Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Caru Ciphya Cakutowa ca Ciuta

Caru Ciphya Cakutowa ca Ciuta

Cigaŵa 10

Caru Ciphya Cakutowa ca Ciuta

1, 2. Nchivici ico cizamucitika pamanyuma pa nkhondo ya Haramagedoni?

 KASI nchivici ico cizamucitika pamanyuma pa nkhondo ya Ciuta ya Haramagedoni? Nyengo yiphya ya ucindami yizamwamba. Pakuti awo ŵazamupona Haramagedoni ŵazamuŵa kuti ŵalongora kale kuti mbakugomezgeka ku muwuso wa Ciuta, ŵazamunjira mu caru ciphya. Iyi yizamuŵa nyengo yiwemi comene mu mdauko apo ŵanthu ŵazamupokera vitumbiko kufuma kwa Ciuta!

2 Mwakulongozgeka na Ufumu wa Ciuta, awo ŵazamupona ŵazamwamba kunozga paradiso. Ŵazamugwiliskira nchito nkhongono zawo kucita ivyo iwo ŵakukhumba yayi, kweni ivyo vizamuŵa vyacandulo kwa wose. Caru cizamwamba kusintha. Cizamuzgoka cikaya cakutowa, ca mtende, ndiposo cakukondweska ku ŵanthu.

Urunji Uzamunjira mu Malo mwa Uheni

3. Kasi tizamupumura ku vici para nkhondo ya Haramagedoni yamara waka?

3 Vyose ivi vizamucitika para caru ca Satana caparanyika. Kuzamuŵavya maboma gha ŵanthu na visopo vyose vyautesi ivyo vikugaŵaniska ŵanthu. Satana wazamupuluskaso ŵanthu yayi; ndipo vyose ivyo wakugwiliskira nchito pakupusika ŵanthu vizamumalira lumoza na caru cake. Aghanaghanani waka: uheni wose uwo uli mu caru ca Satana uzamumara! Tizamupumura mwee!

4. Longosorani kusintha uko kuzamucitika pa nkhani ya visambizgo.

4 Pa nyengo iyo visambizgo vyakukhozga vya Ciuta vizamunjira mu malo mwa fundo ziheni za maboma gha ŵanthu. “Ŵana ŵako [wose] tiŵasambizgike na Yehova.” (Yesaya 54:13) Cifukwa cakuti ŵanthu ŵazamusambizgika na Yehova nyengo zose, “caru camkuzura na kumumanya Yehova umo maji ghakuzuzgira nyanja.” (Yesaya 11:9) Ŵanthu ŵazamusambiraso vinthu viheni yayi, kweni ‘ŵenecaru ŵazamusambira urunji.’ (Yesaya 26:9) Ŵanthu ŵazamughanaghana na kucita vinthu viwemi pera.—Milimo 17:31; Ŵafilipi 4:8.

5. Kasi nchivici ico cizamucitikira vinthu viheni na ŵanthu ŵaheni?

5 Mwantheura, kuzamuŵavya kukomana, mbembe, kugona ŵanakazi mwakuŵacicizga, panji uheni uliwose. Palije uyo wazamusuzgika cifukwa ca vinthu viheni ivyo ŵanji ŵakucita. Lemba la Zintharika 10:30 likuti: “Ŵarunji ntha tiŵasezgekenge muyirayira, kweni ŵaheni ntha tiŵakhalenge mu caru.”

Ŵanthu Ŵazamuŵaso na Umoyo Wambura Kulwara

6, 7. (a) Kasi ni masuzgo wuli agho Ufumu wa Ciuta uzamuwuskapo? (b) Kasi apo Yesu wakaŵa pa caru capasi wakalongora wuli kuti masuzgo ghazamumara?

6 Mu caru ciphya, vinthu viheni vyose ivyo vikucitika cifukwa ca cigaluka ca mu Edeni vizamumara. Mwaciyelezgero, Ufumu wa Ciuta uzamuwuskapo matenda na ucekuru. Mazuŵa ghano, nanga munthu wangaŵa kuti wakulwaralwara yayi, kweni unenesko ngwakuti para wakucekura, maso ghake ghakutondeka kuwona makora, mino ghake ghakwamba kuvunda, wakupulika makora yayi, cikumba cake cikucita mankhwanda, viŵalo vyake vyamukati vikutondeka kugwira nchito makora, ndipo paumaliro pake wakufwa.

