“Apo nkhaŵa na vyaka 15 nkhalondezganga malango agho ŵapapi ŵane ŵakaniphalira, kweni sono nili na vyaka 19 ndipo nkhuwona kuti nkhwenera kuŵa na wanangwa wa kuchita chilichose icho nakhumba.”—Sylvia.

 Kasi namwe mukujipulika nga ni Sylvia? Para ni nthena, nkhani iyi yimovwiraninge umo mungadumbiskirana na ŵapapi ŵinu.

•  Ivyo mukwenera kumanya

•  Ivyo mungachita

•  Ivyo ŵanyinu ŵakuyowoya

 Pambere mundadumbiskane na ŵapapi ŵinu vyakukhwaskana na malango agho ŵali kukhazikiska, ghanaghaniranipo fundo izi:

•  Kasi kuŵavyenge malango mphanyi vinthu vili wuli? Kasi mukughanaghana kuti vinthu vingaŵa wuli usange mu msewu uwo mukwenda magalimoto ghanandi mungaŵavya vikhwangwani na maloboti? Malango agho ŵapapi ŵinu ŵali kukhazikiska ghakuyana waka na malango gha pa msewu, ghakumuvikilirani.

•  Malango ghakulongora kuti ŵapapi ŵinu ŵakumupwelelerani. Para ŵakuleka kumupani malango ndikuti ŵakumukhumbirani viwemi yayi. Kweni kasi walipo mupapi uyo wangaleka kukhumbira viwemi mwana wake?

 KASI MUKUMANYA? Ŵapapi nawo ŵali kupika malango. Ukaboni wa fundo iyi mungawusanga para mungaŵazga Genizesi 2:​24; Dotoronome 6:​6, 7; Ŵaefeso 6:4; na 1 Timote 5:8.

 Kasi mungachita wuli para mukuwona kuti malango agho ŵapapi ŵinu ŵali kumupani ngakufyenya?

 Ghanaghaniranipo dankha. Kasi mukupulikira malango agho ŵapapi ŵinu ŵakumupani? Para mukupulikira yayi, mbwenu lekani kukhazga kuti ŵamupaninge wanangwa. M’malo mwake, ŵazgani nkhani yakuti, “Kodi Ndingatani Kuti Makolo Anga Azindikhulupirira?”

 Kweni para mukupulikira, mbwenu nozgekerani ivyo mungakayowoyeskana na ŵapapi ŵinu. Ivi vingamovwirani kuti mukayowoye vyamahara. Kufuma apo, imwe na ŵapapi ŵinu sankhani malo na nyengo yiwemi yakudumbiskirana. Para mukudumbiskana na ŵapapi ŵinu, kumbukirani fundo izi:

 Muŵe na ntchindi. Baibolo likuti: “Mazgu ghakukalipa ghakwambiska mbembe.” (Zintharika 15:1) Mukwenera kumanya kuti para mukupindana nawo panji kuŵapa mulandu wakuti ŵakukhwimiska vinthu, nkhani iyo yingamara makora yayi.

 “Para nkhuchindika chomene ŵapapi ŵane, nawo ŵakunichindika. Vikusuzga yayi kuti ŵanipulikiske.”—Bianca wa vyaka, 19.

 Tegherezgani. Baibolo likuti waliyose “wapulikenge luŵiro, wazikirenge pakuyowoya.” (Yakobe 1:19) Kuluwa yayi kuti mukudumbiskana na ŵapapi ŵinu, ntheura lekani kuyowoya nga kuti mukuŵaphalira vyakuchita.

 “Para tikukura, tingamba kujiwona nga kuti tikumanya vinandi kuluska ŵapapi ŵithu, kweni ndimo viliri yayi. Tikwenera kutegherezga na kupulikira ulongozgi uwo ŵakutiphalira.”—Devan wa vyaka 20.

 Jitorani kuti ndimwe mupapi. Muŵenge kuti ndimwe mupapi, kasi nkhani iyi mphanyi mwayiwona wuli? Baibolo lili na ulongozgi uwemi chomene, uwo mungawulondezga likuti “kulaŵiska pa ivyo imwe mukukhumba pera yayi, kweniso ivyo ŵanyinu ŵakukhumba.” Pa nkhani iyi, tingati vyakukhumba vya ŵapapi ŵinu.—Ŵafilipi 2:4.

 “Nkhawonanga ŵapapi ŵane nga kuti mbalwani ŵane. Kweni sono nkhuwona kuti ŵakachitanga ivi kuti ŵaŵe ŵapapi ŵawemi kweniso kuti vizakanovwire kunthazi para nane nazakaŵa mulara. Ŵakachitanga nthena chifukwa ŵakanitemwanga.”​—Joshua wa vyaka, 21.

 Pelekani masachizgo agho ghangawovwira. Tiyelezgere kuti mukukhumba kuluta ku pate, ndipo vimutoleraninge ora limoza pa galimoto kuti mukafike, mbwenu ŵapapi ŵinu ŵamukanirani. Manyani icho chikuŵafipiska mtima. Kasi ŵakumukanirani kwendeska galimoto nyengo yitali panji nkhani nja ŵanthu awo ŵali ku pate?

•   Para nkhani njakwendeska galimoto nyengo yitali, kasi ŵangamuzomerezgani kuluta ku pate na munyinu uyo wakumanya kwendeska makora galimoto?

•   Para nkhani nja ŵanthu awo ŵamuŵa ku pate, kasi mungaŵaphalira ŵanthu awo ŵamuŵako kweniso awo ŵamumulaŵilirani kuti ŵaleke kufipa mtima?

 Nyengo zose muyowoyeskanenge na ŵapapi ŵinu mwantchindi na kutegherezga ivyo ŵakuyowoya. Ivyo mukuyowoya na kuchita vilongorenge kuti ‘mukuŵachindika amama na adada ŵinu.’ (Ŵaefeso 6:​2, 3) Kasi ŵasinthenge maghanoghano ghawo? Kwali ŵasinthenge kwali yayi, mungachita makora kulondezga fundo izi.

 Zomerani mwantchindi ivyo ŵapapi ŵinu ŵasankha. Fundo iyi njakuzirwa chomene kweni ŵanandi ŵakuyilondezga yayi. Kweni para mukupindana na ŵapapi ŵinu chifukwa chakuti ŵandakolerane namwe, ulendo unyake vizamumusuzgani chomene kuti mudumbiskane nawo nkhani yinyake. Kweni para mukukolerana na ivyo ŵasankha, chiŵenge chipusu kuti ŵamupani wanangwa pa nkhani zinyake.