Genizesi 24:1-67
24 Abrahamu wakachekura ndipo wakakhoma. Yehova wakatumbika Abrahamu mu vinthu vyose.+
2 Abrahamu wakayowoya na muteŵeti wake mulara wakuluska wose ŵamunyumba yake, uyo wakendeskanga vyose ivyo wakaŵa navyo,+ wakati: “Naŵeya, ŵika woko lako kusi ku chigha chane.
3 Nkhukhumba nikulapizge pamaso pa Yehova, Chiuta wa kuchanya na Chiuta wa charu chapasi, kuti uleke kutolera mwana wane muwoli mu ŵana ŵasungwana ŵa Ŵakenani, awo nkhukhala pakati pawo.+
4 Kweni ulute ku charu chane na ku ŵabali ŵane,+ ukatolere mwanakazi mwana wane Yisake.”
5 Kweni muteŵeti wakati kwa iyo: “Wuli usange mwanakazi wamukhumba yayi kuti nize nayo kuno? Kasi mwana winu nizakamuwezgere ku charu icho imwe mukafuma?”+
6 Abrahamu wakati kwa iyo: “Ungayezganga kuwezgera mwana wane kura!+
7 Yehova Chiuta wa kuchanya, uyo wakanitora ku nyumba ya adada na ku charu cha ŵabali ŵane,+ uyo wakayowoya nane na kulapa kwa ine+ kuti: ‘Charu+ ichi nichipelekenge ku mphapu* yako,’+ watumenge mungelo wake panthazi pako,+ ndipo wamumutolera nadi mwana wane muwoli ku charu chira.+
8 Usange mwanakazi wamukhumba yayi kuti wize nayo kuno, mbwenu iwe wafwatuka ku chilapo ichi. Kweni kuwezgera mwana wane kura yayi.”
9 Ntheura muteŵeti wakaŵika woko lake kusi ku chigha cha Abrahamu fumu yake na kulapa kwa iyo pa nkhani iyi.+
10 Penepapo muteŵeti wakatora ngamila 10 za fumu yake na kwamba ulendo wake. Wakatoraso vinthu viwemi vinandi kwa fumu yake. Ndipo wakawuka kuluta ku Mesopotamiya, ku msumba wa Nahori.
11 Wakati wafika pa chisimi cha maji kuwaro kwa msumba, wakajikamiska pasi ngamila. Yikaŵa nyengo ya mise, iyo ŵanakazi ŵakizanga kuzakateka maji.
12 Penepapo wakati: “Yehova, Chiuta wa fumu yane Abrahamu, nkhumuŵeyani kuti munovwire mu zuŵa ili kuti vinthu vinendere makora, ndipo mulongore lusungu* kwa fumu yane Abrahamu.
13 Wonani, nayimilira pano pa chisimi cha maji, ndipo ŵana ŵanakazi ŵa ŵanthu ŵa mu msumba ŵakwiza kuzakateka maji.
14 Mphanyi vyachitika kuti mwali uyo nimupemphenge kuti, ‘Khizga chiŵiya chako nimwepo maji,’ ndipo iyo wazgorenge kuti, ‘Mwanipo, ndipo nimweskengeso ngamila zinu,’ uyu ndiyo waŵenge uyo mwasankhira muteŵeti winu Yisake. Na ichi nimanyenge kuti mwalongora lusungu* kwa fumu yane.”
15 Wandamare kuyowoya, kukiza Rabeka, mwana wa Betuwelu.+ Betuwelu wakaŵa mwana wa Milika+ muwoli wa Nahori,+ munung’una wa Abrahamu. Rabeka wakayegha chiŵiya pa chiŵegha chake.
16 Mwali uyu wakaŵa wakutowa chomene, mwali wambura kugonanapo na mwanalume. Wakakhilira mu chisimi na kuzuzga maji mu chiŵiya chake, ndipo wakakwera.
17 Nyengo yeneyiyo, muteŵeti yura wakachimbira kukakumana nayo, wakati: “Naŵeya, nipako tumaji mu chiŵiya chako kuti nimwe.”
18 Rabeka wakati: “Mwanipo fumu yane.” Ndipo wakakhizgira luŵiro chiŵiya chake mu woko lake na kumupa kuti wamwe.
19 Wakati wamupa maji, wakati: “Nitekerengeso maji ngamila zinu m’paka zose zimwe.”
20 Mwaluŵiro wakapungulira maji gha mu chiŵiya chake mu chakumweramo viŵeto. Ndipo wakamba kuchimbilira ku chisimi kanandi waka, kukateka maji m’paka ngamila zose zikamwa.
21 Nyengo yose iyi, mwanalume uyu wakakhala waka chete na kumudodoliska chifukwa cha kuzizikika. Wakakhazganga kuti wawone usange Yehova wamovwira nadi pa ulendo wake uwu panji yayi.
22 Ngamila zikati zamara kumwa, mwanalume uyu wakamupa Rabeka mphete yagolide ya pamphuno, uzito wake hafu ya shekele,* na makhoza ghaŵiri ghagolide, uzito wake mashekele* 10.
