Cipaturo 2

Kuzgani Yehova nga ni Ciuta Waunenesko Yekha

1. Kasi Ciuta waunenesko yekha ni njani?

 BAIBOLO likuyowoya kuti nangauli pali ŵanandi awo ŵakucemeka kuti ŵaciuta, “kweni kwa ise kuli Ciuta yumoza, Ŵawiske.” (1 Ŵakorinte 8:5, 6) “Ciuta yumoza” uyu ni Yehova, Mlengi wa vintu vyose. (Duteronome 6:4; Civumbuzi 4:11) Pakuyowoya za iye, Yesu wakati: “Ciuta wane na Ciuta winu.” (Yohane 20:17) Iye wakakolerana na Moses, uyo wakati: “Yehova ndiye Ciuta, palije munyake padera pa iye.” (Duteronome 4:35) Yehova ngwapacanya comene kuruska vintu vyose ivyo vikusopeka, nga ni vikozgo, ŵantu, panji murwani wake Satana Diabolosi uyo ni “ciuta wa caru cino.” (2 Ŵakorinte 4:3, 4) Mwakupambana na vyose ivi, Yehova ndiye, nga ni umo Yesu wakayowoyera, ‘Ciuta waunenesko yekha.’—Yohane 17:3.

2. Peneapo tikusambira za Ciuta, kasi umoyo withu ukwenera kukhwaskika wuli?

² Ŵantu awo ŵakusambira na kuwongera mikhaliro yiweme ya Ciuta, pamoza na ivyo wacita na ivyo waticitirenge muntazi, ŵakuguzikira kwa iye. Peneapo citemwa cawo pa Yehova cikukura, ŵakukhuŵirizgika kuti ŵamukuzge. Mwauli? Ntowa yimoza ndiyo mwakuphalirako ŵanji za iye. Pa Ŵaroma 10:10 pakuti: “Na mlomo [muntu] wakuzomera kufika ku mphonokwa.” Ntowa yinyake ndiyo kumurondezga mu mazgu na vyakucita. “Muŵe ŵakumuyezga Ciuta, nga mbana ŵakutemweka,” ndimo pakuyowoyera pa Ŵaefeso 5:1. Kuti ticite ici mwakukwana, tikwenera kumanya Yehova umo waliri.

3. Kasi mikhaliro yikuru ya Ciuta ni njini?

 ³ Mu Baibolo lose, muli mazgu ghanandi agho ghakuvumbura mikhaliro yapadera ya Ciuta. Mikhaliro yake yikuru yinayi ni vinjeru, urunji, nkongono, na citemwa. “Kwa Ciuta kuli vinjeru.” (Job 12:13) “Ntowa zake zose ndi urunji.” (Duteronome 32:4) Iye “ngwakukhora mu nkongono.” (Yesaya 40:26) “Ciuta nkutemwa.” (1 Yohane 4:8) Ndipouli, pa mikhaliro ya Ciuta yikuru iyi, kasi wapadera comene ni ngu, uwo ukumumanyikwiska comene kuruska yinyake yose?

“Ciuta Nkutemwa”

4. Kasi ni mukhaliro wa Ciuta ngu uwo ukamupangiska kuti wapange vintu vyose?

⁴ Aghanaghanirani ico cikapangiska Yehova kuti walenge cilengiwa cose, ŵangelo ŵa vinjeru na ŵantu. Kasi cikaŵa cifukwa ca vinjeru panji nkongono? Yayi, nangauli Ciuta wakagwiriskira ncito vintu ivi pakulenga, kweni ndivyo vikamupangiska cara. Ndipo urunji wake kuti ukathemba pa kugaŵirako ŵanji cawanangwa ca umoyo cara. M’malo mwake, citemwa ca Ciuta ndico cikamupangiska kuti ŵanji nawo ŵasangwe na umoyo nga ni vilengiwa vyamahara. Citemwa ndico cikamutuma kuŵa na cilato cakuti ŵantu ŵakupulikira ŵazakakhale mu Paradiso kwamuyirayira. (Genesis 1:28; 2:15) Citemwa cikamupangiska kuti wapange manozgero gha kuwuskapo cilango ico cikiza pa ŵantu cifukwa ca kwananga kwa Adamu.

