Ndi biŋ nen kiŋgi maa 1934, ɓi feele maaga ur wo le Suisse. Saara lag wo Timmins, tiŋ-wùu po wo Ontario ɓil Kanada ga à da’ ‘mine’ wo ni mono. De ngar kiŋgi maa 1939, man ɓi tĩĩ wer jaŋ kefder Ngeel Gor ti Jare, lan woge ti taygeti Sedeewa Jeofa wo. Á hay woge de wùr de hẽẽre ɓi wo ti taygeti. Á kol Sedeewa Jeofa go maŋ tu.

Pan ɓi hay bay de dage ga man ɓi mo kol Sedeewa Jeofa wa. Amaa, man ɓi hay da cwãyn debaŋ, day hay go de baa wer maaga se menn go ga. Á oo de deele koh de maaga à hay maŋ jag joŋre Sedeewa Jeofa wo go Kanada, ti tĩĩgi wer kiŋgi maa 1940 mono. Á hay hoo sug ti pan ɓi tum, lan joŋ de el see ɓe, koh de maaga á hay go wãɗ wããre debaywoore mono. Saɓlaŋ ɓe maa de wooren jor glog wùr de hẽẽre ɓi wo maa joŋ joŋre ne Jeofa. Mẽ’ mẽ’ joŋre pan wùr coo; se le’ joŋ wùr de ele, sen fruy wùr debaŋ.

Nen kiŋgi maa 1950 mono, ndi wo ti taygeti maa kluu wo New York ga kluu ɓen ga Accroissement de la Théocratie mono. De maaga ndi yiŋ de hẽẽrebe maa ti tamsir wo leŋ leŋ ɓuy, lan ndi laa ‘interview’ jar maa ti lakol Galaad wo lay mono, sen jor glog ɓi maa joŋ joŋre ne Jeofa de peel ni debaŋ! Ndi joŋ go de bawge jag jiili ga ndi mo hã see ɓi go sag sag ti joŋre ne Baa. De maaga ndi fer le no kay tu, ndi yer ‘demande’ maa kol piyoniyẽ permanaŋ. Filiyal maa Kanadan fer me ga ndi mo hay joŋ batem go taŋgu ɗa. Ndi wum go nen bii nen Few Kage, ti kiŋgi maa 1950 no. Few blam sen boŋ, ndi kol piyoniyẽ permanaŋ, lan à ɓo’ me taŋgu wo Kapuskasing. ‘Ville’ sen hay go hãã debaŋ see ngeel maaga ndi hay ni mono. 

Nen kiŋgi maa 1951 mokay, jar maa ti Filiyal wii wo Sedeewa Jeofa maaga wãã wo jag fraŋse ga á day wo yaŋ rawge Québec ti ngeel maaga à wãã fraŋse wo ni yawlà. À hay wo de sãy jar sii wããre  ti ti ngeel sen ni debaŋ. Ndi hay had wãã jag fraŋse wo de aŋgle ɓog ɓuy de maaga ndi hay klee ɗa mono. Wersen, ndi yãã ga ndi wo Québec lan à ɓo’ me ɓi-leege Rouyn. Ndi hay bay de ko jobo wo ni wa. Amaa fẽẽren hay hres wo mbaara go de woore ɓuy. Wùr de Marsel kol barge maa ti ngeel ɓe, nen kiŋgi maa 4 blam ndi hay diŋ piyoniyẽ espesiyal ɓi sir Québec; ndi hay joŋ joŋre sen de fuygi debaŋ.

De maaga ndi hay Québec mono, ndi fruy debaŋ ti maaga à ɗe me ti lakol Galaad, ti klass maa 26, wo South Lansing, New York mono. À hã diplom go ne wùr nen kiŋgi maa 1956 ti naw maa 12 nen Few Darge, day à ɓo’ me Ghana, b sir po ɓil Afrique de l’ouest. Taŋgu maaga ndi raw mono, ndi fer Kanada nen maaga derewal raŋge ɓin mo hay joŋ wo go de baa jag ɗa. Ndi hay ɗig ga ndi hay gor nen lumo 2 noga 3 tawa.

Ndi wo gorge Toronto hãã nen few 7 maa da’ derewal se no. Nen few se 7 mono, ndi hay liŋ ni Krips, lan ndi ko mãy ɓaara Sheila. Wùr le’ da kããra. De maaga ndi kos wiigi ɓe maa dage mono, derewal raŋge ɓin a. Wùr de Sheila wùr tos ti re se no, day wùr raw maŋ ɗiggi ga ndi mo raw Ghana. Wùr maŋ ɗiggi pa ga wùr mo hay yer leder ne kããra, maa koge ga wùr da mbe kããra yaŋ yawlà. Á hay bay gus maa maŋ ɗiggi sen wa; amaa wùr wo go koge blam ga wùr hay maŋ diŋ ɗiggi maa de woore.

