“Ora la Ceruzgo” Liza

CIVUMBUZI, buku laumaliro mu Baibolo, likutimanyiska za mungelo uyo wakuwuruka mucanya mweneuyo wali na ‘ivangeli la muyirayira.’ Wakuyowoya mwakucemerezga kuti: “Mopani Ciuta, ndipo mupani nchindi: pakuti liza ora la ceruzgo cake.” (Civumbuzi 14:6, 7) “Ora la ceruzgo” ili, likusazgapo kupharazgika na kupelekeka kwa ceruzgo ca Ciuta. “Ora” ni nyengo yifupi comene. “Mazuŵa gha ku umaliro” ghazamufika peneko nkhanira para ora la ceruzgo liza. Sono tikukhala mu nyengo ya ku umaliro iyi.—2 Timote 3:1.

Kwiza kwa “ora la ceruzgo” ni nkhani yiwemi kwa awo ŵakutemwa urunji. Yizamuŵa nyengo iyo Ciuta wazamupumuzga ŵateŵeti ŵake awo ŵakusuzgika na caru ca ciwawa ndiposo cambura citemwa ici.

Pa nyengo yasono, pambere “ora la ceruzgo” lindamare mwa kuparanyika kwa caru ciheni ici, tikupempheka kuti: “Mopani Ciuta, ndipo mupani nchindi.” Kasi imwe ndimo mukucitira? Ici cikusazgapo vinandi kuluska waka kuyowoya kuti, “Nkhugomezga mwa Ciuta.” (Mateyu 7:21-23; Yakobe 2:19, 20) Kumopa Ciuta kukwenera kutipangiska kumupa nchindi. Kukwenera kutipangiska kuleka viheni. (Zintharika 8:13) Kukwenera kutovwira kutemwa viwemi na kutinkha viheni. (Amosi 5:14, 15) Para tikucindika Ciuta, mbwenu titegherezgenge mwakupwelelera comene kwa iye. Tilekenge yayi kuŵazga Mazgu ghake, Baibolo, nyengo zose cifukwa ca kutangwanika. Tigomezgenge mwa iye nyengo zose na mtima withu wose. (Salmo 62:8; Zintharika 3:5, 6) Awo ŵakumucindika nadi ŵakumanya kuti pakuŵa Mlengi wa kucanya na caru capasi, ngwakwenelera kuwusa cilengiwa cose, ndipo ŵakujilambika kwa iye nga ni Muwusi wawo. Para tamanya kuti tikwenera kuŵikako mahara comene ku nkhani izi, tikwenera kucita ntheura mwaluŵiro kwambura kucedwa.

Nyengo yakupelekera ceruzgo iyo mungelo wakayowoya yikucemekaso kuti “zuŵa la Yehova.” Zuŵa la nga ni ili likiza pa Yerusalemu wakale mu 607 B.C.E. cifukwa cakuti ŵanthu ŵakapulikira yayi macenjezgo gha Yehova kwizira mwa nchimi zake. Mwa kughanaghana kuti zuŵa ili likaŵa kutali, iwo ŵakaŵikanga umoyo wawo pangozi. Yehova wakaŵacenjezga kuti: “Liri pafupi, laneng’enera likungofira kwiza.” (Zefaniya 1:14) ‘Zuŵa linyake la Yehova’ likiza pa Babulone wakale mu 539 B.C.E. (Yesaya 13:1, 6) Cifukwa ca kugomezga comene malinga ghawo na ŵaciuta ŵawo, Ŵababulone ŵakazerezga macenjezgo agho nchimi za Yehova zikapeleka. Kweni mukati mu usiku umoza Ŵamedi na Ŵapeziya ŵakapoka Babulone.

Kasi Nchivici Ico Tikumanenge Naco Mazuŵa Ghano? Tikumanenge na ‘zuŵa linyake la Yehova’ lakofya comene kuluska mazuŵa ghose gha kumanyuma uku. (2 Petros 3:11-14) Ceruzgo ca Ciuta capelekeka pa “Babulone Mukuru.” Mwakuyana na lemba la Civumbuzi 14:8, mungelo wakucemerezga kuti: “Wawa, wawa, Babulone Mukuru.” Ici cili kucitika kale. Babulone Mukuru wangakanizgaso yayi ŵasopi ŵa Yehova kuti ŵaleke kusopa. Vimbundi ivyo wakucita na kunjizgikamo mu ndyali vyavumburika pakweru. Sono kuparanyika kwake kwaumaliro kwaneng’enera. Pa cifukwa ici, Baibolo likupempha ŵanthu kulikose kuti: “Fumaniko kwa iyo [Babulone Mukuru], . . . kuti muleke kusangana nayo zakwananga zake, na kuti muleke kupokako vilengo vyake. Pakuti zakwananga zake zarundikana kuya kafika kucanya, ndipo Ciuta wakumbuka maubendezi ghake.”—Civumbuzi 18:4, 5.

