “anyakwebundaza wenka okurora ebyomu iguru nebyahansi . . . aimukya omuseege namuiha omu cucu” (Zab. 113:​6, 7) Zinu nizo ensonga ezituleetera kugonza kuha Ruhanga waitu ekitiinisa.—Zab. 86:12.

7. Mugisa ogw’embaganiza ogu twine?

⁷ Tuha Yahwe ekitiinisa habwokuba nitugonza abandi bamumanye. Abantu baingi tibamanyire amananu agarukukwata hali Yahwe. Habwaki? Habwokuba Sitaani aigaire ebitekerezo byabo kuraba omu kubazaaho Yahwe ebisuba. (2 Kol. 4:4) Sitaani aletiire abantu kwikiriza ngu Yahwe ahorra enzigu, tafaayo, kandi ngu nuwe endugirro ey’okubonabona okuli omu nsi. Baitu itwe tumanyire amananu agarukukwata hali Ruhanga waitu! Twine omugisa ogw’okugambira abantu hali Ruhanga waitu omurungi n’okubakonyera na bo kumuha ekitiinisa. (Is. 43:10) Zabuli 96 eteeka omutima ha kuha Yahwe ekitiinisa. Obu turaaba nitubazaaho  ebintu ebimu ebirukusangwa omu zabuli enu ebyaterekereziibwe omwoyo ogurukwera, tekerezaaho emiringo osobora kuha Yahwe ekitiinisa ekimusemeriire.

NITUSOBORA TUTA KUHA YAHWE EKITIINISA EKIMUSEMERIIRE?

8. Mulingo ki ogumu ogu tusobora kuhamu Yahwe ekitiinisa? (Zabuli 96:​1-3)

⁸ Soma Zabuli 96:​1-3. Nitusobora kuha Yahwe ekitiinisa kuraba omu bintu ebi tumubazaaho. Omu nkarra zinu, abantu ba Yahwe nibaraalizibwa ‘kuzinira Yahwe,’ ‘kwebaza ibara lye,’ ‘kurangirra amakuru amarungi’ hamu ‘n’okutebeza ekitiinisa kye omu mahanga.’ Enu yoona eri miringo ei tusobora kuhaisamu Isiitwe ow’omu iguru ekitiinisa kuraba omu mbaza yaitu. Abayudaaya abesigwa hamu n’Abakristaayo ab’omu kyasa eky’okubanza bakaba baine ekihika eky’okugambira abandi hali emiringo ya Yahwe enungi hamu n’ebintu byona ebirungi ebi akaba abakoliire. (Dan. 3:​16-18; Ebik. 4:29) Nitusobora tuta kukora nk’oku baakozere?

9-10. Ekyokurorraho kya Angelena nikikwegesa ki? (Rora n’ekisisani.)

⁹ Tekerezaaho ekyokurorraho kya munyaanye itwe ow’arukwetwa Angelena, a ow’arukwikara omu United States. N’obumanzi akarwanirra ibara lya Yahwe ha mulimo. Nk’omukozi omuhyaka, Angelena akaraalizibwa omu rukurato nambere abakozi abahyaka boona baahairwe omugisa ogw’okubazaaho ebirukubakwataho. Angelena akateekaniza ebisisani ebimu ebirukwoleka okusemererwa oku atunga nk’omu h’Abakaiso ba Yahwe. Baitu obu akaba atakabalize, omukozi mutaahi we akeyanjura naagamba ngu akaba akuziibwe abazaire abanyakuli Bakaiso ba Yahwe. Akatandika kubazaaho kubi enyikiriza zaitu. Angelena naagamba ati: “Omutima gwange gukatandika kuteera. Baintu nkatekereza nti: ‘Mali ningenda kwikiriza omuntu kubazaaho Yahwe ebisuba? Rundi ningenda kumurwanirra?’”

¹⁰ Omukozi mutaahi we obu yamazire kubaza, Angelena akasaba omu mutima esaara eya bwangubwangu. Hanyuma akamugambira omu mulingo ogw’embabazi ati: “Ebirukutukwataho nibisisana. Nanyowe nkakuzibwa nk’omu h’Abakaiso ba Yahwe, kandi na hati nkyali omu hali bo.” N’obu kiraaba ngu enyikara ekaba etanguhire, Angelena akaikara atekaine. Akooleka abakozi bagenzi be abisisani bye hamu n’abanywani be nibaheereza Yahwe n’okusemererwa, kandi omu mulingo gw’ekitiinisa yabasobororra enyikiriza ze. (1 Pet. 3:15) Kiki ekyarugiremu?  Nambere Angelena yamaliire kubaza, omusaija akaba atekaine. Omusaija ogu akagamba ngu akaba aine ebintu ebirungi ebi arukwijuka habw’okukura nk’omu h’Abakaiso ba Yahwe. Angelena naagamba ati: “Tusemeriire kurwanirra Yahwe. Mugisa gw’amaani kugambira abantu amananu agarukumukwataho.” Na itwe twine omugisa ogw’okukugiza Yahwe n’okumutekamu ekitiinisa abandi n’obu batakimutekamu.

