Kasi Muli na Mzimu Wambura Kufwa?

KASI PAKUŴASO umoyo para muntu wafwa? Fumbo ili lasuzga ŵantu kwa virimika vinandi. Kwanyengo yitali, ŵantu kulikose ŵaŵa ŵakughanaghana za nkani iyi ndipo ŵasanga mazgoro ghakupambana-pambana.

Pacaru cose capasi, ŵantu ŵanandi ŵakugomezga kuti “mzimu, ukupona para muntu wafwa. Kasi mukati mwa muntu muli kantu kanyake ako kakufumamo para wafwa na kukhalirira na umoyo ku malo ghanyake? Kasi mzimu uwo wuli mwa muntu wamoyo ni vici? Ncivici ico cikucitikira mzimu uwu para tafwa? Mazgu gha Ciuta, Baibolo, ghakupereka mazgoro ghaunenesko na ghakukhorweska gha mafumbo agha.

Kasi Mzimu ni Vici?

Mu Baibolo mazgu agho ghang’anamurika “mzimu” mwakanandi ghakung’anamura “mvuci.” Kweni ici cikung’anamura vinandi kuruska kuthuta waka. Mwaciyerezgero, mulembi wa Baibolo Yakobe wakayowoya kuti: ‘Thupi lambura mzimu ndakufwa.’ (Yakobe 2:26) Mwanteura, mzimu ni nkongono iyo yikovwira thupi kuti liŵe na umoyo.

Nkongono yakovwira iyi yingaŵa mvuci waka cara, panji mpepo iyo yikwenda mu maphapu. Cifukwa wuli? Cifukwa para muntu waleka kuthuta, umoyo ukukhalirira mu maselo kwanyengo yicoko—“kwa maminiti ghanandi,” nga ni umo The World Book Encyclopedia likuyowoyera. Cifukwa ca ici kuyezgayezga kwa kuwezgeramo umoyo kungaŵa kwamacitiko ndipo viŵaro vya thupi vingasamuskika kufuma mu thupi la muntu munyake na kupereka ku muntu munyake. Kweni usange nkongono ya umoyo yafumamo mu maselo gha thupi, kuyezgayezga kulikose kwa kuwezgeramo umoyo kungacitika cara. Mvuci wose uwo wuli pacaru capasi ungawezgeramo cara umoyo wa selo limoza. Mwanteura, mzimu ni nkongono ya umoyo yambura kuwoneka iyo yikovwira kuti maselo ghaŵe ghamoyo. Nkongono ya umoyo iyi yikovwirika mwakuthuta.—Job 34:14, 15.

Kasi mzimu uwu wuli na ŵantu pera? Baibolo likutovwira kuzgora fumbo ili. Themba la mahara Solomoni likalemba kuti: “Ndinjani wakumanya mzimu wa muntu panji ukukwera kucanya, na mzimu wa nyama ukukilira kusi ku caru?” (Mupharazgi 3:21) Anteura nyama na ŵantu wose ŵali na mzimu. Kasi ici cingaŵa wuli camacitiko?

Mzimu, panji nkongono ya umoyo, yingayerezgereka na magesi. Mwakukolerana na mtundu wa cirwero cakugwiriskira ncito magesi, nkongono yambura kuwoneka ya magesi yingagwira ncito zakupambana-pambana. Mwaciyerezgero, cifukwa ca nkongono ya magesi, sitovu yingapanga cithukivu, kompyuta yingagwiriskirika ncito kusangira cimanyisko na kupendera vintu, wayilesi ya sinema yingawoneska vithuzithuzi na kufumiska mazgu. Kweni ndipouli, nkongono ya magesi yikutora kawonekero ka cirwero cara. Iyo yikuŵa nkongono waka. Mwakuyana waka, nkongono ya umoyo yikutora mikhaliro yiliyose ya cilengiwa cara. Nkongono ya umoyo yilije wuntu, yikughanaghana cara. Ŵantu na nyama wose “ŵali na mvuci umoza.” (Mupharazgi 3:19) Mwanteura, para muntu wafwa, mzimu wake ukuruta ku malo gha mizimu nga ncilengiwa cauzimu cara.

Ipo kasi mukhaliro wa ŵakufwa ngwakuti wuli pera? Ndipo ncivici ico cikucitikira mzimu para muntu wafwa?

“Ku Fuvu Tiuwerereko”

Peneapo muntu wakwamba, Adamu, mwadala wakaleka kupulikira ranguro la Ciuta, Yehova wakati kwa iye: ‘Tiuryenge cakurya cakufuma mu thukuta la pa cisko cako usuke uwerere ku fuvu, cifukwa ukatoreka mwenemumo; ndiwe fuvu, ndipo ku fuvu tiuwerereko.’ (Genesis 3:19) Kasi Adamu wakaŵanku apo Yehova wakaŵa wandamulenge kufuma ku fuvu? Iye kukaŵavya! Wakaŵa wandalengeke. Mwanteura peneapo Yehova Ciuta wakaphalira Adamu kuti ‘wawererenge ku fuvu,’ wakang’anamuranga kuti Adamu wafwenge. Adamu wakaruta ku malo gha mizimu cara. Apo iye wakafwa, umoyo wake ukamara, kukaŵavye. Cirango cake cikaŵa nyifwa—kuleka kuŵako kwa umoyo—kuti umoyo ukasamuka kuruta ku malo ghanyake cara.—Ŵaroma 6:23.