5. Mwakuyana na Baibolo, kasi ni mukhaliro wuli uwo ni wuntu wa Yehova, ndipo cifukwa wuli?

⁵ Mwanteura, pa mikhaliro yose ya Ciuta, wapadera comene ncitemwa cake. Ndiwo wuntu wake. Nangauli vinjeru, urunji, na nkongono ni mikhaliro yakuzirwa, kweni Baibolo likuyowoyapo cara kuti Yehova ni mikhaliro iyi.  Kweni likuyowoya kuti ncitemwa. Enya, wuntu wa Yehova ncitemwa. Ici ncitemwa cakuzikika pa vipimo vya kakhaliro, maghanoghano yayi. Citemwa ca Ciuta ncakuzikika pa unenesko na urunji. Ici ncitemwa capacanya comene, nga ni umo carongorekera na ciyerezgero ca Yehova Ciuta iye mwene. Ncitemwa cambura uryezi ndipo nyengo zose cikurongoreka mu vyakucita.

6. Ncivici cikupangiska kuti kuŵe kwamacitiko kurondezga Ciuta, nangauli iye ngwapacanya kwa ise?

⁶ Ni mukhaliro wa citemwa uwu uwo ukutipangiska kuti timurondezge. Cifukwa cakuti ndise vilengiwa vyapasi ndiposo ŵakwananga, tingaghanaghana kuti tingafiska cara kurondezga Ciuta. Kweni paliso ciyerezgero cinyake ca citemwa ca Ciuta: Iye wakumanya kupereŵera kwithu ndipo wakukhumba kuti ticite vintu ndendende cara. Wakumanya kuti tiri kutali na urunji. (Salmo 51:5) Ndico cifukwa cake pa Salmo 130:3, 4 pakuti: “Usange imwe, A Yehova, muŵanikenge maubendezi, kasi ndinjani wangima, Fumu [Yehova]? Kweni kuli cigowokero na imwe.” Enya, Yehova ni “Ciuta wa lusungu na ucizi, wakukuntirapo, wakuzara na uweme.” (Exodus 34:6) “Imwe, A Yehova, ndimwe muweme, ndipo mukugowokera.” (Salmo 86:5) Mwee, nagho ni mazgu gha kupembuzga! Kuteŵetera Ciuta wa nga ni uyu na kupwerereka mwacitemwa ndiposo mwalusungu na Iye ncintu ca kupumuzga comene!

7. Kasi citemwa ca Yehova cikuwoneka wuli mu ivyo wali kulenga?

⁷ Citemwa ca Yehova cikuwonekaso mu ivyo wali kulenga. Aghanaghanirani vintu viweme vinandi ivyo Yehova wali kutipa kuti tisangwe navyo, nga ni mapiri ghakutowa, lusukuti, na nyanja. Wali kutipa vyakurya vyakupambana-pambana kuti tisangwe na kunowa kwake ndiposo kuti tiŵe na umoyo. Kusazgirapo apa, wali kutipa maluŵa ghakutowa na nyama zakupambana-pambana.  Wali kulenga vintu ivyo vikusanguluska ŵantu, nangauli wakeneranga kucita ntena cara. Mbunenesko nadi kuti tingasangwa mwakukwana yayi na cilengiwa cake cifukwa tikukhala mu caru ciheni ici nakutiso ndise ŵambura urunji. (Ŵaroma 8:22) Kweni aghanaghanirani waka ivyo Yehova wazamuticitira mu Paradiso! Wamasalmo wakutisimikizgira kuti: “Mukujura woko linu na kukhorweska camoyo cose.”—Salmo 145:16.