11. Abaheereza ba Yahwe ab’amananu baikaire nibahondera bata omusingi ogurukusangwa omu Zabuli 96:8?

¹¹ Soma Zabuli 96:8. Nitusobora kukozesa ebintu byaitu kuha Yahwe ekitiinisa. Abaheereza ba Yahwe ab’amananu baikaire nibaha Yahwe ekitiinisa omu mulingo ogu. (Nfu. 3:9) Ekyokurorraho, Abaisaleri bakahayo ebintu byabo kusobora kwombeka n’okudaabiriza yekaru. (2 Bakam. 12:​4, 5; 1 Byom. 29:​3-9) Abegeswa ba Kristo bakamuheereza hamu n’abakwenda be “nibakozesa ebintu byabo.” (Luk. 8:​1-3) Abakristaayo ab’omu kyasa eky’okubanza na bo bakahayo kusobora kusagika Abakristaayo bagenzi baabo. (Ebik. 11:​27-29) Kasumi kanu, na itwe nitusobora kuha Yahwe ekitiinisa kuraba omu kuhayo twegondiize.

12. Ebi tuhayo nibisobora bita kuhaisa Yahwe ekitiinisa? (Rora n’ekisisani.)

¹² Tekerezaaho ekyokurorraho kimu ekirukwoleka omulingo ebi tuhayo bihaisa Yahwe ekitiinisa. Ripooti ey’omwaka 2020 ekabazaaho ebintu ebyaleserweho ekyanda eky’amaani muno omu Zimbabwe. Obukaikuru n‘obukaikuru bw’abantu otwaliremu na munyaanya itwe Prisca bakaba bali haihi kufa habw’ibura ly’ebyokulya. N’obu kiraaba ngu enyikara ekaba etanguhire, Prisca akagumizaamu n’entekaniza ye ey’okutebeza buli kyakasatu na kyakataano n’obu kiraaba ngu ekaba eri sizoni y’okulima emisiri. Abataahi be baamusekerezaaga habw’okugenda omu buheereza omu kiikaro ky’okulima emisiri nibagamba ngu, “Noija kwitwa enjara.” N’obumanzi Prisca yabagarukamuga ati, “Yahwe takalemwaga kurolerra abaheereza be.” Omu kaire kake, Prisca akatunga obukonyezi kuruga omu kitebe kya Yahwe. Obukonyezi obu bukasobora kubaho habw’ebi tuhayo. Abataahi ba Prisca bakahunirra muno kandi baamugambira ngu, “Ruhanga takalemwaga kukurolerra, na itwe nitugonza kumanya bingi ebirukumukwataho.” Abataahi be musanju bakatandika kugendaga omu nsorrokano.

13. Enyetwaza yaitu n’esobora eta kuhaisa Yahwe ekitiinisa? (Zabuli 96:9)

¹³ Soma Zabuli 96:9. Nitusobora kuha Yahwe ekitiinisa kuraba omu nyetwaza yaitu. Banyakatagara abaakoraga ha heema kandi na  hanyuma ha yekaru ya Yahwe bakaba basemeriire kuba becumi. (Kurug. 40:​30-32) Na itwe tusemeriire kuba becumi hatali omu kuyonja emibiri yaitu kyonka, baitu n’okwetantara kukora ebintu Yahwe ebi anoba. (Zab. 24:​3, 4; 1 Pet. 1:​15, 16) Tusemeriire kukora n’amaani kujurra “omuntu owaira”—kandi ezi nizo engeso hamu n’ebikorwa ebitasemiire—kandi tujwale ‘omuntu omuhyaka’—kandi egi niyo entekereza hamu nenyetwaza ebirukwoleka emiringo ya Yahwe ey’ekitiinisa. (Bak. 3:​9, 10) Habw’obukonyezi bwa Yahwe, n’abantu abarukukirayo engeso embi kandi abarukugonza ebikorwa eby’okurwana, nibasobora kuhindura enyetwaza yabo kandi bakajwara omuntu omuhyaka.