7 Kweni masuzgo ghose agha, agho tikahara ku ŵapapi ŵithu ŵakwamba sonosono apa ghamarenge. Kasi mukukumbuka ivyo Yesu wakacitanga na matenda apo wakaŵa pa caru capasi? Baibolo likulongosora kuti: “Mizinda yikuru yikiza kwa Iyo, yikiza na viti, na ŵaciburumutira, na ŵambuwu, na ŵakupunduka, na ŵanyake ŵanandi, ŵakaŵaŵika pa malundi ghake; ndipo wakaŵacizga: ntheura mzinda ukazizwa, ukati wawona ŵambuwu ŵakuyowoya, na ŵakupunduka ŵakucira, na viti vikwenda, na ŵaciburumutira ŵakuwonaso.”—Mateyu 15:30, 31.

8, 9. Longosorani umo taŵanthu tazamukondwera mu caru ciphya para matenda ghose na ucekuru vyazakamara.

8 Taŵanthu tizamukondwa comene mu caru ciphya para matenda ghose agho tikulwara ghazakamara! Tizamusuzgikaso yayi na masuzgo agho matenda ghakwambiska. “Nanga njumoza wa ŵenecaru tiwanene, ‘Ndalwara.’” “Penepapo maso gha vinthuru ghamkujurika, makutu gha ŵakumangwa nagho ghamkubanuka; ndipo mugonthi wadukenge nga ndi mphala, lulimi lwa mbuwu lwimbenge.”—Yesaya 33:24; 35:5, 6.

9 Kasi cizamuŵa cakukondweska yayi kumanya kuti muli makora para mwawuka mulenji wuliwose? Kasi ŵacekuru ŵazamukondwa yayi kumanya kuti ŵaweleraso ku uwukirano, ndipo ŵaŵenge ŵarunji nga ni umo Adamu na Heva ŵakaŵira pakwamba? Baibolo likulayizga kuti: “Munofu wake uŵenge nga ngwa mwana; wawerere ku mazuŵa gha uphya wake.” (Job 33:25) Cizamuŵa cakukondweska comene kutaya magilasi gha maso, vinthu vyakovwira pakupulika, ndodo, njinga za ŵakulemara, na minkhwara! Ŵadokotala na vipatala vizamukhumbikwaso yayi.

10. Kasi nchivici ico cizamucitikira nyifwa?

10 Ŵanthu awo ŵazamusangwa na umoyo wanthena ŵangazakakhumba kufwa yayi. Nakuti ŵazamufwa yayi, cifukwa ŵanthu ŵazamusutuka ku wuzga wa kwananga na nyifwa. Khristu ‘wakwenera kuwusa, [mpaka] waŵike ŵalwani ŵake wose kusi ku malundi ghake. Mulwani wakumarira uyo wati wamalizgike ndi nyifwa.’ “Cawanangwa ca Ciuta mbumoyo wamuyirayira.”—1 Ŵakorinte 15:25, 26; Ŵaroma 6:23; wonaniso Yesaya 25:8.

11. Kasi buku la Civumbuzi likulongosora wuli mwakudumura vitumbiko ivyo vizamuŵa mu caru ciphya?

11 Buku la umaliro la mu Baibolo likulongosora mwakudumura vitumbiko ivyo Ciuta wazamupa ŵanthu mu Paradiso, likuti: “Ndipo [Ciuta] wati wafyurenge sozi lose ku maso ghawo; ndipo nyifwa kuti yiti yiŵengekoso cara; panji nesi citengero kuti citi ciŵengekoso cara, nesi kulira, panji nesi kuŵinya: cifukwa vyakudanga vili kuluta.”—Civumbuzi 21:3, 4.

