Cipaturo 97

Ŵanchito mu Munda wa Mpheska

YESU wamalizga waka kuyowoya kuti: “Ŵanandi awo mbakwamba ŵazamuŵa ŵaumaliro ndipo ŵaumaliro ŵakwamba.” Sono wakulongosora fundo iyi mwa kuyowoya ntharika. Wakwamba kuti: “Ufumu wa kucanya uli nga ni munthu, mwenenyumba, uyo wakafuma mulenjilenji kukalemba ŵanchito kuya ku munda wake wa mpheska.”

Yesu wakulutilira kuti: “[Mwenenyumba] wakati wakolerana na ŵanchito kuŵapa dinari limoza pa zuŵa, wakaŵatuma ku munda wake wa mpheska. Wakafumaso pa ora lacitatu, wakawona ŵanyake ŵakwimilira pa msika kwambura cakucita; ndipo wakati kwa iwo, ‘Imwe namwe, lutani ku munda wa mpheska, ndipo cilicose ico nchakwenelera nizamumupani.’ Ntheura ŵakaluta. Wakafumaso pa ora lacinkhondi na cimoza kweniso pa ora lacinkhondi na cinayi ndipo wakacita ntheura pera. Paumaliro, pafupifupi ora lakhumi na cimoza wakafuma ndipo wakasanga ŵanyake ŵakwimilira, ndipo wakati kwa iwo, ‘Cifukwa wuli mwimilira pano zuŵa lose kwambura cakucita?’ Ŵakati kwa iyo, ‘Cifukwa palije uyo watilemba.’ Iyo wakati kwa iwo, ‘Namwe lutani ku munda wa mpheska.’”

Mwenenyumba, panji mweneco wa munda wa mpheska ni Yehova Ciuta, ndipo munda wa mpheska ni mtundu wa Israyeli. Ŵanchito mu munda wa mpheska mbanthu awo ŵakutolekera mu phangano la Dango; comenecomene Ŵayuda ŵa mu nyengo ya ŵapositole. Awo ŵagwirenge nchito zuŵa lose ndiwo mweneco wakupangana nawo malipiro. Malipiro ghake ni dinari pa zuŵa. Pakuti “ora lacitatu” ni 9 koloko mulenji, ipo awo ŵakucemeka pa ora lacitatu ŵakugwira nchito maora ghankhondi na ghanayi, ŵa pa ora lacinkhondi na cimoza ŵakugwira maora ghankhondi na limoza, ŵa pa ora lacinkhondi na cinayi ŵakugwira maora ghatatu, ndipo ŵa pa ora lakhumi na cimoza ŵakugwira ora limoza.

Ŵanchito awo ŵakugwira maora 12, panji kuti zuŵa lose, ŵakwimira ŵalongozgi ŵa Ŵayuda awo ŵali kwamba ni kale kutangwanika na milimo ya cisopa. Ŵakupambana na ŵasambiri ŵa Yesu, awo ŵamalira nyengo yinandi pa kuloŵa somba panji kucita milimo yinyake. Mpaka mu 29 C.E., ndipo “mwenenyumba” wakatuma Yesu Khristu kuti wawunganye ŵanthu aŵa kuŵa ŵasambiri ŵake. Ntheura ŵakuŵa “ŵaumaliro,” panji kuti ŵanchito ŵa mu munda wa mpheska awo ŵakucemeka pa ora lakhumi na cimoza.

