Cipaturo 6

Nkani Iyo Yikukhwaska Ise Tose

1, 2. (a) Ni nkani wuli iyo Satana wakawuska mu Edeni? (b) Kasi mazgu agho wakayowoya ghakang’anamuraci mwakuyana na nkani iyo?

 MUKUKHWASKIKA na nkani iyo njakuzirwa comene kwa muntu waliyose. Kuti muzakakhale na umoyo wamuyirayira kuntazi, vyose vikuthemba pa umo mucitirenge na nkani iyi. Nkani iyi yikayambika pa nyengo iyo cigaruka cikacitika mu Edeni. Pa nyengo yira Satana wakafumba Heva kuti: “Ŵati, kasi Ciuta wanena kuti, Mureke kurya vipambi vya makuni ghose ghamu munda?” Mwanakazi yura wakazgora mwakuyana na ivyo Ciuta wakamuphalira za khuni lira, Ciuta wakati: “Mungaryanga, . . . mzire mufwe.” Pamanyuma pake Satana wakasuska Yehova mwakuyowoya utesi, iye wakayowoya kuti umoyo wa Heva panji Adamu kuti ukathembanga pa kupulikira Yehova yayi. Satana wakayowoya kuti Ciuta wakaŵanora cintu ciweme comene ŵantu ŵara wakaŵalenga—mazaza ghakujiŵikira ŵekha vipimo vyakakhaliro. Satana wakayowoya mwankongono kuti: “Ciuta wakumanya kuti mu zuŵa leneilo timuryengepo maso ghinu tighajurikenge, timuŵenge nga ndi Ciuta, kumanya uweme na uheni.”—Genesis 3:1-5.

² Mazgu gha Satana ghakung’anamura kuti, ŵantu ntena ŵakufwasa comene usange ŵarondezgenge ivyo ŵakukhumba kuruska kurondezga marango gha Ciuta. Mwanteura iye wakasuska muwuso wa Ciuta. Ici cikawuska nkani yakuzirwa comene yakukhwaskana na muwuso wa Ciuta pa cilengiwa cose. Fumbo likaŵapo: Ncintu wuli ico nciweme ku ŵantu, kuwusika na Yehova panji kujiwusa ŵekha? Pa nyengo  yira, cikaŵa cipusu kwa Yehova kuti waparanye Adamu na Heva, kweni kacitiro aka ntena kakamazga makora yayi nkani ya muwuso. Anteura, mwakuzomerezga nyengo yitari kuti mtundu wa ŵantu urutilire kuŵapo, Ciuta warongora pakweru vyakufumapo ivyo vyaŵapo cifukwa ca kujiwusa ŵekha uko ŵantu ŵapanga na kukana kurondezga marango ghake.

3. Ni nkani wuli yaciŵiri iyo Satana wakawuska?

³ Kususka wenelero wa Yehova wa kuwusa uko Satana wakacita kukalekera mu Edeni pera yayi. Iye wakakayikira comene kuti ŵantu ŵangaŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova. Iyi yikaŵa nkani yaciŵiri iyo wakawuska. Suskano lake likakhwaska ŵana ŵa Adamu na Heva na ŵana ŵauzimu ŵa Ciuta, ndiposo Mwana muŵere wakutemweka comene wa Yehova. Mwaciyerezgero, mu nyengo ya Job Satana wakayowoya kuti awo ŵakuteŵetera Yehova ŵakucita nteura kuti ncifukwa cakuti ŵakutemwa Ciuta na muwuso wake yayi, kweni ŵakumuteŵetera pa nyengo yekha iyo vintu vikuŵayendera makora. Iye wakayowoyaso kuti para ŵantu ŵangakumana na masuzgo, mbwenu ŵalekenge kumuteŵetera Ciuta.—Job 2:1-6; Civumbuzi 12:10.

Ico Mdauko Wavumbura

4, 5. Kasi mdauko wavumburaci pakuyowoya za ŵantu awo ŵayezga kurunjika mendero ghawo?