Wuli pakuyowoya za ŵanyake awo ŵalikufwa? Pa Mupharazgi 9:5, 10, pakulongosora makora za mukhaliro wa ŵakufwa, ipo pakuti: “ŵakufwa kuti ŵakumanya kantu cara, . . . Kulije mlimo, panji maghanoghano, panji mahara, panji vinjeru, mu malalo.” Mwanteura, nyifwa nkuleka kuŵako kwa umoyo. Wamasalmo wakalemba kuti para muntu wafwa, ‘mvuci wake ukuwerera ku dongo; mu zuŵa leneilo pera vyose ivyo wapukwanga vikumara.’—Salmo 146:4.

Kwambura kukayika, ŵakufwa ŵakughanaghana kantu cara, ŵaliwaka cete. Ŵakumanya kalikose cara. Ŵangamuwonani cara, panji kumupulikani, nesi kuyowoya namwe. Ŵangamovwirani cara panji kumupwetekani. Lekani kuŵawopa. Kweni kasi ni mwauli umo ‘mzimu ukufumira’ mwa muntu para wafwa?

Mzimu ‘Ukuwerera kwa Ciuta’

Baibolo likuyowoya kuti para muntu wafwa, ‘mzimu ukuwerera kwa Ciuta uyo wakaupereka.’ (Mupharazgi 12:7) Kasi cikung’anamura kuti mzimu ukujumpa m’mlengalenga mupaka kukafika kwa Ciuta? Cara nadi! Mazgu ghakuti ‘kuwerera’ agho Baibolo likugwiriskira ncito ghakung’anamura kwenda kweneco kufuma ku malo ghanyake kuruta ku ghanyake cara. Mwaciyerezgero, Ŵaisrayeli ŵambura kugomezgeka ŵakaphalirika kuti: “‘Wererani kwa ine, nane ndiwerere kwa imwe,’ wakuti Yehova wa mipingo.” (Malaki 3:7) ‘Kuwerera’ kwa Yehova uko Ŵaisrayeli ŵakeneranga kucita kukang’anamuranga kung’anamuka ku ntowa ziheni na kwambaso kucita vintu mwakukolerana na ntowa yaurunji ya Ciuta. Ndipo ‘kuwerera’ kwa  Ŵaisrayeli uko Yehova wakatenge wacitenge kukang’anamuranga kwambaso kupwererera ŵantu ŵake. Pose paŵiri, ‘kuwerera’ kukang’anamuranga maghanoghano, kuti kung’anamuranga kusamuka kufuma ku malo ghanyake kuruta ku malo ghanyake cara.

Mwakuyana waka, para muntu wafwa pakuŵa kusamuka kwanadi cara uko kukucitika kufuma pacaru capasi kuruta kucanya peneapo mzimu ‘ukuwelera’ kwa Ciuta. Kumbukirani kuti mzimu ni nkongono ya umoyo. Para nkongono ya umoyo iyi yafumamo mwa muntu, ni Ciuta pera uyo wali na nkongono ya kuyiwezgeramoso mwa iye. Mwanteura mzimu ‘ukuwerera kwa Ciuta’ mu ghanoghano lakuti cilindizga cilicose ca umoyo wa muntazi ca muntu uyo cikuŵa mu mawoko gha Ciuta pera.

Mwaciyerezgero, ghanaghanirani ivyo Malemba ghakuyowoya vyakukhwaskana na nyifwa ya Yesu. Mulembi wa makani ghaweme Luka wakayowoya kuti: ‘Yesu wakabangula na lizgu likuru, wakati, ‘Ŵadada, nkukorezga mzimu wane mu mawoko ghinu:’ ndipo wakati wayowoya nteura, wakafwa.’ (Luka 23:46) Peneapo mzimu wa Yesu ukafumamo mwa iye, iye kuti wakaŵa mu ntowa kuruta kucanya cara. Yesu wakawuka ku ŵakufwa pakati pajumpa mazuŵa ghatatu. Ndipo pakajumpa mazuŵa ghanyake 40 pambere wandakwere kucanya. (Milimo 1:3, 9) Ndipouli, panyengo ya nyifwa yake, Yesu wakaŵika mzimu wake mu mawoko gha Ŵawiske, kugomezga na mtima wose mu nkongono ya Yehova ya kumuwezgeraso ku umoyo.

Enya, ni Ciuta pera uyo wangawezgeraso muntu ku umoyo. (Salmo 104:30) Mwee, naco ncilindizga ciweme ico tili naco!

Cilindizga Cakusimikizgirika

Baibolo likuyowoya kuti: ‘Ora likwiza mu leneilo wose awo ŵali mu mararo gha cikumbukiro ŵati ŵapulike mazgu ghake, ndipo ŵati ŵafumengemo.’ (Yohane 5:28, 29 NW) Enya, Yesu Kristu wakalayizga kuti wose awo Yehova wakuŵakumbuka ŵazamuwuka, panji kuweleraso ku umoyo. Mu malo mwa vipharazgo vya citima vyakuti ŵantu ŵafwa, kuzamuŵa malipoti gha ciwuka ca ŵakufwa. Mwee, nako nkukondweska umo kuzamuŵira kupokelera ŵakutemweka kufuma ku mararo!

Kasi mungatemwa kuti mumanye vinandi vyakukhwaskana na mweneumo mungasangira candulo na cilindizga cakufuma kwa Ciuta ici? Usange ni ntena, tikumupempani kuti mulembere ku adiresi iyo yili pasi apa kuti mupokere brosha la mutu wakuti Mungaŵa Bwezi la Ciuta!

Kulekapo kwekha usange kwarongorekera panyake, Malemba gha mu trakiti ili ghafuma mu Tumbuka Bible.