Ndi biŋ nen kiŋgi maa 1927, ɓil ville po mẽ’ ti jeŋ Chicago, ɓil Illinois, U.S.A. Pan ɓi wo de man ɓi biŋ wo weere 5:—Jetha, Don, ndi, Carle, lan Joy. Wùr ɓuy wùr hay go de baa wer maa goŋ Jeofa de jiili wùr ɓuy. Jetha joŋ lakol Galaad, Klas maa de ɓog no, nen kiŋgi maa 1943 no. Don, Carle lan Joy hay wo joŋ joŋre ti Betel maa Brooklyn, New York. Don raw nen kiŋgi maa 1944; Carle raw nen kiŋgi maa 1947; lan Joy raw nen kiŋgi maa 1951 no. Saɓlaŋ hẽẽre ɓi wo de pããre ɓi jor wo glog ɓi maa joŋ joŋre ne Jeofa de peel ni.

Pããre ɓi hay wo diŋ jar frug nen Bible maaga da wo Jeofa, lan saara had wùr maa da Baa lay. Taŋgu maaga pan ɓi kol Sedeewa Jeofa mono, á hay bay hoo sug ti jag-Baa wo wa. Sen hay blam maaga á hay diŋ soode ɓil Europe ti Durgi maa Taŋgu ga le’ go ti tamsir krub ɓuy mono. Man ɓi hay de sãy joŋ suse’ ne Baa ti, werga pan ɓi fer le liŋ tenen ti durgi sen mono. Á wãã ne hẽn ga: “Karle, naa see wee ti jag-Baa doo maaga naa hay joŋge ɓaa nono.” Pan ɓi fer ne hẽn ga: “Ndi kaŋ mo wo ni, amaa ndi kal tiŋma jag-Baa ga.” Man ɓi wii ne hẽn ga: “Wer maylà?” Pan ɓi wãã ne hẽn ga: “De maaga wùr hay ti durgi mono, jar kluuri maaga wo peel jag-Baa sen boŋ; wosela ɓuy yoo ɓaara ɓo’ ɓosa’ ne soode maa ɓil sir ɓaara wo ti maaga á mo ‘war wo sir maa lan wo. Baa hay de oole wer jar la lay, wer jar la lay yawlà?”

Blam maaga man ɓi raw ti jag-Baa mono, Sedeewa Jeofa po wo ɓog a wo sii wããre Baa liŋ ni wùri. Á hã wo kefder po wo ɓog ne pan ɓi, ga à hay frug nen Bible de ɓaara mono. Kluu kefder sen hay wo ga ‘Lumières’, day kefder sen hay wo naa wer kefder Naage nene. Sen co jag pan ɓi, day á yãã kefder sen wo. De maaga man ɓi ko kefder sen wo mokay, se tõõ wer jaŋ rage. Wùr po man ɓi jaŋ mesaje ɓil journal po, ga à ɗe wosela ɓuy, ga Bible co jag ɓe maaga á mo had Bible de kefder ‘Lumières’. Man ɓi raw. De maaga á a ti ngeel had Biblen mono, kal le go diŋ wãy kluu po. Man ɓi ngaɓ kefder po boŋ ne hẽne, wii ne hẽn ga: “à had kefder mokay na la yawlà?” Wãyn wãã ne hẽn ga: “Ãã, kal le mãy ɓi.” Naw wo joŋge renam mokay, man ɓi hoo wùr le wer ɓuy; wùr tõõ wer age ti taygeti wo tum tum.

Wur po ti taygeti, jee seege de taygetin wii me ga ndi mo jaŋ Siŋ wora 144:​15, ga wãã ga jar maaga goŋ wo Jeofa wo de da’ see ɓaara. Ndi hay da verse sen debaŋ; ndi hay da 1 Timote 1:​11,  ga wãã ga Jeofa diŋ “Baa maa de fruygi”, lan Efes wo 5:1 ga jor glog naa maaga naa mo ‘joŋ see naa doo ga Baa joŋ no lay no.’ Ndi ko ga ndi hay joŋ go de fruygi maa goŋ jee joŋ mege no, lan ndi hay joŋ suse’ ne hẽn ti maaga á joŋ ga ndi mo goŋ se mono—Ndi da fẽẽre se ɓogn wo nen naw ɓi tum.