8. Kasi cirongorero cikuru cakuti Yehova wakutitemwa ncici?

⁸ Kasi cirongorero cikuru cakuti Yehova wakutemwa ŵantu ncici? Baibolo likurongosora kuti: “Ciuta wakamanca kucitemwa caru, rekani wakapereka Kananda wake, mwakuti yose uyo wakupulikana nayo wareke kutayika, kweni waŵenge na umoyo wamuyirayira.” (Yohane 3:16) Kasi Yehova wakacita ici cifukwa ca uweme wa ŵantu? Pa Ŵaroma 5:8 pakuzgora kuti: “Ciuta wakuphara kutemwa kwa iyo mwene uko wakatitemwa nako, kwakuti, tikaŵa ticali ŵakwananga, Kristu wakatifwira.” Enya, Ciuta wakatuma Mwana wake ku caru capasi kuti wazakapereke umoyo wake sembe ya kutiwombora ku kwananga na nyifwa. (Mateyu 20:28) Ici cikajura ntowa yakuti ŵantu awo ŵakutemwa Ciuta ŵazakasange umoyo wamuyirayira. Ciuta wakutemwa waliyose uyo wakukhumba kucita khumbo lake, pakuti Baibolo likutiphalira kuti: “Ciuta ndi murumbacisko cara, kweni mu mitundu yose uyo wakumopa na kucita urunji ngwa mapokerereko kwa iyo.”—Milimo 10:34, 35.

9. Kasi tikwenera kukhwaskika wuli na fundo yakuti Yehova wapereka Mwana wake kuŵa ciwombolero cithu?

⁹ Kasi fundo yakuti Yehova wapereka Mwana wake kuŵa ciwombolero cithu na kujura ntowa ya umoyo wamuyirayira, yikwenera kukhwaska wuli ivyo tikucita mu umoyo withu lero? Yikwenera kukuzga citemwa cithu  pa Ciuta waunenesko, Yehova. Panyengo yeneiyo pera, yikwenera kutipangiska kupulikira Yesu, uyo wakwimira Ciuta. “[Yesu] wakaŵafwira ŵose mwakuti aŵo mbamoyo, ŵareke kujikhalira ŵeka, kweni mweneuyo wakaŵafwira.” (2 Ŵakorinte 5:15) Ncakukondweska comene kurondezga marwayo gha Yesu, cifukwa wakaŵa ciyerezgero ciweme pakurondezga citemwa na lusungu lwa Yehova. Ici cikurongoreka na ivyo Yesu wakayowoya ku ŵakujicefya, iye wakati: “Zani kwa ine mose imwe mukulemerwa na kuzotofyeka, ndipo ine nditi ndimupumuzganinge. Jitorerani goriwori lane, ndipo musambire kwa ine; cifukwa ndine wakuzika na wakujipepura mu mtima: ndipo muti musangenge kuvukuka ku mizimu yinu. Cifukwa goriwori lane ndipusu, na katundu wane ndi muyuyu.”—Mateyu 11:28-30.

Kurongora Citemwa ku Ŵanji

10. Kasi zinyake mwa ntowa izo tingarongorera kuti tikutemwa Ŵakristu ŵanyithu ni zini?

¹⁰ Kasi tingarongora wuli kuti tikutemwa Ŵakristu ŵanyithu nga ni umo Yehova na Yesu ŵakutitemwera? Wonani ntowa zinandi izo tingacitira ici: “Kutemwa kukuzizipizga, ndipo nkwa lusungu; kutemwa kuti kukuŵinirira cara; kutemwa kuti kukujirumba cara, kuti kukutukumuka cara, kuti kukucitira nkaza cara, kuti kukupenja vyake pera cara, kuti kukutopoka moyo cara, kuti kukukontora uheni cara; kuti kukusekerera na kuwura-urunji cara, kweni kukusekererana na unenesko; kukukuntirapo vyose, kukupulikana vyose, kukugomezga vyose, kukuzizipizgapo vyose. Kutemwa kuti kukupereŵera cara.”—1 Ŵakorinte 13:4-8; 1 Yohane 3:14-18; 4:7-12.