Kasi Babulone Mukuru ni Vici? Ni visopo vyose ivyo vyakucita vyake vikuyana na Babulone wakale. (Civumbuzi, vipaturo 17, 18) Tiyeni tiwone vinthu vinyake ivyo vikuyana:

• Ŵasembe ŵa Babulone wakale ŵakanjizgikamo comene mu ndyali za caru. Ndimoso viliri na visopo vinandi mazuŵa ghano.

• Ŵasofi ŵa Babulone wakale nyengo zinandi  ŵakakhuŵirizganga nkhondo. Visopo vya mazuŵa ghano nyengo zinandi vyaŵa panthazi kurombera ŵasilikari para ŵakuya ku nkhondo.

• Visambizgo na maluso gha Babulone wakale vikapangiska kuti mu caru muŵe uzaghali uheni comene. Para ŵalongozgi ŵavisopo mazuŵa ghano ŵakusendezgera pamphepete malango gha Baibolo, uzaghali ukuthandazgika comene pakati pa ŵaliska na mamembara ghawo wuwo. Cinthu cinyakeso ico tikwenera kumanya nchakuti cifukwa cakuti Babulone Mukuru wakucita uzaghali na caru na ndyali zake, buku la Civumbuzi likumukonkhoska nga ni muleŵi.

• Baibolo likuyowoyaso kuti Babulone Mukuru wakukhala “mu luzokozoko [usambazi].” Mu Babulone wakale, ŵalara ŵa pa tempele ŵakaŵa na malo ghakuru comene, ndipo ŵasofi ŵakaŵa ŵakumanyikwa mu malonda. Mazuŵa ghano, kusazgirapo pa kuŵa na malo gha kusoperamo, Babulone Mukuru wakucitaso malonda ghanandi. Visambizgo vyake na maholide ghake vikwiziska usambazi kwa iyo mweneco na awo wakucita nawo malonda.

• Kugwiliskira nchito vikozgo, mayele, na kuwukwa vikaŵa posepose mu Babulone wakale, nga ni umo viliri mu malo ghanandi mazuŵa ghano. Nyifwa yikawonekanga nga ni nthowa ya kulutira ku umoyo unyake. Babulone wakazura na matempele gha kucindikira ŵaciuta ŵake, kweni Ŵababulone ŵakasuskanga ŵasopi ŵa Yehova. Vigomezgo na maluso ghakuyana waka ndivyo viliso mu Babulone Mukuru.

Mu nyengo zakale, Yehova wakagwiliskira nchito vyaru vya nkhongono kulanga awo ŵakalutilira kuyuyura iye na khumbo lake. Mwantheura Samaliya wakaparanyika na Ŵaasiriya mu 740 B.C.E. Yerusalemu wakabwangandulika na Ŵababulone mu 607 B.C.E. ndiposo na Ŵaroma mu 70 C.E. Ndipo Babulone nayo wakathereskeka na Ŵamedi na Ŵapeziya mu 539 B.C.E. Mazuŵa ghano, Baibolo likucima kuti maboma gha ndyali, agho ghali nga ni cikoko, ghazamuwukira “muzaghali” uyu na kumuvura vyakuvwara vyake, kumuvumbura pakweru ivyo iye wali. Maboma gha ndyali agha ghazamumuparanya nkhanira petu.—Civumbuzi 17:16.

Kasi maboma gha pa caru capasi ghangacita nadi cinthu ici? Baibolo likuyowoya kuti ‘Ciuta wazamuŵika ici mu mitima yawo.’ (Civumbuzi 17:17) Cizamucitika mwa mabuci, mwakuzizwiska, mwakofya, ndiposo mwaluŵiroluŵiro.