Tayge maa see wùrn maŋn hay kelewmeder 32 see Chicago. Amaa wùr hay woge ti taygeti, lan koge re ɓi ti Bible ya’ ciŋ. Wur po boŋ, à baa Jetha maa fer wããre ti taygeti. De maaga á de fer wããre mono, ndi kal wããge ɓil ɓi ga: ‘Á hay go nen ɓi lay. Ndi hay mbi de kããge maa maŋ do ciŋ fer wããre lay.’ Ndi tĩĩ wer bag jag see ɓi go see taygeti wo, lan le’ fer wããre lay. Mo maaga daŋ go diŋ ga, ndi le’ ya’ge see Jeofa doo hẽẽre ɓi maa 4 lan wo no lay. Ndi joŋ batem go nen kiŋgi maa 1941 no.

Ndi ɗig ti taygeti maa kluu ga joŋ wo Cleveland, Ohio nen kiŋgi maa 1942 mono. Ti taygeti se maa kluun, tayge jar maa tigriŋ de daŋ 50 ɓil Etats Unis hay laa taygetin ti telefon. Jar maa liŋ ni wùr sii wo wer taale maaga hẽẽrebe joŋ wo ti ‘ville’ maa ti jeŋ wo ni mono. Nen durgi maa de ɓog maaga le’ go ti tamsir krub ɓuy mono, à jo bon Sedeewa Jeofa wo debaŋ. De law, ndi hay ko hẽẽrebe wo do’ wuu mooda ɓaara wo ne ‘camp’ ti. Wosela ɓuy hay de jobo ɓil mooda ɓe maa gor ti ngeel de suŋ suŋ. Maaga mopo fũy we no, hẽẽrebe do’ wo wuu mooda ɓaaran maa rãã nen jar maa age le’ ragen wo go, lan ‘waa wo cõõ. Jar lan ɗee le maa kay rage. Ndi raw wããge ɓil ɓi so ga, ‘jar maa ni Jeofan wo go de bag jag see ɓaara ti fẽẽren ɓuy!’ Doo sen nokay ndi raw le’ naa go de yõõ ti, werga hẽẽrebe hay wo gor ti wùri.

Kiŋgi go blam sen mbag, de maaga ndi fer ɗiggi ti taygetin mokay, ndi wo koge ga man ɓi hay bay lawge noga de hẽẽne ti mopo wa. Á hay go de kaŋ ɗiggi ɓe ɓuy diŋ ti Jeofa lan ti tayge maa ɓe no. Ti ɓi yõõ go ti saɓlaŋ ɓen ti boŋ ga.

Go taŋgu taygetin mẽ’ tu man ɓi kol piyoniyẽ permanaŋ. Á raw co’ sug ɗeged laa siigi wããre maaga, ndo hã see ɓo go jee sii wããre Baa maa tum mono. De maaga wùr ti faage maa ferge le liŋ mono, man ɓi raw wããge ga, “Ndi de sãy seege de peel de joŋre piyoniyẽ ɓin ti, amaa ndi kãã maa joŋge ɓe, day de ko nen ti feele ni lay ga.” Se raw wããge blam ni ga wùr kay se yaŋ yawlà. Wùr ga ãã, se raw hã tiŋ ne wosela ɓuy yoo wùr maaga wùr mo yog ra go taŋgu rege maa de toŋ toŋ. Taŋgu maaga wùr raw ti lakol mono, man ɓi ko go de woore ɗa ga wùr mbe go de ‘wũy tiŋn wo de woore yawla, blam ɓe se kal go sii wããre Baa lay. Á diŋ wãy maaga joŋre hay raw do ɓe debaŋ, amaa, se hay tum ko nen ti weere ɓe wo. De maaga wùr fer le liŋ rege de ceg de maaga lakol taw go mono, se hay tum see wùri. De wur maa po wo blam lakoln wùr raw sii wããre wer man wùri , lan se kay wùr maa koge ga joŋre piyoniyẽ diŋ maylà.

Ndi tĩĩ wer joŋre piyoniyẽ kiŋgi ɓi hay 16. Koh de maaga pan ɓi hay bay mbe go de kolge Sedeewa Jeofa wa ɗa laybla’ mono, joŋre piyoniyẽ ɓin hay nen ɓe de woore. Wur po de law ndi wãã ne hẽn ga koh ba de durgi ɓin mbe ɓuy laybla’, ndi bay da’ jobo maaga ndi mo had Bible ne hẽn wa. Blam maaga wùr taw ɓil nen go mokay, ndi raw wããge ne hẽn ga : “Ndo day yaŋ ga ndi mo had Bible ne ndo ge?” Á hay ye’ ɗig ti ɓe mẽ’ẽ, se raw yããge ga  ndi mo had mbi Bible ne se.” Wer sen, ndi tõõ wer had Bible diŋ ne pan ɓi tu. Á diŋ da’ge maa kluu debaŋ!