Ndi ɗii ‘train’, ‘bateau’ lan afiyoŋ maa joŋ raŋge sen nen few halla. Blam ndi wo dayge Accra, Ghana. Wo ni ndi kol jee ko nen ti joŋre jar raŋ tayge wo. Wersen, ndi hay raŋ sir Ghana, Côte d’Ivoire maaga hay ti jeŋ ɓe maŋ, lan sir Togoland (à ɗen matala ga Togo). Ndi hay raŋge daŋge boŋ ti mooda maaga hay diŋ maa filiyal mono. Ɓil ɓi hay go de fruygi debaŋ ti maaga ndi hay raŋge maa ko hẽẽrebe wo mono!

Tiŋ-Baa maa joŋ taygeti maa kluu hay bay wa. Hẽẽrebe baa wo taale po maa naw po ta’a de koore bambou, laa sug palme ti ɓe, maaga ceg  mo joŋ jar wa. Wer maaga ‘frigos’ hay bay wa so mono, à hay saɗ horog wo ti jeŋ kaɗ kaɗ, maa ngaɗge, maa yãã waare jare.

Fẽẽre maa joŋ feg hres wo ti taygeti sen wo ni debaŋ lay. Wur po, hẽnbe po à ɗen ga Herb Jenning c ga diŋ misiyoner hay sii wããre peel deŋ, day ɗir le see ngeel cafeteria. Day sen kal ɗeege ti holaŋ ɓe de jar maaga hay wo laa wããren mono. Herb men sii wããre no, ngeel maaga dayn mo fer ni yee nen ɓe go. Amaa, hẽẽrebe po maa de ẽgre wo 4 baa wo day no, fer wo sa’ge ɓe ti ngeel ɓe ni, ngaɓan laa ma’ do de ngarge jage.

Ti holaŋ naw taygeti sen wo mono, ndi kaŋ filme La Société du Monde Nouveau en action ne jar maa ɓii leege maa karan wo no. Maaga jar mo kon mono, ndi hay sa’ hõõbe ti holaŋ koore wo ɓoge, lan ndi kaŋ filmen ti ɓe. Sen co jag jar maa ɓi leege sen wo debaŋ! Jar maa po wo ngaɓa hay tõõ wo ko filme diŋ wur se no. Á ma’ wo do debaŋ de maaga á ko wo maaga à de joŋ batem jar ti filmen mono. Filme sen kay jar debaŋ maa koge ga tayge maa ni Jeofan diŋ tayge maa de tay jag boŋ ga go ti tamsir ɓuy mono.

Blam maaga ndi joŋ kiŋgi Afrique 2 mokay, ndi hay de fruygi debaŋ ti maaga ndi wo ti tayge ti maa kluu ga joŋ New York nen kiŋgi maa 1958 mono. Ndi joŋ go de fruygi debaŋ ti maaga ndi ko Sheila, ga a le Québec ti ngeel maaga se hay le diŋ piyoniyẽ espesiyal ni mono. Wùr hay yer leder ne kããra, amaa de maaga wùr fer yiŋgi mono, ndi wiin ga ndi da ne, se yiŋ jage. Ndi yer leder wo ne hẽn naa Knorr d maa wiigi ɓe ga á joŋ mbe yaŋ maaga Sheila raw ti Galaad, lan baa blam ɓi le Afrique yawlà. Sen co jag ɓe. Sheila a go Ghana. Wùr da kããra nen Few Kage ti naw maa 03 nen kiŋgi maa 1959 ɓi sir Accra. Wùr ko ga Jeofa ɓo’ bosa’ ne wùr ti debaŋ ti maaga wùr ɓo’n go peel fẽẽren ɓuy nen naw wùr mono.

Nen kiŋgi maa 1961 mono, à laa wùr wo Kameruni. De maaga à wii me ga ndi mo kay maa caa filiyal maa defay mono, joŋre hay do ɓi debaŋ. Wer maaga à hay baa me maa ko nen ti joŋre maa Kamerun mono, fẽẽre hay wo ngaɓa maaga ndi hay had joŋ rage. Nen kiŋgi maa 1965 mono, wùr wo koge ga Sheila de ɓiili. Amaa, á wii wur do ɓi debaŋ maa yããge ga ndi kol ge yaŋ diŋ pããbe mono. Amaa de maaga joŋre se maa defayn hay ɗig wùr ɗa, lan ga wùr de bag jag see wùr maa  ferge Kanada mono, wùr yiŋ de re po maa de gayri debaŋ.

