Bul ɓil ɓe

Bul kluuri wããren wo

HADGE 23

SIŊ 28 Jeofa, joŋ bar ɓo diŋ jee ma ẽla?

Jeofa ɗe naa le maaga naa mo hay diŋ jar maa se

Jeofa ɗe naa le maaga naa mo hay diŋ jar maa se

“Ngel hayle ɓin joŋ ge ti holaŋ ɓaara, Ndi joŋ ge diŋ Baa ɓaara.”ESE. 37:27

FẼN MAA KLUU ƁIL HADGE SEN LA

Maa ya’ wer joŋ suse’ ne Jeofa ti maaga á ɗe naa le ti tayge maa ɓen mono, lan ti ɗeŋ maaga á ɗaw naa do doo Jee Yãã Waare naa ne mono.

1-2. Ɗuu maa hõn ga Jeofa ɗe jar goŋge ɓe maa de deelen wo le de ɓe là?

 HAYGA jobo wii jag ɓo we ga Jeofa diŋ mayse ɓo la no, ndo yiŋ jag ga hay ne? Maapo ndo yiŋ jag ga: ‘Jeofa diŋ Pan ɓi, diŋ Baa ɓi, diŋ Bar ɓi’. Ɗuu togoɗge Jeofa maa tigriŋ yaŋ wo ga naa ɗe ne de ɓe pa. Day, ndo mbo de koge ɓe doo Jee Yãã Waare ɓo no yawlà?

2 Waŋ Dafid ngaɓ barge maa ti holaŋ Jeofa wo de jar goŋge ɓe de deelen wo doo holaŋ jee yãã waare jar de waare ɓen wo nono. Á wãã ga: “O Jeofa, wose hay ge ɓil mburyug ɓon mo la? Wose hay ge yaŋ ti húulì ɓo ma bay ɗagn là?” (Siŋ. 15:1) Wer wããre sen mono, naa laa ga naa mbe de kããge maa kol waare Jeofa—doo bar ɓe wo nono. Sen mokay bay diŋ togoɗge maaga daŋgo wa?

JEOFA DA GA NAA MO HAY DIŊ WAARE SE

3. Waare maaga Jeofa ɗen le taŋgu diŋ wose là, day á wo de waare ɓen ɓog ɓuy ko wo see ɓaara na koge là?

3 Taŋgu maaga Jeofa joŋ fẽẽren wo mono, á hay boŋ. Amaa, wo dayge de ngar ngeel po ta’ mo kay, Jeofa yãã waare jag mbarga ɓe maa boŋn le ɓil mburyug ɓen doo waare ɓe nono. Yããge Waare jag weel ɓen fruyn debaŋ. Bible ɓo’ nen go ne naa ga Jeofa hay “de sa’ge see” Weel ɓen debaŋ. Day jee maaga á ɗen le taŋgu “hay ti hragge tum pel [Jeofa].”—Jõõ. 8:30.

4. Jeofa ɗe wose wo le blam maa lagge ɓil mburyug ɓen pa là?

4 Jeofa ya’ joŋ jar peele ɓe maa lan wo no, lan ɗe ra le maaga á mo joŋ wo ɓuy diŋ waare se lay. Jar peele ɓe sen à ɗe ra ga “weere Baa wo”, lan à ngaɓ ra doo jar maaga wo de fruygi debaŋ ɓiŋ Jeofa nono. (Job 38:7; Dan. 7:10) De ngar ngeel maa po, bar Jeofa hay wo diŋ jar maaga wo wo ti twaywaŋ maa ciŋ, ngeel maaga á wo ni mo tawa tu. Go hãã blam se joŋ jar téebeere wo, raw ɗe rage waare ɓe. Yoo jar sen wo mono, Henog, Nowe, Abraham, Job hay wo ni lay. Jar goŋ Baa maa ti ngeel ɓen hay wo doo bar ɓe wo nono, noga doo jar maa “seege wer Baa maa cwãy no” wo nono.—Tĩĩ. 5:24; 6:9; Job 29:4; Esa. 41:8.