⁴ Fundo yikuru yakukhwaskana na muwuso wa Ciuta ni iyi: Ciuta kuti wakalenga ŵantu kuti ŵajiwuse ŵekha na kufwasa na umoyo yayi. Kuti ŵasange candulo cikuru mu umoyo, iwo ŵakeneranga kurondezga marango ghaurunji gha Ciuta. Ncimi Yeremiya yikazomerezgana nagho mazgu agha: “A Yehova, nkumanya kuti ntowa ya muntu kuti yiri mwa iye yeka cara, kuti nkwa muntu uyo wakwenda cara kurunjika mendero ghake. A Yehova, mundiyeruzge.” (Yeremiya 10:23, 24) Anteura Mazgu gha Ciuta ghakuciska kuti: “Tamira mwa Yehova na mtima wako wose, ungeghamanga  ku umanyi wako wekha.” (Zintharika 3:5) Nga ni umo Ciuta wakalengera ŵantu kuti ŵarondezge marango gha vintu ivyo wakavilenga kuti ŵarutilire kuŵa ŵamoyo, iye wakaŵikaso marango gha kakhaliro, gheneagho usange ŵantu ŵangagharondezga mbwenu paŵenge kukolerana kukuru.

⁵ Mwaunenesko, Ciuta wakamanya kuti ŵantu ŵangaŵa na umoyo wakukondweska yayi para ŵangajiwusa ŵekha kwambura iye. Cifukwa ca kukhumba kuti ŵajiwuse ŵekha kwambura Ciuta, ŵantu ŵayambiska mawupu gha ndyari, gha vyacuma na cisopo. Mawupu ghakupambana-pambana agha ghapangiska ŵantu kuthiburana nyengo zose, ndipo cakufumapo cake caŵa ciwawa, nkondo na nyifwa. ‘Muntu wakupweteka munyake para wakuwusa.’ (Mupharazgi 8:9, NW) Ici ndico cacitika mu mdauko wose wa ŵantu. Nga ni umo Mazgu gha Ciuta ghakayowoyerathu, ŵantu ŵaheni na ŵakupusika ŵarutirira “kuhenipa.” (2 Timote 3:13) Virimika 100 ivyo vyajumpa ŵantu ŵarutiska pantazi comene luso lwa sayansi na vyamaronda, kweniso ŵakumana na masoka ghakofya comene kuruska kunyuma kose uku. Unenesko wa mazgu gha Yeremiya 10:23, wamanyikwa makoraghene—ŵantu ŵakalengeka kuti ŵarunjike mendero ghawo yayi.

6. Ni mwauli umo Ciuta wazamumazgira kujiyimira paŵekha uko ŵantu ŵacita?

⁶ Vyakufumapo viheni ivyo vyaŵapo cifukwa ca kukana kuwusika na Ciuta vyarongolerathu pakweru kuti muwuso wa ŵantu wungaŵa na vyakufumapo viweme yayi. Ni muwuso wa Ciuta wekha uwo ungiziska cimwemwe, umoza, na umoyo uweme. Mwakusazgirapo, Mazgu gha Ciuta ghakurongora kuti, kuzomerezga kwa Yehova kuti ŵantu ŵajiwuse ŵekha kwakhala pacoko waka kuti kumare. (Mateyu 24:3-14; 2 Timote 3:1-5) Sono-sono apa wazamumazga muwuso wa ŵantu na kwamba kuwusa caru cose capasi. Ucimi wa Baibolo ukuyowoya kuti: “Mu mazuŵa gha mathemba agha  [miwuso ya ŵantu iyo yilipo sono] Ciuta wa kucanya wati wimike uthemba [kucanya], uwo kuti wamkuparanyika cara muyirayira, panji mazaza ghake ghasidike ku fuko linyake cara [ŵantu ŵazamuwusaso yayi pa caru]. Wamkuteketa mauthemba ghose agha [agho ghalipo sono] na kughamara kweni uwu tiwimirire muyirayira.”—Daniel 2:44.

Kupona na Kunjira mu Caru Cipya

7. Peneapo muwuso wa Ciuta uzamumazga miwuso ya ŵantu, kasi ninjani uyo wazamupona?

⁷ Peneapo muwuso wa Ciuta uzamumazga miwuso ya ŵantu, kasi ninjani uyo wazamupona? Baibolo likuzgora kuti: “Ŵakunyoroka [awo ŵakukhozgera muwuso wa Ciuta] tiŵakharenge mu caru, na ŵaweme ŵakufikapo tiŵakharenge mumo; kweni ŵaheni [awo ŵakukana kukhozgera muwuso wa Ciuta] ŵadumulikenge mu caru.” (Zintharika 2:21, 22) Mwakuyana waka wamasalmo wakayowoya kuti: “Kwakhala kanyengo, ndipo muheni kuti tiwaŵepo cara; . . . Ŵakunyoroka ŵamkuhara caru na kukhala mwenemumo kwandanda.”—Salmo 37:10, 29.