Sheila cwaa ɓiili go. Dogtor wãã ne wùr ga mbarga maaga wùr hay biŋn diŋ weele. Sen hay hres kiŋgi go wara dedaŋ 50, amaa, wùr yõõ ti sen go ti boŋ ga. Koh de maaga re sen hã mbe lawge ne wùr debaŋ laybla mono, wùr lag mbe wo ti ngeel maaga à hay laa wùr wo ni, ga wùr dan debaŋ mono.

Kamerun ni mono, à hay joŋ bon hẽẽrebe wo de ngar ngeel maa po wo debaŋ ti maaga á bay wo maŋge ti ɓaŋ politik po wa mono. Á hay de gayri debaŋ de ngar ngeel maaga à le’ baa presidaŋ mono. Nen kiŋgi maa 1970 nen Few Kabge mono, wùr yiŋ de re po ga wùr hay ɗig ga á a wùr ti boŋ ga. À maŋ jag joŋre Sedeewa Jeofa wo go. Ngomna yãã filiyal maa defay de woore, ga à hay le de ya’ge ni nen few 5 tu ɗa mono. Naw joŋ go renam dra’ ga, à nii misioner wo—ɓuy go ɓi sir no—wùr hay de Sheila yoo kããra ni lay. Á hay bay gus maaga wùr men hẽẽre wùr wo go wa, werga wùr hay da rage debaŋ, day wùr hay ɗiggi debaŋ ti re maaga a ge ra blam mono.

Wùr joŋ few maa 6 blam ti filiyal maa France no. Wo ni, ndi dur go de ẽgre ɓi ɓuy maa kay hẽẽre naa maa Kamerun wo. Nen few Bããre kal sen mono, à laa wùr wo ti filiyal maa Nigeria, ga tõõ wer ko nen ti joŋre siigi wããre Baa maa Kamerun mono. Hẽẽrebe maa Nigerian yãã wo waare wùr de woore debaŋ; day wùr da’ fruygi maa joŋ joŋre wo ni kiŋgi pur debaŋ .

Nen kiŋgi maa 1973, wùr maŋ ɗiggi maa de gayri debaŋ. Sheila hay ti bon do re cege po. Day de maaga wùr wo ti taygeti maa kluu New York mono, á le’ roo day wãã me ga: ‘Á joŋ do ɓi ga so! Tum ndi go de gayri lan de cege.’ Wùr joŋ joŋre ne Jeofa de kããra ‘Afrique de l’Ouest’ nen kiŋgi 14. Ndi hay de fruygi debaŋ ti joŋre ɓe maa de deele no, amaa wùr de hay coo fẽẽre po wo nen naw wùri. Blam maaga wùr ndal ti re sen lan tos ti ɓe debaŋ lay mono, wùr kal maŋ ɗiggi ga wùr mo hay fer Kanada, ti ngeel maaga á hay da’ pẽẽge yaŋ wo ni ɗawa mono. Menge joŋre misiyoner wùr no, lan menge hãge see wùr go ti joŋre maa ni Jeofan sag sag hay diŋ maŋge ɗiggi maa de gayri, lan ga ce wùr debaŋ ga wùr hay maŋ sen ti boŋ ga.

De maaga wùr wo Kanada mono, wùr yiŋ de bar ɓi po maa ɓaa ɓaa wo ni; á hay (wãã re ngeel joŋre mooda) maa ɓil ville po ɓaŋ gloŋhwede Toronto no kway no. Wùr baa tiŋ po, lan wùr yeeɗ fẽẽre maaga jar hay go joŋ joŋre de ɓaara maa laage ɓil tiŋ no. Sen kay wùr maaga wùr mo laa ɓil ɓe bay ɓèere ti. Wùr hay de sãy joŋ naw wùrn go gus ti, de kaŋ ɗiggi ga wur po, wùr fer yaŋ go sag sag ti joŋre maa ni Jeofan pa. Á hay ngris wùr debaŋ de maaga à ɗe wùr ti joŋre maa ni Baan go gus dedaŋ maaga wùr hay ɗiggi ɓe mono!

À hay boo tiŋ-Baa maa taygeti maa kluu po wo Norval, ɓil Ontario. Tum wur Ɓesge, ndi hay woge kayge ti booge tiŋ se no. Blam sen, à ɓo’ me ‘Surveillant’ ti tiŋ-Baa se no. Sheila le’ da’ pẽẽge, lan wùr hay ko see wùr de kããge maa ooge jag joŋre  se maa defay no. Wersen, nen few Mbiiriwaygara 1974, wùr ya’ wo go lagge ɓil tiŋ-Baan ni. Wùr hay de fruygi debaŋ ti maaga wùr fer go sag sag ti joŋre maa ni Jeofan pa mono!

