Cipaturo 88

Munthu Musambazi na Lazaro

YESU wayowoyanga na ŵasambiri ŵake za kugwiliskira nchito makora usambazi wathupi, walongosora kuti vingacitika yayi kuti tiŵe ŵazga ŵa usambazi na ŵa Ciuta pa nyengo yimoza. Ŵafarisi nawo ŵakupulikizga, ndipo ŵakwamba kung’ora Yesu cifukwa cakuti iwo ŵakutemwa ndalama. Ntheura iyo wakuti kwa iwo: “Imwe ndimwe mukujipima kuŵa ŵarunji panthazi pa ŵanthu, kweni Ciuta wakumanya mitima yinu; cifukwa ico nchakuzirwa pakati pa ŵanthu nchinthu cakuseluska pamaso pa Ciuta.”

Nyengo yakwana kuti vinthu visinthe ku ŵanthu ŵasambazi, ŵamazaza mu ndyali, ndiposo ŵakudangilira mu visopa. Iwo ŵakhizgikenge. Ndipouli, ŵanthu awo ŵakumanya kuti mbakusoŵerwa mwauzimu ŵakwezgekenge. Yesu wakulongosora umo vinthu visinthirenge apo wakuyowoya na Ŵafarisi kuti:

“Dango na ivyo Nchimi zikalemba vikapharazgika mpaka pa Yohane [Mbapatizi]. Kufuma nyengo yira ufumu wa Ciuta ukupharazgika nga ni makani ghawemi, ndipo mtundu uliwose wa munthu ukulimbalimba kulazga kuko. Nadi, nchipusu kuti kucanya na caru capasi vimare kuluska kuti kacigaŵa kamoza ka Dango kaleke kufiskika.”

Ŵalembi na Ŵafarisi ŵakujikuzga cifukwa ŵakuti ŵakudemelera ku Dango la Mozesi. Kumbukani kuti apo Yesu wakajura maso gha munthu munyake mu Yerusalemu, iwo ŵakajikuzga kuti: “Ise tili ŵasambiri ŵa Mozesi. Tikumanya kuti Ciuta wakayowoya kwa Mozesi.” Kweni sono Dango la Mozesi lafiska cilato cake ca kulongozgera ŵakujiyuyura kwa Themba lakusoleka na Ciuta, Yesu Khristu. Ntheura kwambira pa uteŵeti wa Yohane, ŵanthu wose, comenecomene ŵakujiyuyura na ŵakavu, ŵakulimbalimba kuti ŵaŵe mu Ufumu wa Ciuta.

Pakuti Dango la Mozesi sono likufiskika, nchakukhumbikwaso yayi kulilondezga. Dango likuzomerezga kupatana pa vifukwa vyakupambanapambana, kweni sono Yesu wakuti: “Waliyose uyo wakupata muwoli wake na kutora munyake wakucita uleŵi, ndipo uyo watora mwanakazi wakupatika ku mfumu wake wakucita uleŵi.” Mazgu agha ghakwenera kuti ghakuŵakwiyiska comene Ŵafarisi, comenecomene pakuti iwo ŵakuzomerezga kupatana pa vifukwa vinandi!

Pakulutilira kuyowoya na Ŵafarisi, Yesu wakuyowoya ntharika ya ŵanthu ŵaŵiri awo vinthu vikuŵasinthira mwamabuci. Kasi mungamanya awo ŵanthu aŵa ŵakwimira, ndipo kasi kusintha kwa vinthu ng’anamuro lake ndakuti wuli?

Yesu wakulongosora kuti: “Munthu yunji wakaŵa musambazi, ndipo wakavwaranga malaya ghachesamu na salu ziwemi, wakasangwanga zuŵa na zuŵa na vyapacanya. Kweni wakupempheska yunji zina lake Lazaro wakaŵikikanga pa cipata cake, wakuzura na vilonda ndipo wakadokeranga kukhutiskika na vinthu ivyo vikambotokanga kufuma pa thebulu la munthu musambazi. Enya, ncheŵe nazo zikizanga na kumyanga vilonda vyake.”

Apa Yesu wakuzunura munthu musambazi kwimira ŵalongozgi ŵa cisopa ca Ŵayuda, Ŵafarisi na ŵalembi kweniso Ŵasaduki na ŵalara ŵa ŵasofi. Iwo mbasambazi mu maudindo pa vinthu vyauzimu ndipo ŵakucita nga umo munthu musambazi wakucitira. Malaya ghawo ghachesamu ghakwimira maudindo ghawo, ndipo salu zawo ziwemi zituŵa zikwimira kujirunjiska.