8. Ni mwauli umo Ciuta wazamurongolera kuti iye ngwakwenelera kuŵa muwusi?

⁸ Pamanyuma pa kuparanya mgonezi wa Satana, caru cipya ca Ciuta cizamuyamba, mu caru ici muzamuŵavya ciwawa cilicose, nkondo, ukavu, kusuzgika, urwari na nyifwa; masuzgo ghose agha ghapereka wuzga ukuru comene pa ŵantu kwa virimika vikwi vinandi. Baibolo likurongosora makoraghene vintu viweme ivyo ŵantu ŵakupulikira ŵazamusangwa navyo: “[Ciuta] wafyurenge sozi lose ku maso ghaŵo; ndipo nyifwa kuti yiti yiŵengekoso cara; panji nesi citengero kuti citi ciŵengekoso cara, nesi kulira, panji nesi kuŵinya: cifukwa vyakudanga viri kuruta.” (Civumbuzi 21:3, 4) Kwizira mu Ufumu uwo ukuwusika na Kristu, Ciuta wazamurongora kuti Iye ngwakwenelera kuŵa Muwusi withu.—Ŵaroma 16:20; 2 Petros 3:10-13; Civumbuzi 20:1-6.

 Umo Ŵanji Ŵakacitira na Nkani Iyi

9. (a) Ni mwauli umo ŵantu ŵakugomezgeka kwa Yehova ŵawonera mazgu ghake? (b) Ni mwauli umo Nowa wakarongolera kugomezgeka kwake, ndipo tingatorapo sambiro wuli pa ivyo wakacita?

⁹ Kale kukaŵa ŵanarumi na ŵanakazi ŵakugomezgeka awo ŵakarongora kugomezgeka kwawo kwa Yehova na kumucindika nga ni Muwusi wawo mukuru. Iwo ŵakamanya kuti umoyo wawo ukathembanga pa kutegherezga na kupulikira ivyo iye wakayowoyanga. Nowa wakaŵa yumoza wa ŵantu ŵanteura aŵa. Ciuta wakayowoya kwa Nowa kuti: “Natema kumarizga ŵantu wose; . . . Jizengere cingaraŵa.” Nowa wakarondezga urongozgi wa Yehova. Nangauli ŵakacenjezgeka, ŵanji mwa ŵantu ŵa mu nyengo yake ŵakacitanga vintu nga ni para kucitikenge cintu cacilendo cilicose yayi. Kweni Nowa wakazenga cingaraŵa cikuru comene ndiposo wakapharazganga ku ŵanji za uweme wa ntowa zaurunji za Yehova. Mdauko wa nkani iyi ukurutilizga kuyowoya kuti: ‘Wakacita nteura Nowa; kwakulingana na umo Ciuta wakamuwuzgira, ndimo wakacitira.’—Genesis 6:13-22; Ŵahebere 11:7; 2 Petros 2:5.

10. (a) Ni mwauli umo Abrahamu na Sara ŵakakhozgera muwuso wa Yehova? (b) Ni sambiro wuli ilo tingatorapo pa ivyo Abrahamu na Sara ŵakacita?

¹⁰ Abrahamu na Sara ŵakaŵa ŵantu awo ŵakapereka ciyerezgero ciweme ca kukhozgera muwuso wa Yehova, iwo ŵakacita cilicose ico ŵakalangurika kucita. Iwo ŵakakhalanga mu msumba wa Ur, uwo ŵantu ŵake ŵakaŵa Ŵakalidi. Msumba uwu ukaŵa wakukhupuka comene. Kweni apo Yehova wakaphalira Abrahamu kuti warute ku caru cinyake, caru cacilendo, Abrahamu “wakaruta umo Yehova wakayowoyera kwa iye.” Mwambura kukayika, Sara wakakhalanga mwakukondwa comene—pakuti wakaŵa na nyumba, mabwezi na ŵabali ŵake. Ndipouli, iye wakajirambika kwa Yehova na kwa mfumu wake ndipo wakaruta ku caru ca Kenani  nangauli iye wakamanyanga yayi umo vintu vikaŵira mu caru cira.—Genesis 11:31–12:4; Milimo 7:2-4.