Kasi Nchivici Ico Mukwenera Kucita? Jifumbani kuti: ‘Kasi nkhudemelera ku cisopo ico cikusambizga visambizgo panji maluso agho ghakulongora kuti nchigaŵa ca Babulone Mukuru?’ Nanga mungaŵa kuti muli ciŵaro cake yayi, mungajifumba kuti: ‘Kasi nkhulongozgeka na mzimu wake pakucita vinthu?’ Mzimu wuli? Mzimu wakuzomerezga mikhaliro yiheni, kutemwa vinthu vyakuthupi na vyakukondwereska kuluska kutemwa Ciuta, panji kuzerezgera dala (nanga mungaŵa mu tunthu tucokotucoko) mazgu gha Yehova. Mughanaghanirepo comene pakuzgora mafumbo agha.

Kuti ise titemweke na Yehova, nchakukhumbikwa kuti mu vyakucita na makhumbiro ghithu, tilongore kuti tili nadi ku cigaŵa ca Babulone Mukuru yayi. Palije nyengo ya kuziulikira. Pakuticenjezga kuti umaliro wizenge mwa mabuci, Baibolo likuti: ‘Mwaluŵiroluŵiro ndimo Babulone, msumba ukuru wura, uti ubwangandukire pasi, ndipo kuti  wamkusangikaso na kacoko cara’—Civumbuzi 18:21, NW.

Kweni Paliso Vinyake Ivyo Vizamucitika. Mu “ora la ceruzgo” ili, Yehova wazamugwiliskira nchito Ufumu wake wa kucanya wakuwusika na Yesu Khristu kuti weruzge ndyali za caru, ŵawusi ŵake, na wose awo ŵakukana muwuso wake. (Civumbuzi 13:1, 2; 19:19-21) Mboniwoni ya ucimi iyo yili pa Daniel 2:20-45 yikulongora mauthemba gha ndyali kwambira mu nyengo ya Babulone wakale mupaka sono nga ni cikozgo cikuru ca golide, siliva, mkuŵa, cisulo, na dongo. Pakuyowoya za mazuŵa ghithu ghano, ucimi uwu ukayowoyerathu kuti: “Ciuta wa kucanya wati wimike uthemba, uwo kuti wamkuparanyika cara muyirayira.” Ndipo pakuyowoya za ivyo Uthemba uwu uzamucita mu “ora la ceruzgo,” Baibolo likuti: “Wamkuteketa mauthemba ghose agha na kughamara kweni uwu tiwimilire muyirayira.”—Daniel 2:44.

Baibolo likucenjezga ŵasopi ŵaunenesko za uheni wa kutemwa “vinthu ivyo vili mu caru,” ivyo ni umoyo uwo caru ici cikulutiska panthazi, caru ico cili kutali comene na Ciuta waunenesko. (1 Yohane 2:15-17) Kasi vyakusankha na vyakucita vinu vikulongora kuti muli ku cigaŵa ca Ufumu wa Ciuta? Kasi mukuwuŵika nadi pakwamba mu umoyo winu?—Mateyu 6:33; Yohane 17:16, 17.

[Bokosi pa peji 14]

Kasi Umaliro Wizenge Pawuli?

‘Mu ora ilo mulije kughanaghana ndilo Mwana wa munthu wakwiza.’—Mateyu 24:44.

‘Muŵe maso, cifukwa mulije kumanya zuŵa panji nesi ora.’—Mateyu 25:13.

‘Kuti liziulike cara.’—Habakuk 2:3.

[Bokosi pa peji 14]

Kasi Mumanyenge Mukate Musinthenge?

Mumanyenge kuti kucali vilimika vinandi kuti ceruzgo ca Ciuta cize, kasi ici cikatenge cimupangiskaninge kusintha umoyo winu? Usange umaliro wa caru cino wacedwa kuluska umo imwe mukaghanaghaniranga, kasi ici camupangiskani kuwelera nyuma mu uteŵeti wa Yehova?—Ŵahebere 10:36-38.

Kuleka kumanya zuŵa na nyengo kukutipa mwaŵi wakuti tilongore kuti tikuteŵetera Ciuta na vilato viwemi. Awo ŵakumanya Yehova ŵakumanya kuti kulongora mwamphu para kwakhala pacoko waka kuti caru cimare kungakondweska Ciuta yayi, uyo wakuwona mu mtima.—Yeremiya 17:10; Ŵahebere 4:13.