5. Naa had mayse see profesi maaga naa da’ ɓil Esekiyel 37:​26, 27 là?

5 Hãã le ɓaa ɓaa tu Jeofa tum de ɗe jar le maaga á mo kol wo bar se. (Jaŋ Esekiyel 37:​26, 27.) Ba doo maaga profesi maa ni Esekiyeln had naa ga Jeofa da ga naa mo hay diŋ jar goŋ se maa de deele, maaga holaŋ naa mo hay de se de woore. Á de wããge ga se joŋ “tayge jag jam yaŋ de ɓaara.” Profesi sen ngaɓ diŋ ti wur maaga jar maaga joŋ wo tenen maa ɓaara maa tum wo ciŋ wo de jar maaga joŋ wo ɓaaran gesiŋ la, joŋ ge wo yaŋ go de tayge ti glaŋ po boŋ, ga “je koɗ rage joŋ boŋ” lay mono. (Jaŋ 10:16) Wur sen go de age!

NAA MO HAY BA TI NGEEL MAA HÕNLA, BAA KOƊ NAA

6. Jobo joŋ joŋge maaga se kol waare maa ɓil mburyug maa ni Jeofan là, day à da’ mburyug ɓen la genlà?

6 Ɓil Bible mono, mburyug hay diŋ ngeel maaga jobo hay ni maa ig see ɓe, lan maa yãã see ɓe go jag ngeel maa de gayri doo bii, cege, ceere, leege wo. Jee maaga à ɗen le ɓil mburyug jobo hay go de kaŋge ti ɓe ga à mo hay ko ngar se. De maaga naa hã see naa we go ne Jeofa no, naa kol diŋ waare maa ɓil mburyug ɓe. (Siŋ. 61:5) Naa fruy debaŋ ti rege maa ti nenterse maa debaŋ no, lan naa fruy ti jeŋ jar maaga kol wo go diŋ waare Jeofa mo lay no. Mburyug ɓen bay ti ngeel po tawa wa. Maapo ndo yaŋ go de joŋ raŋge ti sir waare, maapo maa woge ti taygeti maa kluuri wo, lan ndo yiŋ de jar maaga wo de fruygi werga saara ɓil mburyug maa ni Jeofan mono. Naa da’ mburyug maa ni Jeofan go ti ngeel maaga jar goŋge ɓe maa hoo sug ti ɓen wo ni mo ɓuy.—Naa. 21:3.

7. Wer mayse ga naa wãã ga jar maa de deele maaga wo go de húulí mbaara diŋ waare maa ɓil mburyug maa ni Jeofan tum là ? (Ko foton lay.)

7 Naa wãã ti jar maaga hay wo de hã ɓil ti Baa ga húu wo go na ga hãy lay? Naa mbe na maa wããge ga á wo tum diŋ waare maa ɓil mburyug maa ni Jeofan ɗa pa yawlà? Ãã! Wer may ne? Werga á wo tum nen Jeofa tenene. Yeso wãã ga: “Moyis yaŋ de kaŋ nen jar go poɗag ga jar ma de húulí fer wo yaŋ le go birgi. Wããre maga á wãã yoo lírí, á ɗe Waŋkluu ga Baa maga Abraham, Isag wo de Jakob goŋ wo mono. Baa diŋ Baa ma jar ma tenen wo, bay ma jar de húulí wo wa.” —Lug 20:​37, 38.