Sheila le’ da’ pẽẽge de peel ni debaŋ pa. Kiŋgi ɓog blam mokay, wùr hay de kããge maa yãã joŋre raŋge tayge wo. Joŋre sen hay Manitoba, ɓil prog po Kanada ga ceere wo ni debaŋ mono. Amaa, yããge waare maaga hẽẽrebe maa ti ngeel sen yãã wo waare wùr co jag wùr debaŋ. Wùr wo da’ge ga fẽn maaga daŋgo bay diŋ ngeel maaga wùr joŋ joŋre ne Jeofa ni mo wa. Amaa, fẽn maaga daŋgo diŋ ga wùr mo hay tum joŋre ne Jeofa ti ngeel maaga wùr da’ see wùr ni mo ɓuy.

Nen kiŋgi maa 1978, blam maaga wùr hay ti joŋre raŋge tayge wo mono, à ɗe wùr maa joŋ joŋre ti Betel Kanada. Blam sen mẽ’ pa mono, à liŋ me ti fẽn po ga de gayri debaŋ, amaa de woore. À hã joŋre maa sii wããre po me do nen 1h30, jag français, ti taygeti po espesial wo Montreal. Amaa, siigi wããre ɓin du’ jiili jar maa peel ɓin wo ga. Hẽnbe po maa ti Departement pour le service baa yaŋ me ti se no. Cwãy tu, ti wur sen ndi de hay yãã ga ndi bay diŋ jee sii wããre Baa maa ti ngeel ɓe wa. Koh de maaga ndi mbi de koge ɓe wara laybla no, ti wur sen ndi hay laa yaŋ sen ga. Wùr faa kẽẽ debaŋ, lan ɓil ɓi sõõ werga ndi hay ɗiggi ga à hay caa kiida ɓi debaŋ, bay joŋ suse’ ne ndi. Ndi joŋ ni naŋ ga ti maaga ndi laa yãã yaŋ ga mono. Ndi hay kaŋ ɗiggi diŋ ti yaŋ maaga à baa me, lan ti jee maaga baan me mono.

Naw go mẽ’ blam, hẽnbe po ti Komite filiyal fer wãã wããre me ti fẽn sen pa. Ndi wo koge so ga ndi hay bay de ɗiggi ti yaŋ sen wa, day ndi wãã ne hẽn ga ndi hay ko go ne ga. Blam ndi wãã wããre ne hẽnbe maaga hay baa yaŋ me taŋgu mono. Á yõõ ti go ti fẽn maaga ndi hay joŋn go de ɓil ɓe ɓuy. Re sen had me ga ferge ti gesiŋ diŋ mopo maa de el debaŋ, lan ndi yõõ ti ɓe go ti boŋ ga hase. (Jõõ. 16:18) Ndi tos Jeofa ɓaale ngaɓa debaŋ ti re se no, lan ndi go de baa wer matala maaga ndi mo ko yaŋ wo de nen maa de baywoore wa so hase.

Kiŋgi go wara dedaŋ 40 ga ndi joŋ joŋre ti Betel maa Kanada no. Hãã le nen kiŋgi maa 1985, ndi joŋ joŋre doo jee maa peel ti Komite filiyal nono. Wãy dage ɓi Sheila taw go nen Few Darge 2021. Sãy ɓe baa me debaŋe, day ndi de cege pa. Amaa, ndi go de hã see ɓi ti joŋre maa ni Jeofan debaŋ; á hã fruygi me debaŋ nen maaga ndi “kol bay ko naw maaga hres wo go mo wa so.” (Ekl. 5:​20, NWT) Á mbe ti ngeel ɓe ga ndi hay da’ re maa de gayri wo nen naw ɓi debaŋ, amaa fruygi maaga ndi da’ nen naw ɓi wo ɗii go ne hara ti. Fẽn maaga ndi ɓo’ joŋre maa ni Jeofan go peel fẽẽren ɓuy nen naw ɓi, lan hã see ɓi go ti joŋre maa ni Jeofan nen kiŋgi maa 70 hã fruygi me debaŋ. Ndi tos ga maa jõõre wo de tigliiri mo hay wo tum ɓo’ joŋre maa ni Jeofan go peel ti fẽẽren ɓuy, werga ndi go de bawge jag jiili ga á joŋ wo naw ɓaaran yaŋ de woore debaŋ; naw maa de woore ga da’ ne diŋ jar maaga joŋ wo joŋre ne Jeofa tawa tu mono.