14. Kiki eki orukwegera ha kyokurorraho kya Jack? (Rora n’ekisisani.)

¹⁴ Tekerezaaho ekyokurorraho kya Jack, ow’akaba naagonza ebikorwa eby’okurwana, ow’akaba ali musaija ow’akabi kandi ow’akaba arukirwe ibara Daimooni. Habw’emisango ei yakozere, bakamucwera omusango ogw’okufa. Baitu Jack obu akaba alindiriire ekiro kye eky’okwitwa, ow’oruganda ow’akaba abungiire enkomo egi akamusaba kutandika kwega na uwe Baibuli, kandi Jack akatandika kwega. N’obu kiraaba ngu Jack akaba akozere ebintu bingi ebibi, akahinduka kandi hanyuma y’obwire yabatizibwa nk’omu h’Abakaiso ba Yahwe. Jack akaba ahindukiire kimu kuhika na ha rulengo ngu ekiro eki akaba naagenda kwitwa, bamu h’abalinzi b’enkomo bakacura obu nibamuraga. Omuserikale ayakoraga omu nkomo akagamba ati: “Jack akabaho omunyankomo ow’arukukirrayo kimu engeso mbi omu kiikaro kinu. Baitu hati ali omu h’abarukukirayo engeso enungi.” Hanyuma ya wiiki emu Jack amazire kwitwa, ab’oruganda abakaba bagarukire kwebembera ensorrokano bakatangatangana omunyankomo ow’akaba aizire omu rusorrokano habw’omurundi gwe ogw’okubanza. Kiki eky’amuleetiire kwija omu rusorrokano? Akaba akwasirweho habw’omulingo Jack akaba ahindwiremu enyetwaza ye kandi yagonza kumanya eki akaba asemeriire kukora kusobora kuramya Yahwe. Mali, kinu nikyoleka kurungi ngu enyetwaza yaitu n’esobora kuhaisa Isiitwe ow’omu iguru ekitiinisa!—1 Pet. 2:12.

YAHWE NAIJA KUHAISA ATA IBARA LYE EKITIINISA OMU KASUMI AK’OMUMAISO?

15. Yahwe naija kuhaisiza kimu ata ibara lye ekitiinisa omu kasumi ak’omumaiso? (Zabuli 96:​10-13)

¹⁵ Soma Zabuli 96:​10-13. Enkarra ez’okumalirra ez’omu Zabuli 96 nizibazaaho Yahwe nk’Omucwi w’Emisango ow’okuhikirra kandi  Omukama. Yahwe naija kuhaisa ata ibara lye ekitiinisa omu kasumi ak’omumaiso? Kuraba omu kuleetaho obwinganiza. Omu kasumi akatali ka hara, naija kuhwerekereza Baburoni Orukuru habw’okusiiga enziro ibara lye erirukwera. (Kus. 17:​5, 16; 19:​1, 2) Bamu h’abalirora okuhwerekerra kwa Baburoni Orukuru, nibasobora kutweteranizaaho omu kuramya okw’amananu. Ha kumalirra, omu bulemu bwa Haramagedoni, Yahwe naija kuhwerekereza Sitaani n’abantu be obu naamarraho kimu abo boona abamuhakaniza kandi abajumisa ibara lye. Baitu naija kujuna abo boona abamugonza kandi bakamworobera, hamu n’abo abagonza kumuhaisa ekitiinisa. (Mar. 8:38; 2 Bas. 1:​6-10) Hanyuma y’ekirengo eky’okumalirra ekiraabaho hanyuma y’Obulemi bwa Kristo obw’Emyaka Rukumi, Yahwe naija kuba ayeriize kimu ibara lye. (Kus. 20:​7-10) Omu kasumi ako, “ensi eriijura okumanya okwekitinisa kya [Yahwe], nkamaizi okugasweka enyanja.”—Hab. 2:14.

16. Kiki eki ocweriiremu kimu kukora? (Rora n’ekisisani.)

¹⁶ Mali ka nikiija kutusemeza muno buli omu weena ow’ali mwomeezi obu aliba naaha Yahwe ekitiinisa ekisemeriire ibara lye! Baitu akasumi ako katakahikire, nitusobora kukora kyona eki turukusobora kuhaisa Ruhanga waitu ekitiinisa buli murundi turatunga omugisa. Kusobora kutukonyera kuteeka omutima ha bujunanizibwa bunu obukuru, Akatebe Akalemi kakomeremu Zabuli 96:​8, NWT nk’ekyahandiikirwe kyaitu eky’omwaka 2025: “Muhe Yahwe Ekitiinisa ekisemeriire ibara lye.”