Ŵakufwa Ŵazamuwuka

12. Kasi Yesu wakalongora wuli nkhongono zake za kuwuska ŵakufwa izo Ciuta wali kumupa?

12 Yesu wakacita vinandi padera pa kucizga ŵalwari na ŵakulemara. Wakawuskaso ŵakufwa. Mwantheura, wakalongora nkhongono za kuwuska ŵakufwa izo Ciuta wali kumupa. Kasi mukukumbuka ico cikacitika apo Yesu wakiza ku nyumba ya mwanalume munyake uyo mwana wake msungwana wakafwa? Yesu wakaphalira msungwana uyo wakafwa kuti: “Wa msungwana, nkhukunenera, Wuka!” Kasi nchivici ico cikacitika? “Penepapo msungwana wakawuka, ndipo wakendanga.” Ŵanthu awo ŵakaŵapo ŵakati ŵawona, “ŵakazukuma na kuzukuma kukuru.” Ŵakakondwa comene!—Marko 5:41, 42; wonaniso Luka 7:11-16; Yohane 11:1-45.

13. Kasi mbanthu wuli awo ŵazamuwuka?

13 Mu caru ciphya, ‘muzamuŵa ciwuka ca ŵarunji na ŵambura urunji wuwo.’ (Milimo 24:15) Pa nyengo iyi, Yesu wazamugwiliskira nchito nkhongono izo Ciuta wali kumupa kuwuska ŵakufwa, nga ni umo mweneco wakayowoyera kuti: “Ine ndine ciwuka na umoyo: uyo wakupulikana na Ine, nanga wafwe, wati waŵenge wamoyo.” (Yohane 11:25) Wakayowoyaso kuti: “Wose awo ŵali mu malaro [awo Ciuta wakuŵakumbukira] ŵati ŵapulike mazgu ghake [gha Yesu], ndipo ŵati ŵafumengemo.”—Yohane 5:28, 29.

14. Pakuti ŵanthu ŵazamufwaso yayi, ni vici ivyo kuzamuŵavya?

14 Pa caru cose capasi pazamuŵa cimwemwe cikuru para ŵanthu ŵazakawuka na kuwonanaso na ŵabali ŵawo! Kuzamuŵavya mauthenga gha citima agho ghakulembeka mu nyuzipepara panji kupharazgika pa wayilesi para munthu wafwa. M’malo mwake, kuzamuŵa vipharazgo vya ŵanthu awo ŵawuka ivyo vizamukondweska ŵabali ŵawo. Ntheura kuzamuŵavya malaro!

Caru ca Mtende

15. Kasi ucimi wa Mika uzamufiskika wuli?

15 Ŵanthu ŵazamuŵa ŵakukolelerana mu vyose ivyo ŵazamucita. Kuzamuŵavya nkhondo, awo ŵakukhozgera nkhondo, ndiposo kupanga vilwero vya nkhondo. Cifukwa wuli? Cifukwa cakuti vinthu ivyo vikugaŵaniska ŵanthu, nga ni kusankhana mitundu, vizamumara. Pa nyengo iyi, ‘mtundu wamukutumphuskira lupanga mtundu unyake yayi, nesi kusambiraso nkhondo.’—Mika 4:3.

16. Kasi Ciuta wazamucita wuli kuti nkhondo zimare?

16 Ici cingaŵa cakuzizwiska pakughanaghanira za nkhondo izo zacitika mu mdauko wa ŵanthu. Kweni nkhondo izi zikucitika cifukwa cakuti ŵanthu ŵakuwusika na ŵanthu ŵanyawo ndiposo viŵanda. Mu caru ciphya, mwakulongozgeka na Ufumu wa Ciuta, ici ndico cizamucitika: “Zaninge muwone milimo ya Yehova . . . Ndiye wakulekeska nkhondo kumphelerekezgo za vyaru; ndiye wakupyora uta na kuswa mkondo; ndiye wakocha magaleta [gha nkhondo] mu moto.”—Salmo 46:8, 9.

17, 18. Kasi ni mtende wuli uwo uzamuŵa pakati pa ŵanthu na nyama mu caru ciphya?