11. (a) Ni mu ukhaliro wuli uwo Moses wakakhozgera muwuso wa Yehova? (b) Ni sambiro wuli ilo tingatorapo pa nkani ya umo Moses wakacitira?

¹¹ Moses wakaŵa muntu munyake uyo wakakhozgera muwuso wa Yehova. Wakakhozgera muwuso uwu mu ukhaliro wakusuzga comene—suzgo lake likaŵa lakuti wakeneranga kuyowoya maso na maso na Faro wankhwesa. Moses kuti wakajithembanga yekha yayi. Ici cili nteura cifukwa tikumanya kuti wakakayikiranga kuti wakumanya kuyowoya makora. Kweni ndipera, wakapulikira Yehova. Cifukwa ca wovwiri wakufuma kwa Yehova na mukuru wake Aroni, Moses wakayowoya mwakuwerezga-werezga uthenga wa Yehova kwa Faro wankhwesa. Mwakusazgirapo, Ŵaisrayeli ŵanyake ŵakamunenanga comene Moses. Nangauli vintu vikaŵa nteura, Moses wakapulikira Yehova mwakucita vintu vyose ivyo wakaphalirika, ndipo kwizira mwa iye, mtundu wa Israyeli ukawombokwa na kufuma mu Egupto.—Exodus 7:6; 12:50, 51; Ŵahebere 11:24-27.

12. (a) Ncivici cikurongora kuti kuŵa wakugomezgeka kwa Ciuta kukusazgapo vinandi kuruska kucita waka vintu vyakulembeka vya Ciuta? (b) Ni mwauli umo kupulikiska makora mtundu wanteura uwu wa kugomezgeka kungatovwilira kuti tigwiriskire ncito lemba la 1 Yohane 2:15?

¹² Ŵantu awo ŵakaŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova kuti ŵakaghanaghananga kuti ŵakwenera kupulikira Ciuta mwakurondezga ivyo iye wali kulemba pera yayi. Peneapo muwoli wa Potifara wakayezga Kunyengelera Yosefe kuti wacite naye ureŵi, pa nyengo yira kukaŵavya dango lakulembeka la Ciuta lakukanizga ureŵi. Ndipouli, Yosefe wakamanya ndondomeko ya nthengwa kuti yikayambiskika na Yehova mu Edeni. Iye wakamanya kuti kugonana na muwoli wamwene cikaŵa cintu cambura kukondweska Ciuta. Yosefe kuti wakajifumbanga kuti wasange zgoro la utali wa nyengo  iyo Ciuta wakazomerezgera kuti iye wakhale mu Egupto yayi. M’malo mwake, iye wakarondezga ntowa za Yehova mwakuranguruka pa vintu ivyo vikarongora umo Ciuta wakacitira na ŵantu, ndipo pamanyuma pake wakacitanga vintu mwakuyana na khumbo la Ciuta kwizira pa vintu ivyo wakarangurukapo.—Genesis 39:7-12; Salmo 77:11, 12.

13. Ni mwauli umo Satana wakawonekera kuti ni mutesi pa nkani ya (a) Job? (b) Ŵahebere ŵatatu?

¹³ Ŵantu awo ŵakumumanya nadi Yehova kuti ŵakumuleka yayi para ŵakumana na viyezgo vikuru. Satana wakayowoya kuti para Job wangakavuka panji kurwara mbwenu wamulekenge Ciuta, nangauli Yehova wakarumbanga comene Job. Kweni Job wakarongora kuti Satana ni mutesi, nangauli Job wakamanyanga yayi cifukwa ico wakaŵira mu masuzgo ghakuru. (Job 2:9, 10) Virimika mahandiredi ghanandi vikati vyajumpapo, kuti wakhozgere fundo yake, Satana wakapangiska themba likari la ku Babulone kuti liwofye ŵawukirano ŵa Cihebere kuti ŵakomekenge mu ng’anjo yakunyeka usange ŵaleka kujikamira cikozgo ico themba lira likayimika. Ŵakati ŵacicizgika kuti ŵasankepo pakati pa kupulikira themba lira na kupulikira dango la Ciuta lakukanizga kusopa vikozgo, ŵawukirano ŵara ŵakayowoya mwacikanga kuti iwo ŵakasopanga Yehova, uyo wakaŵa Fumunkuru yawo. Iwo ŵakawona kuti kugomezgeka kwa Ciuta cikaŵa cintu cakuzirwa comene kuruska umoyo wawo!—Daniel 3:14-18.