Koh jar maa de deele maaga wo go de húulí dra’ mbaara diŋ waare maa ɓil mburyug maa ni Baa no (Ko paragraf 7)


DA’GE WO DE FẼẼRE MAAGA NAA WAARE MAA ƁIL MBURYUG MAA NI JEOFAN NAA DA’ RA MONO

8. Naa da’ mayse wer maaga naa ɓil mburyug maa ni Jeofan là?

8 Doo maaga mburyug diŋ ngeel iggi wo de ngeel maaga jobo koɗ see ɓe do bii, cege, ceere, leege, ɓurgu ni no lay mono, mburyug maa ni Jeofan koɗ jar maaga á ɗe ra le jag fẽẽre maaga hãy wo holaŋ ɓaara de ɓe mono, lan joŋ ga á mo hay wo de kaŋ ɗiggi ti naw maa peeln lay. Hayga naa lag we see Jeofa mbaŋ no, Manhúuli kãã maa joŋ ɓlagge po see naa ga joŋ maa tum ga. (Siŋ. 31:24; 1 Jaŋ 3:8) Ti sir maa defãyn mono, Jeofa joŋ ge tum koɗ jar maa ɓe maa de deelen wo bay diŋ jag fẽn maaga hãy ra ti nenterse mo tawa wa, amaa, jag húulí lay.—Naa. 21:4.

9. Jeofa gor ga jar maaga se ɗe ra le mo joŋ wo diŋ mayse là?

9 Á diŋ raage ɗuu po debaŋ ti maaga naa diŋ waare maa ɓil mburyug maa ni Jeofa no—kaŋ nen ga naa joŋ fruygi de sa’ holaŋ naa de ɓe maa tum mono. Naa hay joŋ diŋ mayse hayga naa da we ga naa mo hay tum diŋ waare ɓe là? Hayga jobo ɗe mo we waare ɓe no, ndo joŋ de sãy joŋge diŋ fẽn maaga ɓil ɓe dan mono. Ko ba ɗa, maapo á da ga ndo le’ kalge we tiŋmaa ndo mo naa taarag maa ɓaale ɓon go ɗa, day, ndo hoo sug ti ɗiggi ɓe sen go de jiili ɓo ɓuy. Doo sen no lay, naa de sãy ko fẽn maaga Jeofa de sãy maaga jar maaga wo de sãy ya’ wer lagge tum diŋ waare maa ɓil mburyug sen mo joŋ wo ne ti mono. Dage naa see Jeofa jor glog naa maa joŋ fẽn maaga ẽgre naa kãã maa joŋge ɓe mo ɓuy maaga naa mo hay “de cõõre jag ɓe ti fẽẽren ɓuy.” (Kol. 1:10) Á mbe cwãy ga Jeofa diŋ bar naa, amaa á diŋ Baa naa, lan Pan naa pa; day naa mo hay tum hoo sug ti ɓe debaŋ. (Siŋ. 25:14) Naa ɗaw sen we ti naa no, naa yõõ ti ɓe go ti boŋ ga, lan naa joŋ yaŋ tum hoo sug ti ɓe debaŋ. Hooge sug se debaŋn kay ge naa yaŋ maa kaŋ do go ne fẽn maaga co wo jag ɓe ga mono. Naa de sãy maaga naa mo hay “seege tum de fer ti [naa] gesiŋ” peel Baa naa no.—Mis. 6:8.

JEOFA HAY JOŊ JAR ISRAYEL WO DEGA’ DEGA’ ƁUY DE MAAGA Á HAY WO TI PUULI MONO

10-11. Jeofa hay see jar Israyel wo de maaga á hay wo ciŋ ti puuli Sinay na ẽlà, day á ɓo’ nen go na ɓo’ge ga se bay joŋ jar ti ɓaŋ wa là?

10 Jeofa bay joŋ jar ɓe maaga á ɗe ra le ti ɓaŋ wa. (Rom. 2:11) Naa ko sen diŋ see ɗeŋ maaga á hay joŋ jar Israyel wo de maaga á hay wo ti puuli maa Sinay mono.