Gulu la munthu musambazi lakujikuzga ili likupepura ŵakavu, panji ŵanthu bweka, likuŵacema kuti ‛am ha·’aʹrets, panji kuti ŵanthu ŵapasi. Ntheura Lazaro munthu wakupempheska wakwimira ŵanthu aŵa, ŵeneawo ŵalongozgi ŵa visopa ŵakuŵanora cakurya cakwenelera cauzimu na maudindo. Nakuti nga ni Lazaro, uyo wali na vilonda thupi lose, ŵanthu bweka ŵakuyuyulika nga ni para mbalwari mwauzimu ndiposo ŵakwenelera kukhala na ncheŵe. Kweni ŵa gulu la Lazaro ŵali na njara na nyota ya cakurya cauzimu, ntheura ŵali pa cipata kuti ŵapokeko tumaluvuvu twa cakurya cauzimu uto tukuwa kufuma pa thebulu la munthu musambazi.

Sono Yesu wakulongosora umo vinthu vikusinthira ku munthu musambazi na Lazaro. Kasi ni vici ivyo vikusintha, ndipo vikwimira vici?

Vinthu Vikusintha ku Munthu Musambazi na Lazaro

Munthu musambazi wakwimira ŵalongozgi ŵa cisopa awo ŵakupokera maudindo pa vinthu vyauzimu, ndipo Lazaro wakwimira ŵanthu bweka awo ŵali na njara ya cakurya cauzimu. Yesu wakulutilira na nkhani yake, wakulongosora umo vinthu vikusinthira mwamabuci ku ŵanthu aŵa.

Yesu wakuti: “Sono nyengo yikati yajumphapo, wakupempheska yura wakafwa ndipo wakatoleka na ŵangelo kuya mu cifuŵa ca Abrahamu. Kweniso munthu musambazi wakafwa na kusungika. Ndipo mu Hadesi wakinuska maso ghake, uku wakuyuzgika, ndipo wakawona Abrahamu patali na Lazaro mu cifuŵa pamoza na iyo.”

Pakuti munthu musambazi na Lazaro mbanthu ŵanadi yayi kweni ŵakwimira magulu gha ŵanthu, ipo nyifwa yawo nayo njakuyelezgera waka. Kasi nyifwa yawo yikwimira vici?

Yesu wamalizga waka kuyowoya za kusintha kwa vinthu mwa kuyowoya kuti ‘Dango na ivyo Nchimi zikalemba vikapharazgika mpaka pa Yohane Mbapatizi, kweni kufuma nyengo yira ufumu wa Ciuta ukupharazgika.’ Ntheura pakuti vinthu vyasintha kwa munthu musambazi na Lazaro, ŵakuŵa nga kuti ŵafwa. Ndipo ivi vikucitika cifukwa ca upharazgi wa Yohane na Yesu Khristu.

Ŵanthu ŵakujiyuyura na ŵakupera awo ŵali nga ni Lazaro ŵakufwa ku njara yauzimu iyo ŵakaŵa nayo ndipo ŵakwamba kutemweka na Ciuta. Apo pakwamba ŵakagomezganga tumaluvuvu uto tukawanga kufuma pa thebulu lauzimu la ŵalongozgi ŵa visopa, sono ŵakukhorwa na unenesko wa mu Malemba uwo Yesu wakuŵasambizga. Ntheura ŵakutolekera mu cifuŵa, panji kuti malo ghawemi gha Abrahamu Mulara, Yehova Ciuta.

Kweni awo ŵali nga munthu musambazi Ciuta wakuŵatinkha cifukwa ŵacali kukana uthenga wa Ufumu uwo Yesu wakusambizga. Ntheura ŵakufwa ku malo ghawo ghakuwoneka ghakuzirwa agho ŵakaŵa nagho. Nakuti ŵakuŵa nga ni para ŵakuyuzgika. Sono pulikizgani, apo munthu musambazi wakuyowoya kuti:

“Ŵadada Abrahamu, muŵe nane na cisungusungu ndipo tumani Lazaro kuti wabizge songo ya munwe wake mu maji na kuzizimiska lulimi lwane, cifukwa nkhukomwa mu moto uwu wakugolera.” Uthenga wa ceruzgo ca Ciuta ico cili nga ni moto, uwo ŵasambiri ŵa Yesu ŵakupharazga ndiwo ukuyuzga ŵanthu awo ŵali mu gulu la munthu musambazi. Ŵakukhumba kuti ŵasambiri ŵaleke kupharazga uthenga uwu, kuti ŵapumulepo kuyuzgika.