14. Ncamacitiko wuli kuti taŵantu ŵambura urunji tirongore kugomezgeka kwithu kwa Yehova?

¹⁴ Mwakuranguruka pa viyerezgero vya ŵantu ŵakugomezgeka ivyo vyayowoyeka, kasi tingayowoya kuti, kuti muntu waŵe wakugomezgeka kwa Yehova wakwenera kuŵa murunji, panji muntu uyo wabuda mbwenu watondekerathu? Ndimo viliri yayi! Baibolo likutiphalira kuti pakaŵa nyengo zinyake apo Moses wakabudiskanga pakucita vintu. Nangauli Yehova wakakwiyanga na kacitiro kanteura aka, kweni iye wakamukana Moses yayi. Ŵapostole ŵa Yesu Kristu  nawo ŵakabudanga. Mwakughanaghanira zakwananga izo tiri kubabika nazo, Yehova wakukondweskeka nase usange tikulekera dala yayi kucita khumbo lake. Usange ncifukwa ca kutomboroka uko tiri nako ndiko kwatipangiska kuti tibude, ncakuzirwa kuti ting’anamuke mtima na kuleka kuwerezgaso ubudi wanteura uwo. Para tingacita nteura mbwenu tirongorenge kuti tikutemwa nadi ivyo Yehova wakuyowoya kuti ni viweme na kutinka ivyo iye wakutinka. Para tingaŵa na cipulikano mu sembe ya Yesu ya kutiwombora ku zakwananga, tingasangwa na ubwezi uweme na Ciuta.—Amosi 5:15; Milimo 3:19; Ŵahebere 9:14.

15. (a) Ni njani uyo wakarongora kugomezgeka kwakufikapo kwa Ciuta?, ndipo kacitiro kake kakarongoraci? (b) Tikutorapo sambiro wuli pa ivyo Yesu wakacita?

¹⁵ Kweni ndipera, kasi ncamacitiko yayi kuti ŵantu ŵaŵe ŵakugomezgeka comene ku muwuso wa Yehova? Zgoro la fumbo ili likaŵa nga ni “camucindindi” kwa virimika pafupifupi 4,000. (1 Timote 3:16) Adamu, nangauli wakalengeka murunji, wakapereka ciyerezgero ciweme yayi ca kujipereka kwa Ciuta. Ninjani uyo ntena wakarongora kujipereka? Mwanadi, ŵana ŵake ŵakwananga ŵangacita yayi. Muntu uyo wakeneranga kujipereka kwanteura uko wakaŵa Yesu Kristu. (Ŵahebere 4:15) Ivyo Yesu wakacita vikarongora kuti Adamu, uyo wakakhalanga mu nyengo iyo vintu vikaŵa makora comene, ntena wakarongora kugomezgeka kwake kose usange wakhumbenge kucita nteura. Suzgo kuti likaŵa umo iye wakalengekera na Ciuta yayi. Anteura Yesu Kristu ndiye ciyerezgero ico ise tingarondezga peneapo tikurondezga marango gha Ciuta ndiposo apo tikujipereka kwa Yehova iye mwene, Muwusi wa Cilengiwa cose.—Duteronome 32:4, 5.

Kasi Mucitenge Wuli?

16. Ncifukwa wuli nyengo zose tikwenera kuŵa maso pa nkani ya muwuso wa Yehova?

¹⁶ Waliyose lero wakukhwaskika na nkani ya muwuso.  Usange tayowoya kuti tiri ku cigaŵa ca Yehova, Satana wimikanenge nase. Iye wiziskenge masuzgo ghakupambana-pambana ndipo warutirizgenge kucita nteura mupaka ku umaliro wa mgonezi uwu. Tingasiwanga yayi. (1 Petros 5:8) Nkaro yithu ndiyo yikurongora cigaŵa ico tiri pa nkani yakukhwaskana na muwuso wa Yehova, ndiposo na nkani ya kugomezgeka kwa Ciuta mu nyengo ya viyezgo. Ncintu cawakawaka comene kuŵa wambura kugomezgeka cifukwa cakuti ŵantu ŵanandi mbambura kugomezgeka mu caru capasi. Kuti tiŵe ŵakugomezgeka tikukhumbikwira kuti tigwiriskirenge ncito ntowa zaurunji za Yehova mu umoyo withu.