11 Blam maaga á yãã jar maa ɓen wo le go jag gebee Ejipte mono, Jeofa hoo jar siɗ jag wo maaga á mo joŋ wo joŋre ɓil tabernaakle. Jar Lefid hay wo de hooge maa joŋ joŋre maa tigriŋ wo ga de maŋge see joŋre maa ɓil mburyug se maa bay ɗagn lay. Jeofa hay see jar maaga joŋ wo joŋre ɓil tiŋ sen wo de jar maaga hay wo ti jeŋ tiŋ sen maŋ dedaŋ jar lan wo yawlà? Baywa! Jeofa bay joŋ jar ti ɓaŋ wa.

12. Ɗeŋ maaga Jeofa hay le see jar Israyel wo de maaga á hay wo ti puuli ɓo’ nen go ne naa na ɓo’ge ga Jeofa bay joŋ jar ti ɓaŋ wa là? (Laage go 40:38) (Ko foton lay.)

12 Jee Israyel maa hõnla ɓuy hay de kããge maa sa’ barge de Jeofa de woore, koh á mo hay ba joŋ joŋre ɓil tabernaakle noga baywa, mo hay ba de tiŋ see ɓe maŋ noga baywa. Ko ba ɗa, Jeofa joŋ nen maaga jar Israyel wo ɓuy mo ko wo swaare wo de cug wuu maaga hay wo de kaŋge ciŋ ti tabernaaklen mono. (Jaŋ Laage go 40:38.) De maaga swaaren tõõ wer ya’ge ti ngeel maa tigriŋ mono, koh jar maaga hay wo go hãã see mburyugn hay wo de kããge maa koge ɓe, tay wo fẽẽre ɓaaran wo, ndar wo tiŋ mburyug ɓaaran wo go, lan raw wo wer jar lan wo no. (Kee. 9:​15-23) Á wo ɓuy hay wo laa sug cõõ maa de joŋge de boo solay maaga à ‘waan le kloŋ mono, maa ɓo’ sug jar ɓuy ga á mo bag wo jag see ɓaara go. (Kee. 10:2) Á hay bay diŋ ga jobo yaŋ see mburyugn maŋ se joŋ see Jeofa maŋ dedaŋ jar lan wo werga jar lan wo wo go hãã see mburyugn na wa. Yaw mono, jee Israyel maa hõnla ɓuy hay diŋ waare maa Jeofa, lan hay go de kaŋge ti ɓe ga á koɗ se yaŋ. Wara doo sen no lay, naa mo hay ba ti ngeel maa hõnla, Jeofa da naa, ko de el naa, lan koɗ naa.

Maaga Jeofa joŋ ga mburyugn mo hay ti gisiɗgi ngeel maaga jar Israyel hay wo ni diŋ fẽn maaga ɓo’ nen ga á bay joŋge ti ɓaŋ wa (Ko paragraf 12)


JEOFA BAY JOŊ JAR WARA TI ƁAŊ WA

13. Wer mayse ga naa wãã ga Jeofa bay wara joŋ jar ti ɓaŋ wa là?

13 Wara jar maa po wo yoo jar maa ni Baan wo de tiŋ maŋ see ngeel kluu sedeewa wo noga see filiyal wo. Jar maa po joŋ wo joŋre ti ngeel sen wo no. Wersen, jar maa po joŋ wo joŋre maa ti ngeel sen wo debaŋ, day saara de sa’ge debaŋ see jar maa peel ngeel kluu no. Jar maa po wo diŋ jar maa raŋ tayge wo, maa po wo go de hã see ɓaara sag sag ti joŋre ne Baa maa tum. Hayga ndo yaŋ bay yoo jar sen wo wa no, hay go de kaŋge ti ɓo ga ndo tum de woore nen Jeofa, lan ga á da mo. Á ko de el wosela boŋ boŋ ɓuy. (1 Pi. 5:7) Jeofa hã rege maa ti nenterse ne jar maa goŋge ɓen wo ɓuy, day se koɗ ra lay.