17 Pazamuŵaso mtende pakati pa ŵanthu na nyama, nga ni umo vikaŵira mu Edeni. (Genesis 1:28; 2:19) Ciuta wakuti: “Mu zuŵa ilo ndamkukucitira phangano na vinyama vyamu thondo, na viyuni vyamdera, na vyakukwaŵa pasi . . . ndipo ndikugoneke na kufwasa.”—Hoseya 2:18.

18 Kasi mtende uwu uzamuŵa ukuru wuli? “Mphumphi yamkukhala pamoza na kanamberere, nthoromi yamkugona pasi na kanambuzi, tholi na nkharamu na ng’ombe yakututuŵa zose pamoza, ndipo mwana mucoko waziliskenge.” Nyama zizamuwofyaso ŵanthu yayi nesi kofyana zekhazekha. Nanga ni ‘nkharamu yizamurya utheka nga ndi ng’ombe.’—Yesaya 11:6-9; 65:25.

Caru Cizamuzgoka Paradiso

19. Kasi caru capasi cizamuzgoka vici?

19 Caru cose capasi cizamuzgoka paradiso kuti ŵanthu ŵazakakhalengemo. Ndico cifukwa cake Yesu wakalayizga mwanalume uyo wakamugomezga kuti: ‘Uzamuŵa na Ine mu Paradiso.’ Baibolo likuti: “Mapopa na malo gha mayiyi tighakondwenge, luwalala tilusekelere na kuphuka . . . cifukwa maji tighabwibwituke mu mapopa, mironga nayoso mu luwalala.”—Luka 23:43; Yesaya 35:1, 6.

20. Cifukwa wuli ŵanthu ŵazamusuzgikaso na njara yayi?

20 Mu Ufumu wa Ciuta, ŵanthu ŵazamusuzgikaso na njara yayi. “Kuŵenge fumpha ya vyakurya mu caru; vikupurenge na pa mapiri pacanya.” “Makuni gha mu thengere ghapambike vipasi vyawo, na caru capasi vipambiko vyake, ndipo zikhalenge na kufwasa mu caru cawo.”—Salmo 72:16; Ezekiel 34:27.

21. Kasi nchivici ico cizamucitika kwa awo ŵalije pakukhala, nyumba zabwekabweka, na ŵanthu ŵaheni mu vikaya?

21 Kuzamuŵavya ukavu, kusoŵa pakukhala, nyumba zabwekabweka, panji ucigaŵenga na unkhungu mu vikaya. “Ŵanthu ŵane tiŵazenge nyumba na kukhalamo; tiŵapande mpheska na kurya vipasi. Kuti ŵazengenge cara munyake ndiye wakhalengemo; ntha tiŵapande munyake warye.” “Tiwakhale munthu yose musi mwa mpheska yake na musi mwa mkuyu wake, kulije yumoza wakuŵawofya.”—Yesaya 65:21, 22; Mika 4:4.

22. Kasi Baibolo likulongosora wuli vitumbiko ivyo vizamuŵa mu Ufumu wa Ciuta?

22 Mu Paradiso, ŵanthu ŵazamutumbikika na vinthu vyose ivi, na vinyakeso vinandi. Lemba la Salmo 145:16 likuti: “Mukujura [kung’anamura Ciuta] woko linu na kukhorweska camoyo cose.” Ipo nchakuzizwiska yayi kuti ucimi wa mu Baibolo ukuti: “Ŵakuzika ndiwo tiŵaharenge caru, tiŵakondwenge na kusakata comene. . . . Ŵakunyoroka ŵamkuhara caru na kukhala mwenemumo kwandanda.”—Salmo 37:11, 29.

Kuwuskapo Vyakale

23. Kasi Ufumu wa Ciuta uzamuwuskapo wuli masuzgo ghose agho tikusangana nagho?

23 Ufumu wa Ciuta uzamuwuskapo viheni vyose ivyo ŵanthu ŵasuzgika navyo kwa vilimika 6,000 ivyo vyajumpha. Cimwemwe ico ŵanthu ŵazamuŵa naco pa nyengo iyo cizamuluska suzgo lililose ilo ŵakasangana nalo. Ŵazamuŵa na citima cifukwa ca kukumbukira masuzgo agho ŵakusangana nagho sono yayi. Maghanoghano na vinthu vyakukhozga ivyo ŵanthu ŵazamucita zuŵa na zuŵa, vizamusisita vinthu vyose vya citima ivyo ŵazamukumbukira.