23 Wakati: “Naŵeya, niphalira, kasi ndiwe mwana wa njani? Kasi ku nyumba ya awuso ghaliko malo ghakuti tikagoneko?”
24 Iyo wakati: “Ndine mwana wa Betuwelu,+ uyo Milika wakababira Nahori.”+
25 Wakatiso: “Tili na utheka na vyakurya vinandi vya viŵeto, tiliso na malo ghakugona.”
26 Mwanalume uyu wakasindama na kusopa pamaso pa Yehova.
27 Wakati: “Walumbike Yehova, Chiuta wa fumu yane Abrahamu, chifukwa wandaleke kulongora fumu yane lusungu* na kugomezgeka. Yehova wanilongozgera ku nyumba ya ŵabali ŵa fumu yane.”
28 Ndipo mwali uyu wakachimbira na kuŵaphalira ŵamunyumba ya anyina vinthu ivi.
29 Rabeka wakaŵa na mudumbu wake, zina lake Labani.+ Ntheura Labani wakachimbira kukakumana na mwanalume yura pa chisimi, kuwaro kwa msumba.
30 Labani wakati wawona kuti mudumbu wake wali na mphete pa mphuno na makhoza mu mawoko ghake, kweniso wati wapulika mazgu gha Rabeka mudumbu wake, ghakuti: “Mwanalume uyu wanguyowoya vyakuti na vyakuti,” wakaluta kukakumana na mwanalume yura, apo wakaŵa wachali kwimilira na ngamila pafupi na chisimi.
31 Nyengo yeneyiyo, wakati: “Zanga, iwe wakutumbikika na Yehova. Chifukwa wuli uchali kwimilira kuno kuwaro? Nanozga kale nyumba na malo gha ngamila.”
32 Ntheura mwanalume yura wakaluta na kunjira mu nyumba, ndipo Labani wakasutura ngamila, wakazipa utheka na vyakurya. Kweniso wakiza na maji ghakugeziska malundi gha mulendo yura na malundi gha ŵanthu awo wakaŵa nawo.
33 Kweni ŵakati ŵamuŵikira chakurya kuti warye, iyo wakati: “Niryenge yayi m’paka niyowoye dankha icho napukwa.” Ntheura Labani wakati: “Yowoya.”
34 Penepapo iyo wakati: “Ndine muteŵeti wa Abrahamu.+
35 Yehova wayitumbika chomene fumu yane, wayisambazga chomene, wayipa mberere na ng’ombe, siliva na golide, ŵateŵeti ŵanalume na ŵanakazi, kweniso ngamila na mbunda.+
36 Ndipo Sara muwoli wa fumu yane wali kubabira fumu yane mwana msepuka mu uchekuru wake.+ Mwana uyu ndiyo fumu yane yimupenge vyose ivyo yili navyo.+
37 Ntheura fumu yane yikanilapizga kuti: ‘Uleke kutolera mwana wane muwoli mu ŵana ŵasungwana ŵa Ŵakenani, awo nkhukhala mu charu chawo.+
38 Kweni ulute ku nyumba ya adada na ku ŵabali ŵane,+ ndiko ukatolere mwana wane muwoli.’+
39 Kweni nkhati kwa fumu yane: ‘Wuli usange mwanakazi wamukhumba yayi kuti nize nayo?’+
40 Iyo wakati kwa ine: ‘Yehova, uyo nkhwenda pamaso pake,+ watumenge mungelo wake+ kuti wakulongozge ndipo wakovwirenge nadi pa ulendo wako. Ukamutolere muwoli mwana wane ku ŵabali ŵane, ku nyumba ya adada.+
41 Ufwatukenge ku chilapo ichi para waluta ku ŵabali ŵane ndipo iwo ŵakakana kukupa mwanakazi. Apo ndipo ufwatukenge ku chilapo chako.’+
42 “Ntheura nati nafika pa chisimi muhanya uno, nanguti: ‘Yehova, Chiuta wa fumu yane Abrahamu, usange munganovwira kuti ulendo wane uŵe uwemi,
43 wonani nayimilira pano pa chisimi. Mphanyi vyachitika kuti para mwali+ wiza kuzakateka maji, ndipo ine nati, “Naŵeya, nipako tumaji mu chiŵiya chako kuti nimwe,”
44 ndipo usange iyo watenge, “Mwanipo, ndipo nitekerengeso ngamila zinu.” Mwanakazi uyu ndiyo waŵe uyo Yehova wasankhira mwana wa fumu yane.’+
45 “Nindamare kuyowoya mu mtima wane, nanguwona Rabeka wakwiza na chiŵiya chake pa chiŵegha. Ndipo wangukhilira mu chisimi na kwamba kuteka maji. Ine nanguti kwa iyo: ‘Naŵeya, nipako maji nimwe.’+
46 Mwaluŵiro wangukhizga chiŵiya chake pa chiŵegha, wanguti: ‘Mwanipo,+ ndipo nimweskengeso ngamila zinu.’ Ntheura nangumwa ndipo wangumweskaso ngamila.
