Cipaturo 80

Viŵaya na Muliska

YESU wiza ku Yerusalemu ku Ciphikiro ca Kupatulira Tempele, panji kuti Hanuka, ico cikucitika kuti ŵakondwelere kupatuliraso tempele kwa Yehova. Mu 168 B.C.E., pafupifupi vilimika 200 kumasinda, Antiochus IV Epiphanes wakapoka Yerusalemu na kunanga tempele ndiposo jochero lake. Ndipouli, pakati pajumpha vilimika vitatu, Yerusalemu wakapokekaso ndipo tempele likapatulirikaso. Kufuma apo, cikondwelero ca kupatuliraso tempele cikacitikanga cilimika cilicose.

Ciphikiro ca Kupatulira Tempele ici cikucitika pa Kislevu 25, mwezi Waciyuda uwo pa kalendara yithu yasono nkhuumaliro kwa Novembala ndiposo kukwambilira kwa Disembala. Ntheura, kwakhala mazuŵa ghakujumphirako pacoko pa 100 kuti Paska lapadera licitike mu 33 C.E. Cifukwa cakuti iyi ni nyengo yakuzizima, mpositole Yohane wakuyicema “nyengo ya ciwuvi.”

Sono Yesu wakuyowoya ntharika iyo wakuzunuramo viŵaya vitatu ndiposo mulimo wake pakuŵa Muliska Muwemi. Ciŵaya cakwamba ico wakuyowoya cikukhwaskana na phangano la Dango la Mozesi. Dango ili likaŵa nga ni luŵigho, kupatura Ŵayuda ku maluso ghaukazuzi gha ŵanthu awo mukaŵavya mu phangano lapadera ili na Ciuta. Yesu wakulongosora kuti: “Nadi, nadi nkhumuphalirani, Uyo wakuleka kunjira pa mulyango wa ciŵaya ca mberere, kweni wakukwera pa malo ghanji, iyo uyu ni munkhungu na wakupoka vyaŵene. Kweni uyo wakunjira pa mulyango ni muliska wa mberere.”

Ŵanji ŵakiza na kuyowoya kuti ndiwo Mesiya, panji kuti Khristu, kweni ŵakaŵa muliska mweneco yayi, uyo Yesu wakulutilira kumulongosora kuti: “Mulinda wa pa mulyango wakumujulira iyo uyu, ndipo mberere zikupulika mazgu ghake, ndipo wakucema mberere zake mazina na kuzilongozgera kuwaro. . . . Mulendo zimulondezgenge cara kweni zimucimbirenge, cifukwa zikumanya cara mazgu gha ŵalendo.”

“Mulinda wa pa mulyango” wa ciŵaya cakwamba wakaŵa Yohane Mbapatizi. Pakuŵa mulinda wa pa mulyango, Yohane ‘wakajulira’ Yesu mulyango apo wakamulongora ku mberere izo wazilongozgerenge ku ulyero. Mberere izi, izo Yesu wakuzicema na mazina na kuzilongozgera kuwaro, paumaliro wakuzinjizga mu ciŵaya cinyake, nga umo wakulongosolera kuti: “Nadi, nadi nkhumuphalirani, Ndine mulyango wa mberere,” ndiko kuti, mulyango wa ciŵaya ciphya. Apo Yesu wakwambiska phangano liphya na ŵasambiri ŵake na kuŵapungulira mzimu utuŵa kufuma kucanya pa Pentekoste wakulondezgapo, iwo ŵakunjira mu ciŵaya ciphya ici.

Pakulutilira kulongosora mulimo wake, Yesu wakuti: “Ndine mulyango; yose uyo wakunjira pa ine wazamuponoskeka, ndipo wazamunjira na kufuma na kusanga ulyero. . . . Ine nili kwiza kuti ŵaŵe na umoyo ndipo ŵaŵe nawo mwakuzara. . . . Ndine muliska muwemi, ndipo nkhumanya mberere zane ndipo mberere zane zikunimanya, nga ni umo Ŵadada ŵakumanyira ine ndipo nane nkhuŵamanya Ŵadada; ndipo nkhupeleka umoyo wane cifukwa ca mberere.”

Ni kale viŵi yayi, Yesu wakakhwimiska ŵalondezgi ŵake kuti: “Kopa cara, kamskambo kacoko, cifukwa Ŵawiskemwe ŵazomerezga kumupani ufumu.” Kamskambo kacoko aka, ako paumaliro kakukwana 144,000, kakunjira mu ciŵaya ciphya ici, panji kuti ciŵaya caciŵiri. Kweni Yesu wakulutilira kuti: “Nili nazo mberere zinyake, izo ni za ciŵaya ici cara; izo nazo nkhwenera kuzitora, ndipo zipulikenge mazgu ghane, ndipo ziŵenge mskambo umoza, muliska yumoza.”

Pakuti “mberere zinyake” ni za “ciŵaya ici cara,” zikwenera kuŵa za ciŵaya cinyake, cacitatu. Viŵaya viŵiri vyaumaliro ivi, vikuya ku malo ghakupambana. Awo ŵali mu ciŵaya ca “kamskambo kacoko” ŵamuwusa lumoza na Khristu kucanya, ndipo ŵa “mberere zinyake” awo ŵali mu ciŵaya cinyake ŵazamukhala mu Paradiso pa caru capasi. Nangauli zili mu viŵaya viŵiri, mberere izi zilije sanji, nesi kujiwona kuti ŵazikheta, cifukwa nga umo Yesu wakuyowoyera “ziŵenge mskambo umoza” pasi pa “muliska yumoza.”

Muliska Muwemi, Yesu Khristu, wakupeleka umoyo wake cifukwa ca mberere za viŵaya vyose viŵiri. Iyo wakuti: “Nkhuwupeleka mwa namwene. Nili na mazaza gha kuwupeleka, ndiposo nili na mazaza gha kuwupokeraso. Dango la kucita ici nkhapokera kwa Ŵadada.” Apo Yesu wakuyowoya ivi, Ŵayuda ŵakwamba kugaŵikana.

Ŵanandi mu mzinda ŵakuti: “Wali na ciŵanda ndipo ngwakufuntha. Cifukwa wuli mukumupulikizga?” Kweni ŵanji ŵakuzgora kuti: “Agha ni mazgu gha munthu wakukoleka na ciŵanda cara.” Ndipo pakuyowoya za ico cikacitika myezi iyo yajumpha, apo Yesu wakacizga munthu wakubabika wacibulumutira, ŵakusazgirapo kuti: “Kasi ciŵanda cingajura maso gha ŵanthu ŵacibulumutira?” Yohane 10:1-22; 9:1-7; Luka 12:32; Uvumbuzi 14:1, 3; 21:3, 4; Salmo 37:29.

▪ Kasi Ciphikiro ca Kupatulira Tempele nchivici, ndipo cikucitika pawuli?

▪ Kasi ciŵaya cakwamba ni nchi, ndipo mulinda wake wa pa mulyango ni njani?

▪ Kasi mulinda wa pa mulyango wakumujulira wuli Muliska, ndipo pamanyuma mberere zikunjira mu vici?

▪ Kasi mbanjani awo ŵali mu viŵaya viŵiri vya Muliska Muwemi, ndipo ŵakuŵa miskambo yilinga?