Kupulikira Kukaponoska Umoyo Wawo

YESU KHRISTU wakacenjezgerathu za umaliro wa boma na kasopero ka Ciyuda ako cinyina cake cikaŵa pa tempele mu Yerusalemu. Wakayowoya yayi zuŵa ilo ici cizamucitikira. Kweni wakalongosora vyakucitika ivyo vizamulongora kuti ici cili pafupi kucitika. Wakaciska ŵasambiri ŵake kuti ŵaŵe maso na kufumamo mu Yerusalemu.

Yesu wakayowoyerathu kuti: “Para mukuwona Yerusalemu wakuzingirizgika na nkhondo, penepapo manyani kuti kupankhuka kwake kwaneng’enera.” Wakayowoyaso kuti: “Para mukuwona nthontho za mapopa . . . zikwimilira mu malo ghakupatulika, . . . penepapo awo ŵali mu Yudeya ŵacimbilire ku mapiri.” Yesu wakaciska ŵasambiri ŵake kuti ŵaleke kuweleraso ku Yerusalemu kukaponoska katundu wawo. Ŵakenera kucimbira mwaluŵiro kuti ŵaponoske umoyo wawo.—Luka 21:20, 21; Mateyu 24:15, 16.

Kuti wacetamiske Ŵayuda awo ŵakagaruka kwanyengo yitali, Cestius Gallus wakalongozga ŵasilikari Ŵaciroma kuluta ku Yerusalemu mu 66 C.E. Wakanjira mu msumba uwu na kuzingirizga tempele. Ŵanthu mu msumba uwu ŵakahangayika. Ŵanthu awo ŵakaŵa maso, ŵakawona kuti ngozi yili pafupi. Kweni kasi kucimbira kukaŵa kwamacitiko? Apo waliyose wakaghanaghanangako yayi, Cestius Gallus wakawezgako ŵasilikari ŵake. Ŵayuda ŵakugaruka ŵakayamba kuŵalondezga mumanyuma kuti ŵaŵakome. Iyi ndiyo yikaŵa nyengo yakufumiramo mu Yerusalemu na mu Yudeya mose!

Mu cilimika cakulondezgapo, ŵasilikari Ŵaciroma, mwakulongozgeka na Vespasian na mwana wake Titus, ŵakaweraso. Caru cose cikazingirizgika na nkhondo. Kukwambilira kwa cilimika ca 70 C.E., ŵasilikari Ŵaciroma ŵakasongora makuni na kughajintha kuzingirizga Yerusalemu. Pakaŵavya munthu uyo wangacimbira. (Luka 19:43, 44) Magulu gha ŵanthu mu msumba uwu ghakayamba kukomana ghekhaghekha. Ŵanthu awo ŵakakhalako ŵakakomeka na ŵasilikari Ŵaciroma panji kutolekera ku wuzga. Msumba uwu na tempele ilo likaŵamo, vikaparanyika tetete. Kuyana na ivyo wakalemba munthu wakumanya mdauko, Josephus, uyo wakaŵako mu vilimika vya handiredi lakwamba, Ŵayuda ŵakujumpha pa miliyoni yimoza ŵakasuzgika na kufwa. Tempele lindazengekeso mupaka mwahuno.

 Ŵakhristu ŵaŵenge kuti ŵacali mu Yerusalemu mu 70 C.E., mphanyi ŵakakomeka na kutolekera lumoza na ŵanthu wose ku wuzga. Ndipouli, ŵakulemba mbiri ŵa kale ŵakayowoya kuti Ŵakhristu ŵakapulikira cenjezgo la Ciuta ndipo ŵakafumamo mu Yerusalemu na mu Yudeya mose na kucimbilira ku mapiri gha kumafumiro gha dazi kwa Mronga wa Yorodani. Ŵakhristu ŵanyake ŵakaluta na kukakhala ku Pella, ku cigaŵa ca Pereya. Ŵakafumamo mu Yudeya ndipo ŵakizamoso yayi. Kupulikira cenjezgo la Yesu kukaponoska umoyo wawo.

Kasi Mukupulikira Cenjezgo Lakufuma ku Ŵanthu Ŵakugomezgeka?

Pamanyuma pa kupulika macenjezgo agho ghakaleka kufiskika, ŵanthu ŵanandi ŵakupepuska macenjezgo ghose. Ndipouli, kupulikira cenjezgo kungaponoska umoyo winu.

Ku China mu 1975, cenjezgo likapelekeka kuti kuŵenge cindindindi. Ŵalara ŵa boma ŵakamba kucenjezga ŵanthu. Ŵanthu ŵakapulikira cenjezgo na kufumako ku malo gha ngozi. Ŵanthu masauzandi ghanandi ŵakapona.

Mu mwezi wa Epulo 1991 ku Philippines, ŵanthu awo ŵakakhalanga musi mwa phiri la Pinatubo ŵakayowoya kuti pa phiri ili pakusunkha josi ndipo pakuwonekaso vyoto. Pamanyuma pa kulaŵilira ico cikacitikanga kwa maora ghaŵiri, wupu wa ku Philippine wakuwona za kuphulika kwa caru, wa Philippine Institute of Volcanology and Seismology ukacenjezga kuti phiri ili lingaphulika nyengo yiliyose. Ŵanthu pafupifupi 35,000 awo ŵakakhalanga ku cigaŵa ici, ŵakafumako mwaluŵiro. Mwambura kucedwa, pa Juni 15, vimathipa vyakocha vikaphulika pa phiri ili na kuwundira mizi yose iyo yikaŵa pafupi na phiri ili. Kupulikira cenjezgo kukaponoska umoyo wa ŵanthu ŵanandi.

Baibolo likucenjezga za umaliro wa caru ico cilipo sono. Sono tikukhala mu mazuŵa ghaumaliro. Peneapo umaliro ukuneng’enera, kasi muli maso? Kasi mukucitapo kanthu kuti mufumemo mu malo gha ngozi? Kasi mukuyezgayezga mwaluŵiro kuti musoke ŵanyinu kuti nawo ŵafumemo?

[Cithuzithuzi pa peji 20]

Kupulikira cenjezgo kukaponoska umoyo wa ŵanthu ŵanandi apo Phiri la Pinatubo likaphulika

[Cithuzithuzi pa peji 21]

Ŵakhristu awo ŵakapulikira cenjezgo la Yesu ŵakapona apo Yerusalemu wakaparanyika mu 70 C.E.