47 Pamanyuma nangumufumba kuti, ‘Kasi ndiwe mwana wa njani?’ ndipo wanguzgora kuti, ‘Ndine mwana wa Betuwelu, uyo Milika wakababira Nahori.’ Ntheura nanguŵika mphete pa mphuno yake na kumuvwalika makhoza mu mawoko ghake.+
48 Ndipo nangusindama na kusopa pamaso pa Yehova na kulumba Yehova, Chiuta wa fumu yane Abrahamu,+ uyo wangunilongozga nthowa yakwenelera kuti nizakatore mwana msungwana wa mubali wa fumu yane kuŵa muwoli wa mwana wake.
49 Sono muniphalire usange mukukhumba kulongora fumu yane lusungu* na kugomezgeka. Para yayi, niphalirani, mwakuti nimanye uko ninganjilira.”*+
50 Penepapo Labani na Betuwelu ŵakazgora kuti: “Ichi chafuma kwa Yehova. Tingazomera panji kukana yayi.*
51 Rabeka uyu apa. Mutora ulutenge nayo, wakaŵe muwoli wa mwana wa fumu yako, nga umo Yehova wayowoyera.”
52 Muteŵeti wa Abrahamu wakati wapulika mazgu agha, nyengo yeneyiyo wakajikama na kusindamira pasi pamaso pa Yehova.
53 Muteŵeti yura wakamba kufumiska vinthu vyasiliva, vyagolide, na malaya, wakamupa Rabeka. Wakapelekaso vinthu vyakuzirwa kwa mudumbu wake na kwa anyina.
54 Pamanyuma, iyo na ŵanthu awo wakaŵa nawo ŵakarya na kumwa, ndipo ŵakagona kwenekura.
Wakati wawuka namulenji, muteŵeti uyu wakati: “Nizomerezgani kuti niwelere kwa fumu yane.”
55 Mudumbu wake na anyina ŵakati: “Lekani mwali wakhale nase panji mazuŵa 10 pera. Pamanyuma wangaluta.”
56 Kweni iyo wakati: “Lekani kunichedweska, pakuti Yehova wanovwira kale pa ulendo wane. Nizomerezgani kuti nilutenge kwa fumu yane.”
57 Ntheura iwo ŵakati: “Tiyeni timucheme mwali kuti timufumbe yekha.”
58 Ŵakamuchema Rabeka, ndipo ŵakati kwa iyo: “Kasi ulutenge na munthu uyu?” Iyo wakazgora kuti: “Enya, nilutenge.”
59 Ntheura ŵakamupelekezga mudumbu wawo Rabeka+ na mulezi* wake,+ kweniso muteŵeti wa Abrahamu na ŵanthu ŵake.
60 Ŵakatumbika Rabeka, ŵakati kwa iyo: “Wamudumbu withu, uŵe nyinawo wa vikwivikwi,* ndipo mphapu* yako yipoke chipata* cha awo ŵakuyitinkha.”+
61 Kufuma apo, Rabeka na ŵateŵeti ŵake ŵanakazi ŵakawuka na kukwera ngamila na kulondezga mwanalume yura. Ntheura muteŵeti yura wakatora Rabeka na kuluta.
62 Sono Yisake wakizira ku nthowa ya ku Beyere-lahayi-royi,+ chifukwa wakakhalanga mu charu cha Negebu.+
63 Yisake wakaluta ku munda namise kukalanguruka.*+ Wakati winuska maso ghake, wonani, wakawona kuti kukwiza ngamila.
64 Rabeka wakati winuska maso ghake, wakawona Yisake ndipo mwaluŵiro wakakhira pa ngamila.
65 Wakati kwa muteŵeti: “Ni njani mwanalume yura wakwenda mu munda kuzakakumana nase?” Muteŵeti wakati: “Ni fumu yane.” Ntheura Rabeka wakatora chidiko chake na kudika kumutu.
66 Ndipo muteŵeti wakaphalira Yisake vyose ivyo wakachita.
67 Penepapo Yisake wakanjizga mwali uyu mu hema la Sara, anyina.+ Umu ndimo Yisake wakatolera Rabeka kuŵa muwoli wake. Wakamutemwa chomene,+ ndipo wakasanguluskika pamanyuma pa nyifwa ya anyina.+
Mazgu Ghamusi
^ Mazgu gheneko, “mbuto.”
^ Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”
^ Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”
^ Shekele limoza likuyana na magiramu 11.4. Wonani Vyakusazgirapo B14.
^ Shekele limoza likuyana na magiramu 11.4. Wonani Vyakusazgirapo B14.
^ Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”
^ Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”
^ Mazgu gheneko, “nizgokere ku woko lamalyero panji ku lamazere.”
^ Panji kuti, “Tingayowoya nawe chiheni panji chiwemi yayi.”
^ Ndiko kuti, mwanakazi uyo wakamuleranga pa wanichi, kweni pa nyengo iyi wakaŵa muteŵeti wake.
^ Panji kuti, “uŵe nyinawo wa vikwi vinandi.”
^ Mazgu gheneko, “mbuto.”
^ Panji kuti, “misumba.”
^ Mazgu ghanyake, “kukaghanaghanira.”