11. Mbanjani ŵanyake awo tikwenera kuŵatemwa, ndipo mwauli?

¹¹ Kasi mbanjani ŵanyake awo tikwenera kutemwa, ndipo mwauli? Yesu wakati: ‘Nteura rutaninge mukasambizge  mitundu yose, mukaŵabapatize mu zina la Ŵawiske na la Mwana na la mzimu utuŵa: muŵasambizge kukoreska vyose ivyo ndamulangulirani.’ (Mateyu 28:19, 20) Ici cikusazgapo kupharazgira awo Mbakristu ŵanyithu cara za makani ghaweme gha caru cipya ca paradiso ico cikwiza. Yesu wakarongora pakweru kuti citemwa cithu cikwenera kugota pa Ŵakristu ŵanyithu pera cara, cifukwa wakati: “Usange mukutemwa aŵo ŵakumutemwani [pera], muli na njombe uli? Asi ŵamsonko naŵo ŵakucita ceneici? Ndipo usange mukutauzga ŵabali ŵinu pera, mukuruskirapoci ŵanji? Asi ŵamitundu naŵo ŵakucita ceneici?”—Mateyu 5:46, 47; 24:14; Ŵagalatiya 6:10.

‘Yendani mu Zina la Yehova’

12. Ncifukwa wuli zina la Ciuta likwenera kucemeka na iye pera?

¹² Ntowa yinyake iyo tingakuzgira Ciuta waunenesko ndiyo kumanya, kugwiriskira ncito, na kusambizga ŵanji zina lake lapadera, Yehova. Wamasalmo wakarongosora fundo iyi apo wakati: “Ŵamanye nadi kuti imwe pera mwaŵeneimwe zina linu ndi Yehova, ndimwe Wapacanyapose mu vyaru vyose.” (Salmo 83:18) Zina lakuti Yehova likung’anamura kuti “Wakupangiska kuŵako.” Wakuŵika vilato na kuvifiska. Ni Ciuta waunenesko yekha uyo wangaŵa na zina ili, cifukwa ŵantu ŵangasimikizga cara kuti ŵafiskenge ivyo ŵakukhumba. (Yakobe 4:13, 14) Ni Yehova pera uyo wangayowoya kuti mazgu ghake ‘ghasakatenge’ mu ico wakaghatumira. (Yesaya 55:11) Ŵantu ŵanandi ŵakukondwa para ŵawona zina la Ciuta kakwamba mu Mabaibolo ghawo na kusambira ico likung’anamura. (Exodus 6:3) Kweni ŵasangenge candulo na cimanyisko ici pekha usange ‘ŵendenge mu zina la Yehova muyaya na muyaya.’—Mika 4:5.

13. Kasi kumanya Yehova na kwenda mu zina lake kukusazgapo vici?

 ¹³ Pakuyowoya za zina la Ciuta, pa Salmo 9:10 pakuti: “Aŵo ŵakumanya zina linu ŵakumugomezgani.” Ici cikusazgapo vinandi kuruska waka kumanya zina lakuti Yehova, ceneico pa ico cekha kuti cikung’anamura kuti muntu wakutamira mwa iye cara. Kumanya zina la Ciuta kukung’anamura kupulikiska na kuwongera mtundu wa Ciuta uwo Yehova wali, kucindika muwuso wake, kupulikira marango ghake, na kutamira mwa iye mu vintu vyose. (Zintharika 3:5, 6) Mwakuyana waka, kwenda mu zina la Yehova kukusazgapo kujipatulira kwa iye na kumwimira iye nga ni musopi wake, kucita mwakuyana na khumbo lake mu umoyo withu. (Luka 10:27) Kasi ndimo mukucitira?