14. De ɗeŋ maa hõn ga Jeofa ɓo’ nen go ga se bay joŋ jar ti ɓaŋ wa pa là?

14 Ɗeŋ po maaga Jeofa ɓo’ nen go ga se bay joŋ jar ti ɓaŋ wa pa diŋ ga á joŋ ga jar maa ti tamsir wo la ɓuy mo jaŋ wo Wããre ɓen mono. Bible hay le de yerge taŋgu de wer jag sar sar swa’a: Jag Hebre, Arameyen, lan jag Grege. Jar maaga wo de ko jaŋ Bible de jag maaga á hay le de yerge de ɓaara taŋgu wo barge de Jeofa de woore dedaŋ jar maaga bay wo de ko jag sen wo wa mo yaw? Baywa.—Mat. 11:25.

15. Mayse ɓo’ nen go ga Jeofa bay joŋge ti ɓaŋ wa là? (Ko foton lay.)

15 Jeofa bay ɗe naa le bar ɓe diŋ werga naa de joŋ lakol debaŋ, de ko mopo debaŋ noga werga naa de ko jag maaga Bible hay le de yerge de ɓaara taŋgu mo wa. Nen maaga Jeofa mo hay joŋ ga mo laa wer ne koge re sen diŋ jar maaga joŋ wo lakol debaŋ mono, se joŋ ga wosela ɓuy mo laa wer ne hẽne. Wããre ɓe maaga profed yern wo de ẽgre nenterse ɓen go de kolge de wer jag ndar puri; Doo sen no kay, jar maa ti tamsir la ɓuy wo de kããge maa laa hadge ɓe no, maa koge ga saara joŋ joŋge maa kol bar Jeofa la.—2 Tim. 3:​16, 17.

Maaga Bible go de wer jag ngaɓa ɓo’ nen go na ɓo’ge ga Baa bay ti ɓaŋ wa là? (Ko paragraf 15)


HAY TUM DE CÕÕRE JAG JEOFA

16. Doo maaga Joŋre 10:​34, 35 wãã ne mono, naa joŋ joŋge maaga naa mo hay de cõõre jag Jeofa là?

16 Á diŋ da’ge po de woore debaŋ ti maaga Jeofa ɗe naa le ɓil mburyug maa ɓen mono. Á diŋ jee Yãã Waare jar maaga de yaŋ debaŋ, de dage ɓil debaŋ lay. Dedaŋ sen pa mono, á bay joŋ fẽẽre ti ɓaŋ wa. Á yãã jar ɓuy, ndo mo hay ba ti joŋre maa hõnla, naw naa maa glogn le no, ɗeŋ maaga à gẽẽ naa de ɓe, hõõgesee naa, wer naa, kiŋgi naa mo hay ba ẽla, noga naa mo hay ba twãy noga tware. Amaa, Jeofa yãã diŋ jar maaga se ɗe ra le ga hoo wo sug ti jag liŋgi ɓen mo tawa tu.—Jaŋ Joŋre 10:​34, 35.

17. Naa da’ hadge maaga naa mo hay lag diŋ waare maa ɓil mburyug maa ni Jeofan de peel ni wo na la genlà?

17 Doo maaga naa da’ ɓil Siŋ wora 15:1 no mono, Dafid wii wiigi jag po ga: “[O Jeofa], wose hay ge yaŋ ɓil mburyug ɓon mo la? Wose hay ge yaŋ ti húulì ɓo ma bay ɗagn mo la”? Blam Jeofa joŋ joŋre de Dafid maa yiŋ jag ti wiigi jag sen wo ɓil siŋ maa 15 no. Ti hadge maa peeln wo la mono, naa wãã yaŋ diŋ ti fẽẽre maaga naa joŋ ra maaga naa mo hay de cõõre jag Jeofa mono.

SIŊ 32 Maŋ diŋ wer Jeofa!