Wùr hay hadge ɓil kefder “La vérité vous affranchira.” De maaga hadge wùr de seege de peel mono, ndi wo koge ga pan ɓi hay kay mege de ɗeŋ maa frug nen Bible lan maa hadge ɓe ne jare. Ba doo maaga, wur po de law blam maaga wùr taw jaŋ paragraf po go boŋ mono, se wii me ga: “ Ndi de ko fẽn maaga kefdern wãã ne mono. Day ndo ko koge ga á wãã diŋ cwãy là?” Ndi hay bay go de bag jag see ɓi ti sen wa, wer sen ndi wãã ne hẽn ga: “ Ndi kãã maa yiŋ jag mo ti ɓe matala ga, amaa ti hadge naa maa peeln, ndi yiŋ jag yaŋ mo ti wiigi jag ɓo no.” Day ndi joŋ doo sen no lay. Ndi da’ verse maaga yiŋ wo jag ti wiigi jag ɓe no. Blam sen ndi le’ bag jag see ɓi go de woore see hadge wùr no, ndi wo had kiɗ wer ne wããre Baa debaŋ. Sen kay me maaga ndi mo gẽẽ go ciŋ ti nenterse, day se kay pan ɓi maa gẽẽge ciŋ ti nenterse lay. Á le’ joŋ joŋre de fẽn maaga se had ne mono, lan se joŋ batem go nen kiŋgi maa 1952 no.

Ndi men tiŋ wùr go de maaga kiŋgi ɓi hay 17 mono. Jetha a kol diŋ misiyoner, Don, raw ti Betel lay. Á wo ɓog ɓuy, joŋre ɓaaran hay wo de cõõre jag ɓaara debaŋ, sen jor glog ɓi debaŋ. Ndi raw yer demande maa woge ti Betel, lan ti Galaad, blam sen ndi men ne Jeofa ti coo do. Ɓo’ge ti ɓen joŋ joŋge là? À ɗe me ti Betel nen kiŋgi maa 1946 no.

Nen kiŋgi se maaga ndi joŋ ra ti Betel mo ɓuy, à hã joŋre me do debaŋ, wer sen ndi hay nen had fẽẽre maa defay wo debaŋ. Ndi joŋ joŋre ti Betel nen kiŋgi 75; nen kiŋgi sen wo, à had me de caage kefder wo, lan de ‘comptabilité’. Ndi had yee fẽẽre maa laage ɓil Betel wo, lan maa ɓes rage wo go ti ngeel maa tigriŋ wo. Daŋge ɓuy, ndi hay de fruygi maa yãã hadge Bible maaga ndi da’ ti Betel wer goŋge Baa maa de toŋ, lan siigi wããre maa tigriŋ wo, ga à joŋ ra ti Betel mono.

Ndi had fẽẽre debaŋ see maa klee ɓi Carle, ga a ti Betel nen kiŋgi maa 1947 mono. Á hay diŋ jobo maaga ko frug wer Bible debaŋ, lan de ko hadge ɓe ne jar debaŋ pa. Deparday tu, á hay kay mege de maaga à hã siigi wããre we ne ndi do maa siigi no. Ndi hay de tay fẽẽre maa wããge ti ɓi ngaɓa, amaa ɗeŋ joŋ joŋre de ɓaara hay bay nen ɓi wa. Á raw kay mege de wii jag ɓi ti mopo, á wii me ga “Jowel, kluu hadge ɓon ga hãy ɓa?” De parday tu ndi wo ko ɗiggi ɓe go. Ndi wo koge ga ndi diŋ de sãy wããre maaga kay wo me maa naa wer kluu siigi wããre ɓin ti tawa, amaa bay de tay wããre maaga ndi de ko rage le ɓuy wa. Ti ɓi yõõ go ti fẽn sen ti boŋ ga.