17. Kasi ninjani uyo wakayambiska utesi na kwiba, ndipo ncifukwa wuli ise tikwenera kutceŵa mikhaliro iyi?

¹⁷ Mwaciyerezgero, tikwenera cara kurondezga Satana, uyo ni “wiske wa utesi.” (Yohane 8:44) Vintu vyose ivyo tikucita tikwenera kucita mwaunenesko. Mu caru ca Satana, ŵawukirano ŵakupusika ŵapapi ŵawo. Kweni ŵawukirano Ŵacikristu ŵakwenera kutceŵa ukhaliro wa nga ni uwu. Kukana kwanteura uku kukuvumbura utesi wa Satana wakuti ŵantu ŵa Ciuta ŵalekenge kuŵa ŵakugomezgeka para ŵakukumana na viyezgo. (Job 1:9-11; Zintharika 6:16-19) Mwakusazgirapo, pali ntowa zinyake za kacitiro ka bizinesi izo zingarongora muntu kuti wali ku cigaŵa ca “wiske wa utesi,” m’malo mwakuŵa ku cigaŵa ca Ciuta waunenesko. Ntowa zanteura izi tikwenera kuzitceŵa. (Mika 6:11, 12) Padera pa ivi, palije kwiba uko nkuweme, kwali muntu uyo wiba wanguŵa wakusoŵerwa comene; kwali nanga wangibira muntu wakukhupuka comene, nciheni nipera. (Zintharika 6:30, 31; 1 Petros 4:15) Usange uko tikukhala ŵantu ŵakwiba comene panji ŵakuwona kuti kwiba tuntu tucoko-tucoko mbuheni yayi, kweni unenesko ngwakuti marango gha Ciuta ghakukanizga kwiba.—Luka 16:10; Ŵaroma 12:2; Ŵaefeso 4:28.

18. (a) Paumaliro wa Muwuso wa Virimika Cikwi wa Kristu, nciyezgo wuli ico ŵantu ŵazamukumana naco? (b) Ni nkaro wuli iyo tikwenera kukuliska sono?

 ¹⁸ Mkati mwa Muwuso wa Virimika Cikwi wa Kristu, Satana na viŵanda vyake ŵazamuponyeka mu cizongwe, ndipo pa nyengo iyi ŵazamuŵavya mazaza pa ŵantu. Mwee, nawo ni mupumulo uwo uzamuŵapo! Kweni paumaliro wa virimika cikwi, iye na viŵanda vyake ŵazamufwaturika kwa nyengo yicoko. Pa nyengo iyi Satana na ŵarondezgi ŵake ŵazamupusika ŵantu awo pa nyengo iyi ŵazamuŵa ŵarunji, ndipo iwo ŵazamuyezga kuŵapuruska kuti ŵaleke kugomezgeka kwa Ciuta. (Civumbuzi 20:7-10) Usange tingazakaŵa na mwaŵi wakuzakaŵapo pa nyengo iyo, kasi ni mwauli umo tizamucitira na nkani yakukhwaska muwuso iyi? Pakuti pa nyengo iyi ŵantu ŵazamuŵa ŵarunji, kuleka kugomezgeka kulikose kuzamuŵa kwadala ndipo cakufumapo cake cizamuŵa paraniko landanda. Mwee, ni mwaŵi withu wakuti tikuliske nkaro yakuti tirondezge urongozgi wuliwose uwo Yehova wakutipa, kwizira mu Mazgu ghake panji mu gulu lake! Kucita nteura kukurongora kuti tiri ŵakujipereka nadi kwa iye nga ni Muwusi wa Cilengiwa cose.

Kudumbiskana Mwakuweleramo

• Ni nkani wuli yikuru iyo yikukhwaska waliyose? Ni mwauli umo ise yikutikhwaskira?

• Ni ntowa wuli zapadera izo ŵanarumi na ŵanakazi ŵamwaka ŵakarongorera kugomezgeka kwawo kwa Yehova?

• Ncifukwa wuli ncakuzirwa comene kuti ticindike Yehova kwizira mu nkaro yithu zuŵa lirilose?

[Mafumbo]