•  Chifukwa wuli nkhwakuzirwa?

•  Ivyo ungachita

•  Ivyo ŵanyako ŵakuyowoya

•   Nyengo yikuyana waka na ndalama. Para yatayika, mbwenu kwamara. Kweni para wayigaŵa makora nyengo yako, ukuŵaso na nyengo yakuti usangwe!

   Fundo ya mu Baibolo: “Mukata wakudokera waka vinthu, uku walije kanthu, kweni munthu wachitatata wakhutenge fikepo.”—Zintharika 13:4.

   Fundo yikuru: Para ukugaŵa makora nyengo yako, ukuŵa na nyengo yinandi yakuchitiraso vinthu vinyake.

•   Kugaŵa makora nyengo ni luso lwapadera ulo lungazakakovwira para wakura. Luso ulu lungakovwiraso kuti ukhaliske pa ntchito kweniso kuti yileke kukumalira bwekabweka. Tiyelezgere kuti ndiwe bwana, kasi ungamutemwa wantchito uyo zuŵa lililose wakwiza mwakuchedwa?

   Fundo ya Baibolo: “Munthu uyo ngwakugomezgeka mu vichoko, ngwakugomezgeka na mu vinandi.”—Luka 16:10.

   Fundo yikuru: Para ukugaŵa makora nyengo, vikuvumbura umo uliri.

 Kweni ntchipusu yayi kugaŵa nyengo. Wona masuzgo ghanyake.

 Suzgo lakwamba: Ŵabwezi

 “Para ŵabwezi ŵane ŵanipempha kuti tikachezge ku malo ghanyake, kanandi nkhuluta nangauli nkhuŵa kuti natangwanika. Nkhutemwa kuyowoya kuti, ‘ntchito iyi nizamukaŵapo yayi para nakawerako.’ Kweni ndimo vikuŵira yayi, nkhuŵa kuti nkhujipusika waka.”—Cynthia.

 Suzgo lachiŵiri: Vyakutimbanizga

 “TV yikunyenga chomene, chifukwa kanandi ŵakuwoneskanga mapulogiramu na mafilimu ghakunozga chomene, ghakuti ungazizipizga ngati!”—Ivy.

 “Nkhumalira nyengo yinandi pa tabuleti yane, nakuti nkhuyileka pekha para batire lamara. Vikuniŵinya chomene chifukwa tabuleti yikuŵa kuti yanimalira waka nyengo ndipo nkhuŵa kuti nindagwirepo ntchito yiliyose.”—Marie.

 Suzgo lachitatu: Chiziwulika

 “Kanandi nkhuziwulika chomene pa kulemba homuweki kweniso kugwira ntchito zinyake zakuzirwa. Nkhumalira waka nyengo pa kuchita vinthu vyazii, ndipo paumaliro nkhuŵa na nyengo yichoko chomene yakuti nichitire homuweki. Nkhuwona kuti nkhugaŵa makora yayi nyengo yane.”—Beth.

1.   Lemba ntchito izo ukukhumba kugwira. Ntchito izi zikusazgapo ntchito zapanyumba na homuweki. Lemba nyengo iyo ukukhumba kumalira pa ntchito yiliyose sabata iyi.

    Fundo ya mu Baibolo: “Musande ivyo ni vinthu vyakuzirwa chomene.”—Ŵafilipi 1:10.

2.   Lemba vinthu ivyo ukutemwa kuchita para ukupumura. Vinthu ivi vingaŵa kuchezga na ŵanthu pa Intaneti kweniso kuwonelera TV. Ungalembaso nyengo iyo ukumalira pa vinthu ivi sabata yiliyose.

    Fundo ya mu Baibolo: “Lutilirani kwenda mwavinjeru . . . na kugwiliskira ntchito makora nyengo yinu.”—Ŵakolose 4:5.

3.   Panga ndondomeko. Wona vinthu ivyo walemba pa 1 na pa 2. Kasi nyengo yinandi ukumalira pa vinthu vyakuzirwa? Kasi ukukhumbikwira kuchepeskako nyengo iyo ukumalira pa vyakusanguluska?

    Ivyo ungachita: Woneseska kuti ukuchita vyose, ndipo uchongenge ntchito yiliyose iyo wamalizga.

    Fundo ya mu Baibolo: “Maghanoghano gha munthu wachitatata ghakovwira kuti vinthu vyende makora.”—Zintharika 21:5.

4.   Ulondezgenge ndondomeko. Ungachita makora chomene kuchepeskako nyengo yakuchezgera pa Intaneti kuti uŵe na nyengo yakuchitira vinthu vyakuzirwa. Paumaliro uzamusanga kuti uli na nyengo yinandi yakupumulira na kuchita vinthu vinyake.

    Fundo ya mu Baibolo: “Mulimbikirenge ntchito, kuŵa ŵakata yayi.”—Ŵaroma 12:11.

5.   Uŵe na nyengo yakupumulira. Msungwana munyake zina lake Tara wakati: “Nyengo zinyake para nagwirapo ntchito ziŵiri pa ndondomeko yane, nkhuyowoya kuti, ‘Ehe, Sono ningawonelerapo dankha TV kwa maminiti 15, ndipo nilutilizgege ntchito zane nyengo yinyake.’ Kweni paumaliro nkhusanga kuti najumphizga maminiti 15 na kufika maminiti 30, kufuma apo ora limoza, ndipo paumaliro nkhusanga kuti namalira maora ghaŵiri pakuwonelera TV!”

    Kasi ungamarana nalo wuli suzgo ili? Uwonenge vyakusanguluska kuti ntchimoza mwa vinthu ivyo ungachita pa nyengo ya kupumulira para wamalizga ntchito zako zuŵa ilo.

    Fundo ya mu Baibolo: “Palije chiwemi kuluska kuti munthu . . . [wasangwe] na mulimo wake.”—Mupharazgi 2:24.