 Maaga ndo mo hay de fruygi ti Betel mono, da ga ndo mo hay dur go de ẽgre ɓo ɓuy maa sii wããre Baa. Ndo joŋ we doo sen nono, ndo had fẽẽre po maaga jor wo glog jar yaŋ debaŋ. Mo maa boŋ yoo ɓaara ga ndi ɗig ti ɓe, diŋ fẽn po ga hay hres wur po de law wo Bronx New York. Wùr fer wo da’ wãy po maaga hay yãã Ngeel Gor ti Jare wo de Réveillez-vous! de hẽnbe po. Wùr tõõ wer ɓe de wããge ga, “Law la, wùr de kay jar maaga wo de sãy da’ wer fẽẽre ti Bible de peel ni mo ɓuy no.” Se wii ne wùr ga, “Hayga nday yaŋ wããge diŋ ti Bible no, laa wee le.” Wùr jaŋ Bible ne hẽne, lan ndal de ɓe debaŋ ti maaga Bible wãã ti Twaywaŋ maa ni Baa no, lan ti age tamsir maa de fay no. Sen ngeln debaŋ, werga naw renam blam sen se ɗe bar ɓe wo le pur maa co’ sug wããren lay. Wãy sen wo de war ɓe kol wo go blam diŋ Sedeewa Jeofa maa de deele wo.

Ndi maŋ ɗiggi ga ndi da wãy. Kiŋgi go blam sen 10, ndi wo da’ mãygemanbe po de deele sigid debaŋ. Ndi tos Jeofa, lan ndi ɗig ti fẽn maaga ndi joŋ blam de maaga ndi da wãy we go no.’

Blam taygeti maa kluu ga joŋ Yankee Stadium mono, ndi yiŋ de mãygemanbe po ga á ɗen ga Mari Aniyõl. Á wo de Jetha joŋ wo klas maa de ɓog ti Galaad, day à hay laa ra misiyoner wer kẽẽ. Mari hay go de fruygi de maaga á hay wããge me ti joŋre misiyoner ɓen wo Caraïbes, lan ti maaga se had Bible ne jar nen kiŋgi sen wo mono. De maaga wùr had go de kẽẽ mokay, ndi wo koge ga ɗiggi wùr ti ɓaŋ nenterse diŋ sen boŋ. Dage wùr see kẽẽ ya’ ciŋ ni, wùr wo da kẽẽ go nen Few Ɓurgi, nen kiŋgi maa 1955 no. Go ti fẽẽren ɓuy, Mari ngaɓ go ga se diŋ kado maaga Baa hã me, lan se naa nen see ɓe go diŋ wãy po maaga à ko see ɓe. Á hay go de fruygi, koh hã ba ne hẽn do diŋ joŋre maa hõnla ɓuy. Á hay joŋ joŋre debaŋ maa kay jar go de jiili ɓe ɓuy, se hay go tum kaŋ joŋre maa ti Twaywaŋ maa ni Baan go peel ɗa. (Mat. 6:33) Wùr joŋ joŋre doo jar raŋ tayge nen kiŋgi 3. Nen kiŋgi maa 1958 no, à fer ɗe wùr ti Betele.

Ndi had fẽẽre see Mari debaŋ. Ba doo maaga, blam maaga wùr da kããra go no kay tu, wùr maŋ ɗiggi ga wùr mo hay jaŋ Bible ti kããra, maapo ga wùr jaŋ mbe verse po 15. Blam maaga jobo yoo wùr boŋ jaŋ versen wo we go no, wùr ndal ti ɓe de Bible, lan wãã ti ɗeŋ maaga wùr joŋ joŋre de ɓe nen naw wùrn mono. Mari hay wããge me tum ti fẽẽre maaga se had ra le Galaad, lan ti ngeel joŋre misiyoner ɓen mono. Fẽn maaga ndi had see ɓe kay me maaga ndi mo coo ɗeŋ siigi wããre ɓi maa peel jar no, lan ɗeŋ maa jor glog mãyregemaare naa wo.—Jõõ. 25:11.

Wãy dage ɓi Mari huu go nen kiŋgi maa 2013 no. Amaa, ndi de gorge tum maa yiŋgi de ɓe ti sir maa de fay no! Matala ndi go de baa wer maa ya’ wer had fẽẽre de peel ni, de kaŋ ɗiggi ɓi ti Jeofa go de jiili ɓi ɓuy. (Jõõ. 3:​5, 6) Ndi da’ coɓge wo de fruygi debaŋ de maaga ndi ɗig ti fẽẽre maaga jar maa ni Jeofan joŋ ge wo ra yaŋ ti sir maa de fayn mono. Sen de hadge fẽẽre ti Jeofa, jee had naa maa kluu no! Ndi kãã maa joŋ suse’ ne hẽn ti fẽn maaga á had ra me hãã patala, lan ti ɓil de el ɓe maaga á joŋ see ɓi ti boŋ ga.