14. Usange tikukhumba kuteŵetera Yehova kwamuyirayira, kasi ncivici cinyake ico cikukhumbikwa kuruska waka kuwona uteŵeti nga ni mateu?

¹⁴ Usange tikukhumba kuteŵetera Yehova kwamuyirayira, pali vintu vinandi ivyo vikukhumbikwa kuruska waka kuwona uteŵeti nga ni mateu. Mpostole Paulos wakaromba Timote, uyo wakaŵa kuti waŵa wakuteŵetera Yehova kwa virimika vinandi, wakati: “Ujizgoŵezge kusopa-Ciuta.” (1 Timote 4:8) Kusopa kukufumira mu mtima ndipo kukucitika cifukwa ca kuwongera muntu uyo mukusopa. “Kusopa-Ciuta” ncirongorero cakuti muntu wakucindika Yehova. Kukurongora kumutemwa cifukwa ca ucindami wake wambura mpaka na ntowa zake. Kukutipangiska kukhumba kuwona kuti waliyose mphanyi wacindika zina lake. Tikwenera kuŵa ŵakusopa-Ciuta usange tikukhumba kwenda mu zina la Yehova, Ciuta waunenesko yekha, kwamuyirayira.—Salmo 37:4; 2 Petros 3:11.

15. Kasi tingasopa wuli Ciuta yekha?

¹⁵ Kuti titeŵetere Ciuta mwakuzomerezgeka, tikwenera kusopa iye yekha, cifukwa iye ni “Ciuta wa sanji.”  (Exodus 20:5) Cingacitika cara kutemwa Ciuta ndipo panyengo yeneiyo pera kutemwa caru ciheni ici, ico Satana ndiyo ciuta wake. (Yakobe 4:4; 1 Yohane 2:15-17) Yehova wakumanya makora mtundu wa muntu uwo waliyose wa ise wakuyezgayezga kuti waŵe. (Yeremiya 17:10) Usange tikutemwa nadi urunji, iye wakuwona ndipo watovwirenge kuti tizizipizge viyezgo ivyo tikukumana navyo zuŵa na zuŵa. Watovwirenge na mzimu wake utuŵa kuti titonde uheni uwo wazara comene mu caru ici. (2 Ŵakorinte 4:7) Watovwirengeso kuti tirutirire kuŵa na cipulikano cakukhora ca umoyo wamuyirayira pa caru capasi ca paradiso. Mwee, nawo mbuweme wa cilindizga ici! Tikwenera kuwongera comene cilindizga ici na kuteŵetera Yehova, Ciuta waunenesko na mtima wose, uyo wakupangiska cilindizga ici kuŵa camacitiko.

16. Kasi ncivici ico mukwenera kucita pamoza na ŵanji ŵanandi?

¹⁶ Ŵantu ŵanandi pa caru capasi ŵazomera na mtima wose ncemo ya wamasalmo uyo wakalemba kuti: “Kuzgani Yehova ’mwe, pamoza na ine! Tiyeni, titumpuske pamoza zina lake!” (Salmo 34:3) Yehova wakumucemani kuti namwe muŵe pakati pa mzinda uwo ukukulira-kulira wakufumira mu mitundu yose wa awo ŵakucita ici.

Kudumbiskana Mwakuweleramo

• Kasi Yehova ni muntu wa mtundu wuli? Kasi ni mwauli umo tasangira candulo cifukwa ca kupulikiska makora mikhaliro yake?

• Ni mwauli umo tingarongolera citemwa ku ŵanyithu?

• Kasi kumanya Yehova na kwenda mu zina lake kukusazgapo vici?

[Mafumbo]

 [Vithuzithuzi pa peji 14]

Cifukwa ca citemwa cake, Yehova ‘wazamujura woko lake na kukhorweska camoyo cose’