Paumaliro, zuŵa lakuyelezgera lakugwilira nchito ili likumara pa nyifwa ya Yesu, ndipo nyengo yikukwana yakuti ŵanchito ŵapokere malipiro. Malipiro ghakupelekeka mu ndondomeko iyo njacilendo, ya kwamba kulipira munthu waumaliro, nga umo vikulongosolekera kuti: “Kukati kwaŵa mise, mweneko wa munda wa mpheska wakayowoya kwa mulaŵiliri wa ŵanchito wakati, ‘Cema ŵanchito ndipo uŵape malipiro ghawo, wambe na ŵaumaliro mpaka ku ŵakwamba.’ Ŵanthu awo ŵakalembeka pa ora lakhumi na cimoza ŵakati ŵiza, waliyose wakapokera dinari limoza. Ntheura, ŵakwamba ŵakati ŵiza, ŵakatenge ŵapokenge malipiro ghanandi; kweni nawo ŵakapokera malipiro gha dinari limoza. Ŵakati ŵapokera, ŵakamba kunyunyutira mwenenyumba ndipo ŵakati, ‘Ŵaumaliro aŵa ŵagwira nchito ora limoza pera; ndipouli, mwaŵayaniska na ise, taŵeneise taphyoka muhanya wose mu cithukivu ca dazi!’ Kweni pakuzgora yumoza wa iwo, iyo wakati, ‘Nganya, nindakubudirepo kanthu. Asi tangukolerana dinari limoza? Tora ico nchako na kuluta. Nkhukhumba kumupa waumaliro uyu mwakuyana na iwe. Kasi nchakuzomerezgeka cara kwa ine kucita ico nakhumba na vinthu vyane? Panji kasi jiso lako ndiheni cifukwa cakuti ine nili muwemi?’” Pakumalizga, Yesu wakuwerezgapo fundo iyo wanguyowoya pakwamba, wakuti: “Mu nthowa iyi, ŵaumaliro ŵazamuŵa ŵakwamba, ndipo ŵakwamba ŵaumaliro.”

Malipiro gha dinari ghakupelekeka pa nyifwa ya Yesu yayi, kweni pa Pentekoste mu 33 C.E., apo Khristu, uyo ni “mulaŵiliri wa ŵanchito,” wakupungulira mzimu utuŵa pa ŵasambiri ŵake. Ŵasambiri ŵa Yesu aŵa ŵali nga mbanchito “ŵaumaliro,” panji kuti ŵa pa ora lakhumi na cimoza. Dinari likwimira cawanangwa ca mzimu utuŵa yayi. Dinari ili nchinthu ico ŵasambiri ŵakwenera kugwiliskira nchito pa caru capasi. Nchinthu ico cikukhwaskana na umoyo wawo wamuyirayira. Ni mwaŵi wa kuŵa yumoza wa Ŵaisrayeli ŵauzimu, ŵakuphakazgika kuti ŵapharazge Ufumu wa Ciuta.

Mwaluŵiro ŵanthu awo ŵangudankha kulembeka nchito ŵakuwona kuti ŵasambiri ŵa Yesu ŵapokera malipiro, ndipo ŵakuwona kuti ŵakugwiliskira nchito dinari lakuyelezgera ili. Kweni iwo ŵakukhumba vinandi kuluska mzimu utuŵa na mauteŵeti ghakukhwaskana na Ufumu. Kunyunyuta na kukana malipiro nkhutambuzga ŵasambiri ŵa Khristu, ŵeneawo mbanchito “ŵaumaliro” ŵa mu munda wa mpheska.

Kasi ntharika ya Yesu yikafiskika mu nyengo ya ŵapositole pera? Yayi, ŵalongozgi ŵa Cikhristu ca caru ŵa mu nyengo yithu yino, ŵaŵa “ŵakwamba” kulembeka nchito mu munda wa mpheska wa Ciuta, mu fundo yakuti ŵali na maudindo na milimo mu cisopa. Ŵakawonanga ŵapharazgi ŵakujipeleka ŵakukolerana na Watch Tower Bible and Tract Society kuŵa “ŵaumaliro” mwakuti ŵangapokera yayi milimo yanadi mu uteŵeti wa Ciuta. Kweni iwo aŵa, ŵeneawo ŵaliska ŵakaŵayuyura, ndiwo ŵakapoka dinari, mwaŵi wa kuteŵetera nga mbimiliri ŵakuphakazgika ŵa Ufumu wakucanya wa Ciuta. Mateyu 19:30–20:16.

▪ Kasi munda wa mpheska ukwimira vici? Kasi mweneco wa munda wa mpheska wakwimira njani ndipo ŵanchito awo ŵakugwira nchito maora 12 na awo ŵakugwira nchito ora limoza ŵakwimira ŵanjani?

▪ Kasi zuŵa lakuyelezgera lakugwilira nchito likamara pawuli, ndipo malipiro ghakapelekeka pawuli?

▪ Kasi malipiro gha dinari limoza ni vici?