Kwa awo ŵakutemwa nadi Yehova, nyengo zose iye wakuŵa pakwamba mu umoyo wawo. Nga ni umo ŵanthu wose ŵakucitira, Ŵakhristu ŵaunenesko nawo ŵangagwira nchito ya ku caru. Ndipouli, cilato cawo kuti cikuŵa cakuti ŵaŵe ŵasambazi yayi, kweni kuti ŵasange vyakurya na vyakuvwara vya iwo ŵene na vinyake vyakuti ŵagaŵireko ŵanyawo. (Ŵaefeso 4:28; 1 Timote 6:7-12) Ndiposo ŵakusangwa na maseŵera na vyakusanguluska viwemi, kweni cilato ico ŵakucitira ivi nkhuwezgeramo nkhongono, kuti ŵakucita mwa kulondezga waka ivyo ŵanyawo ŵakucita yayi. (Marko 6:31; Ŵaroma 12:2) Nga ni Yesu Khristu, iwo ŵakukondwa kucita khumbo la Ciuta.—Salmo 37:4; 40:8.

Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakukhumba kukhala na kuteŵetera Yehova kwamuyirayira. Kuzirwa kwa cilindizga ici kuti kukuŵa kucoko cifukwa cakuti ŵanji ŵakwenera kulindilira vitumbiko kuluska umo ŵakaghanaghaniranga yayi.

 [Bokosi/Cithuzithuzi pa peji 15]

Nkhani ya Uyo Ngwakwenelera Kuwusa

Kuti tipulikiske cifukwa ico Ciuta wazomerezgera masuzgo, tikwenera kupulikiska nkhani ya muwuso.

Cifukwa cakuti Yehova ni Mlengi, wali na wenelero wa kuwusa caru capasi na vyose ivyo vikukhalamo. Ndipouli, Baibolo likulongosora kuti kukwambilira kwa mbiri ya ŵanthu, wenelero wa muwuso wa Yehova ukakayikirika. Satana Dyabulosi wakati Yehova wakakhwimiskanga comene vinthu, ndiposo kuti wakaŵapusika ŵapapi ŵithu ŵakwamba za ico cicitikenge usange ŵaleka kulondezga dango la Ciuta na kucita vinthu umo iwo ŵakukhumbira. Satana wakayowoyaso kuti cikatenge ciŵenge makora comene usange ŵapapi ŵithu ŵakwamba ŵajiwusanga ŵekha kwambura Ciuta.—Genesis, vipaturo 2, 3.

Ciuta waparanyenge ŵanthu ŵakugaluka ŵara pa nyengo yeneyira, kukatenge kulongorenge nkhongono zake, kweni kukatenge kumazgenge yayi nkhani izo Satana wakayambiska. M’malo mwa kuparanya ŵagaluki ŵara pa nyengo yeneiyo, Yehova wapeleka mwaŵi ku vilengiwa vyose vya mahara kuwona vyekha vyakufumapo vya kugaluka. Nangauli ici capangiska masuzgo ghanandi, kweni capelekaso mwaŵi wakuti ise tibabike.

Ndiposo, mwa kujinora iye mwene, Yehova mwacitemwa wakapanga manozgero ghakuti ŵanthu awo ŵakumupulikira na kulongora cipulikano mu sembe ya kuwombora ya Mwana wake ŵasutulike ku zakwananga na vyakufumapo vyake na kukhala mu Paradiso. Usange nkhwakwenelera, ici cingacitika pamanyuma pa kuwuka ku ŵakufwa.

Kuzomerezga nyengo kujumphapo kuti wamazge nkhani izi kwapelekaso mwaŵi ku ŵateŵeti ŵa Ciuta wakuti ŵalongore kuti ŵangacitapo kanthu pa citemwa ca Ciuta na kulongora kugomezgeka kwawo kwa Yehova mwambura kupwelerako kanthu za mikhaliro yiliyose iyo ŵangakumana nayo. Kumazga nkhani ya kwenelera kwa muwuso wa Ciuta, pamoza na nkhani yinyake yakuyana nayo ya kugomezgeka kwa ŵanthu, nkhwakuzirwa comene mwakuti paŵe kucindika malango mu cilengiwa cose. Kwambura kucindika malango mbwenu pangaŵa mtende yayi. *

[Mazgu ghamusi]

[Cithuzithuzi]

Muwuso wa ndyali pa caru cose capasi uzamumara