24, 25. (a) Kasi Yesaya wakacima kuti nchivici ico cizamucitika? (b) Kasi cifukwa wuli tingasimikizga kuti masuzgo agho tikusangana nagho sono ghazamukumbukika yayi?

24 Ciuta wakuti: “Nkhulenga mtambo uphya [boma liphya la kucanya ilo lizamuwusa ŵanthu] na caru ciphya [ŵanthu ŵarunji]; vya kale ntha vikumbukikenge panji kunjiraso mu mtima. Kweni kondwerani, musekelere muyirayira mwa ico nkhulenga.” “Caru cose capumura, cili bata; cikuzaya na kwimba.”—Yesaya 65:17, 18; 14:7.

25 Ntheura, na Ufumu wake, Ciuta wazamuwuskapo vinthu viheni vyose ivyo vyaŵapo kwa nyengo yitali. Kwamuyirayira, Ciuta wazamulongora kuti wakutipwelelera comene mwa kutipa vitumbiko ivyo vizamuluska citima cose ico tikaŵa naco kumanyuma kose. Masuzgo agho tikusangana nagho sono ghazamukumbukika yayi, nanga tingazakayezgayezga kuti tighakumbuke.

26. Cifukwa wuli Ciuta wazamutitumbika cifukwa ca masuzgo ghose agho tikusangana nagho sono?

26 Umu ndimo Ciuta wazamutitumbikira cifukwa ca masuzgo agho tikuzizipizga mu caru ici. Wakumanya kuti likaŵa khumbo lithu yayi kuti tibabike ŵakwananga, pakuti tikahara kwananga kufuma kwa ŵapapi ŵithu ŵakwamba. Likaŵa khumbo lithu yayi kuti tibabikire mu caru ca Satana, cifukwa Adamu na Heva ŵaŵenge ŵakugomezgeka, mphanyi tikababikira mu paradiso. Ntheura cifukwa ca lusungu, Ciuta wazamuticitira vinthu vinandi comene kuluska viheni vyose ivyo vikuticitikira sono.

27. Kasi ni maucimi wuli agho ghazamufiskika mu caru ciphya?

27 Mu caru ciphya, ŵanthu ŵazamuŵa na wanangwa uwo ukuyowoyeka pa Ŵaroma 8:21, 22: “Cakwatika naco citi cisutukeko ku wuzga wa kuvunda, camkunjira mu wanangwa wa ucindami wa ŵana ŵa Ciuta. Cifukwa tikumanya kuti cakwatika cose cikutamphira mu mihero kufika kuno ku lero.” Pa nyengo iyi, ŵanthu ŵazamuwona kufiskika kwa lurombo ulu: “Ufumu winu wize. Khumbo linu licitike pano pasi, nga nkhucanya.” (Mateyu 6:10) Umo vinthu vizamuŵira mu Paradiso pa caru capasi vizamulongora umo kuliri kucanya.

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 23]

Mu caru ciphya, ŵacekuru ŵazamuwelera ku uwukirano

[Cithuzithuzi pa peji 24]

Matenda ghose na kulemara vizamumara mu caru ciphya

[Cithuzithuzi pa peji 25]

Mu caru ciphya, ŵakufwa ŵazamuwuka

[Cithuzithuzi pa peji 26]

‘Ŵazamusambiraso nkhondo yayi’

[Cithuzithuzi pa peji 27]

Ŵanthu na nyama ŵazamuŵa pa mtende mu Paradiso

[Cithuzithuzi pa peji 27]

‘Ciuta wazamujura woko lake na kukhorweska camoyo cose’

[Cithuzithuzi pa peji 28]

Ufumu wa Ciuta uzamuticitira vinthu vinandi comene kuluska viheni vyose ivyo tikuzizipizga sono