“Kweni Abrahamu wakati, ‘Wamwana, kumbuka kuti ukapokerathu vinthu vyako viwemi mu nyengo ya umoyo wako, kweni Lazaro mwakuyana waka wakapokera vinthu vyakupweteka. Ndipouli, sono wakusanguluskika kuno kweni iwe ukukomwa. Ndipo padera pa vinthu vyose ivi, cibuwu cikuru caŵikika pakati pa ise na imwe mwaŵanthu, mwakuti awo ŵakukhumba kwenda kufuma kuno kuya kwa imwe mwaŵanthu ŵangacita cara, nesi ŵanthu ŵangambuka cara kufuma uko kwiza kwa ise.’”

Nchiwemi na cakwenelera nadi kuti vinthu vyasintha mwamabuci pakati pa gulu la Lazaro na gulu la munthu musambazi! Vinthu vikusintha myezi yicoko waka, pa Pentekoste mu 33 C.E., apo phangano liphya likunjira mu malo gha phangano lakale la Dango. Pa nyengo iyi, vikuwoneka makora kuti ŵasambiri ndiwo ŵakutemweka na Ciuta, kuti Ŵafarisi na ŵalongozgi ŵanyake ŵa cisopa yayi. Ntheura “cibuwu cikuru” ico cikupatura munthu musambazi wakuyelezgera ku ŵasambiri ŵa Yesu cikwimira ceruzgo caurunji ca Ciuta, ico cikusintha yayi.

Kufuma apo, munthu musambazi wakulomba ‘Abrahamu’ kuti: “Mumutume [Lazaro] ku nyumba ya ŵadada, pakuti nili na ŵana ŵanyane ŵankhondi.” Ntheura munthu musambazi wakuzomera kuti wali paubwezi na dada munyake, uyo ni Satana Dyabulosi. Munthu musambazi wakulomba kuti Lazaro wagowozgeko uthenga wa ceruzgo ca Ciuta mwakuti ‘ŵana ŵanyake ŵankhondi,’ panji ŵabwezi ŵake awo wakasopanga nawo, ŵaleke kwiza mu “malo agha gha kuyuzga.”

“Kweni Abrahamu wakati, ‘Ŵali na mabuku gha Mozesi na Zinchimi; ŵapulikizge ku agha.’” Enya, usange ‘ŵana ŵanyake ŵankhondi’ ŵakukhumba kuti ŵaleke kuyuzgika, ŵakwenera kupulikira ivyo Mozesi na Zinchimi ŵakalemba, ivyo vikulongora kuti Yesu ni Mesiya na kuŵa ŵasambiri ŵake. Kweni munthu musambazi wakukana wakuti: “Cara nadi, ŵadada Abrahamu, kweni usange yunji wafuma ku ŵakufwa waluta kwa iwo ŵamupera.”

Ndipouli, wakuphalirika kuti: “Usange ŵakupulikizga cara ku mabuku gha Mozesi na Zinchimi, ŵamukhorwa cara usange yunji wawuka ku ŵakufwa.” Ciuta wapelekenge vimanyikwiro vyapadera panji minthondwe yayi kuti wakhorweske ŵanthu. Usange ŵakukhumba kuti waŵatemwe, ŵakwenera kuŵazga na kulondezga ivyo vili mu Malemba. Luka 16:14-31; Yohane 9:28, 29; Mateyu 19:3-9; Ŵagalatiya 3:24; Ŵakolose 2:14; Yohane 8:44.

▪ Cifukwa wuli nyifwa ya munthu musambazi na Lazaro njakuyelezgera waka, ndipo nyifwa iyi yikwimira vici?

▪ Kasi Yesu wakulongora kuti vinthu vikusintha wuli kwambira pa uteŵeti wa Yohane?

▪ Kasi nchivici cikwenera kuwuskikapo pamanyuma pa nyifwa ya Yesu, ndipo ici cikhwaskenge wuli nkhani ya kupatana?

▪ Mu ntharika ya Yesu, kasi munthu musambazi wakwimira anjani, ndipo Lazaro wakwimira anjani?

▪ Kasi munthu musambazi wakuyuzgika wuli, ndipo wakulomba kuti wapumuzgikeko na vici?

▪ Kasi “cibuwu cikuru” cikwimira vici?

▪ Kasi wiske mweneco wa munthu musambazi ni njani, ndipo ŵana ŵanyake mbanjani?